P9_TA(2020)0190Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie sprawozdania rocznego z działalności finansowej Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2019 (2019/2126(INI))
(2021/C 371/03)
(Dz.U.UE C z dnia 15 września 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 15, 126, 174, 175, 177, 208, 209, 271, 308 i 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Protokół (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI),
- uwzględniając operacyjny plan działań grupy EBI na rok 2019, opublikowany na stronie internetowej EBI,
- uwzględniając sprawozdanie z działalności EBI za 2018 r., zatytułowane "Uwolniony potencjał",
- uwzględniając sprawozdanie finansowe i sprawozdanie statystyczne EBI za 2018 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI zatytułowane "Operacje EBI w Unii Europejskiej - Sprawozdanie roczne za 2018 r.", opublikowane w 2019 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI zatytułowane "Operacje EBI poza Unią Europejską - Finansowanie o zasięgu globalnym - Sprawozdanie roczne za 2018 r.", opublikowane w 2019 r.,
- uwzględniając sprawozdanie EBI zatytułowane "Sprawozdanie za rok 2018 - Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego", opublikowane w 2019 r.,
- uwzględniając nową strategię w dziedzinie klimatu i nową politykę udzielania pożyczek w sektorze energii, przyjętą przez EBI w listopadzie 2019 r.,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2396 z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) 2015/1017 w odniesieniu do przedłużenia okresu obowiązywania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz wprowadzenia usprawnień technicznych dla tego Funduszu oraz Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego 1 ,
- uwzględniając zalecenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 146/2017/DR dotyczącej rozpatrzenia przez Europejski Bank Inwestycyjny skargi dotyczącej naruszeń wymogów dotyczących ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa w finansowanym przez niego projekcie,
- uwzględniając komunikat Komisji z 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640),
- uwzględniając komunikat Komisji z 14 stycznia 2020 r. pt. "Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy - Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu" (COM(2020)0021),
- uwzględniając wniosek Komisji z 14 stycznia 2020 r. dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (COM(2020)0022),
- uwzględniając komunikat Komisji z 8 marca 2018 r. zatytułowany "Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego" (COM(2018)0097),
- uwzględniając inicjatywę EBI na rzecz odporności gospodarczej,
- uwzględniając zgodę EBI na ratyfikowanie przez UE porozumienia paryskiego, wydaną 7 października 2016 r.,
- uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz cele zrównoważonego rozwoju ONZ,
- uwzględniając przemówienie inauguracyjne Ursuli von der Leyen, kandydatki na przewodniczącą Komisji Europejskiej, wygłoszone 16 lipca 2019 r. podczas sesji plenarnej Parlamentu w Strasburgu,
- uwzględniając przemówienie Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, wygłoszone 11 grudnia 2019 r. podczas sesji plenarnej Parlamentu w Brukseli,
- uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Gospodarczą i Monetarną,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A9-0081/2020),
A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 309 TFUE i orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej EBI ma przyczyniać się do osiągania celów Unii, a zgodnie z art. 18 statutu EBI musi on wykorzystywać swoje fundusze jak najbardziej racjonalnie, w interesie Unii; mając na uwadze, że obejmuje to przestrzeganie paryskiego porozumienia w sprawie klimatu oraz obowiązki Unii w zakresie ochrony środowiska określone w art. 11 i 191 TFUE;
B. mając na uwadze, że główne agencje ratingowe przyznały obligacjom EBI ocenę AAA, między innymi dlatego, że EBI należy do państw członkowskich i ostrożnie zarządza ryzykiem;
C. mając na uwadze, że w 2018 r. EBI utrzymał rentowność i osiągnął nadwyżkę netto w wysokości 2,3 mld EUR; mając na uwadze, że grupa EBI powinna utrzymać wysoki poziom zdolności kredytowej oraz solidny portfel aktywów dobrej jakości;
D. mając na uwadze, że EBI - jako największy na świecie wielostronny kredytodawca i darczyńca oraz jako bank będący wspólną własnością państw członkowskich UE - jest naturalnym partnerem UE we wdrażaniu instrumentów finansowych w ścisłej współpracy z krajowymi i wielostronnymi instytucjami finansowymi;
E. mając na uwadze, że na mocy traktatów grupa EBI ma obowiązek przyczyniać się do integracji UE, spójności gospodarczej i społecznej oraz rozwoju regionalnego za sprawą różnych instrumentów inwestycyjnych, takich jak pożyczki, akcje, gwarancje, programy finansowania zgodnie z systemem podziału ryzyka oraz usługi doradcze;
F. mając na uwadze, że Komisja szacuje na 1 115 mld EUR roczne inwestycje konieczne do osiągnięcia celów UE na 2030 r. 2 ; mając na uwadze, że opracowany przez Komisję plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy ma na celu odblokowanie w kolejnym dziesięcioleciu inwestycji o wartości 1 bln EUR;
G. mając na uwadze, że zrównoważone inwestycje mają zwykle wyższe stopy zwrotu niż inwestycje standardowe, w związku z czym ich wielkość jest zazwyczaj mniejsza, a związane z nimi ryzyko - zazwyczaj wyższe; mając na uwadze, że trzeba zwiększyć płynność rynków zrównoważonych produktów finansowych, co można osiągnąć tylko przez zwiększenie liczby produktów na rynku; mając na uwadze, że nie można oczekiwać, iż sam sektor prywatny osiągnie masę krytyczną, a sektor publiczny musi być bardziej obecny na rynkach zrównoważonych aktywów finansowych i zwiększyć swój udział w rynku, przyczyniając się do zmniejszenia ryzyka, obniżenia stóp zwrotu, zwiększenia udziału w rynku i większej płynności tych aktywów;
H. mając na uwadze, że EBI odgrywa ważną rolę w unijnej strategii podejmowania wyzwań klimatycznych i środowiskowych, co jest zadaniem definiującym obecne pokolenie, jak podkreśliła Komisja, a osiągnięcie obecnych celów klimatyczno-energetycznych na 2030 r. wymaga dodatkowych inwestycji w wysokości 260 mld EUR rocznie;
I. mając na uwadze, że należy stale skupiać się na opracowywaniu najlepszych praktyk w polityce grupy EBI dotyczącej wyników działalności oraz w dziedzinie kierowania, zarządzania i przejrzystości w grupie EBI;
Rady ogólne
1. podkreśla znaczenie działalności EBI jako banku Unii dla podniesienia obecnego poziomu inwestycji w UE, który jest niższy od średniej historycznej i nie wystarczy do zaspokojenia ambicji UE w sprawach społecznych i gospodarczych oraz w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy ani do zagwarantowania spójności regionalnej, innowacyjności i konkurencyjności na szczeblu UE oraz finansowania na szczeblu lokalnym, w tym ze środków gmin wychodzących naprzeciw potrzebom obywateli;
2. zauważa, że UE i państwa członkowskie muszą więcej inwestować w walkę ze zmianą klimatu, rewolucję cyfrową i usługi publiczne;
