Szczyt UE-Rosja.

Szczyt UE-Rosja

P7_TA(2011)0268

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie szczytu UE-Rosja

(2012/C 380 E/15)

(Dz.U.UE C z dnia 11 grudnia 2012 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając obecną umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Federacją Rosyjską⁽¹⁾ oraz negocjacje rozpoczęte w roku 2008w sprawie nowej umowy UE-Rosja, a także partnerstwo na rzecz modernizacji zainicjowane w 2010 r.,

– uwzględniając wspólny cel UE i Rosji, określony we wspólnym oświadczeniu wydanym po zakończeniu 11. szczytu UE-Rosja, który odbył się w Sankt Petersburgu w dniu 31 maja 2003 r., dotyczący utworzenia wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, wspólnej przestrzeni współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wspólnej przestrzeni badań naukowych i edukacji z uwzględnieniem aspektów kulturalnych (cztery wspólne przestrzenie),

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji i stosunków między UE a Rosją, w szczególności rezolucje: z dnia 17 lutego 2011 r.⁽²⁾ w sprawie rządów prawa, z dnia 17 czerwca 2010 r.⁽³⁾ w sprawie szczytu UE-Rosja, z dnia 12 listopada 2009 r.⁽⁴⁾ w sprawie przygotowań do szczytu UE-Rosja w Sztokholmie w dniu 18 listopada 2009 r., z dnia 17 września 2009 r.⁽⁵⁾ w sprawie zabójstw obrońców praw człowieka w Rosji oraz z dnia 17 września 2009 r.⁽⁶⁾ w sprawie zewnętrznych aspektów bezpieczeństwa energetycznego,

– uwzględniając konsultacje UE-Rosja dotyczące praw człowieka, których ostatnia runda odbyła się w dniu 4 maja 2011 roku,

– uwzględniając podpisane porozumienia i wspólne oświadczenia sformułowane podczas szczytu UE-Rosja w Rostowie nad Donem w dniu 31 maja i 1 czerwca 2010 r.,

– uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel UE Catherine Ashton z dnia 24 maja 2011 r. dotyczące sprawy Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa;

– uwzględniając wspólne oświadczenie współprzewodniczących parlamentarnej komisji współpracy UE-Rosja wydane w dniu 18 maja 2011 r. w Soczi;

– uwzględniając program szczytu UE-Rosja, który odbędzie się w dniach 9-10 czerwca 2011 r. w Niżnym Nowogrodzie,

– uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Rosja, będąca stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, ponosi wraz z UE wspólną odpowiedzialność za utrzymanie stabilnej sytuacji na świecie oraz mając na uwadze, że ściślejsza współpraca oraz dobrosąsiedzkie stosunki między UE a Rosją mają zasadnicze znaczenie dla stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu w Europie i poza jej granicami; mając na uwadze, jak ważne jest przyjęcie jednolitego stanowiska przez UE i okazywanie solidarności w stosunkach z Federacją Rosyjską oraz oparcie tych stosunków na wzajemnych interesach i wspólnych wartościach,

B. mając na uwadze, że zawarcie porozumienia o partnerstwie strategicznym pomiędzy UE a Federacją Rosyjską ma podstawowe znaczenie dla dalszego rozwoju i zacieśniania współpracy między obydwoma partnerami,

C. mając na uwadze, że UE i Rosja wzajemnie siebie potrzebują zarówno pod względem gospodarczym, jak i politycznym; mając na uwadze, że Unia Europejska nadal zobowiązuje się do pogłębiania i rozwijania stosunków z Rosją opartych na silnym przywiązaniu do zasad demokratycznych;

D. mając na uwadze, że utrzymują się wątpliwości dotyczące przestrzegania i ochrony w Rosji praw podstawowych i praw człowieka, praworządności, niezawisłości sądów, politycznej kontroli mediów, środków represji stosowanych przeciwko dziennikarzom i przedstawicielom opozycji oraz uczciwości wyborów; mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jest pełnoprawnym członkiem Rady Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, w związku z czym zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji i praw człowieka,

E. mając na uwadze, że w wielu sprawach i wyrokach Europejski Trybunał Praw Człowieka potępił Federację Rosyjską za poważne naruszenia praw człowieka; mając na uwadze, że egzekwowanie tych orzeczeń wciąż jest niewystarczające,

