a także mając na uwadze, co następuje:(1) Korzystając z możliwości stworzonych przez rynek wewnętrzny, przedsiębiorstwa w coraz większym stopniu rozszerzają swoją działalność poza granice krajowe. Ponadnarodowe grupy kapitałowe, jak również liczne procesy restrukturyzacyjne, takie jak łączenie i podział, obejmują spółki z różnych państw członkowskich. W konsekwencji występuje rosnące zapotrzebowanie na dostęp do informacji o spółkach w kontekście transgranicznym. Jednak oficjalne informacje o spółkach nie zawsze są łatwo dostępne za granicą.
(2) W jedenastej dyrektywie Rady 89/666/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. dotyczącej wymogów ujawniania informacji odnośnie do oddziałów utworzonych w państwie członkowskim przez niektóre rodzaje spółek podlegające prawu innego państwa(3) określono wykaz dokumentów i danych szczegółowych, które spółki muszą ujawnić w rejestrze swojego oddziału. Rejestry nie są jednak zobowiązane na mocy prawa do wymiany danych dotyczących zagranicznych oddziałów. Powoduje to brak pewności prawa dla osób trzecich, gdyż mimo wykreślenia spółki z rejestru jej oddział może kontynuować działalność.
(3) Działania takie jak transgraniczne łączenie spółek spowodowały konieczność bieżącej współpracy pomiędzy rejestrami przedsiębiorstw. W dyrektywie 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych(4) nałożono na rejestry obowiązek transgranicznej współpracy. Brak jest jednak ustalonych kanałów komunikacji, które mogłyby przyspieszyć procedury, pomóc w przezwyciężeniu problemów językowych i zwiększyć pewność prawa.
(4) W dyrektywie 2009/101/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w państwach członkowskich od spółek w rozumieniu art. 54 akapit drugi Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności, dla zapewnienia ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich(5) zapewniono między innymi, aby dokumenty i informacje przechowywane w rejestrze były dostępne w wersji papierowej lub w formie elektronicznej. Obywatele i przedsiębiorstwa muszą jednak nadal przeszukiwać rejestry w każdym państwie z osobna, w szczególności ze względu na to, że obecna dobrowolna współpraca pomiędzy rejestrami okazała się niewystarczająca. Przypis: tytuł dyrektywy 2009/101/WE został dostosowany w celu uwzględnienia zmiany numeracji artykułów Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską zgodnie z art. 5 Traktatu z Lizbony; pierwotnie tytuł zawierał odniesienia do art. 48 akapit drugi Traktatu.
(5) W komunikacie Komisji w sprawie Aktu o jednolitym rynku określono integrację rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek jako środek niezbędny do stworzenia warunków prawnych i podatkowych bardziej sprzyjających prowadzeniu działalności gospodarczej. Integracja taka powinna sprzyjać wzmocnieniu konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych oraz zwiększenie pewności prawa, przyczyniając się w ten sposób do wyjścia ze światowego kryzysu gospodarczego i finansowego, co jest jednym z priorytetów strategii "Europa 2020". Integracja ta powinna się również przyczynić do poprawy transgranicznej komunikacji pomiędzy rejestrami poprzez wykorzystanie nowatorskich rozwiązań technologii informacyjno-komunikacyjnych.
(6) W konkluzjach Rady z dnia 25 maja 2010 r. na temat integracji rejestrów przedsiębiorstw podkreślono, że ułatwienie dostępu do aktualnych i wiarygodnych informacji o spółkach może przyczynić się do wzrostu zaufania wobec rynku, wspomóc ożywienie gospodarcze i zwiększyć konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw.
(7) W swojej rezolucji z dnia 7 września 2010 r. w sprawie integracji rejestrów przedsiębiorstw(6), Parlament Europejskipodkreślił, że korzyści płynące z tego projektu dla dalszej integracji Europejskiego Obszaru Gospodarczego będzie można wykorzystać jedynie jeżeli wszystkie państwa członkowskie będą uczestniczyły w sieci.
(8) W wieloletnim planie działania na lata 2009-2013 dotyczącym europejskiego eprawa(7) przewidziano utworzenie europejskiego portalu "eSprawiedliwość" (zwanego dalej "portalem") jako centralnego europejskiego elektronicznego punktu dostępu do informacji prawnych, organów sądowych i administracyjnych, rejestrów, baz danych i innych usług oraz uznano znaczenie integracji rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek.
