Stan stosunków UE-Rosja (2015/2001(INI)).

Stan stosunków UE-Rosja

P8_TA(2015)0225

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie stosunków UE-Rosja (2015/2001(INI))

(2016/C 407/04)

(Dz.U.UE C z dnia 4 listopada 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 13 grudnia 2012 r. zawierającą zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji dotyczących nowej umowy między UE a Rosją ¹ , z dnia 12 września 2013 r. w sprawie nacisku, jaki Rosja wywiera na kraje Partnerstwa Wschodniego (w kontekście zbliżającego się szczytu Partnerstwa Wschodniego w Wilnie) ² , z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie szczytu UE-Rosja ³ oraz z dnia 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i stanu stosunków UE-Rosja ⁴ i z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie zabójstwa rosyjskiego przywódcy opozycji Borysa Niemcowa i stanu demokracji w Rosji ⁵ ,

- uwzględniając konkluzje i oświadczenia Rady Europejskiej, Rady do Spraw Zagranicznych i przywódców G7 z ostatnich 18 miesięcy na temat sytuacji na Ukrainie i stosunków z Rosją,

- uwzględniając porozumienia osiągnięte w Mińsku w dniach 5 i 19 września 2014 r. oraz w dniu 12 lutego 2015 r. ⁶ ,

- uwzględniając deklarację szczytu NATO w Walii z dnia 5 września 2014 r.,

- uwzględniając rezolucje przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 27 marca 2014 r. ⁷ i przez Radę Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych w dniu 17 lutego 2015 r. ⁸ ,

- uwzględniając art. 52 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0162/2015),

A. mając na uwadze, że UE od wielu lat stara się zbudować korzystne dla obu stron strategiczne partnerstwo z Rosją, oparte na wspólnych wartościach i zasadach, takich jak demokracja i praworządność, oraz na wspólnych interesach; mając na uwadze, że UE pozostaje otwarta na takie relacje i na prowadzący do nich dialog oraz pragnie powrócić na drogę współpracy z Rosją, jeżeli władze Rosji spełnią swoje międzynarodowe i prawne zobowiązania;

B. mając na uwadze, że w reakcji na naruszenie przez Rosję integralności terytorialnej Gruzji w 2008 r., trwającą okupację gruzińskich regionów Abchazji i Cchinwali (Osetii Południowej) oraz na niewypełnienie przez Rosję wszystkich zobowiązań zawartych w porozumieniu z 2008 r. o zawieszeniu broni, a także pomimo tego UE opowiedziała się za modelem zacieśnionej współpracy w celu utrzymania stosunków z Rosją i z myślą o obopólnych korzyściach; mając na uwadze, że zamiast podejmować środki ograniczające, podjęto lub rozszerzono wiele inicjatyw służących pogłębieniu współpracy, takich jak wspólne przestrzenie, partnerstwo na rzecz modernizacji, negocjacje dotyczące nowej umowy między UE a Rosją i dialog w sprawie praw człowieka;

C. mając na uwadze, że Rosja - bezprawnie anektując Krym, co zdecydowanie potępiła UE i co nie zostanie uznane, i rozpoczynając zbrojny konflikt z Ukrainą, w którym uczestniczą bezpośrednio i pośrednio siły wojskowe i służby bezpieczeństwa, oraz umyślnie destabilizując to sąsiednie suwerenne i niepodległe państwo - poważnie pogorszyła stosunki z UE, ponieważ naruszyła podstawowe zasady europejskiego bezpieczeństwa poprzez nieposzanowanie granic i niedotrzymanie zobowiązań międzynarodowych, zwłaszcza zobowiązań na mocy Karty Narodów Zjednoczonych, Aktu Końcowego z Helsinek, memorandum budapeszteńskiego, Paryskiej karty dla nowej Europy z 1990 r. i dwustronnego Traktatu o przyjaźni, współpracy i partnerstwie; mając na uwadze, że sytuacja humanitarna na Krymie i we wschodniej Ukrainie znacznie się pogorszyła i że odnotowano tam kilka tysięcy ofiar śmiertelnych;

D. mając na uwadze, że Rosja jest bezpośrednio lub pośrednio zaangażowana w wiele zamrożonych konfliktów w swoim sąsiedztwie - w Naddniestrzu, Osetii Południowej, Abchazji i Górskim Karabachu - co stanowi poważną przeszkodę w rozwoju i zapewnieniu stabilności odnośnych państw sąsiedzkich oraz w ich zbliżeniu do Unii Europejskiej;

E. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska wpisała na czarną listę 89 polityków UE, m.in. obecnych i byłych posłów do Parlamentu Europejskiego, i urzędników oraz odmawia im wjazdu do Rosji;

F. mając na uwadze, że Rosja - wbrew duchowi stosunków dobrosąsiedzkich i naruszając międzynarodowe prawo, zasady i normy - prowadzi umyślnie działania mające na celu destabilizację jej sąsiadów poprzez bezprawne embarga handlowe lub zawieranie traktatów integracyjnych z regionami separatystycznymi, przy czym opiera te działania na doktrynie, zgodnie z którą uważa się za uprawnioną do chronienia obywateli rosyjskich za granicą;

G. mając na uwadze, że w reakcji na bezprawną aneksję Krymu oraz zapoczątkowaną przez Rosję wojnę hybrydową przeciwko Ukrainie UE przyjęła stopniowo serię środków ograniczających; mając na uwadze, że w reakcji na agresję Rosji wiele innych krajów przyjęło podobne sankcje;

H. mając na uwadze, że trzeba dążyć do zapewnienia konstruktywnych stosunków między UE a Rosją w perspektywie długoterminowej, w interesie obu stron i z myślą o stawianiu czoła wspólnym wyzwaniom globalnym, jak zmiana klimatu, rozwój technologiczny oraz walka z terroryzmem, ekstremizmem i przestępczością zorganizowaną; mając na uwadze, że współpraca UE z Rosją przynosi pozytywne rezultaty w niektórych dziedzinach, jak wymiar północny czy współpraca transgraniczna; mając na uwadze, że Rosja przyjęła konstruktywne podejście podczas ostatnich negocjacji w sprawie Iranu;

I. mając na uwadze, że te ograniczające, ukierunkowane środki nie są wymierzone w ludność rosyjską, ale przeciwko pewnym osobom i przedsiębiorstwom powiązanym z przywódcami rosyjskimi, które czerpią bezpośrednie korzyści z obecnego impasu z Ukrainą, w sektorze gospodarki i obrony, jak również dążą do wpłynięcia na zmianę polityki rosyjskiego rządu względem wspólnego sąsiedztwa oraz działań w nim prowadzonych; mając na uwadze, że sankcje związane z destabilizacją sytuacji na wschodzie Ukrainy powinny zostać zniesione po całkowitym wdrożeniu przez Rosję postanowień porozumień mińskich; mając na uwadze, że te sankcje należy wzmocnić, jeśli Rosja wybierze kontynuowanie bezpośredniej lub pośredniej destabilizacji Ukrainy oraz naruszanie jej integralności terytorialnej; mając na uwadze, że sankcje związane z bezprawną aneksją Krymu zostaną utrzymane do momentu oddania półwyspu Ukrainie;

J. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska, jako pełnoprawny członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz sygnatariusz Powszechnej deklaracji praw człowieka, zobowiązała się przestrzegać zasad demokracji i praworządności oraz szanować prawa człowieka; mając na uwadze, że UE zdecydowanie popiera przystąpienie Rosji do różnych międzynarodowych organizacji i forów, jak G8, G20 czy WTO, oraz jej udział w ich pracach; mając na uwadze, że włączenie Rosji do tych organów spowodowało napięcia wynikające z powtarzającego się naruszania zasad przez Rosję, np. nieprzestrzegania standardów i zobowiązań WTO (poprzez wprowadzenie licznych środków dyskryminacyjnych przeciwko poszczególnym państwom członkowskim UE i innym krajom w sąsiedztwie), z niewykonania ponad tysiąca wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz z niegwarantowania podstawowych praw człowieka; mając na uwadze, że konsultacje między UE a Rosją dotyczące praw człowieka nie były rozstrzygające ani nie przyniosły konkretnych rezultatów;