3. z zadowoleniem przyjmuje skoordynowaną reakcję UE na pandemię COVID-19 i ponownie podkreśla potrzebę pilnych działań w celu przekształcenia naszych gospodarek oraz złagodzenia społecznych i gospodarczych skutków kryzysu; ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje skierowany do EBI apel o wspieranie gospodarki UE za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Gwarancyjnego, zmienionego programu InvestEU, mechanizmu sprawiedliwej transformacji i instrumentu wsparcia wypłacalności; podkreśla, że jego rola w tym zakresie jest szczególnie ważna dla MŚP i sektorów najbardziej dotkniętych skutkami kryzysu; jednocześnie wzywa EBI, by wywiązał się z zobowiązania do dostosowania wszystkich jego działań do unijnego celu osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; odnotowuje stanowisko EBI z dnia 15 czerwca 2020 r. w sprawie jego planu działania dotyczącego banku klimatycznego oraz ponawia apel o ambitne środki i jasne cele, w szczególności w odniesieniu do uzależnienia wsparcia od środków wycofywania zgodnie z celami UE w zakresie obniżenia emisyjności do 2050 r.;
4. odnotowuje pogarszający się klimat gospodarczy na świecie, w tym spowolnienie wzrostu realnego PKB i globalne wyzwania zwiększające niepewność; odnotowuje niskie poziomy inwestycji w UE w ostatnim dziesięcioleciu; wzywa do zwiększenia inwestycji publicznych i prywatnych w UE na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym;
5. odnotowuje sprawozdanie EBI na temat inwestycji w latach 2019-2020, w którym podkreślono, że stoi UE przed wyzwaniami dotyczącymi konkurencyjności, do których należą rosnące nierówności i niewystarczający poziom inwestycji, zwłaszcza w działalność badawczo-rozwojową dotyczącą klimatu oraz w cyfryzację, co zagraża przyszłości gospodarczej Europy; wzywa EBI do dołożenia wszelkich starań, by w jego działalności zaradzić tym problemom;
6. zauważa, że w 2018 r. EBI zainwestował 64 mld EUR w 854 projektów; zauważa, że EBI przestrzega zasady ostrożności, jako że w swoim portfelu ma tylko 0,3 % pożyczek zagrożonych;
7. ponownie podkreśla potrzebę lepszego wyważenia geograficznego rozkładu finansowania EBI; wzywa EBI do usunięcia niedociągnięć systemowych, które uniemożliwiają niektórym regionom lub państwom pełne korzystanie z jego działalności finansowej, w tym do dalszych starań o rozszerzenie działalności pożyczkowej przez zapewnianie pomocy technicznej i wsparcia doradczego, zwłaszcza w regionach o niskiej zdolności inwestycyjnej, a także przez doradztwo w opracowywaniu projektów, by wspierać wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu oraz konwergencji i spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, z uwzględnieniem popytowego charakteru finansowania EBI;
8. apeluje do EBI, by odegrał kluczową rolę w rozwoju zrównoważonego finansowania w Europie i poza nią oraz by jego działalność pożyczkowa służyła priorytetowemu traktowaniu 17 celów zrównoważonego rozwoju zapisanych w Agendzie ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 przez dalsze odblokowywanie inwestycji w projekty społeczne, ekologiczne i zrównoważone;
9. apeluje o odpowiednie wsparcie w doskonaleniu trybu udzielania władzom lokalnym i regionalnym pomocy technicznej oraz pomocy w postaci specjalistycznej wiedzy finansowej i budowania zdolności, przed zatwierdzeniem projektu, by zwiększyć dostępność pożyczek i objąć działaniami wszystkie państwa członkowskie; w związku z tym wzywa również do zwiększenia wsparcia na usługi doradcze, np. na Centrum Doradztwa InvestEU, inicjatywy JASPERS i ELENA czy platformę doradczą fi-compass; wzywa do zacieśnienia współpracy z krajowymi bankami i instytucjami prorozwojowymi;
10. z zadowoleniem przyjmuje podejmowane na czas przez EBI starania o wsparcie projektów, które finansuje w fazie realizacji (przez udostępnianie ekspertów i instrumentów wsparcia oraz sporządzanie analiz przygotowawczych); wzywa EBI i Komisję do wspólnego opracowania propozycji dotyczących bardziej systematycznego angażowania zespołów EBI w realizację projektów w państwach, które o to wnioskują, zwłaszcza w dziedzinach wymagających zaawansowanej wiedzy specjalistycznej lub w dziedzinach o strategicznym znaczeniu dla Unii, takich jak przeciwdziałanie zmianie klimatu;
11. z zadowoleniem przyjmuje wsparcie EBI służące celom dotyczącym spójności i zauważa, że wsparcie to tylko w latach 2009-2018 wyniosło ponad 200 mld EUR;
12. apeluje do EBI, by położył nacisk na konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, których dotyczą jego projekty, w szczególności ze społecznościami lokalnymi, społeczeństwem obywatelskim i ogółem społeczeństwa;
13. uważa, że innowacje i umiejętności to podstawowe elementy zapewniające zrównoważony wzrost i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy oraz przynoszące długoterminową konkurencyjność; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2018 r. EBI wsparł innowacje i umiejętności kwotą 13,5 mld EUR; oczekuje, że EBI będzie nadal wspierał innowacje i umiejętności;
14. uważa, że aby utrzymać konkurencyjność, Europa musi przyspieszyć wdrażanie technologii cyfrowych oraz inwestycji w infrastrukturę i umiejętności cyfrowe; apeluje do EBI, by włączył się w transformację technologiczną przez zwiększone wsparcie dla cyfryzacji;
15. uważa, że 10 norm zapisanych w podręczniku społecznym i środowiskowym EBI ma pierwszoplanowe znaczenie oraz że spełnienie tych norm to warunek udziału w operacjach kredytowych EBI, w tym w dziedzinach zapobiegania zanieczyszczeniom i ich ograniczania, różnorodności biologicznej i ekosystemów, norm klimatycznych, dziedzictwa kulturowego, przymusowego przesiedlenia, praw i interesów grup szczególnie narażonych, praw pracowniczych, bhp i zdrowia publicznego, bezpieczeństwa i ochrony, a także udziału zainteresowanych stron;
16. wzywa Komisję, by zwróciła szczególną uwagę na zapewnienie, że unijne zasady fiskalne będą wspierać przyszłe działania służące zwiększeniu poziomu inwestycji publicznych w UE, co pozwoli EBI na wykorzystanie dźwigni finansowej tych inwestycji;
17. uważa, że kryteria oceny projektów społecznych powinny uwzględniać zasady Europejskiego filaru praw socjalnych; podkreśla w związku z tym znaczenie ocen ex ante i ex post dotyczących zrównoważoności, konkurencyjności oraz gospodarczych, społecznych i środowiskowych skutków projektów;
18. z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe działania EBI; apeluje do EBI, by usprawnił swoją sprawozdawczość i ocenę faktycznie osiągniętych wyników oraz analizę faktycznego wpływu jego inwestycji na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko;
19. apeluje do EBI, by podjął działania zgodne z konkluzjami zawartymi w sprawozdaniu specjalnym Trybunału Obrachunkowego nr 03/2019, w którym oceniano, czy EFIS skutecznie przyciągał środki finansowe na wsparcie dodatkowych inwestycji w całej UE; zauważa, że w sprawozdaniu stwierdzono, iż niektóre operacje EFIS po prostu zastąpiły operacje EBI, a część środków przeznaczono na projekty, które mogły skorzystać z innych źródeł finansowania publicznego lub prywatnego, w związku z czym w niektórych przypadkach wyolbrzymiono wielkość dodatkowych inwestycji, które miało umożliwić wsparcie EFIS;