F. mając na uwadze, że bez odpowiedzialnych i opartych na współpracy stosunków z Rosją nie da się sprostać wielu wyzwaniom na szczeblu międzynarodowym, w szczególności dotyczącym Bliskiego Wschodu, Libii, Iranu, terroryzmu, bezpieczeństwa energetycznego, zmian klimatu i kryzysu finansowego,

G. mając na uwadze, że stosunki dobrosąsiedzkie, pokój i stabilność w państwach sąsiadujących leżą w interesie zarówno Rosji, jak i UE; mając na uwadze, że prawie trzy lata po konflikcie z Gruzją Rosja nadal nie przestrzega porozumień z 12 sierpnia i 8 września 2008 r. w sprawie wycofania wojsk z okupowanych gruzińskich prowincji Południowej Osetii i Abchazji na pozycje zajmowane przed wybuchem konfliktu oraz że nie umożliwia dostępu misji obserwacyjnej UE do tych prowincji,

1. potwierdza przekonanie, że Rosja jest nadal jednym z najważniejszych partnerów Unii Europejskiej w zakresie nawiązywania strategicznej współpracy, który nie tylko ma takie same interesy gospodarcze i handlowe, ale także ten sam cel, jakim jest ścisła współpraca w Europie oraz na szczeblu światowym;

2. zauważa, że na szczycie w Niżnym Nowogrodzie położony zostanie nacisk na wspólne wyzwania, które stoją zarówno przed UE, jak i przed Rosją (takie jak kryzys gospodarczy i finansowy, partnerstwo na rzecz modernizacji, przystąpienie do WTO, energetyka i kwestie związane z bezpieczeństwem energetycznym, mobilność i ruch bezwizowy między UE a Rosją, kwestie międzynarodowe i regionalne, współpraca w zakresie zarządzania kryzysowego, prawa człowieka i praworządność);

3. wzywa UE i Rosję, żeby skorzystały z okazji nadarzającej się na najbliższym szczycie i nasiliły negocjacje nad nową umową o partnerstwie i współpracy i podpisały ją we właściwym czasie w oparciu o wzajemną współzależność UE i Rosji, oraz podkreśla zdecydowane poparcie dla kompleksowej, prawnie wiążącej umowy, która będzie dotyczyła systemu politycznego, gospodarczego i społecznego i dlatego obejmie wszystkie dziedziny demokracji, rządów prawa i poszanowania praw człowieka, zwłaszcza praw podstawowych, które powinny stanowić integralną część umowy, pod warunkiem że Rosja wyraża gotowość wzmocnienia praworządności i poszanowania praw człowieka;

4. ponownie wyraża poparcie dla partnerstwa na rzecz modernizacji; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę dotyczącą sporządzenia wspólnego sprawozdania z postępów, ale jednocześnie podkreśla konieczność uzgodnienia dalszych działań zgodnych z dotychczasowymi wynikami w kontekście czterech wspólnych przestrzeni Unia Europejska-Rosja, a także w sprawie pozostałych kwestii pozostających jeszcze do uzgodnienia; wspiera szczególnie współpracę w dziedzinie badan naukowych i rozwoju oraz podkreśla, że cztery wspólne przestrzenie istnieją w oparciu o zasadę wzajemności; w związku z tym wzywa strony nadchodzącego szczytu UE-Rosja do podjęcia działań w celu sformułowania konkretnych celów; podkreśla znaczenie rozwiązania kwestii skutecznego, niezależnego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz zaostrzenia walki z korupcją; podkreśla, że UE gotowa jest na wszelkie możliwe sposoby przyczynić się do poprawy skuteczności niezależnego systemu rządów prawa w Rosji; z zadowoleniem przyjmuje ogłoszenie przez Rosję, że podpisze ona konwencję OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych urzędników państwowych;

5. wyraża nadzieję, że szczyt pomoże rozwiązać ostatnie kwestie związane z przystąpieniem Rosji do WTO, zgodnie z dwustronną umową zawartą w grudniu 2010 r. między UE a Rosją w sprawie umożliwienia temu krajowi przystąpienia do WTO; potwierdza wsparcie dla przyjęcia Rosji do WTO, co stworzy równe reguły gry dla środowisk przedsiębiorców po obu stronach i ułatwi oraz zliberalizuje handel w gospodarce światowej; wzywa władze rosyjskie do przyjęcia stabilnych i uczciwych ram prawnych regulujących we właściwy sposób działalność gospodarczą; podkreśla, że warunkiem przyjęcia Rosji do WTO jest zastosowanie się przez to państwo do wszelkich zasad tej organizacji, w tym zaprzestanie stosowania środków protekcjonistycznych, co obejmuje zniesienie przeszkód w handlu, takich jak unia celna pomiędzy Rosją, Kazachstanem i Białorusią, która doprowadziła do wzrostu skonsolidowanych taryf celnych;

