Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie podejrzeń o korupcję ze strony Kataru oraz szerszej potrzeby przejrzystości i odpowiedzialności w instytucjach europejskich (2022/3012(RSP))

P9_TA(2022)0448

Podejrzenia o korupcję ze strony Kataru oraz szersza potrzeba przejrzystości i odpowiedzialności w instytucjach europejskich Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie podejrzeń o korupcję ze strony Kataru oraz szerszej potrzeby przejrzystości i odpowiedzialności w instytucjach europejskich (2022/3012(RSP))

(2023/C 177/13)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoją decyzję z 27 kwietnia 2021 r. w sprawie zawarcia porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie obowiązkowego rejestru służącego przejrzystości ¹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 16 września 2021 r. w sprawie wzmocnienia przejrzystości i uczciwości w instytucjach UE poprzez ustanowienie niezależnego unijnego organu ds. etyki ² ,

- uwzględniając prawną zasadę domniemania niewinności,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie obcych ingerencji we wszystkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji, ³

- uwzględniając art. 10 i 11 Regulaminu,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że belgijska prokuratura federalna wszczęła trwające dochodzenie w sprawie zarzutów dotyczących prania pieniędzy, korupcji i udziału w organizacji przestępczej; mając na uwadze, że od 9 grudnia 2022 r. przeprowadzono szereg aresztowań i przeszukań, które dotyczyły zarówno obecnych, jak i byłych posłów do Parlamentu Europejskiego oraz pracowników;

B. mając na uwadze, że kilku podejrzanych już oskarżono o pranie pieniędzy, korupcję i udział w organizacji przestępczej; mając na uwadze, że w wyniku przeszukań w domach podejrzanych siły policyjne skonfiskowały znaczne kwoty pieniędzy będące w posiadaniu podejrzanych;

C. mając na uwadze, że zaufanie do integralności i praworządności Parlamentu ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania demokracji europejskiej; mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma zadbanie o to, by procedury demokratyczne nie zostały zdominowane przez prywatne i zewnętrzne interesy oraz by prawa obywateli były w pełni przestrzegane;

D. mając na uwadze, że możliwość wpływania na proces decyzyjny w Parlamencie za pomocą argumentów przez przedstawicieli grup interesu jest istotnym elementem demokracji europejskiej; mając na uwadze, że, z drugiej strony, niedopuszczalne są niewłaściwe środki wywierania wpływu, przekupstwo i inne przestępstwa;

E. mając na uwadze, że w rezolucji z 16 września 2021 r. Parlament przedstawił swoje stanowisko i wezwał do powołania ambitnego organu ds. etyki;

F. mając na uwadze, że dyrektywa (UE) 2019/1937 ⁴  chroni sygnalistów, którzy w szczególnych okolicznościach bezpośrednio i publicznie ujawniają nadużycia;

G. mając na uwadze, że rejestr służący przejrzystości stanowi centralny element zasad dotyczących etyki instytucji UE oraz ich przejrzystości;

H. mając na uwadze, że organizacji pozarządowej "Fight Impunity" zajmującej się zwalczaniem bezkarności dotychczas nie zarejestrowano w rejestrze służącym przejrzystości;

1. jest zbulwersowany domniemanymi przypadkami korupcji, prania pieniędzy i udziału posłów, byłych posłów i pracowników Parlamentu Europejskiego w organizacji przestępczej w zamian za wpływ na decyzje Parlamentu oraz wyraża poważne zaniepokojenie tą sytuacją; popiera pełną współpracę Parlamentu w ramach toczącego się dochodzenia; zauważa z zaniepokojeniem, że wewnętrzne mechanizmy monitorowania i ostrzegania instytucji UE dramatycznie zawiodły i nie wykryły korupcji;

2. zdecydowanie potępia domniemane próby wywierania przez Katar wpływu na posłów, byłych posłów i pracowników Parlamentu Europejskiego za pomocą korupcji, co stanowi poważną obcą ingerencję w procesy demokratyczne UE;

3. podkreśla, że powaga zarzutów i skala dochodzenia wymaga od Parlamentu i instytucji UE jednoznacznej i zdecydowanej reakcji;

4. wyraża głębokie ubolewanie, że korupcja i bezprawne naciski prawdopodobnie wpłynęły na decyzje dotyczące Kataru przyjęte przez komisje i zgromadzenie plenarne, w tym na rezolucję z 24 listopada 2022 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w związku z Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej w Katarze; ubolewa, że doprowadziło to do braku ambicji w obronie praw człowieka tysięcy pracowników migrujących, którzy zginęli na placach budowy, oraz setek tysięcy osób, których podstawowe prawa podstawowe są łamane w Katarze;

5. wzywa do powołania specjalnej komisji, której zadaniem będzie zidentyfikowanie ewentualnych wad w przepisach Parlamentu Europejskiego dotyczących przejrzystości, uczciwości i korupcji oraz przedstawianie propozycji reform w oparciu o prace Komisji Spraw Konstytucyjnych i najlepsze praktyki w innych parlamentach;

6. zobowiązuje się do powołania komisji śledczej, zgodnie z art. 226 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w następstwie wyników dochodzeń w sprawach karnych i ewentualnych postępowań sądowych, aby zbadać przypadki korupcji i niewłaściwych działań państw nienależących do UE, które próbują kupić wpływy w Parlamencie Europejskim;