20. podkreśla, że kluczowy cel ilościowy EFIS, polegający na przyciągnięciu dodatkowych inwestycji prywatnych i publicznych w wysokości 500 mld EUR, nie powinien być głównym wyznacznikiem sukcesu EFIS oraz że w przyszłych strategiach inwestycyjnych co najmniej równie ważne powinny być mierzalne cele dotyczące zrównoważonego rozwoju, dodatkowości, zasięgu geograficznego i skutków społecznych;
21. wzywa EBI do zwiększenia udziału środków EFIS i InvestEU przeznaczanych na projekty, które w istotny sposób przyczyniają się do osiągnięcia celów UE dotyczących zrównoważonego rozwoju i spraw społecznych, zgodnie ze stosownymi przepisami UE; wzywa Komisję do zapewnienia pełnej zgodności metod służących InvestEU do oceny zrównoważoności projektów z celami UE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju oraz do zapewnienia ujęcia zasad Europejskiego filaru praw socjalnych w kryteriach oceny projektów społecznych; podkreśla w związku z tym znaczenie ocen ex ante i ex post dotyczących zrównoważoności, konkurencyjności oraz gospodarczych, społecznych i środowiskowych skutków projektów;
22. uważa, że konieczna jest dalsza zewnętrzna ocena dodatkowości polityki kredytowej EBI oraz że wyniki tej oceny powinny być udostępniane opinii publicznej;
23. jest zdania, że po opublikowaniu wyników oceny zewnętrznej należy rozważyć, czy istnieje potrzeba ogólnego zwiększenia kapitału EBI, aby umożliwić bardziej długoterminowe pożyczki i innowacyjne instrumenty finansowania projektów o znacznym potencjale pod względem zrównoważoności, korzyści społecznych i innowacyjności, w tym projektów tworzących zrównoważony wzrost i zmniejszających nierówności;
24. wzywa EBI do zapewnienia ścisłej koordynacji, spójności i zgodności między poszczególnymi dziedzinami polityki UE, instrumentami finansowania i inwestycjami, by uniknąć powielania działań i zwiększyć efekt synergiczny finansowania;
EBI bardziej skupiony na klimacie i sprawiedliwej transformacji
25. z zadowoleniem przyjmuje decyzje podjęte 14 listopada 2019 r. przez zarząd EBI, by dostosować politykę EBI do scenariusza przewidującego wzrost temperatury na świecie o maksimum 1,5 oC w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej;
26. przyznaje, że zrealizowanie wyżej wymienionych ambicji oraz ambicji zapisanych w Zielonym Ładzie może wymagać od EBI podejmowania większego ryzyka, zwłaszcza w sektorach i regionach mniej atrakcyjnych dla inwestorów, pod warunkiem że takie pożyczki będą spełniać kryteria kwalifikowalności stosowane przez EBI, a EBI utrzyma ocenę ratingową AAA;
27. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI jest największym na świecie emitentem obligacji ekologicznych oraz że był on pionierem w pomyślnym emitowaniu obligacji ekologicznych, które w ciągu 11 lat pozwoliły zebrać ponad 23 mld EUR, oraz zauważa, że wartość światowego rynku obligacji ekologicznych wynosi obecnie ponad 400 mld EUR; zauważa, że dużym wyzwaniem było ustalenie wspólnych standardów, aby uniknąć nieuczciwego zielonego PR-u; z zadowoleniem przyjmuje nowe, "odpowiedzialne środowiskowo" obligacje EBI, wprowadzone w 2018 r. i mające wspierać inwestycje powiązane z określonymi przez ONZ celami zrównoważonego rozwoju; podkreśla znaczenie ustanowienia wspólnych standardów dotyczących tych nowych obligacji, by zapewnić przejrzystość, weryfikowalność i wymierność projektów; wzywa EBI do kontynuowania i rozszerzenia emisji obligacji ekologicznych, mających ułatwić realizację Europejskiego Zielonego Ładu i kupowanych przez Europejski Bank Centralny, a także do pomocy w rozwijaniu rynku obligacji ekologicznych z wykorzystaniem prac podjętych na podstawie Planu działania UE w zakresie finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego, w tym unijnej systematyki zrównoważonego finansowania;
28. wzywa do pełnego włączenia Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI) we wszystkie działania EBI w dziedzinie klimatu; wzywa EFI, by nadał większy priorytet zapotrzebowaniu na innowacje służące przejściu do Europy neutralnej dla klimatu; wzywa EFI do zapewnienia we wszystkich jego inwestycjach aktywnej współpracy z przedsiębiorstwami, w które inwestuje, by poprawić ujawniane przez nie informacje klimatyczne, zmniejszyć ich emisje oraz ukierunkować inwestycje na opłacalne alternatywy (np. efektywność energetyczna lub uodpornianie na zmiany klimatu);
29. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2018 r. EBI udzielił 29 % pożyczek na działania w dziedzinie klimatu;
30. apeluje do EBC, by w prowadzonym obecnie przeglądzie strategicznym przeanalizował narzędzia, które umożliwią wsparcie EBI i koordynację z nim, zwłaszcza jeśli chodzi o przypisaną mu rolę banku klimatycznego UE, szczególnie w finansowaniu transformacji ekologicznej i zrównoważonego charakteru gospodarki;
31. przypomina, że strategię klimatyczną EBI przyjęto w 2015 r. wraz z listą kwalifikujących się sektorów i kryteriami kwalifikowalności w odniesieniu do klimatu, a także z planem realizacji strategii klimatycznej; zwraca się o przeprowadzenie w 2020 r. przeglądu strategii w celu dostosowania jej do porozumienia paryskiego, w tym o konkretny plan działania służący osiągnięciu do 2025 r. celu szczegółowości na poziomie 50 % 3 , i zagwarantowanie neutralności klimatycznej pozostałych pożyczek po otwartym i przejrzystym procesie konsultacji publicznych; wzywa EBI do szczegółowego poinformowania zainteresowanych stron i ogółu społeczeństwa po przyjęciu tych dokumentów; przypomina EBI, że inwestycje ekologiczne muszą być rentowne i sprzyjać spójności między państwami członkowskimi;
32. wzywa do zaostrzenia kryteriów kwalifikowalności działań w dziedzinie klimatu, by uniknąć ryzyka, że inwestycje nie doprowadzą do znacznego zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, przez zapewnienie spójności z odpowiednim prawodawstwem UE i dostosowanie działań EBI do nowej systematyki; uważa, że podstawą wszystkich działań EBI powinna być ogólna zasada "nie szkodzić" i że zasadę tę należy zapisać w deklaracji EBI w sprawie norm środowiskowych i społecznych, którą w 2020 r. trzeba poddać przeglądowi i dostosować do celu, jakim jest wzrost temperatury na świecie o maksimum 1,5 oC;
33. z zadowoleniem przyjmuje zmienioną metodykę EBI dotyczącą oceny śladu węglowego i wzywa do jej pełnego stosowania, ze szczególnym uwzględnieniem emisji związanych z popytem marginalnym i emisji pośrednich ("typu 3"); wzywa do pełnej oceny projektów zamiast prostej analizy ekonomicznej cyklu życia emisji; apeluje o rygorystyczną rachunkowość dotyczącą klimatu, zwłaszcza w gospodarczej i finansowej ocenie projektów służącej monitorowaniu zasobów przydzielonych na cele związane z klimatem i rzeczywistych wydatków; w związku z tym wzywa do uaktualnienia szacunków wskaźników wykorzystania;
projektów lub programów ogólnych, które dotyczą działań w dziedzinie klimatu. Podejście takie pozwala na większą szczegółowość i jest zgodne z ujednoliconą metodologią wielostronnego banku rozwoju". (EBI: "Udzielanie pożyczek na działania w dziedzinie klimatu - Wykaz kwalifikowalnych sektorów i kryteriów kwalifikowalności", 20 grudnia 2017 r.).