6. podkreśla, że członkostwo w WTO i jego realizacja pomoże Rosji przyciągnąć więcej zagranicznych inwestycji i dokonać dywersyfikacji gospodarki dzięki ramom regulacyjnym, które zwiększą zaufanie inwestorów; wzywa władze rosyjskie, żeby nie dokonywały nadużyć i nie uzasadniały względami sanitarnymi niedopuszczalnych środków protekcjonistycznych; na tej podstawie wzywa władze rosyjskie, żeby ponownie przemyślały obecny zakaz wszelkiego importu warzyw z UE;

7. odnotowuje toczące się pomiędzy UE a Rosją rozmowy na temat kolejnych ułatwień wizowych; ponownie podkreśla zaangażowanie na rzecz długoterminowego celu, jakim jest ruch bezwizowy między UE a Rosją, opartego na stopniowym podejściu skierowanym na istotę i praktyczne postępy; z zadowoleniem przyjmuje listę wspólnych działań (harmonogram) na rzecz wprowadzania bezwizowego ruchu między Rosją i UE z maja 2011 r.; podkreśla, że rozmowy te powinny współgrać z procesem wprowadzania ułatwień wizowych w odniesieniu do krajów partnerstwa wschodniego; przypomina, że UE i Rosja muszą w pełni wdrożyć zawarte porozumienie; wzywa wysoką przedstawiciel i Komisję, żeby przekonały Rosję, by zaprzestała wydawania paszportów osobom zamieszkującym w okupowanych prowincjach Południowej Osetii i Abchazji; podkreśla, że koniecznie należy zapobiegać wszelkim naruszeniom bezpieczeństwa w Europie; wzywa do dalszej współpracy w kwestii nielegalnej imigracji, poprawy kontroli na przejściach granicznych i wymiany informacji na temat terroryzmu i przestępczości zorganizowanej;

8. podkreśla znaczenie bezpieczeństwa energetycznego i wyraża opinię, że rosyjska polityka energetyczna wobec państw członkowskich i państw we wspólnym sąsiedztwie będzie papierkiem lakmusowym wskazującym, jaką faktyczną wagę ma zamiar Rosji, by podążać drogą modernizacji i demokratyzacji; podkreśla, że dostawy surowców naturalnych nie powinny być wykorzystywane jako narzędzie polityczne; podkreśla, że podstawę takiej współpracy powinna stanowić zasada współzależności i przejrzystości, równego dostępu do rynku, infrastruktury i inwestycji; z zadowoleniem przyjmuje zainteresowanie prawnie wiążącymi ramami w zakresie energetyki, okazane również przez Rosję; ponownie wyraża zainteresowanie UE znalezieniem przez UE, Rosję i Ukrainę wyważonego trójstronnego rozwiązania kwestii dostaw gazu do UE w przyszłości; apeluje o ścisłą współpracę między UE i Rosją w zakresie dostaw surowców i pierwiastków ziem rzadkich, zwłaszcza tych uznawanych za mające decydujące znaczenie, oraz wzywa w związku z tym do przestrzegania przepisów międzynarodowych, zwłaszcza zasad WTO;

9. wzywa Radę i Komisję do dopilnowania, by zasady Traktatu Karty Energetycznej oraz załączonego do niego protokołu tranzytowego zostały włączone do nowej umowy o partnerstwie między UE a Rosją w celu zapewnienia wiarygodnych i bezpiecznych dostaw energii w oparciu o równe normy; z zadowoleniem przyjmuje podpisanie w lutym 2011 r. uaktualnionej umowy w sprawie mechanizmu wczesnego ostrzegania mającego na celu dalsze usprawnienie koordynacji w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej w zakresie dostaw lub zapotrzebowania; z zadowoleniem przyjmuje umowę w sprawie utworzenia gazowego forum doradczego, które powinno wnieść wkład, w tym ze strony przemysłu, w rozwój rosyjskich i europejskich rynków gazu;