(9) Poprawa w zakresie transgranicznego dostępu do informacji o spółkach i ich oddziałach utworzonych w innych państwach członkowskich może nastąpić jedynie pod warunkiem, że wszystkie państwa członkowskie zaangażują się w umożliwianie komunikacji elektronicznej między rejestrami i przekazywanie indywidualnym użytkownikom w całej Unii informacji o takiej samej treści, w zestandaryzowanej formie i za pomocą technologii interoperacyjnych. Tę interoperacyjność rejestrów powinny zapewnić rejestry państw członkowskich (zwane dalej "rejestrami krajowymi"), dostarczając usługi, które powinny stanowić interfejsy dla europejskiej centralnej platformy (zwanej dalej "platformą"). Platforma powinna być scentralizowanym zestawem informatycznych narzędzi integrujących usługi i powinna tworzyć wspólny interfejs. Interfejs ten powinien być używany przez wszystkie rejestry krajowe. Platforma powinna także zapewniać usługi stanowiące interfejs dla portalu służącego jako europejski elektroniczny punkt dostępu oraz dla opcjonalnych punktów dostępu utworzonych przez państwa członkowskie. Platforma powinna być pojmowana jedynie jako narzędzie integracji rejestrów, a nie jako osobny podmiot posiadający osobowość prawną. Korzystając z niepowtarzalnych identyfikatorów, platforma powinna być w stanie przekazywać informacje z każdego z rejestrów państw członkowskich do właściwych rejestrów innych państw członkowskich z użyciem komunikatów w standardowym formacie (stanowiących elektroniczną formę wiadomości przesyłanych między systemami informatycznymi, na przykład xml) i w odpowiedniej wersji językowej.
(10) Niniejsza dyrektywa nie służy stworzeniu scentralizowanej bazy danych z rejestrów, przechowującej merytoryczne informacje o spółkach. Na etapie wdrażania systemu integracji rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek (zwanego dalej "systemem integracji rejestrów") należy określić tylko zestaw danych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania platformy. Zakres tych danych powinien w szczególności obejmować dane operacyjne, słowniki i glosariusze. Zakres tych danych należy określić, biorąc także pod uwagę potrzebę zapewnienia skutecznego działania systemu integracji rejestrów. Dane te należy wykorzystywać w celu umożliwienia platformie wykonywania jej funkcji i nie powinny one być nigdy udostępniane publicznie w bezpośredniej formie. Ponadto platforma nie powinna modyfikować treści danych dotyczących spółek gromadzonych w rejestrach krajowych ani informacji o spółkach przekazywanych za pośrednictwem systemu integracji rejestrów.
(11) Ponieważ celem niniejszej dyrektywy nie jest zharmonizowanie krajowych systemów rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek, państwa członkowskie nie są zobowiązane do zmiany swoich wewnętrznych systemów rejestrów, w szczególności w odniesieniu do zarządzania danymi i ich przechowywania, opłat oraz wykorzystywania i ujawniania informacji do celów krajowych.
(12) W ramach niniejszej dyrektywy portal będzie, z użyciem platformy, obsługiwał wnoszone przez indywidualnych użytkowników zapytania dotyczące gromadzonych w rejestrach krajowych informacji na temat spółek i ich oddziałów utworzonych w innych państwach członkowskich. Umożliwi to przedstawianie wyników wyszukiwania na portalu, w tym oznaczeń wyjaśniających we wszystkich językach urzędowych Unii, wymieniających przekazywane informacje. Ponadto w celu zwiększenia ochrony osób trzecich w innych państwach członkowskich należy udostępnić na portalu podstawowe informacje na temat mocy prawnej dokumentów i informacji ujawnianych na mocy przepisów państw członkowskich przyjętych zgodnie z dyrektywą 2009/101/WE.
(13) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość utworzenia jednego lub większej liczby opcjonalnych punktów dostępu, co może mieć wpływ na wykorzystywanie i działanie platformy. Komisja powinna być zatem powiadamiana o ich utworzeniu i o wszelkich istotnych zmianach w ich działaniu, w szczególności o ich zamknięciu. Powiadomienie takie nie powinno w żaden sposób ograniczać uprawnień państw członkowskich do tworzenia i prowadzenia opcjonalnych punktów dostępu.
