Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Bangladeszu oraz nadchodzących wyborów w tym kraju (2013/2951(RSP)).

Bangladesz: prawa człowieka i zbliżające się wybory

P7_TA(2013)0516

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Bangladeszu oraz nadchodzących wyborów w tym kraju (2013/2951(RSP))

(2016/C 436/07)

(Dz.U.UE C z dnia 24 listopada 2016 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Bangladeszu, w szczególności rezolucje z dnia 23 maja 2013 r. 1 , 14 marca 2013 r. 2 , 17 stycznia 2013 r. 3 , 10 lipca 2008 r. 4  i 6 września 2007 r. 5 ,
-
uwzględniając pismo szefów misji Unii Europejskiej z okazji przypadającego na 10 października 2013 r. Europejskiego Dnia przeciwko Karze Śmierci,
-
uwzględniając oświadczenie delegacji UE do Bangladeszu z dnia 12 sierpnia 2013 r. w sprawie aresztowania Adilura Rahmana Khana,
-
uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Navi Pillay z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie skazania 152 żołnierzy w Bangladeszu za krwawy bunt z 2009 r.,
-
uwzględniając deklarację ONZ w sprawie obrońców praw człowieka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 9 grudnia 1998 r.,
-
uwzględniając powszechny okresowy przegląd praw człowieka dotyczący Bangladeszu z 2013 r.,
-
uwzględniając art. 122 ust. 5 i art. 110 ust. 4 Regulaminu,
A.
mając na uwadze, że UE i Bangladesz łączą dobre, długotrwałe stosunki, których podstawą jest między innymi umowa o współpracy w sprawie partnerstwa i rozwoju,
B.
mając na uwadze, że do 25 stycznia 2014 r. w Bangladeszu mają się odbyć wybory parlamentarne, po pięciu latach sprawowania rządów przez cywilny rząd wybrany w wyborach; mając na uwadze, że wolne, uczciwe i przejrzyste wybory mają istotne znaczenie dla wzmocnienia względnie stabilnych demokratycznych rządów, jakie sprawowano w tym kraju przez ostatnie pięć lat;
C.
mając na uwadze, że dotychczas około 30 Banglijczyków zginęło, a setki zostało rannych w wyniku przemocy politycznej podczas strajków generalnych (tzw. hartali), do których nawoływała Nacjonalistyczna Partia Bangladeszu (BNP) pod przywództwem byłej premier Begum Khaledy Zii wraz z sojuszniczą partią Dżamaat-i-Islami, domagając się, aby nadchodzące wybory były nadzorowane przez bezpartyjny rząd tymczasowy oraz wzywając do rezygnacji premier Sheikh Hasinę;
D.
mając na uwadze, że strajki te doprowadziły do aresztowania przez rząd pięciu głównych przywódców opozycji oraz - według źródeł BNP - do zatrzymania ok. 1 000 zwolenników BNP na obszarach wiejskich od piątku 8 listopada 2013 r.;
E.
mając na uwadze, że obecni ministrowie podali się do dymisji, natomiast premier Hasina z Ligi Ludowej (Awami) zaproponowała utworzenie rządu, w skład którego weszłyby wszystkie partie, jednak główna partia opozycyjna dotychczas nie przyjęła tej oferty;
F.
mając na uwadze, że przez lata BNP i Liga Ludowa reprezentowały sprzeczne i zmienne stanowiska w sprawie korzyści z utworzenia rządu tymczasowego, natomiast w maju 2011 r. Sąd Najwyższy unieważnił obowiązujący od 15 lat przepis konstytucyjny, upoważniający rząd wybrany w wyborach do przekazywania władzy pod koniec kadencji wyznaczonemu bezstronnemu rządowi tymczasowemu, który nadzorowałby kolejne wybory parlamentarne; mając jednak na uwadze, że Sąd Najwyższy orzekł, iż uznany za nieważny system można stosować jeszcze przez dwie kadencje parlamentarne z uwagi na "bezpieczeństwo państwa i jego obywateli"; mając na uwadze, że system ten został podważony przez ostatni popierany przez wojsko rząd tymczasowy w latach 2007-2008, który przez blisko dwa lata odmawiał przeprowadzenia wyborów i wysłał do więzienia przywódczynie dwóch głównych partii, Sheikh Hasinę i Begum Khaledę Zię (wraz z jej synem Tarikiem Rahmanem);