K. mając na uwadze, że praworządność jest jedną z fundamentalnych zasad UE, która zakłada nie tylko poszanowanie demokracji i praw człowieka, ale również zgodność z prawem międzynarodowym, zapewnienie sprawiedliwego egzekwowania i stosowania prawa, jak również niezawisłość i bezstronność wymiaru sprawiedliwości; mając na uwadze, że warunki te nie są spełnione w Rosji, gdzie władze nie zapewniają praworządności i poszanowania praw podstawowych oraz gdzie w ostatnich latach pogorszyła się sytuacja w zakresie praw politycznych, wolności obywatelskich i wolności mediów; mając na uwadze, że ostatnio przyjęto akty prawne zawierające niejednoznaczne przepisy wykorzystywane do dalszego ograniczania działań opozycji i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że niedawne przyjęcie ustawy uznającej tak zwaną "propagandę homoseksualną" za niezgodną z prawem doprowadziło do nasilenia przemocy i mowy nienawiści względem osób homoseksualnych i LGBTI, przy czym władze nie zajmują się tym problemem; mając na uwadze, że w następstwie bezprawnej aneksji Krymu poszanowanie praw człowieka, w tym wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń, uległo na półwyspie poważnemu pogorszeniu, a szczególnie odczuwa to społeczność Tatarów krymskich;

L. mając na uwadze, że czołowy przywódca opozycji Aleksiej Nawalny został oskarżony i skazany na podstawie sfałszowanych dowodów i ciągle jest ofiarą zastraszania i napastowania, co obejmuje też uwięzienie jego brata; mając na uwadze, że Partii Postępu, której jest przywódcą, uniemożliwiono udział w następnych wyborach parlamentarnych; mając na uwadze, że deputowana do ukraińskiej Rady Najwyższej Nadia Sawczenko jest bezprawnie przetrzymywana w Rosji, co jest sprzeczne z prawem międzynarodowym;

M. mając na uwadze, że według wskaźnika postrzegania korupcji Federacja Rosyjska znajduje się na 136. miejscu ze 175 miejsc, co daje powody do poważnych obaw dotyczących międzynarodowej korupcji i prania pieniędzy w Rosji, które to zjawiska stanowią zagrożenie dla gospodarek europejskich oraz ich integralności;

N. mając na uwadze, że Rosja aktywnie stosuje wojnę hybrydową, celowo zacierając granice między działaniami militarnymi/paramilitarnymi a aktywnością polityczną;

O. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska znajduje się na 148. miejscu ze 180 miejsc w światowym rankingu wolności prasy z 2014 r.; mając na uwadze, że znacznie zwiększono środki finansowe na kontrolowane przez państwo środki masowego przekazu i upowszechniono ich stosowanie; mając na uwadze, że inicjatywy i działania obrońców praw człowieka, niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przeciwników politycznych, niezależnych mediów oraz zwykłych obywateli są często ograniczane lub utrudniane; mając na uwadze, że przestrzeń wyrażania niezależnych i pluralistycznych opinii została zawężona i jest nieustannie zagrożona; mając na uwadze, że Europejski Fundusz na rzecz Demokracji zajmuje się sprawą pluralizmu rosyjskich mediów oraz że wraz z partnerami został poproszony o opracowanie nowych inicjatyw medialnych;

P. mając na uwadze, że nieodpowiedzialne działania rosyjskich myśliwców w pobliżu przestrzeni powietrznej państw członkowskich UE i NATO zagrażają bezpieczeństwu lotów cywilnych i mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiej przestrzeni powietrznej; mając na uwadze, że Rosja przeprowadza w bezpośrednim sąsiedztwie UE prowokacyjne manewry wojskowe na dużą skalę, zaś groźby dotyczące wojskowych, a nawet nuklearnych ataków Rosji są wygłaszane publicznie; mając na uwadze, że Rosja zawiesiła udział w negocjacjach dotyczących Traktatu o Konwencjonalnych Siłach Zbrojnych w Europie i naruszyła Traktat o Likwidacji Pocisków Średniego i Pośredniego Zasięgu;

Q. mając na uwadze, że energia, która odgrywa główną i strategiczną rolę w stosunkach UE-Rosja, jest kluczowym instrumentem rosyjskiej polityki zagranicznej; mając na uwadze, że odporność UE na zewnętrzne naciski można osiągnąć poprzez dywersyfikację dostaw energii i zmniejszenie uzależnienia od Rosji; mając na uwadze, że UE musi mówić jednym głosem i wykazywać silną solidarność wewnętrzną, jeśli chodzi o jej bezpieczeństwo energetyczne;

R. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska aktywnie promuje Euroazjatycką Unię Gospodarczą; mając na uwadze, że ten projekt integracji gospodarczej nie powinien być postrzegany jako konkurencyjny wobec Unii Europejskiej;