34. jest zdania, że EBI powinien zobowiązać swoich pośredników do ujawniania ich ekspozycji na paliwa kopalne oraz stopniowo wprowadzać restrykcje wobec pośredników o wysokiej ekspozycji tego rodzaju; oczekuje, że do końca 2025 r. wszyscy pośrednicy opracują plan dekarbonizacji, gdyż jest to niezbędne do ich dalszego finansowania; podkreśla, że wprowadzenie takich nowych wymogów nie powinno odbywać się ze szkodą dla dostępu MŚP do finansowania;
35. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI w rzeczywistości już w 2013 r. zaprzestał wsparcia dla sektora węglowego, gdy przyjął kolejną wersję polityki udzielania pożyczek w energetyce; jest zdania, że zgodnie z najlepszymi praktykami w sektorze bankowości komercyjnej 4 w finansowaniu EBI należy wprowadzić oparty na danych naukowych plan transformacji z jasno określonymi celami i harmonogramem realizacji zobowiązań, służący dostosowaniu się do porozumienia paryskiego, by stopniowo zaprzestać wspierania działalności powodującej znaczne emisje gazów cieplarnianych; wzywa EBI, by doradzał przedsiębiorstwom w dziedzinie dekarbonizacji;
36. apeluje do EBI, by włączył do dokumentacji finansowej klauzule wymagające od beneficjenta pożyczek EBI zobowiązania się do pełnej realizacji wszelkich celów dotyczących dekarbonizacji, które zostaną zapisane we wniosku o pożyczkę; uważa, że takie klauzule powinny stanowić, iż wypłaty są uzależnione od zadowalających wyników w realizacji tych zobowiązań, a jeżeli środki mają być wypłacane przed realizacją celów dotyczących dekarbonizacji - aby wprowadzono wydajny system odszkodowań ex post;
37. z zadowoleniem przyjmuje nową politykę EBI dotyczącą udzielania pożyczek w energetyce, a zwłaszcza fakt, że może ona przynieść zmianę funkcjonowania instytucji finansowych, jeżeli inne banki pójdą za przykładem EBI; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że polityka ta obejmuje pośredników finansowych, priorytetowe traktowanie efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych oraz pozytywne odniesienie do wspólnot energetycznych i mikrosieci, a także fakt, że może ona przynieść zwiększenie wsparcia finansowego dla lokalnych źródeł energii, by położyć kres dużej zależności Europy od zewnętrznych źródeł energii i zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii; odnotowuje wyjątki mające zastosowanie do zatwierdzania niektórych projektów gazowych do końca 2021 r. oraz fakt, że może zostać utrzymane wsparcie dla sieci przesyłu gazów o niskiej zawartości węgla; podkreśla ryzyko inwestowania w aktywa osierocone przez udzielanie pożyczek na infrastrukturę związaną z paliwami kopalnymi; wzywa EBI, by doprecyzował, że nie rozpocznie oceny żadnego projektu związanego z paliwami kopalnymi, który nie został przedłożony przed 14 listopada 2019 r.; wzywa do regularnego przeglądu tej polityki i do stałego dostosowywania jej do europejskiej systematyki zrównoważonego finansowania, a kiedy systematyka ta zostanie już formalnie przyjęta - do stosowania jej jako punku odniesienia dla inwestycji klimatycznych i środowiskowych, by zachować stałą zgodność ze scenariuszem ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu poniżej 1,5 oC oraz z rozwojem odpowiednich nowych działań zewnętrznych UE;
38. apeluje, by EBI stosował zasadę efektywności energetycznej i ustanowił cel walki z ubóstwem energetycznym we wszystkich pożyczkach w energetyce, przy uwzględnieniu wpływu efektywności energetycznej na przyszłe zapotrzebowanie i jej wkładu w bezpieczeństwo energetyczne;
39. za priorytet uważa przegląd polityki kredytowej EBI w sektorze transportu; apeluje o szybkie przyjęcie nowej polityki finansowania transportu, mającej na celu dekarbonizację transportu w UE do 2050 r.; podkreśla, że EBI powinien nadal angażować się w finansowanie innowacji i ekologicznych technologii dla lotnictwa, w tym rozwoju zrównoważonych biopaliw, elektryfikacji i technologii hybrydowych, by osiągnąć dekarbonizację lotnictwa i główny cel porozumienia paryskiego;
40. wzywa do wdrożenia nowej polityki w wysokoemisyjnych sektorach przemysłu, w których EBI prowadzi działalność, np. w sektorze produkcji cementu, w petrochemii i w sektorze stali, z naciskiem na zrównoważony charakter tych sektorów oraz na wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym i nietoksycznych cykli materiałowych, by dostosować wszystkie pożyczki sektorowe do celu osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; przypomina, że zmianę na dużą skalę można będzie osiągnąć tylko pod warunkiem, że przemysł zostanie włączony w ten proces;
41. przypomina EBI, że ochrona różnorodności biologicznej to kluczowy element przystosowania się do zmiany klimatu, a odtwarzanie ekosystemów to jedyna sprawdzona technologia emisji ujemnych; apeluje do EBI, by w swoich instrumentach finansowych dalej opracowywał kryteria dotyczące różnorodności biologicznej mające pozwolić uniknąć negatywnego wpływu na różnorodność biologiczną; wzywa również EBI, by zobowiązał się do zaprzestania finansowania projektów, które przyczyniają się do utraty i degradacji różnorodności biologicznej i ekosystemów oraz do nielegalnego
w sektorze węgla. Stosuje politykę zerowej tolerancji do wszystkich przedsiębiorstw, które rozwijają lub planują rozwijać działalność w sektorze węgla, od wydobycia węgla, przez handel węglem i jego transport, po produkcję energii elektrycznej z węgla. wylesiania, by znacznie zwiększył pulę środków finansowych na osiąganie celów UE w tym obszarze, zwłaszcza celu zerowego wylesiania netto oraz celu ochrony obszarów morskich i przybrzeżnych, a także by wspierał działania służące różnorodności biologicznej i dostosowaniu do zmiany klimatu, kluczowe funkcje ekosystemów, takie jak zapylanie, oraz zieloną infrastrukturę;
42. z zadowoleniem przyjmuje wytyczne dotyczące elektrowni wodnych przyjęte w 2018 r. 5 i wzywa do rozszerzenia wymogów przejrzystości na wszystkie projekty infrastrukturalne, w tym te finansowane przez pośredników finansowych;
43. zachęca EBI, by współpracował z małymi uczestnikami rynku i lokalnymi spółdzielniami w konsolidowaniu małych projektów w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych, co pozwoli im spełnić warunki finansowania przez EBI;
Rola EBI w Europejskim Zielonym Ładzie i mechanizmie sprawiedliwej transformacji
44. podkreśla, że EBI ma do odegrania kluczową rolę w osiąganiu celów zapisanych w planie inwestycyjnym na rzecz zrównoważonej Europy, a także celów Europejskiego Zielonego Ładu i mechanizmu sprawiedliwej transformacji, a jednocześnie uznaje znaczenie zarówno inwestycji publicznych, jak i prywatnych w osiągnięciu w ciągu najbliższych siedmiu lat celów inwestycyjnych w wysokości 1 bln EUR w Europejskim Zielonym Ładzie i 100 mld EUR w mechanizmie sprawiedliwej transformacji;
