Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające(1)COMP/39.309 - Liquid Crystal Display (LCD)(2011/C 295/04)
(Dz.U.UE C z dnia 7 października 2011 r.)
(1) Projekt decyzji przedstawiony Komisji zgodnie z art. 7 i 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 dotyczy porozumienia kartelowego między producentami wyświetlaczy ciekłokrystalicznych ("LCD").
(2) W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń ("SO") z dnia 27 maja 2009 r. Komisja sformułowała wstępny wniosek, że pewne przedsiębiorstwa uczestniczyły w pojedynczym i ciągłym naruszeniu art. 101 ust. 1 TFUE i art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG w sektorze wyświetlaczy ciekłokrystalicznych dla telewizorów, notebooków i monitorów w okresie między dniem 5 października 2001 r. a dniem 25 maja 2006 r. w przypadku wszystkich przedsiębiorstw z wyjątkiem jednego, które rzekomo uczestniczyło w naruszeniu w okresie między dniem 5 października 2001 r. a dniem 6 stycznia 2006 r.
(3) W projekcie decyzji przedstawiono wniosek, że poniższe przedsiębiorstwa naruszyły art. 101 ust. 1 TFUE i art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG poprzez uczestnictwo w pojedynczym i ciągłym porozumieniu i stosowanie uzgodnionych praktyk w sektorze wyświetlaczy ciekłokrystalicznych do telewizorów, notebooków i monitorów:
i) Samsung Electronics Co Ltd i Samsung Electronics Taiwan Co Ltd ("Samsung"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 1 lutego 2006 r.;
ii) LG Display Co., Ltd. i LG Display Taiwan Co., Ltd. ("LGD"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 1 lutego 2006 r.;
iii) AU Optronics Corporation ("AUO"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 1 lutego 2006 r.;
iv) Chimei InnoLux Corporation ("CMI"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 1 lutego 2006 r.;
v) Chunghwa Picture Tubes, Ltd. ("CPT"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 1 lutego 2006 r.; oraz
vi) HannStar Display Corporation ("HannStar"), od dnia 5 października 2001 r. do dnia 6 stycznia 2006 r.
(4) Każde z tych przedsiębiorstw (poniżej zwanych łącznie "stronami") otrzymało pisemne zgłoszenie zastrzeżeń oraz możliwość przedstawienia swojej opinii na temat zawartych w nim zastrzeżeń, zgodnie z art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1/2003.
(5) Funkcję urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w przedmiotowej sprawie pełniła początkowo pani Karen WILLIAMS. Po otrzymaniu nominacji w dniu 16 września 2010 r. przejąłem obowiązki urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w przedmiotowej sprawie.
I. PROCEDURY PISEMNE I USTNE
A. Dostęp do akt
(6) Po otrzymaniu pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń z dnia 27 maja 2009 r. stronom udzielono dostępu do akt poprzez przekazanie nośnika CD-ROM, który otrzymały w dniu 4 czerwca 2009 r. Strony uzyskały również dostęp w siedzibie Komisji do ustnych oraz pisemnych oświadczeń złożonych w ramach wniosków o złagodzenie kary.
(7) Kwestię dostępu do akt poruszyło w szczególności przedsiębiorstwo LGD w odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń i w czasie złożenia ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym. Przedsiębiorstwo LGD stwierdziło, że brakuje niektórych tłumaczeń dokumentów, a sposób, w jaki pogrupowano dokumenty, a zwłaszcza lokalizacja jawnych wersji dokumentów, uniemożliwiły LGD dostęp do nich, co zostało uwzględnione w opinii przedstawionej przez LGD podczas postępowania prowadzonego przez Komisję. Po uzyskaniu szerszego dostępu do akt, w dniu 1 lutego 2010 r. przedsiębiorstwo LGD przedstawiło dodatkową opinię, w której zwróciło się o częściowe zwolnienie zgodnie z pkt. 26 zawiadomienia w sprawie łagodzenia kar. Mimo że w opinii z dnia 1 lutego 2010 r. przedsiębiorstwo LGD zastrzegło sobie prawo do przedstawienia dalszych uwag, nie skorzystało z tej możliwości.