1. powtarza, że bezpośrednie i pośrednie zaangażowanie Rosji w konflikt zbrojny na Ukrainie oraz bezprawna aneksja Krymu, a także naruszenie integralności terytorialnej Gruzji, naciski gospodarcze na jej europejskich sąsiadów i ich polityczna destabilizacja stanowią umyślne naruszenie zasad demokratycznych i podstawowych wartości oraz prawa międzynarodowego; w tym kontekście UE nie może rozważać powrotu do normalnych relacji i nie ma ona innego wyboru niż dokonanie krytycznej ponownej oceny jej stosunków z Rosją, która to ocena powinna objąć jak najszybsze przygotowanie planu awaryjnego opartego na miękkiej sile, aby przeciwdziałać agresywnej i prowadzącej do podziałów polityce realizowanej przez Rosję, oraz kompleksowego planu przyszłych stosunków UE z tym krajem i z partnerami z Europy Wschodniej; podkreśla, że konflikt we wschodniej Ukrainie można rozwiązać jedynie politycznie;

2. podkreśla, że w obecnej sytuacji Rosja, z powodu swoich działań na Krymie i we wschodniej Ukrainie, nie może już być traktowana jako partner strategiczny ani uważana za takiego partnera; wskazuje, że partnerstwa strategiczne muszą opierać się na wzajemnym zaufaniu i poszanowaniu prawa międzynarodowego, którego podstawą są demokracja, suwerenność państwa oraz możliwość wyboru wewnętrznego porządku konstytucyjnego i kierunków polityki zagranicznej, integralność terytorialna państwa, oraz poszanowanie praworządności, praw człowieka i zasad międzynarodowego handlu i dyplomacji;

3. jest głęboko zaniepokojony tym, że Rosja teraz otwarcie zachowuje się i działa, jakby była rywalem międzynarodowej społeczności demokratycznej i chciała podważać jej oparty na prawie porządek, o czym świadczy zwłaszcza fakt, że kraj ten chce siłą wyznaczać na nowo granice w Europie; jest zaalarmowany nasilającą się atmosferą nienawiści wymierzonej przeciwko działaczom opozycji, obrońcom praw człowieka, mniejszościom i sąsiednim narodom, a także pogorszeniem się sytuacji w zakresie praw człowieka i praworządności w Rosji; potępia tłumienie głosów krytycznych przez stosowanie przemocy, wszczynanie postępowań sądowych, aresztowania i inne środki stosowane przez państwo;

4. potępia arbitralny środek, jakim jest zakaz wstępu na terytorium Rosji dla polityków i urzędników UE, a także podkreśla, że rosyjscy przywódcy ciągle łamią prawo międzynarodowe, nie stosują się do powszechnych norm i utrudniają działania mające gwarantować przejrzystość; uważa, że akt ten przyniesie skutek przeciwny do zamierzonego oraz zaszkodzi już i tak wątłej komunikacji między Unią Europejską a Rosją; podkreśla, że politycy i urzędnicy UE objęci tym środkiem powinni zostać poinformowani o przyczynach odmowy udzielenia im pozwolenia na wjazd do Rosji, a także powinni mieć prawo odwołania się od takiej decyzji do niezależnego sądu;

5. jest zdania, że w dłuższej perspektywie konstruktywne i przewidywalne stosunki między UE a Rosją są możliwe i pożądane ze względu na potencjalne korzyści dla obu stron, szczególnie w świetle bieżących stosunków politycznych, handlowych oraz w zakresie transportu i energii, kontaktów międzyludzkich, w tym za pośrednictwem programu Erasmus + i wspólnych kroków ⁹ , współpracy transgranicznej, zmiany klimatu, środowiska i współpracy sektorowej, mając na uwadze, że wzajemne sankcje szkodzą obu gospodarkom, że należy zająć się wspólnymi wyzwaniami i interesami na arenie międzynarodowej oraz że oparte na podziałach postrzeganie bezpieczeństwa w Europie można przezwyciężyć dzięki wzmożonemu dialogowi; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje pozytywne wyniki współpracy UE i Rosji w różnych dziedzinach, jak walka z terroryzmem, ekstremizmem i przestępczością zorganizowaną, partnerstwo wymiaru północnego, rozmowy z Iranem dotyczące kwestii jądrowych oraz proces pokojowy na Bliskim Wschodzie; wzywa Rosję, aby konstruktywnie przyczyniła się do znalezienia rozwiązania konfliktu w Syrii;