7. wyraża zaniepokojenie potencjalnymi konfliktami interesów spowodowanymi przez dodatkowe zatrudnienie posłów, w szczególności gdy pełnią oni funkcje kierownicze, zasiadają w zarządach lub radach nadzorczych firm międzynarodowych lub spółek giełdowych lub też są ich konsultantami;

8. z zadowoleniem przyjmuje usunięcie posłanki Evy Kaili ze stanowiska wiceprzewodniczącej, zgodnie z art. 21 Regulaminu Parlamentu;

9. domaga się powołania wiceprzewodniczącego, którego konkretnym zadaniem będzie dbanie o uczciwość oraz zwalczanie korupcji i obcej ingerencji w Parlamencie;

10. apeluje do Komisji, aby jak najszybciej przedstawiła wniosek w sprawie powołania organu ds. etyki, zgodnie z rezolucją Parlamentu z 16 września 2021 r.;

11. proponuje wprowadzenie okresu karencji dla byłych posłów do PE, aby uniknąć negatywnych skutków tzw. efektu "drzwi obrotowych";

12. wzywa do pogłębionej oceny i poprawy czytelności działań ustawodawczych posłów, w szczególności przez ujawnianie śladów legislacyjnych proponowanych tekstów i poprawek;

13. zobowiązuje się do zapewnienia pełnej przejrzystości dodatkowych dochodów posłów do PE pod względem dokładnej kwoty oraz do zakazania wszelkiego zewnętrznego finansowania personelu posłów do PE i grup politycznych; zobowiązuje się wprowadzić na szczeblu UE zakaz darowizn od państw trzecich na rzecz posłów i partii politycznych, aby zlikwidować luki prawne w państwach członkowskich; zwraca się do Komisji o pilne przedstawienie wniosku w tej sprawie;

14. pilnie wzywa do cofnięcia przepustek przedstawicielom grup interesu Kataru, zgodnie z art. 123 Regulaminu, dopóki dochodzenia sądowe nie zapewnią istotnych informacji i wyjaśnień;

15. uważa, że należy ulepszyć unijny rejestr służący przejrzystości poprzez zwiększenie budżetu i liczby pracowników, tak aby mógł on dokładniej weryfikować informacje przekazywane przez wnioskodawców i zarejestrowane podmioty; ponadto jest zdania, że należy rozszerzyć jego zakres na przedstawicieli państw niebędących członkami UE;

16. podkreśla, że właściwe uregulowanie i monitorowanie grup przyjaźni jest warunkiem wstępnym ich dalszego istnienia w Parlamencie; zaleca kwestorom, aby stosowali obowiązujące przepisy oraz opracowali i prowadzili dostępny i aktualny rejestr grup przyjaźni i deklaracji;

17. domaga się, aby rejestr służący przejrzystości stał się obowiązkowy;

18. apeluje, aby rejestr służący przejrzystości obejmował byłych posłów;

19. wzywa instytucje UE, aby pilnie przyjęły środki mające na celu wprowadzenie minimalnych okresów karencji dla wyższych rangą urzędników UE i byłych posłów, co pozwoli uniknąć zjawiska "drzwi obrotowych";

20. zaleca przegląd regulaminu pracowniczego, w szczególności jego art. 22 lit. c), aby dostosować go do postanowień dyrektywy o ochronie sygnalistów; apeluje do Prezydium, aby w międzyczasie dokonało niezwłocznego przeglądu przepisów wewnętrznych Parlamentu wdrażających art. 22 lit. c) regulaminu pracowniczego, tak aby dostosować je do środków ochrony przewidzianych w dyrektywie o ochronie sygnalistów;

21. podkreśla rolę Prokuratury Europejskiej (EPPO), Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust), Europolu i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w walce z korupcją; apeluje o dalsze wzmacnianie zdolności Prokuratury Europejskiej i OLAF-u oraz współpracy między nimi; wzywa do ustanowienia wspólnych przepisów antykorupcyjnych mających zastosowanie do posłów i pracowników organów UE;

22. uważa, że - podobnie jak w wielu państwach członkowskich - składanie przez posłów oświadczeń majątkowych na początku i na końcu każdej kadencji stanowiłoby dodatkowe zabezpieczenie przed korupcją; uważa, że dostęp do oświadczeń majątkowych mogłyby mieć wyłącznie właściwe organy, tak aby mogły sprawdzić, czy zadeklarowany majątek odpowiada deklarowanym dochodom w przypadku konfrontacji z uzasadnionymi zarzutami, co znacznie utrudniłoby wydatkowanie nielegalnych dochodów;

23. zawiesza wszelkie prace nad dossier ustawodawczymi dotyczącymi Kataru, zwłaszcza w odniesieniu do liberalizacji reżimu wizowego, umowy lotniczej między UE i Katarem oraz zaplanowanych wizyt, do chwili potwierdzenia lub uchylenia zarzutów;

24. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji/ wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz rządowi i Zgromadzeniu Doradczemu Kataru.

1 Dz.U. C 506 z 15.12.2021, s. 127.

2 Dz.U. C 117 z 11.3.2022, s. 159.

3 Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 61.

4 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2023.177.109
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie podejrzeń o korupcję ze strony Kataru oraz szerszej potrzeby przejrzystości i odpowiedzialności w instytucjach europejskich (2022/3012(RSP))
• Data aktu: 15/12/2022
• Data ogłoszenia: 17/05/2023