(8) Na podstawie wyżej przedstawionych faktów stwierdzam, że przedsiębiorstwo LGD było w stanie w pełni wykorzystać swoje prawo do ustnego złożenia wyjaśnień w kwestii, czy jest ono uprawnione do częściowego zwolnienia, oraz że trudności w dostępie do akt - mimo że wiązały się z pewnymi niedogodnościami - nie były żadną przeszkodą w wykonaniu tego prawa.
B. Termin udzielenia odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń
(9) Początkowo adresatom pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń wyznaczono na odpowiedź termin do dnia 10 lipca 2009 r. Wszystkie strony zwróciły się o przedłużenie terminu, podając powody, które zostały uznane przez ówczesnego urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające za uzasadnione. Przedsiębiorstwu CPT przedłużono termin do dnia 23 lipca 2009 r.; przedsiębiorstwom HannStar i Samsung - do dnia 24 lipca 2009 r.; a przedsiębiorstwom CMI, AUO i LGD - do dnia 28 lipca 2009 r. W związku z wyżej wymienioną kwestią dostępu do akt przedsiębiorstwo LGD zwróciło się o dalsze przedłużenie terminu, które zostało udzielone do dnia 11 sierpnia 2009 r. Wszystkie strony udzieliły odpowiedzi w wyznaczonym terminie.
C. Złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym
(10) W dniach 22-23 września 2009 r. odbyło się złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym, w którym udział wzięli przedstawiciele każdej ze stron.
(11) Podczas spotkania Komisja zadała kilka pytań niektórym ze stron i zwróciła się o udzielenie odpowiedzi na piśmie. W piśmie z dnia 6 kwietnia 2010 r. udzielono dostępu do jawnych wersji tych odpowiedzi.
D. Pismo do stron dotyczące dokumentów [...]
(12) W dniu 6 kwietnia 2010 r. Komisja skierowała do stron pismo ("pismo"), w którym wskazała, że może wyrazić chęć włączenia do decyzji niektórych dokumentów przedstawionych przez [...] wraz z odpowiedzią na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń w dniu 11 sierpnia. Do pisma dołączono dokumenty, w których stwierdzono, że "nowe informacje potwierdzają i utrzymują zastrzeżenia wyrażone już w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń".
(13) W odpowiedzi na pismo przedsiębiorstwo AUO stwierdziło, że nie udostępniając dokumentów przed spotkaniem wyjaśniającym, Komisja pozbawiła AUO prawa do złożenia wyjaśnień. W uwagach do niektórych z dokumentów [...] przedsiębiorstwo AUO zwróciło się także do Komisji o udzielenie dalszych informacji na temat tego, w jaki sposób dokumenty potwierdzają i utrzymują zastrzeżenia wyrażone już w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń. Przedsiębiorstwo CMI zauważyło w swojej odpowiedzi, że ponieważ w piśmie nie wyjaśniono, co poszczególne dokumenty miałyby wykazać, trudno było stwierdzić, w jaki sposób Komisja pragnie je wykorzystać.
(14) Mimo uwag zgłoszonych przez przedsiębiorstwa AUO i CMI stwierdzam, że prawo stron do złożenia wyjaśnień w sprawie nowych dokumentów [...] zostało zachowane przez Komisję. Po pierwsze, nie uważam, aby termin powiadomienia o wykorzystaniu dokumentów [...] przez Komisję był niewłaściwy. Nie można wymagać od Komisji, aby jeszcze przed spotkaniem wyjaśniającym określiła, które części odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń wykorzysta w decyzji końcowej. Po drugie, stronom umożliwiono przedstawienie na piśmie uwag dotyczących nowych dokumentów [...]. Prawo do złożenia ustnych wyjaśnień odnosi się jedynie do zastrzeżeń, na których opiera się Komisja, ponadto w piśmie nie dodano żadnych zastrzeżeń do tych, które były już zawarte w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń. W związku z tym Komisja nie miała szczególnego obowiązku wysłuchania stron w sprawie tych dokumentów. Po trzecie, mimo że w piśmie można było bardziej szczegółowo wyjaśnić, jakich zastrzeżeń dotyczyły dokumenty, uważam, że kontekst, w jakim te dokumenty mogłyby być ewentualnie wykorzystane przez Komisję, jest w tej sprawie wystarczająco oczywisty dla stron, aby mogły one przedstawić przydatne uwagi w odniesieniu do dokumentów, a tym samym w pełni wykorzystać przysługujące im prawo do złożenia ustnych wyjaśnień.