45. zachęca EBI do wspierania projektów mających sprzyjać sprawiedliwej transformacji w państwach członkowskich; uważa, że ponieważ państwa członkowskie startują z różnych punktów, EBI powinien skoncentrować wsparcie na tych państwach członkowskich, które mają najdłuższą drogę do przebycia; podkreśla, że nie można nikogo zaniedbywać przy przechodzeniu do gospodarki neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla; wzywa zatem EBI do zapewnienia odpowiedniego wsparcia, w tym pomocy technicznej, dla najbardziej dotkniętych regionów, z uwzględnieniem różnic w sytuacji gospodarczej i poziomie zdolności państw członkowskich; podkreśla w szczególności, że należy aktywnie wspierać obszary, na których miejsca pracy są obecnie uzależnione od branż o wysokim poziomie emisji, przez inwestowanie w szkolenia i alternatywne możliwości gospodarcze, by skutecznie przyciągnąć niezbędne zasoby prywatne i publiczne oraz wspierać przejście na bardziej ekologiczną gospodarkę;
46. podkreśla potrzebę podejścia antycypacyjnego i partycypacyjnego, by zapewnić, że wszystkie grupy społeczne skorzystają na transformacji; wzywa do wspierania regionów (z górnictwem węgla i branżami wysokoemisyjnymi) i społeczności, a także pracowników sektorów najdotkliwiej odczuwających skutki dekarbonizacji, a jednocześnie do stymulowania rozwoju nowych wspólnych projektów i technologii dla tych społeczności i regionów oraz wspólnie z nimi;
47. uważa, że aby EBI stał się bankiem klimatycznym UE i odegrał rolę w sprawiedliwej transformacji, musi rozwijać mechanizmy umożliwiające lepsze uwzględnianie w jego strategii inwestycyjnej wkładu różnych zainteresowanych stron, takich jak władze lokalne i regionalne, związki zawodowe, organizacje pozarządowe i właściwi eksperci;
48. apeluje do EBI, by przedstawił sprawiedliwy, spójny i sprzyjający włączeniu społecznemu plan i zobowiązał się do jego realizacji, w porozumieniu z państwami członkowskimi i regionami oraz zgodnie z ich uwarunkowaniami społecznymi i geograficznymi, w celu przyciągnięcia niezbędnych zasobów prywatnych i publicznych oraz wspierania przejścia na bardziej ekologiczną gospodarkę; podkreśla w związku z tym, że należy zwrócić szczególną uwagę na ochronę obywateli i pracowników, których transformacja ta dotknie w największym stopniu, m.in. przez zapewnienie dostępu do programów przekwalifikowania oraz wspieranie inwestycji w nowe sektory gospodarki, które stworzą nowe miejsca pracy wysokiej jakości;
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz spółki o średniej kapitalizacji
49. z zadowoleniem przyjmuje gotowość grupy EBI do zwiększenia konkurencyjności UE oraz pobudzania wzrostu i tworzenia miejsc pracy przez wsparcie m.in. w dziedzinie innowacyjności, MŚP, infrastruktury, spójności społecznej oraz klimatu i środowiska;
50. podkreśla, że niezależnie od aktywnego zaangażowania w działania na rzecz osiągnięcia celów neutralności klimatycznej, EBI powinien nadal koncentrować się na wspieraniu projektów, które zapewniają regeneracyjny wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy;
51. z zadowoleniem przyjmuje silne wsparcie finansowe EBI dla MŚP, dzięki któremu 374 000 przedsiębiorstw zatrudniających 5 mln osób skorzystało w 2018 r. z inwestycji o łącznej wartości 23,27 mld EUR; odnotowuje zapisane w sprawozdaniu inwestycyjnym EBI za rok 2019/2020 wyniki finansowania MŚP oraz spółek o średniej kapitalizacji; uważa, że wspieranie MŚP i spółek o średniej kapitalizacji musi być nadal jednym z podstawowych celów EBI, oraz wzywa do zintensyfikowania wysiłków i położenia większego nacisku na finansowanie MŚP w celu zmniejszenia deficytu finansowania tych przedsiębiorstw; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym segment MŚP w funduszu InvestEU; podkreśla potrzebę skupienia się na finansowaniu długoterminowym, zwłaszcza przez wspieranie projektów, które w przeciwnym razie nie zostałyby sfinansowane, w szczególności projektów innowacyjnych przedsiębiorstw typu startup oraz MŚP; podkreśla jednak, że działalność finansowa EBI nie może zastąpić zrównoważonej polityki budżetowej w państwach członkowskich;
52. zauważa, że MŚP są dwa razy bardziej narażone na trudności w dostępie do finansowania zewnętrznego niż duże firmy oraz że udział firm napotykających takie trudności w różnych państwach UE wynosi od 1 % do 13 %;
53. zauważa, że dla wszystkich firm w całej UE finansowanie zewnętrzne stanowi zaledwie nieco ponad jedną trzecią finansowania inwestycyjnego;
54. uważa, że ze względu na swoją strategiczną rolę MŚP EBI powinien nadal udzielać im wsparcia finansowego oraz zwiększać swoje zdolności administracyjne i doradcze, by udzielać MŚP informacji i wsparcia technicznego, który pomoże im zyskać dostęp do finansowania, z uwzględnieniem mniej rozwiniętych regionów;
55. podkreśla, że aby zrealizować te ambicje, EBI może stanąć wobec konieczności podejmowania większego ryzyka, a nie tylko zwiększyć fundusze własne i zdobyć wiedzę fachową o innowacyjnych instrumentach finansowych; apeluje do udziałowców EBI o wystarczające zasoby dla EBI, by mógł on wykorzystywać innowacyjne instrumenty do finansowania przedsięwzięć o dużym potencjale zrównoważonych i innowacyjnych korzyści społecznych; apeluje w związku z tym o dokapitalizowanie EBI po opublikowaniu wyników oceny zewnętrznej, by umożliwić mu udzielanie większej liczby pożyczek długoterminowych i korzystanie z innowacyjnych instrumentów do finansowania projektów o znacznym potencjale zrównoważoności oraz korzyści w sferze spraw społecznych i innowacyjności, w tym projektów prowadzących do powstawania trwałych miejsc pracy i zmniejszania nierówności, a także dostarczających kapitału wzrostu, by umożliwić MŚP rozszerzenie działalności; podkreśla znaczenie czynnika dodatkowości, który EBI musi zapewniać inwestycjom w całej UE, a także znaczenie współpracy z wieloma partnerami; zwraca ponadto uwagę, że wartość dodana finansowania przez EBI obejmuje również świadczenie usług doradztwa technicznego i budowaniu zdolności, by ułatwić osiągnięcie w projektach gotowości do inwestowania i zagwarantować jak najlepszą równowagę geograficzną;
56. sugeruje, by EBI w dalszym ciągu ekologizował swój portfel MŚP, na przykład przeznaczając więcej środków na bardziej ekologiczne projekty oraz pomagając bankom pośredniczącym tworzyć produkty zachęcające do efektywności energetycznej lub energii ze źródeł odnawialnych; sugeruje ponadto, by EBI wspierał cyfryzację MŚP z myślą o zmniejszaniu przepaści cyfrowej;