(14) Spółki i ich oddziały utworzone w innych państwach członkowskich powinny mieć niepowtarzalny identyfikator umożliwiający ich jednoznaczną identyfikację w Unii. Identyfikator ma służyć komunikacji między rejestrami za pośrednictwem systemu integracji rejestrów. W związku z tym spółki i oddziały nie powinny być zobowiązane do używania niepowtarzalnego identyfikatora w pismach lub formularzach zamówień spółek, o których mowa w dyrektywach 89/666/EWG i 2009/101/WE. Powinny one nadal korzystać z krajowych numerów wpisu do rejestru do celów komunikowania się.
(15) Należy umożliwić stworzenie klarownego powiązania pomiędzy rejestrem danej spółki a rejestrami jej oddziałów utworzonych w innych państwach członkowskich, polegającego na wymianie informacji o wszczęciu i zakończeniu wszelkich postępowań likwidacyjnych lub upadłościowych oraz o wykreśleniu spółki z rejestru, jeżeli wiąże się to z konsekwencjami prawnymi w państwie członkowskim rejestru, w którym wpisana jest spółka. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość określenia procedur, które będą miały zastosowanie do oddziałów zarejestrowanych na ich terytorium; powinny one przynajmniej zapewnić, aby oddziały spółek rozwiązanych były wykreślane z rejestru bez nieuzasadnionej zwłoki i, w stosownych przypadkach, po zakończeniu procedur likwidacji danego oddziału. Obowiązek ten nie powinien mieć zastosowania do oddziałów spółek, które zostały wykreślone z rejestru, ale które mają następcę prawnego, jak ma to miejsce w przypadku jakiejkolwiek zmiany formy prawnej spółki, połączenia lub podziału lub też transgranicznego przeniesienia jej siedziby.
(16) Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do oddziałów utworzonych w państwie członkowskim przez spółkę, która nie podlega prawu żadnego państwa członkowskiego, o których mowa w art. 7 dyrektywy 89/666/EWG.
(17) Należy zmienić dyrektywę 2005/56/WE w celu zapewnienia komunikacji pomiędzy rejestrami poprzez system integracji rejestrów.
(18) Państwa członkowskie powinny zapewnić aktualizację - bez nieuzasadnionej zwłoki - wszelkich informacji dotyczących spółek wprowadzonych do rejestrów w przypadku zmian tych informacji. Zaktualizowane dane powinny być ujawniane co do zasady w terminie 21 dni od otrzymania kompletnej dokumentacji dotyczącej tych zmian, w tym sprawdzenia zgodności z prawem na mocy przepisów krajowych. Ten termin należy rozumieć jako wymagający od państw członkowskich podjęcia rozsądnych starań, aby dotrzymać terminu wyznaczonego w niniejszej dyrektywie. Nie powinien on mieć zastosowania w odniesieniu do dokumentów księgowych, które spółki są zobowiązane przekazywać za każdy rok budżetowy. Wyłączenie to uzasadnione jest przeciążeniem rejestrów krajowych w okresach sprawozdawczych. Zgodnie z ogólnymi zasadami prawnymi wspólnymi dla wszystkich państw członkowskich bieg terminu 21 dni powinien zostać zawieszony w przypadku siły wyższej.
(19) Jeżeli Komisja podejmie decyzję o budowie lub prowadzeniu platformy za pośrednictwem osoby trzeciej, powinno się to odbywać zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich(8). Odpowiednie zaangażowanie państw członkowskich w tym procesie powinno być zapewnione przez ustanowienie specyfikacji technicznych do celów procedury zamówień publicznych w drodze aktów wykonawczych przyjmowanych zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję(9).
(20) Jeżeli Komisja podejmie decyzję o prowadzeniu platformy za pośrednictwem osoby trzeciej, należy zapewnić ciągłość świadczenia usług przez system integracji rejestrów oraz właściwy nadzór publiczny nad funkcjonowaniem platformy. Szczegółowe zasady dotyczące zarządzania operacyjnego platformą powinny być przyjęte w drodze aktów wykonawczych przyjmowanych zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011. W każdym przypadku zaangażowanie państw członkowskich w funkcjonowanie całego systemu należy zapewnić przez regularny dialog między Komisją a przedstawicielami państw członkowskich dotyczący kwestii działania systemu integracji rejestrów i jego przyszłego rozwoju.
