Sprawa C-107/23 PPU, Lin: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Curtea de Apel Bra§ov - Rumunia) - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

(Sprawa C-107/23 PPU ¹ , Lin ² )

[Odesłanie prejudycjalne - Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej - Artykuł 325 ust. 1 TFUE - Konwencja "OIF" - Artykuł 2 ust. 1 - Obowiązek zwalczania nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii za pomocą odstraszających i skutecznych środków - Obowiązek ustanowienia sankcji karnych - Podatek od wartości dodanej (VAT) - Dyrektywa 2006/112/WE - Poważne nadużycie finansowe związane z VAT - Termin przedawnienia odpowiedzialności karnej - Wyrok trybunału konstytucyjnego stwierdzający nieważność przepisu krajowego regulującego przyczyny przerwania biegu tego terminu - Systemowe ryzyko bezkarności - Ochrona praw podstawowych - Artykuł 49 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Zasada ustawowej określoności czynów zabronionych i kar - Wymogi przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej - Zasada retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior) - Zasada pewności prawa - Krajowy standard ochrony praw podstawowych - Obowiązek odstąpienia przez sądy państwa członkowskiego od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego lub sądu najwyższego tego państwa członkowskiego w przypadku niezgodności z prawem Unii - Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów w razie niezastosowania się do tych wyroków - Zasada pierwszeństwa prawa Unii]

Język postępowania: rumuński

(2023/C 321/19)

(Dz.U.UE C z dnia 11 września 2023 r.)

Sąd odsyłający

Curtea de Apel Bra§ov

Strony w postępowaniu głównym w sprawie karnej

C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

przy udziale: Statui roman

Sentencja

1) Artykuł 325 ust. 1 TFUE i art. 2 ust. 1 Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej, o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, podpisanej w Brukseli w dniu 26 lipca 1995 r. i załączonej do aktu Rady z dnia 26 lipca 1995 r.,

należy interpretować w ten sposób, że:

sądy państwa członkowskiego nie są zobowiązane do odstąpienia od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego tego państwa członkowskiego stwierdzających nieważność krajowego przepisu ustawowego regulującego przyczyny przerwania biegu terminu przedawnienia w sprawach karnych ze względu na naruszenie chronionej w prawie krajowym zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej, nawet jeśli wyroki te skutkują tym, że znaczna liczba spraw karnych, w tym sprawy dotyczące przestępstw poważnych nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej, zostanie umorzona ze względu na przedawnienie odpowiedzialności karnej.

Natomiast wspomniane postanowienia prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że:

sądy tego państwa członkowskiego są zobowiązane do odstąpienia od stosowania krajowego standardu ochrony dotyczącego zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), który pozwala na zakwestionowanie, w tym w ramach skarg na prawomocne wyroki, przerwania biegu terminu przedawnienia odpowiedzialności karnej w takich sprawach przez czynności procesowe dokonane przed wspomnianym stwierdzeniem nieważności.

2) Zasadę pierwszeństwa prawa Unii

należy interpretować w ten sposób, że:

stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce krajowej, zgodnie z którymi krajowe sądy powszechne państwa członkowskiego są związane orzeczeniami trybunału konstytucyjnego i orzeczeniami sądu najwyższego tego państwa członkowskiego i z tego powodu oraz ze względu na ryzyko pociągnięcia odnośnych sędziów do odpowiedzialności dyscyplinarnej nie mogą odstąpić z urzędu od stosowania orzecznictwa wynikającego z tych orzeczeń, nawet jeśli uznają one w świetle wyroku Trybunału, iż orzecznictwo to jest sprzeczne z bezpośrednio skutecznymi przepisami prawa Unii.

1 Dz.U. C 189 z 30.5.2023.

2 Niniejszej sprawie została nadana fikcyjna nazwa, która nie odpowiada rzeczywistej nazwie żadnej ze stron postępowania.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2023.321.16
• Rodzaj: Wyrok
• Tytuł: Sprawa C-107/23 PPU, Lin: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.
• Data aktu: 24/07/2023
• Data ogłoszenia: 11/09/2023