Sprawa C-107/23 PPU, Lin: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Curtea de Apel Bra§ov - Rumunia) - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

(Sprawa C-107/23 PPU 1 , Lin 2 )

[Odesłanie prejudycjalne - Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej - Artykuł 325 ust. 1 TFUE - Konwencja "OIF" - Artykuł 2 ust. 1 - Obowiązek zwalczania nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii za pomocą odstraszających i skutecznych środków - Obowiązek ustanowienia sankcji karnych - Podatek od wartości dodanej (VAT) - Dyrektywa 2006/112/WE - Poważne nadużycie finansowe związane z VAT - Termin przedawnienia odpowiedzialności karnej - Wyrok trybunału konstytucyjnego stwierdzający nieważność przepisu krajowego regulującego przyczyny przerwania biegu tego terminu - Systemowe ryzyko bezkarności - Ochrona praw podstawowych - Artykuł 49 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Zasada ustawowej określoności czynów zabronionych i kar - Wymogi przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej - Zasada retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior) - Zasada pewności prawa - Krajowy standard ochrony praw podstawowych - Obowiązek odstąpienia przez sądy państwa członkowskiego od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego lub sądu najwyższego tego państwa członkowskiego w przypadku niezgodności z prawem Unii - Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów w razie niezastosowania się do tych wyroków - Zasada pierwszeństwa prawa Unii]

Język postępowania: rumuński

(2023/C 321/19)

(Dz.U.UE C z dnia 11 września 2023 r.)

Sąd odsyłający

Curtea de Apel Bra§ov

Strony w postępowaniu głównym w sprawie karnej

C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.

przy udziale: Statui roman

Sentencja

1) Artykuł 325 ust. 1 TFUE i art. 2 ust. 1 Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej, o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, podpisanej w Brukseli w dniu 26 lipca 1995 r. i załączonej do aktu Rady z dnia 26 lipca 1995 r.,

należy interpretować w ten sposób, że:

sądy państwa członkowskiego nie są zobowiązane do odstąpienia od stosowania wyroków trybunału konstytucyjnego tego państwa członkowskiego stwierdzających nieważność krajowego przepisu ustawowego regulującego przyczyny przerwania biegu terminu przedawnienia w sprawach karnych ze względu na naruszenie chronionej w prawie krajowym zasady ustawowej określoności czynów zabronionych i kar w kontekście jej wymogów dotyczących przewidywalności i precyzyjności ustawy karnej, nawet jeśli wyroki te skutkują tym, że znaczna liczba spraw karnych, w tym sprawy dotyczące przestępstw poważnych nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej, zostanie umorzona ze względu na przedawnienie odpowiedzialności karnej.

Natomiast wspomniane postanowienia prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że:

sądy tego państwa członkowskiego są zobowiązane do odstąpienia od stosowania krajowego standardu ochrony dotyczącego zasady retroaktywnego stosowania względniejszej ustawy karnej (lex mitior), który pozwala na zakwestionowanie, w tym w ramach skarg na prawomocne wyroki, przerwania biegu terminu przedawnienia odpowiedzialności karnej w takich sprawach przez czynności procesowe dokonane przed wspomnianym stwierdzeniem nieważności.

2) Zasadę pierwszeństwa prawa Unii

należy interpretować w ten sposób, że:

stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce krajowej, zgodnie z którymi krajowe sądy powszechne państwa członkowskiego są związane orzeczeniami trybunału konstytucyjnego i orzeczeniami sądu najwyższego tego państwa członkowskiego i z tego powodu oraz ze względu na ryzyko pociągnięcia odnośnych sędziów do odpowiedzialności dyscyplinarnej nie mogą odstąpić z urzędu od stosowania orzecznictwa wynikającego z tych orzeczeń, nawet jeśli uznają one w świetle wyroku Trybunału, iż orzecznictwo to jest sprzeczne z bezpośrednio skutecznymi przepisami prawa Unii.

1 Dz.U. C 189 z 30.5.2023.
2 Niniejszej sprawie została nadana fikcyjna nazwa, która nie odpowiada rzeczywistej nazwie żadnej ze stron postępowania.

Zmiany w prawie

Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2023.321.16

Rodzaj: Wyrok
Tytuł: Sprawa C-107/23 PPU, Lin: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 24 lipca 2023 r. - postępowanie karne przeciwko C.I., C.O., K.A., L.N., S.P.
Data aktu: 24/07/2023
Data ogłoszenia: 11/09/2023