6. podkreśla, że stosunki UE-Rosja muszą odtąd opierać się na poszanowaniu prawa międzynarodowego i na dialogu, w ramach którego UE będzie gotowa do wznowienia współpracy z władzami w Moskwie w wielu konkretnych dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz do zaangażowania się w tę współpracę; podkreśla, że można rozważyć wznowienie współpracy, pod warunkiem że Rosja uszanuje integralność terytorialną i suwerenność Ukrainy, w tym Krymu, w pełni wdroży porozumienia mińskie (które obejmują pełną kontrolę granic sprawowaną przez władze Ukrainy, bezwarunkowe wycofanie rosyjskich oddziałów i broni oraz natychmiastowe zaprzestanie wspierania grup rebeliantów) i zakończy destabilizujące działania wojskowe i w zakresie bezpieczeństwa na granicach państw członkowskich UE; podkreśla, że OBWE okazała się strukturą zdolną wnieść wkład w rozwiązanie kryzysu; podkreśla, że taka ewentualnie wznowiona współpraca nie może być prowadzona kosztem międzynarodowych zasad, europejskich wartości i standardów oraz zobowiązań międzynarodowych; podkreśla, że UE musi wyraźnie określić zarówno swoje oczekiwania względem Rosji, zwłaszcza w odniesieniu do przestrzegania prawa międzynarodowego i zobowiązań umownych oraz do zachowywania się jak przewidywalny partner, jak i działania, jakie podejmie po 31 grudnia 2015 r., jeśli Rosja nie wywiąże się ze swoich zobowiązań (lub wcześniej, jeśli sytuacja w terenie istotnie się zmieni), i formę współpracy, jaką będzie gotowa zaoferować, jeśli Rosja wywiąże się z tych zobowiązań; podkreśla, że taka współpraca powinna opierać się na pełnym poszanowaniu międzynarodowych norm praw człowieka;

7. wyraża uznanie w związku z solidarnością i jednością wykazaną przez państwa członkowskie w kontekście bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję oraz bezpośredniego zaangażowania się Rosji w wojnę na Ukrainie, co umożliwiło przyjęcie, a następnie rozszerzenie środków zaradczych i ich powiązanie z pełnym wdrożeniem porozumień mińskich; apeluje do państw członkowskich o potraktowanie ochrony tej jedności w sposób absolutnie priorytetowy i o powstrzymanie się od dwustronnych kontaktów i porozumień, które mogłyby zaszkodzić tej jedności lub być interpretowane jako działające na jej niekorzyść; powtarza, że jedność działania i solidarność między państwami członkowskimi oraz z państwami kandydującymi ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia wiarygodności, legitymacji i skuteczności strategii politycznych UE i jej zdolności do przeciwstawiania się zewnętrznym wyzwaniom i presjom, przy jednoczesnym wspieraniu głębszych, opartych na współpracy stosunków z krajami Partnerstwa Wschodniego;

8. w tym względzie podkreśla, że pogłębienie integracji unijnej oraz spójności między wewnętrznymi i zewnętrznymi strategiami politycznymi ma kluczowe znaczenie dla bardziej spójnej, skutecznej i udanej polityki zewnętrznej i polityki bezpieczeństwa UE, również względem Rosji; zatem wzywa państwa członkowskie do nieustawania w wysiłkach i do ich zintensyfikowania z myślą o skutecznym wyeliminowaniu wąskich gardeł w zakresie podejmowania decyzji oraz o konsolidacji, wraz z państwami kandydującymi, wspólnych strategii politycznych, zwłaszcza w obszarach handlu, usług i transakcji finansowych, migracji, energii, zarządzania granicami zewnętrznymi, bezpieczeństwa informacji i bezpieczeństwa cybernetycznego;

9. ponownie wzywa UE i jej państwa członkowskie do pełnego wykorzystywania postanowień i instrumentów przewidzianych w Traktacie z Lizbony w celu umocnienia perspektywicznego i strategicznego charakteru europejskiej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; ponadto jest głęboko przekonany, że uczynienie z praw człowieka centralnego elementu każdego aspektu działań zewnętrznych UE warunkuje odgrywanie przez UE roli szanowanego i wiarygodnego podmiotu globalnego;