10. wzywa Federację Rosyjską, żeby zwiększyła swój udział w rozwiązywaniu problemu zmian klimatu przez obniżenie poziomu krajowej emisji gazów cieplarnianych, a zwłaszcza poprawę wydajności energetycznej; wzywa do ścisłej współpracy między UE i Rosją w odniesieniu do międzynarodowych negocjacji w sprawie kompleksowych ram polityki w zakresie klimatu po roku 2012 w ramach UNFCCC i protokołu z Kioto;

11. oczekuje, że w wyniku doświadczeń w związku z utrzymującą się sytuacją kryzysową w elektrowni w Fukuszimie uczestnicy szczytu UE-Rosja będą starali się doprowadzić do wspólnego zobowiązania się partnerów UE do stosowania najwyższych norm bezpieczeństwa, przeprowadzania ambitnych testów warunków skrajnych w elektrowniach jądrowych oraz zacieśnienia współpracy międzynarodowej; uważa, że odnosi się to szczególnie do nadal używanych reaktorów typu czarnobylskiego;

12. podkreśla, że szczyt przypada w kluczowym momencie przygotowań do wyborów do Dumy Państwowej, i uznaje za istotne, aby wybory te były wolne i sprawiedliwe oraz aby przeprowadzono je, stosując standardy wyborcze ustalone przez Radę Europy i OBWE; wskazuje, że niektóre procedury rejestracji partii politycznych i list kandydatów okazały się nieuzasadnione, stanowią zatem przeszkodę do przeprowadzenia wolnych i sprawiedliwych wyborów; wyraża sprzeciw wobec jakichkolwiek ograniczeń zakresu rejestracji partii opozycyjnych startujących w wyborach i wzywa Rosję to podjęcia działań służących wdrożeniu standardów wyborczych ustalonych przez Radę Europy i OBWE; wzywa władze Rosji do zezwolenia OBWE/Radzie Europy na długoterminową obserwację wyborów na najwcześniejszym etapie oraz apeluje do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej o naleganie na powołanie misji w tym celu;

13. potwierdza pilną potrzebę wprowadzenia przez Rosję podstawowych zasad demokracji, praworządności, praw człowieka i wolności mediów jako podstawy współpracy; wzywa Rosję do podjęcia konkretnych działań mających na celu poprawę sytuacji w zakresie praw człowieka oraz ochronę dziennikarzy, działaczy praw człowieka, mniejszości i przedstawicieli opozycji przed przemocą i zastraszaniem;

14. z zadowoleniem przyjmuje wolę strony rosyjskiej zaangażowania się w sposób otwarty i konstruktywny w zasadnicze sprawy podniesione przez przedstawicieli UE na posiedzeniu konsultacyjnym na temat praw człowieka w dniu 4 maja 2011 r.; apeluje o otwarcie tego procesu na rzeczywisty wkład Parlamentu Europejskiego i Dumy Państwowej, a także udział właściwych władz Rosji, w tym ministerstwa sprawiedliwości i ministerstwa spraw wewnętrznych, oraz organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka bez względu na to, czy dialog odbywa się w Rosji, czy w państwie członkowskim UE; podkreśla potrzebę utrzymywania ścisłych kontaktów oraz programów wsparcia budowy społeczeństwa obywatelskiego w Rosji; wyraża poważne zaniepokojenie statusem organizacji pozarządowych i obrońców praw człowieka w Rosji; z zadowoleniem przyjmuje decyzję rosyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych o powołaniu ambasadora bez stałej siedziby ds. dialogu w sprawie praw człowieka;

15. przypomina Komisji o wniosku przyjętym przez Parlament Europejski w zakresie budżetu na 2011 r., dotyczącym wszczęcia dialogu UE-Rosja ze społeczeństwem obywatelskim w związku z odbywającymi się co dwa lata szczytami UE-Rosja; apeluje o włączenie Forum Społeczeństwa Obywatelskiego UE-Rosja w ramy partnerstwa na rzecz modernizacji;