57. w tym kontekście kwestionuje atrakcyjność inwestycyjną EBI dla małych przedsiębiorstw i zadaje pytanie, czy EBI nie ograniczają nadmiernie jego własne zasady dotyczące finansowania projektów o znacznym stopniu ryzyka;
Udzielanie pożyczek poza UE
58. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI prowadzi działalność w ponad 130 krajach poza UE, udzielając pożyczek na projekty wspierające unijną politykę współpracy zewnętrznej i rozwoju;
59. zauważa, że w 2018 r. EBI podpisał umowy finansowe na 101 nowych projektów poza UE, w których łączna kwota zatwierdzonych środków finansowych wynosi 9,05 mld EUR i które mają umożliwić inwestycje o łącznej wartości 41 mld EUR, a przy tym rekordowy poziom osiągnęły pożyczki dotyczące klimatu oraz infrastruktury społecznej i gospodarczej;
60. wzywa EBI jako największego wielostronnego kredytodawcę na świecie, by na przyszłość utrzymał pierwszoplanową rolę w finansowaniu unijnym oraz by sprzyjał zrównoważonemu finansowaniu poza Europą, zachowując kluczową rolę w tworzeniu unijnych mechanizmów finansowych skierowanych do państw trzecich;
61. zauważa, że około 10 % pożyczek EBI przeznaczona jest dla państw trzecich, większość wsparcia przyznaje się krajom o wyższym średnim dochodzie, a tylko nieliczne operacje są finansowane przez EBI w krajach najsłabiej rozwiniętych;
62. odnotowuje ocenę Komisji dotyczącą gwarancji UE dla EBI na pokrycie ewentualnych strat poniesionych w działalności finansowej wspierającej projekty inwestycyjne poza Unią; uważa, że EBI powinien zwiększyć spójność i dostosowanie pożyczek udzielanych poza UE do celów polityki zagranicznej i rozwojowej UE oraz do interwencji państw członkowskich, by jak najlepiej wspierać cele polityki UE;
63. zachęca EBI do podnosił swoją wiedzę fachową dotyczącą projektów rozwojowych, zwłaszcza projektów obejmujących bezpośrednie pożyczki dla sektora prywatnego;
64. zachęca EBI do zacieśniania współpracy na miejscu, w tym przed realizacją projektów i w jej trakcie, oraz do lepszej współpracy z delegaturami UE;
65. uważa, że EBI powinien poprawić monitorowanie projektów oraz sprawozdawczość i ocenę faktycznie osiągniętych wyników, a także analizę faktycznych skutków gospodarczych, społecznych i środowiskowych; sugeruje w związku z tym zwiększenie liczby pracowników miejscowych w państwach partnerskich;
66. zauważa, że wysokość finansowania przyznanego w latach 2014-2018 na cele klimatyczne przekracza cel zapisany w upoważnieniu do udzielania pożyczek państwom trzecim, wynoszący 25 %;
67. zwraca się do EBI o pełne wykorzystywanie klauzul umownych umożliwiających mu zawieszenie wypłat w razie niezgodności projektów z normami środowiskowymi, społecznymi, dotyczącymi praw człowieka, podatkowymi i dotyczącymi przejrzystości;
68. zauważa, że w około 40 % operacji wykonanych na podstawie upoważnienia do udzielania pożyczek państwom trzecim uczestniczyli pośrednicy finansowi, i zwraca się do EBI o pełniejsze i bardziej systematyczne informacje o redystrybucji pożyczek przez pośredników finansowych; wzywa EBI do dalszego kontrolowania pożyczek udzielanych przez pośredników finansowych innych niż pośrednicy lokalni; w odniesieniu do krajowych banków i instytucji prorozwojowych podkreśla, że z jednej strony należy ponownie przemyśleć warunki współpracy z EBI, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) i bankami rozwoju, by zapewnić spójność między mandatami każdej z tych instytucji, a z drugiej strony należy zacieśnić współpracę z Komisją, EBI oraz organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, by stworzyć większą synergię między funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi a instrumentami finansowymi i pożyczkami EBI, zmniejszyć obciążenia administracyjne, uprościć procedury, zwiększyć zdolności administracyjne, pobudzić rozwój terytorialny i spójność, a także poprawić widoczność funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz finansowania z EBI;
69. odnotowuje przygotowane przez EBI w lipcu 2017 r. sprawozdanie z oceny dotyczące pożyczek udzielanych przez pośredników w państwach AKP (region Afryki, Karaibów i Pacyfiku) 6 ; jest zaniepokojony widocznym brakiem kontroli nad funduszami zarządzanymi przez pośredników finansowych oraz trudnościami w śledzeniu korzyści wynikających z pożyczek; podkreśla w szczególności, że 30 % pożyczek udzielonych przez pośredników w latach 2015-2018 nie było powiązanych z konkretnymi wydatkami 7 ;
70. zauważa, że w najważniejszych procedurach i standardach należytej staranności banku zapisano zasady dotyczące praw człowieka; wzywa EBI, by podczas zbliżającego się przeglądu jego polityki dotyczącej norm społecznych i środowiskowych udoskonalił swoją strategię na rzecz praw człowieka, z uwzględnieniem ryzyka represji wobec obrońców praw człowieka, oraz by przestrzegał wymogu należytego informowania miejscowych społeczności i zasięgania ich opinii; jest zdania, że politykę tę należy realizować na podstawie oceny zagrożeń dla praw człowieka, a w szczególności że powinna ona obejmować metodykę unikania negatywnych skutków dla obrońców praw człowieka oraz odpowiednie mechanizmy reagowania w razie wystąpienia takich skutków, m.in. przez zagwarantowanie rzeczywistego prawa dostępu do informacji oraz wymóg przeprowadzenia prawdziwych konsultacji ex ante z ludnością tubylczą, na którą ma wpływ inwestycja; uważa, że strategia ta powinna też obejmować systematyczną ocenę zagrożeń dla praw człowieka, w tym ocenę ex ante, a także stałe monitorowanie na miejscu; wzywa, by EBI ujmował w zawieranych umowach klauzule umożliwiające zawieszenie wypłat w przypadku poważnych naruszeń praw człowieka lub norm środowiskowych i społecznych oraz by zapewniał łatwy, terminowy i skuteczny dostęp do mechanizmów składania skarg nawet dla społeczności z odległych obszarów i dla społeczności zmarginalizowanych;
71. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI zatrudnia już specjalistów w dziedzinie praw człowieka, oraz zaleca dalsze zatrudnianie specjalistów w tej dziedzinie z krajów partnerskich, by lepiej zrozumieć sytuację lokalną i monitorować wszelkie nadużycia;
72. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie przez EBI i Japońską Agencję Współpracy Międzynarodowej (JICA) w dniu 26 września 2019 r. protokołu ustaleń, który umożliwi dalsze współfinansowanie i współinwestowanie w krajach rozwijających się; jest zdania, że ta współpraca wzmacnia ważne partnerstwo strategiczne między EBI i JICA, dotyczące wspierania w państwach trzecich projektów związanych z problemami o charakterze globalnym;