10. ponownie wyraża przekonanie, że polityka energetyczna jest istotnym elementem polityki zewnętrznej UE; zdecydowanie popiera zatem szybkie utworzenie silnej europejskiej unii energetycznej, zwłaszcza wzajemnych powiązań pomiędzy krajowymi sieciami energetycznymi, aby znacznie ograniczyć uzależnienie poszczególnych państw członkowskich od zewnętrznych dostawców energii, zwłaszcza od Rosji; jest głęboko przekonany, że kruchość europejskiej solidarności i wyzwania, przed jakimi ona stoi, a także zagrożenia dla poszczególnych państw członkowskich i państw kandydujących wiążące się z wykorzystywaniem energii jako politycznej i dyplomatycznej karty przetargowej można skutecznie zwalczać jedynie poprzez pełne wdrożenie unijnego prawodawstwa w zakresie energii, a zwłaszcza poprzez wdrożenie trzeciego pakietu energetycznego oraz ukończenie wolnego, przejrzystego, zintegrowanego, zsynchronizowanego, energooszczędnego - zakładającego odpowiedni udział odnawialnych źródeł energii - i odpornego europejskiego wewnętrznego rynku energii, który zapewnia zróżnicowane źródła zaopatrzenia i na którym przepisy dotyczące konkurencji stosowane są w sposób jednoznaczny; wzywa UE, by udzielała odpowiedniego wsparcia umawiającym się stronom Wspólnoty Energetycznej, które zobowiązały się do wdrożenia dorobku prawnego UE w zakresie energii, z myślą o poprawie ich możliwości negocjacyjnych wobec zewnętrznych dostawców energii;

11. podkreśla konieczność i znaczenie zawieszenia współpracy z Rosją w sektorze obrony z uwagi na jej agresywną postawę i wzywa państwa członkowskie oraz państwa kandydujące do powstrzymania się od podejmowania jakichkolwiek decyzji, które mogłyby zagrozić temu jednolitemu stanowisku; jest zatem zdania, że pomimo ich dwustronnego charakteru porozumienia dotyczące współpracy z Rosją w zakresie obrony powinny być uważnie oceniane na szczeblu UE, aby określić odpowiednie i spójne podejście; odnotowuje znaczenie współpracy między UE a NATO w tym względzie;

12. jest głęboko zaniepokojony coraz większymi ograniczeniami wolności środków przekazu i internetu, zaostrzaniem kontroli mediów internetowych, wykorzystywaniem przymusu do ograniczania bezstronnego reporterstwa oraz degradacją standardów dziennikarstwa w Rosji, a także coraz większym monopolem, jaki na informacje dostępne za granicą dla odbiorców rosyjskojęzycznych mają państwowe środki masowego przekazu; potępia zakaz transmitowania ukraińskich i tatarskich kanałów telewizyjnych na Krymie;

13. ponownie apeluje o rozwijanie umocnionych zdolności analitycznych i monitorujących względem rosyjskiej propagandy, zwłaszcza w języku rosyjskim, aby móc rozpoznać umyślnie zniekształcone informacje rozpowszechnianie w różnych językach UE oraz szybko i odpowiednio na nie zareagować; zwraca się do Komisji o niezwłoczne przeznaczenie odpowiednich środków na konkretne projekty mające na celu przeciwdziałanie rosyjskiej propagandzie i dezinformacji w UE i za granicą oraz przekazywanie obiektywnych informacji ogółowi społeczeństwa wschodnich krajów partnerskich, a także o opracowanie odpowiednich instrumentów komunikacji strategicznej; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady Europejskiej z dnia 20 marca 2015 r. dotyczące planu działania na rzecz przeciwdziałania kampaniom dezinformacyjnym; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by opracowały również skoordynowany mechanizm umożliwiający przejrzyste gromadzenie, monitorowanie i przekazywanie przejrzystych danych dotyczących finansowej, politycznej czy technicznej pomocy świadczonej przez Rosję partiom politycznym i innym organizacjom w UE, aby ocenić zaangażowanie Rosji w życie polityczne i debatę publiczną w UE i u jej wschodnich sąsiadów oraz jej wpływ na nie, a także by podjęły odpowiednie środki;

14. wyraża głębokie zaniepokojenie obserwowaną od niedawna tendencją do poprawiania i ponownego interpretowania przez media kontrolowane przez państwo rosyjskie wydarzeń historycznych dwudziestego wieku, takich jak podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow i tajnych protokołów do niego, oraz do wybiórczego posługiwania się relacjami historycznymi dla celów bieżącej propagandy politycznej;