G.
mając na uwadze, że w następstwie tego wyroku Liga Ludowa wprowadziła 15. poprawkę do konstytucji i zaniechała stosowania systemu tymczasowego, mimo że partia opozycyjna BNP odmówiła współpracy nad reformą;
H.
mając na uwadze, że odkąd Sheikh Hasina objęła władzę, w Bangladeszu pięciokrotnie odbyły się wybory regionalne, w których Liga Ludowa poniosła porażkę i które nie dały podstaw do zgłaszania nieprawidłowości;
I.
mając na uwadze, że strajki mocno uderzyły w zubożałą część społeczeństwa Bangladeszu, której przeżycie uzależnione jest od codziennej wypłaty; mając na uwadze, że wiele wskazuje na to, iż krucha gospodarka Bangladeszu, która musi zmagać się z niedawnymi tragicznymi wypadkami w przemyśle odzieżowym, będzie dalej podupadać;
J.
mając na uwadze zarzuty stawiane partii Dżamaat-i-Islami, iż wspiera ona strajki, by utrudnić prowadzenie postępowań w sprawie zbrodni wojennych przeciwko jej liderom;
K.
mając na uwadze, że w dniu 5 listopada 2013 r., w jednym z największych procesów w historii specjalny trybunał powołany w celu osądzenia za zbrodnie popełnione w czasie buntu z 2009 r., w którym brutalnie zamordowano 74 osoby, w tym 57 oficerów armii, skazał 152 żołnierzy na karę śmierci; mając na uwadze, że wysoka komisarz ONZ ds. praw człowieka Navi Pillay wyraziła oburzenie z powodu tych wyroków śmierci w reakcji na doniesienia, że oskarżeni byli torturowani, a masowe procesy były dalekie od standardów w zakresie praw człowieka;
L.
mając na uwadze, że wciąż wywiera się presję na działaczach organizacji pozarządowych, prawnikach, dziennikarzach i związkowcach, którzy bronią praw obywatelskich; mając na uwadze, że władze nie wszczęły skutecznych dochodzeń w sprawie morderstw pozasądowych, tortur i porwań, jak np. w przypadku lidera związkowego i obrońcy praw człowieka Aminula Islama;
1.
wyraża poważne zaniepokojenie trwającym paraliżem życia codziennego w Bangladeszu w wyniku strajków generalnych zorganizowanych przez opozycyjne partie BNP i Dżamaat-i-Islami oraz konfrontacji między dwoma głównymi obozami politycznymi - Ligą Awami i opozycją - w okresie poprzedzającym wybory parlamentarne;
2.
ubolewa nad faktem, że nie udało się osiągnąć porozumienia między wszystkimi partiami w banglijskim parlamencie w kwestii sprawowania władzy przez rząd w okresie przedwyborczym, zwłaszcza że w większości krajów demokratycznych nie przewiduje się w takim okresie rządu tymczasowego, i pilnie wzywa rząd Bangladeszu oraz opozycję do kierowania się w pierwszej kolejności interesem kraju i do znalezienia kompromisu, co da Banglijczykom szansę na wyrażenie swojej woli demokratycznej;
3.
zwraca uwagę, że Bangladesz ma opinię kraju o społeczeństwie wielowyznaniowym i tolerancyjnym; potępia grupy i frakcje, które próbują doprowadzić do napięć wewnątrzspołecznych, aby realizować swoje własne cele; apeluje do wszystkich grup i osób o wykazanie się tolerancją i powściągliwością, szczególnie w okresie poprzedzającym wybory, w ich trakcie oraz po ich zakończeniu;
4.
apeluje do wszystkich partii, aby nie bojkotowały wyborów, gdyż pozbawi to obywateli wyboru politycznego i zaszkodzi stabilności społeczno-gospodarczej Bangladeszu oraz zniweczy imponujące postępy w rozwoju tego kraju, zwłaszcza jeżeli chodzi o realizację milenijnych celów rozwoju, zarządzanie kryzysowe, prawa pracownicze i wzmocnienie pozycji kobiet;
5.
wzywa Banglijską Komisję Wyborczą, aby zorganizowała i nadzorowała najbliższe wybory powszechne w sposób całkowicie przejrzysty; popiera uznanie nowych partii politycznych, które zamierzają uczestniczyć w najbliższych wyborach powszechnych i spełnić rozsądne kryteria udziału i reprezentacji w życiu politycznym;