73. odnotowuje niedawne oświadczenia prezesa EBI Wernera Hoyera dotyczące skoncentrowania działań EBI na rozwoju; zauważa również, że EBI zaproponował utworzenie specjalnej jednostki zależnej skupiającej się na rozwoju - Europejskiego Banku Zrównoważonego Rozwoju; wzywa EBI do dialogu z Parlamentem na temat planowanego utworzenia podmiotu zależnego realizującego działania rozwojowe banku, zwłaszcza w związku z dyskusjami toczącymi się w Radzie po opublikowaniu sprawozdania grupy mędrców wysokiego szczebla ds. europejskiej infrastruktury finansowej na rzecz rozwoju;
74. wzywa EBI do stosowania najlepszych praktyk i rozszerzenia zasady dobrowolnej, uprzedniej i świadomej zgody na wszystkie zainteresowane społeczności w przypadku inwestycji dotyczących gruntów i zasobów naturalnych, a nie zwracania się wyłącznie do ludności tubylczej;
Zarządzanie, przejrzystość i odpowiedzialność
75. przypomina, że do wszystkich organów Unii powinny mieć zastosowanie takie same zasady odpowiedzialności i przejrzystości 8 ; podkreśla, że zwiększonej roli gospodarczej grupy EBI, zwiększeniu jej zdolności inwestycyjnej i wykorzystywaniu budżetu UE do gwarantowania jej operacji muszą towarzyszyć większa przejrzystość, odpowiedzialność i rozliczalność w odniesieniu do operacji gospodarczych, wykorzystania budżetu UE jako gwarancji, dodatkowości operacji EBI i ewentualnych przyszłych planów utworzenia podmiotu zależnego EBI do spraw rozwoju; wzywa do przejrzystego podejmowania decyzji i ścisłej współpracy z instytucjami UE w celu zapewnienia spójności i wiarygodności wyznaczonych celów; przypomina, że polityka przejrzystości grupy EBI opiera się na założeniu ujawniania informacji, oraz przypomina EBI o obowiązkach prawnych wynikających z konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska w UE;
76. popiera zobowiązanie podjęte przez EBI w trzeciej strategii na rzecz różnorodności i włączenia społecznego, obejmującej lata 2018-2021, dotyczące zwiększenia do 2021 r. odsetka kobiet na wyższych stanowiskach kierowniczych do 50 %; wzywa EBI do zapewnienia osiągnięcia celu, jakim jest uzyskanie w ciągu najbliższych 12 miesięcy certyfikatu EDGE poświadczającego przeznaczanie części zysków na rzecz równości płci;
77. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z zaleceniami z niedawnych sprawozdań Parlamentu wprowadzono obowiązek ujawniania streszczeń z posiedzeń Komitetu Zarządzającego; podkreśla, że należy systematycznie podawać do wiadomości publicznej treść posiedzeń wszystkich organów zarządzających EBI, i apeluje o więcej przejrzystości w odniesieniu do posiedzeń Komitetu Zarządzającego i ich wyników;
78. zwraca się do EBI o ujawnianie, zgodnie z przepisami UE, wszystkich informacji o pożyczkach bezpośrednich zatwierdzanych przez Komitet Zarządzający, w tym o publikowanie w odniesieniu do każdego projektu opinii Komisji i opinii państwa członkowskiego, w którym dane przedsięwzięcie ma być realizowane, a na żądanie także arkuszy pomiaru wyników (ReM);
79. wzywa EBI, by przeprowadził w 2020 r. przegląd swojej polityki przejrzystości z myślą o terminowej publikacji obszerniejszych informacji o całej jego działalności finansowej, co pozwoli zapewnić zgodność jego polityki przejrzystości z zobowiązaniami społecznymi, klimatycznymi i środowiskowymi; podkreśla znaczenie spójności działań EBI z polityką UE;
80. apeluje do EBI o jeszcze większą przejrzystość oraz dostęp do informacji, zwłaszcza w odniesieniu do systemu udzielania zamówień i podwykonawstwa, do wyników dochodzeń wewnętrznych oraz do wyboru, monitorowania i oceny działań i programów;
81. wzywa EBI do zapewnienia najwyższego poziomu uczciwości jego pośredników finansowych oraz do objęcia udzielanych przez nich pożyczek takimi samymi wymogami przejrzystości, jakimi objęte są inne rodzaje pożyczek; apeluje do EBI, by zaprzestał współpracy z pośrednikami finansowymi, u których w przeszłości odnotowywano problemy dotyczące przejrzystości, nadużyć finansowych, korupcji, przestępczości zorganizowanej, prania pieniędzy lub przestrzegania praw człowieka; podkreśla, że wprowadzenie takich nowych wymogów nie powinno odbywać się ze szkodą dla dostępu MŚP do finansowania;
82. apeluje o zmianę przepisów regulujących obowiązek dochowania należytej staranności przez EBI, który powinien w szczególności wprowadzić bardziej rygorystyczne warunki w umowach z klientami, na przykład dotyczące nadużyć finansowych i korupcji;
83. apeluje do EBI, by zwiększył zaangażowanie zainteresowanych stron i usprawnił procesy konsultacji publicznych związane z projektami, które finansuje; zwraca się do EBI o lepsze nadzorowanie i monitorowanie poszczególnych etapów zaangażowania zainteresowanych stron oraz o zapewnienie projektodawcom solidnych zabezpieczeń za sprawą wiążących wymogów;
84. wzywa EBI do zwiększenia obowiązków w zakresie należytej staranności zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz do zapewnienia kompletnych ram regulacyjnych umożliwiających bankowi skuteczne zapobieganie udziałowi w nielegalnej działalności i zapewnienie odpowiedniego systemu sankcji w przypadku nieprzestrzegania prawa Unii;
85. oczekuje, że EBI dostosuje swoją politykę wewnętrzną, by uwzględnić nowe przepisy wprowadzone w celu zwalczania nie tylko oszustw podatkowych, ale również uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania, a także podkreśla znaczenie niezależności i wydajności jego działu ds. dochodzeń w sprawie nadużyć finansowych; zachęca EBI do zacieśnienia współpracy z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i z organami krajowymi w celu zapobiegania nadużyciom finansowym i praniu pieniędzy oraz do zapewnienia informowania Prokuratury Europejskiej (EPPO) i zgłaszania właściwym organom wszelkich przypadków potencjalnych nadużyć finansowych; uważnie przygląda się działalności EBI; uważa, że EPPO powinna w przyszłości mieć uprawnienia do ścigania działalności przestępczej dotyczącej funduszy EBI w państwach członkowskich UE będących członkami EPPO; wzywa do przyznania odpowiednich środków finansowych na realizację tego nowego zadania;