15. wyraża głębokie zaniepokojenie tolerowanymi przez rosyjskich przywódców coraz bardziej intensywnymi kontaktami i współpracą między europejskimi populistycznymi, faszystowskimi i skrajnie prawicowymi partiami a siłami nacjonalistycznymi w Rosji; uznaje, że stanowi to zagrożenie dla porządku demokratycznego i praworządności w UE; w związku z tym wzywa instytucje UE oraz państwa członkowskie do podjęcia działań mających na celu przeciwstawienie się zagrożeniu utworzenia takiej "nacjonalistycznej międzynarodówki";

16. jest głęboko zaniepokojony wsparciem i finansowaniem udzielanym przez Rosję radykalnym i ekstremistycznym partiom w państwach członkowskich UE; uważa, że niedawne spotkanie radykalnie prawicowych partii w Sankt Petersburgu godzi w pamięć milionów Rosjan, którzy poświęcili życie, by uchronić świat przed nazizmem;

17. apeluje do UE o zapewnienie wsparcia projektom mającym na celu promowanie i rozwijanie wysokich standardów dziennikarskich, wolności mediów oraz bezstronnych i wiarygodnych informacji w Rosji, a także przeciwdziałanie propagandzie w UE i w krajach Partnerstwa Wschodniego; wzywa Komisję do udostępnienia odpowiednich środków finansowych dla inicjatyw rozwijających rosyjskojęzyczne media stanowiące alternatywę dla rosyjskich mediów kontrolowanych przez państwo, aby zapewnić odbiorcom rosyjskojęzycznym wiarygodne i niezależne źródła informacji;

18. powtarza, że bezwzględne poszanowanie praworządności jest główną i fundamentalną zasadą UE, a także wzywa do jej ścisłego, szybkiego i bezwarunkowego stosowania w przypadku jakiegokolwiek naruszenia zasad; zwraca się do Komisji, aby z taką samą determinacją stosowała zasadę wolnej i uczciwej konkurencji na jednolitym rynku, również w postępowaniach przeciwko Gazpromowi; jest zdania, że UE i jej państwa członkowskie muszą bardziej nalegać na to, by Rosja konstruktywnie podeszła do swojego członkostwa w WTO i wywiązała się w pełni z kolejnych zobowiązań, w tym przez położenie kresu nieuzasadnionym ograniczeniom handlowym i zapewnienie niedyskryminacyjnego dostępu do swojego rynku;

19. zwraca się do Rosji, by w pełni współpracowała ze społecznością międzynarodową w ramach dochodzenia dotyczącego katastrofy samolotu MH17, a także potępia wszelkie próby oraz decyzje dotyczące udzielenia amnestii lub odroczenia postawienia zarzutów osobom uznanym za odpowiedzialne; ponownie wzywa Rosję do niezwłocznego zwrócenia wraku oraz wszystkich czarnych skrzynek polskiego samolotu rządowego, który rozbił się w Smoleńsku; zwraca się do wszystkich instytucji UE o przedstawianie tych wniosków podczas wszystkich kontaktów dwustronnych z władzami rosyjskimi;

20. wzywa rząd Federacji Rosyjskiej do uznania zakresu i powagi problemu przemocy wobec społeczności LGBTI w Rosji i nękania tej grupy oraz do zobowiązania się do podjęcia kroków zmierzających ku położeniu kresu tym nadużyciom i uchyleniu przepisów ustawy nr 135-FZ z dnia 29 czerwca 2013 r. (ustawa o "homoseksualnej propagandzie") zakazującej rozpowszechniania informacji o związkach LGBT; wzywa ESDZ, Komisję i państwa członkowskie UE, by na spotkaniach z odnośnymi rosyjskimi urzędnikami, również najwyższego szczebla, omawiały kwestię homofobii i przemocy wobec społeczności i aktywistów LGBTI; wzywa ESDZ, Komisję i państwa członkowskie UE - zgodnie z wytycznymi UE przyjętymi w czerwcu 2013 r. - do promowania i ochrony korzystania przez społeczność LGBTI ze wszystkich praw człowieka, do przyczynienia się do zwalczania wszelkich form przemocy skierowanej przeciw tej społeczności przez udzielanie pomocy i udostępnianie środków odwoławczych ofiarom takiej przemocy, wspieranie inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego i inicjatyw rządowych w zakresie monitorowania przemocy oraz szkolenie pracowników organów egzekwowania prawa;