6.
wzywa wszystkie partie polityczne, aby powstrzymały się całkowicie od stosowania przemocy i podżegania do niej w trakcie procesu wyborczego oraz aby zapobiegły powtórzeniu się brutalnych starć o podłożu politycznym, do jakich doszło w pierwszej połowie 2013 r.; w tym kontekście wyraża poważne zaniepokojenie niedawnymi wybuchami przemocy na tle politycznym, do których doszło w październiku 2013 r. i w wyniku których zginęło wiele osób;
7.
uznaje potrzebę pojednania, sprawiedliwości i rozliczenia za zbrodnie popełnione podczas wojny o niepodległość w 1971 r.; podkreśla i popiera istotną rolę Międzynarodowego Trybunału Karnego w tym zakresie;
8.
ubolewa zarazem nad coraz większą liczbą osób oczekujących na wykonanie wyroku śmierci w Bangladeszu oraz nad masowym orzekaniem kary śmierci w procesach osób uczestniczących w buncie straży granicznej z 2009 r.; nalega, aby stosowano krajowe i międzynarodowe standardy dotyczące rzetelnych procesów sądowych i sprawiedliwości proceduralnej;
9.
ponownie podkreśla swój zdecydowany sprzeciw wobec stosowania kary śmierci we wszystkich przypadkach niezależnie od okoliczności i wzywa właściwe organy w Bangladeszu do wprowadzenia oficjalnego moratorium na wykonywanie kary śmierci, które stanowiłoby pierwszy krok na drodze do całkowitego jej zniesienia;
10.
wzywa rząd banglijski do przywrócenia warunków umożliwiających swobodną działalność organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym obrońców praw człowieka, które przyczyniły się w znacznym stopniu do rozwoju Bangladeszu;
11.
wzywa władze Bangladeszu do przeprowadzenia w trybie pilnym niezależnych i przejrzystych dochodzeń w sprawach dotyczących łamania praw obrońców praw człowieka, w tym zastraszania, atakowania, mordowania, torturowania i niewłaściwego traktowania tych osób, aby zidentyfikować wszystkich sprawców tych czynów i oddać ich w ręce sprawiedliwości; podkreśla tu w szczególności sprawę lidera związkowego Aminula Islama oraz sprawy dziennikarzy Sagara Sarowara i Meherun Runi;
12.
z zadowoleniem przyjmuje wspólną inicjatywę rządu Bangladeszu i Międzynarodowej Organizacji Pracy, podjętą we współpracy z przedstawicielami rządu, pracodawców i pracowników, pod hasłem "Poprawa warunków pracy w sektorze odzieży gotowej"; wzywa europejskie i międzynarodowe firmy odzieżowe do realizacji swoich obietnic i zapewnień poczynionych po zawaleniu się fabryki Rana Plaza, w tym w ramach porozumienia w sprawie ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa budynków w Bangladeszu;
13.
wzywa rząd Bangladeszu do likwidacji wymogu 30-procentowej "reprezentatywności" przy rejestracji związków zawodowych, do rozszerzenia zakresu ustawy pracowniczej o kategorie pracowników, które obecnie nie są nią objęte, do uchwalenia zakazu ingerencji pracodawców w wewnętrzne sprawy związków zawodowych, do rozszerzenia zakresu ustawy pracowniczej o strefy przetwórstwa wywozowego, a także do przyznania stowarzyszeniom pomocy pracownikom praw do negocjowania układów zbiorowych, przy jednoczesnym ułatwieniu rejestracji takich stowarzyszeń;
14.
wyraża nadzieję, że Bangladesz będzie w pełni współpracował z organami traktatowymi ONZ oraz wystosowuje stałe zaproszenie do udziału w procedurach specjalnych Rady Praw Człowieka ONZ;
15.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ oraz rządowi i parlamentowi Bangladeszu.
1 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0230.
2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0100.
3 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0027.
4 Dz.U. C 294 E z 3.12.2009, s. 77.
5 Dz.U. C 187 E z 24.7.2008, s. 240.

Zmiany w prawie

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024