86. wyraża poważne zaniepokojenie w związku z niedawnym artykułem 9 dotyczącym audytu wewnętrznego EBI, w którym stwierdzono poważne niedociągnięcia w stosowaniu przez bank norm w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EBI zajmuje się tymi niedociągnięciami, i wzywa go do zakończenia prac w trybie priorytetowym do lipca 2020 r. oraz do przedstawienia Parlamentowi sprawozdania na temat konkretnych podjętych środków, w szczególności tych, które mają na celu wzmocnienie należytej staranności w stosunku do klientów EBI; wzywa EBI do przekazania Parlamentowi tego sprawozdania z audytu wewnętrznego oraz do opublikowania merytorycznego streszczenia sprawozdania z audytu oraz oceny konkretnych rozwiązań mających na celu wyeliminowanie tych niedociągnięć, udostępniając je szerszej opinii publicznej, tak aby ocenić postępy EBI w tych kwestiach; proponuje zatem, by grupa EBI zaktualizowała swoją politykę w zakresie informowania o nieprawidłowościach, tak by odzwierciedlała ona dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii 10 , która jest obecnie wdrażana przez państwa członkowskie;
87. zauważa, że EBI ma politykę zwalczania nadużyć finansowych i niezależną jednostkę badającą zarzuty dotyczące nadużyć finansowych zgłoszonych wewnętrznie lub zewnętrznie; wzywa EBI, by rozważył uaktualnienie swojej polityki w celu udoskonalenia ram zwalczania nadużyć finansowych oraz zapewnienia odpowiednich zasobów, zwłaszcza z uwagi na istotną rolę, jaką EBI odgrywa we wdrażaniu polityki UE, np. InvestEU i Europejskiego Zielonego Ładu; zauważa, że w polityce EBI dotyczącej zwalczania nadużyć finansowych przewidziano już sankcje i środki naprawcze, co pozwala na przykład na wstrzymanie wypłat, ubieganie się o zwrot środków oraz zawieszenie lub anulowanie projektów; wzywa EBI do zawieszania wypłat w przypadku poważnych uchybień w zarządzaniu lub w przypadku korupcji;
88. z zadowoleniem przyjmuje zmienioną politykę grupy EBI w stosunku do jurysdykcji o niskim poziomie regulacji, nieprzejrzystych i niechętnych współpracy 11 ; wzywa inne europejskie instytucje finansowe do stosowania takich samych standardów; oczekuje, że EBI przyjmie szczegółowe procedury operacyjne i środki należytej staranności w celu wdrożenia nowej polityki wobec jurysdykcji niechętnych współpracy; zauważa, że w odniesieniu do każdej operacji EBI publikuje na swojej stronie internetowej szczegółowe informacje na temat swoich klientów i sprawdza ich rzeczywistą własność, jeżeli przyznawane im pożyczki są gwarantowane z wykorzystaniem budżetu UE zgodnie z przepisami unijnymi; wzywa ponadto EBI, by na swojej stronie internetowej zamieścił linki do rejestrów państw członkowskich, gdzie można znaleźć informacje o rzeczywistej własności; przypomina o szczególnym znaczeniu zaostrzenia polityki dotyczącej jurysdykcji niechętnych do współpracy w świetle nowych i istniejących metod unikania opodatkowania - np. rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych, preferencyjnego traktowania praw własności intelektualnej czy korzystania z jurysdykcji podatkowych o niskim lub zerowym poziomie opodatkowania w celu przenoszenia zysków - zwłaszcza przez uzależnienie udzielania pożyczek bezpośrednich i pośrednich od publikowania danych podatkowych i księgowych w rozbiciu na poszczególne kraje; wzywa EBI do przedstawienia wykazu zaległych transakcji, zwłaszcza tych, które można powiązać z listą międzynarodowych rajów podatkowych; wzywa EBI, by w procedurze należytej staranności podatkowej w pełni wykorzystywał zestaw narzędzi przeciwdziałania unikaniu opodatkowania w przypadku projektów podatnych na ryzyko oraz by w razie potrzeby stosował wymogi relokacji; odnotowuje zmienione przepisy grupy EBI dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz wzywa EBI do uaktualnienia jego polityki w świetle piątej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, a także do współpracy z odpowiednimi organami w celu zapewnienia odpowiednich sankcji za naruszanie prawa i rygorystycznych norm w odniesieniu do pośredników finansowych;
89. odnotowuje przegląd mechanizmu i procedur rozpatrywania skarg EBI w celu zapewnienia jego pełnej funkcjonalności z myślą o wykrywaniu ewentualnych naruszeń praw człowieka w projektach powiązanych z EBI i dochodzeniu roszczeń w takich przypadkach; zachęca EBI do zapewnienia niezależności i skuteczności tego mechanizmu; zachęca do wdrożenia zaleceń Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;
90. zwraca się do EBI o zacieśnienie współpracy z Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich;
91. z zadowoleniem przyjmuje strategię grupy EBI na rzecz równouprawnienia płci oraz plan działania w sprawie równości płci i oczekuje na drugą fazę realizacji tego planu;
92. wzywa EBI do wspierania udziału kobiet i aktywnego promowania wyważonej reprezentacji płci, na wysokich stanowiskach;
93. wzywa Komisję, Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO) i EBI do zwiększenia roli ETO przy okazji zbliżającego się odnowienia porozumienia trójstronnego regulującego zasady zaangażowania; wzywa do przyznania ETO uprawnień do kontrolowania wszystkich operacji EBI, w tym do oceny opłacalności jego działań inwestycyjnych i dodatkowości jego projektów, a także do ujawniania tych kontroli; wzywa również ETO do sporządzania zaleceń dotyczących wyników zewnętrznej działalności kredytowej EBI oraz dostosowania jej do polityki UE;
94. wzywa do zawarcia porozumienia międzyinstytucjonalnego między EBI a Parlamentem o poprawie dostępu do dokumentów i danych EBI;
95. apeluje o pilne rozszerzenie uprawnień Parlamentu w odniesieniu do określania strategii i polityki EBI, by zapewnić demokratyczną kontrolę nad inwestycjami, w tym możliwość zadawania EBI pytań wymagających odpowiedzi na piśmie, wprowadzoną już w przypadku EBC; wzywa grupę EBI do poprawy rozliczalności w tych kwestiach i sugeruje wprowadzenie kwartalnego dialogu z właściwymi komisjami Parlamentu, by zapewnić udział w strategii inwestycyjnej EBI oraz odpowiedni nadzór; podkreśla, że Parlament powinien mieć większą kontrolę nad decyzjami Rady Dyrektorów EBI, i zwraca uwagę, że Parlamentowi można by nadać status obserwatora na posiedzeniach Rady Dyrektorów w celu zapewnienia lepszej wymiany informacji; domaga się od Komisji większej przejrzystości w informowaniu Parlamentu o stanowisku zajmowanym przez nią w Radzie Dyrektorów EBI; wzywa do sporządzenia protokołu ustaleń między EBI a Parlamentem w celu poprawy dostępu do dokumentów i danych EBI dotyczących strategicznej orientacji i polityki finansowej na przyszłość, aby zagwarantować większą rozliczalność banku;
96. zwraca się do prezesa EBI o przedstawienie niniejszej rezolucji dyrektorom i gubernatorom EBI oraz wzywa do poddania jej pod dyskusję w Komitecie Zrządzającym;
o
o o
97. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