21. biorąc pod uwagę wzbogacenie się społeczeństwa dzięki rozwijaniu prawdziwego i niezależnego społeczeństwa obywatelskiego, wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją w zakresie praw człowieka, w tym prawa do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń oraz praw osób LGBTI, a także praworządności w Rosji i na Krymie po jego bezprawnej aneksji; zdecydowanie potępia nieustające tłumienie przez rząd nastrojów niezadowolenia poprzez piętnowanie niezależnych organizacji pozarządowych dzięki tak zwanej "ustawie o zagranicznych agentach", a także potępia stałe i przybierające różne formy represje wobec aktywistów, oponentów politycznych i osób krytykujących reżim; zwraca szczególną uwagę na zabójstwa Anny Politkowskiej, Natalii Estemirowej, Borysa Niemcowa, Siergieja Magnickiego, Aleksandra Litwinienki i innych; domaga się odpowiednich i niezależnych śledztw dotyczących wszystkich zabójstw działaczy politycznych, dziennikarzy i osób zgłaszających przypadki naruszenia, postawienia osób odpowiedzialnych za te czyny przed sądem na znak bezkompromisowej walki z bezkarnością, a także rozważenia ukierunkowanych środków ograniczających, gdyby przeprowadzone dochodzenia nie były zgodne z międzynarodowymi standardami; ponownie apeluje do Rady o wypełnienie zobowiązania do obrony tych zasad oraz o przyjęcie, na wniosek, który niezwłocznie powinna przedłożyć wiceprzewodnicząca/wysoka przedstawiciel, środków ograniczających wobec urzędników zamieszanych w dobrze udokumentowaną sprawę Siergieja Magnickiego; podkreśla, że obowiązek przestrzegania przez Rosję praw człowieka i standardów praworządności wynika bezpośrednio z jej członkostwa w ONZ, Radzie Europy i OBWE;

22. podkreśla znaczenie zapewniania stałego politycznego i finansowego wsparcia niezależnym działaczom społeczeństwa obywatelskiego, obrońcom praw człowieka, blogerom, niezależnym mediom, znanym naukowcom oraz osobistościom publicznym i organizacjom pozarządowym, aby promować wartości demokratyczne, podstawowe wolności i prawa człowieka w Rosji i na okupowanym Krymie; wzywa Komisję, aby zaplanowała ambitniejsze wsparcie finansowe dla rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego w ramach istniejących instrumentów finansowych przeznaczonych na działania zewnętrzne; zachęca UE do nawiązania współpracy z rosyjskimi urzędnikami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego skłonnymi do opracowania partnerskiej i opartej na współpracy wizji politycznych i dyplomatycznych stosunków z UE; podkreśla potrzebę promowania w miarę możliwości kontaktów międzyludzkich oraz utrzymania, pomimo obecnych stosunków, silnego dialogu i współpracy między studentami i badaczami z UE i Rosji, między społeczeństwem obywatelskim oraz między władzami lokalnymi, aby złagodzić napięcie i zapewnić lepsze wzajemne zrozumienie;

23. wzywa Komisję, by zaproponowała akt prawny zapewniający pełną przejrzystość finansowania politycznego oraz finansowania partii politycznych w UE zgodnie z zaleceniem Rady Europy, w szczególności w odniesieniu do podmiotów politycznych lub gospodarczych spoza UE;

24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej oraz rządom i parlamentom krajów Partnerstwa Wschodniego.

1 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0505.

2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0383.

3 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0101.

4 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0025.

5 Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0074.

6 "Protokół w sprawie wyniku konsultacji trójstronnej grupy kontaktowej" podpisany dnia 5 września 2014 r. oraz "Pakiet działań na rzecz wdrożenia porozumień mińskich" przyjęty dnia 12 lutego 2015 r.

7 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/68/262 w sprawie integralności terytorialnej Ukrainy.

8 Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ S/RES/2202(2015).

9 Wspólne kroki na rzecz krótkoterminowych podróży obywateli Rosji i UE w ruchu bezwizowym.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.407.35
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Stan stosunków UE-Rosja (2015/2001(INI)).
• Data aktu: 10/06/2015
• Data ogłoszenia: 04/11/2016