16. z niepokojem przyjmuje do wiadomości wyrok wydany przez rosyjski sąd apelacyjny w dniu 26 maja 2011 r. przeciwko Michaiłowi Chodorkowskiemu i jego wspólnikowi Płatonowi Lebiediewowi, uznając go za kontynuację orzeczeń sądowych o podłożu politycznym; potępia ingerencję polityczną w proces; z zadowoleniem przyjmuje decyzję prezydenta Miedwiediewa, aby zbadać tę sprawę w ramach Prezydenckiej Rady Praw Człowieka; z zadowoleniem przyjmuje orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w tej sprawie uznające zarzuty Chodorowskiego dotyczące bezprawnego zatrzymania; zwraca uwagę na decyzję prezydenta Miedwiediewa dotyczącą wszczęcia dochodzenia w sprawie zarzutów karnych postawionych Siergiejowi Magnickiemu; zachęca komisję śledczą do jak najrychlejszego ogłoszenia niezależnego i szczegółowego sprawozdania; z zadowoleniem przyjmuje skazanie zabójców Anastazji Baburowej i Stanisława Markiełowa oraz wzywa władze rosyjskie do kontynuacji prac w tej sprawie; odnotowuje aresztowanie domniemanego zabójcy Anny Politkowskiej;

17. wyraża ubolewanie, że wbrew zobowiązaniom Rosji jako członka Rady Europy do przestrzegania wolności zgromadzeń, pokojowe zgromadzenia obywateli nadal są zakazane i brutalnie rozpędzane, między innymi gejowska "parada równości" w Moskwie zakazana szósty rok z rzędu mimo ostatecznego orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z kwietnia 2011 r.; oczekuje, że delegacje UE i dyplomaci będą w przyszłości aktywnie stosować zestaw narzędzi służących promowaniu i ochronie wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, biseksualistom i osobom transgenderowym (LGBT);

18. zwraca uwagę na potrzebę pilnego rozwiązania przez Rosję kwestii statusu prawnego dużej liczby osób nieposiadających rosyjskiego obywatelstwa;

19. wyraża obawy związane z tragicznymi incydentami w Górnym Karabachu i z zadowoleniem przyjmuje wspólne oświadczenie partnerów G8 opublikowane w dniu 26 maja 2011 r., w którym podkreślono porozumienie w sprawie poczynienia decydujących kroków w kierunku pokojowego uregulowania konfliktu w Górnym Karabachu; wzywa Rosję, aby pomogła w rozwiązaniu konfliktu zamiast dostarczać broń obu zwaśnionym stronom; wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą, by podjęła kroki w celu zapobieżenia możliwej eskalacji konfliktu, oraz apeluje o środki zniechęcające wobec wszystkich stron naruszających porozumienie o zawieszeniu broni zawarte w Biszkeku;

20. wzywa Rosję, by stosowała się do podpisanych przez siebie porozumień, by spełniła wszystkie warunki sześciopunktowego porozumienia o zawieszeniu broni oraz by natychmiast wycofała swoje wojska z okupowanych gruzińskich prowincji Południowej Osetii i Abchazji na pozycje zajmowane przed wybuchem konfliktu, a także aby zagwarantowała misji obserwacyjnej Unii Europejskiej dostęp do tych prowincji;

21. wzywa Rosję do przyjęcia konstruktywnego stanowiska w sprawie Naddniestrza i negocjacji dotyczących konfliktu w tym regionie, uważa, że kwestia Naddniestrza stanowi test wzajemnego poparcia UE i Rosji w rozwiązywaniu "zamrożonych konfliktów", w związku z czym wzywa do wznowienia oficjalnych negocjacji 5+2 z zamiarem znalezienia rozwiązania w najbliższej przyszłości (inicjatywa z Mesebergu);

22. stwierdza, że Rosja, która dysponuje prawem weta w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, musi wziąć na siebie odpowiedzialność w przypadku kryzysów międzynarodowych oraz w pełni gwarantować i szanować suwerenność państw z nią sąsiadujących; w związku z tym wzywa Rosję do powstrzymania się od wywierania presji na Ukrainę, by przystąpiła do unii celnej obejmującej Rosję, Kazachstan i Białoruś;

23. wzywa do prowadzenia dalszego wszechstronnego dialogu między Federacją Rosyjską a Stanami Zjednoczonymi na temat kwestii bezpieczeństwa, w tym stworzenia tarczy antyrakietowej;

24. wzywa przedstawicieli UE do poruszenia na szczycie EU-Rosja wszystkich kwestii wymienionych w niniejszej rezolucji;

25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej, Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 327 z 28.11.1997, s. 1.

⁽²⁾ Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0066.

⁽³⁾ Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0234.

⁽⁴⁾ Dz.U. C 271 E z 7.10.2010, s. 2.

⁽⁵⁾ Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 27.

⁽⁶⁾ Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 23.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.380E.123
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Szczyt UE-Rosja.
• Data aktu: 09/06/2011
• Data ogłoszenia: 11/12/2012