(21) Integracja rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek wymaga koordynacji krajowych systemów posiadających różne charakterystyki techniczne. Wiąże się to z przyjmowaniem środków i specyfikacji technicznych, które muszą uwzględniać różnice między rejestrami. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszej dyrektywy należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do rozwiązywania tych kwestii technicznych i operacyjnych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
(22) Niniejsza dyrektywa nie powinna ograniczać prawa państw członkowskich do pobierania opłat za udostępnianie informacji na temat spółek za pośrednictwem systemu integracji rejestrów, jeżeli opłaty takie są wymagane zgodnie z prawem krajowym. Środki i specyfikacje techniczne dotyczące systemu integracji rejestrów powinny zatem umożliwiać ustanowienie warunków dokonywania płatności. Niniejsza dyrektywa nie powinna przesądzać w tym względzie o jakimkolwiek konkretnym rozwiązaniu technicznym, ponieważ warunki dokonywania płatności powinny zostać określone na etapie przyjmowania aktów wykonawczych, przy uwzględnieniu ogólnodostępnych możliwości dokonywania płatności online.
(23) Za pożądane można by uznać umożliwienie w przyszłości uczestnictwa państw trzecich w systemie integracji rejestrów.
(24) Sprawiedliwe rozwiązanie dotyczące finansowania systemu integracji rejestrów wiąże się z uczestnictwem w finansowaniu tego systemu zarówno Unii, jak i jej państw członkowskich. Państwa członkowskie powinny ponieść ciężar finansowy dostosowania swoich rejestrów krajowych do tego systemu, natomiast elementy centralne - platforma i portal działający jako europejski elektroniczny punkt dostępu - należy finansować w ramach odpowiedniej pozycji w budżecie ogólnym Unii. W celu uzupełnienia innych niż istotne elementów niniejszej dyrektywy należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do pobierania opłat za udostępnianie informacji dotyczących przedsiębiorstw. Nie ma to wpływu na możliwość pobierania opłat przez rejestry krajowe, lecz mogą one stanowić opłatę dodatkową w celu współfinansowania utrzymania i funkcjonowania platformy. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym z udziałem ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(25) Przetwarzanie danych osobowych, w tym elektroniczne przekazywanie danych osobowych w państwach członkowskich, reguluje dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych(10) oraz rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych(11). Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez rejestry państw członkowskich, przez Komisję i, w stosownych przypadkach, przez jakąkolwiek osobę trzecią zaangażowaną w prowadzenie platformy powinno odbywać się zgodnie z tymi aktami. Akty wykonawcze przyjmowane w związku z systemem integracji rejestrów powinny w stosownych przypadkach zapewniać taką zgodność, w szczególności przez ustanowienie odpowiednich zadań i obowiązków wszystkich zainteresowanych uczestników oraz mających do nich zastosowanie zasad organizacyjnych i technicznych.
(26) System integracji rejestrów wymaga od państw członkowskich, aby poczyniły niezbędne dostosowania polegające w szczególności na opracowaniu interfejsu łączącego każdy rejestr z platformą, tak aby system ten mógł rozpocząć działanie. Niniejsza dyrektywa powinna zatem przewidzieć odroczony termin transpozycji i rozpoczęcia stosowania przez państwa członkowskie przepisów dotyczących technicznego działania tego systemu. Termin ten powinien przypaść po przyjęciu przez Komisję wszystkich aktów wykonawczych dotyczących środków i specyfikacji technicznych w odniesieniu do systemu integracji rejestrów. Termin transpozycji i rozpoczęcia stosowania przepisów dyrektywy dotyczących technicznego działania systemu integracji rejestrów powinien być wystarczający dla umożliwienia państwom członkowskim dokonania dostosowań prawnych i technicznych potrzebnych do tego, aby system ten mógł zacząć w pełni działać w rozsądnym czasie.
(27) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających(12) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o ich środkach transpozycji, jednego lub więcej dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(28) Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 8, w którym stwierdza się, że każdy ma prawo do ochrony danych osobowych, które go dotyczą.
(29) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie poprawa transgranicznego dostępu do informacji o spółkach, zapewnienie aktualnych informacji w rejestrach oddziałów i utworzenie precyzyjnych kanałów komunikacji pomiędzy rejestrami w ramach procedur transgranicznej rejestracji, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast, ze względu na ich rozmiary i skutki, możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(30) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywy 89/666/EWG, 2005/56/WE i 2009/101/WE.
(31) Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 przeprowadzono konsultacje z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 6 maja 2011 r.(13),
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