II. PROJEKT DECYZJI O ZAKAZIE
A. W projekcie decyzji uwzględniono jedynie te zastrzeżenia, w sprawie których strony złożyły wyjaśnienia
(15) Po przeanalizowaniu projektu decyzji doszedłem do wniosku, że dotyczy on jedynie zastrzeżeń, co do których strony miały możliwość przedstawienia swoich stanowisk(2).
(16) Niemniej jednak poniżej przeanalizuję niektóre uwagi poczynione przez strony w trakcie postępowania w związku z prawem do złożenia ustnych wyjaśnień, w szczególności w odniesieniu do właściwości Komisji oraz obliczenia wysokości grzywny.
a) Właściwość Komisji
(17) W odpowiedziach na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń niektóre strony(3) odniosły się krytycznie do faktu, że Komisja nie ustaliła dokładnie, że jest właściwym organem w tej sprawie. W szczególności zwrócono uwagę na to, że w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń zawarto jedynie bardzo ograniczoną analizę tej kwestii, z której wynika, że Komisja jest właściwym organem jedynie dlatego, że przedmiotowe zachowanie antykonkurencyjne wpłynęło na wymianę handlową we Wspólnocie i EOG. Jedna ze stron stwierdziła, że przysługujące jej prawo do złożenia wyjaśnień zostałoby naruszone, jeżeli decyzja zostałaby przyjęta na podstawie argumentów przedstawionych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń.
(18) W projekcie decyzji uwzględniono te uwagi i zawarto bardziej dopracowaną analizę przedstawiającą uzasadnienie, na podstawie którego wyznaczono organ właściwy w tej sprawie, a mianowicie fakt, że porozumienie o kartelu miało zasięg globalny, a jego celem była między innymi sprzedaż bezpośrednia dla klientów z EOG.
(19) Stwierdzenie, że ocena prawna właściwości Komisji przedstawiona w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń była dość ograniczona, jest prawdziwe, niemniej jednak uważam, że prawo stron do złożenia wyjaśnień zostało zachowane w wystarczającym stopniu. W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń zawarto bezwarunkowe stwierdzenie, zgodnie z którym Komisja uznaje, że jest właściwym organem w tej sprawie. Strony udzieliły na to zgłoszenie wyczerpujących odpowiedzi na piśmie oraz podczas spotkania wyjaśniającego. W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń przedstawiono już podstawowe fakty, na których oparto się w projekcie decyzji, aby uzasadnić płynący z oceny prawnej wniosek, że Komisja jest właściwym organem w tej sprawie. Dlatego też strony miały możliwość przedstawienia swojego punktu widzenia w związku z tymi faktami przed przyjęciem decyzji. Podsumowując, mimo że pożądane byłoby, gdyby w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń zawarto bardziej szczegółową analizę kwestii właściwości, stwierdzam, że to niedociągnięcie nie spowodowało naruszenia prawa do złożenia wyjaśnień w tej sprawie.
b) Obliczanie wysokości grzywny
(20) W pkt 352 pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń stwierdzono, że "Komisja zamierza uwzględnić i zawrzeć w swojej ocenie fakt, że produkt objęty obecnym postępowaniem jest częścią innych produktów końcowych". Punkt ten stał się przyczyną uwag poczynionych przez niektóre strony w odpowiedziach na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń oraz podczas spotkania wyjaśniającego. W szczególności strony stwierdziły, że pkt 352 był bardzo niejasny, a przez to nie mogły one należycie skorzystać z przysługującego im prawa do złożenia ustnych wyjaśnień.
(21) Po pierwsze, należy zauważyć, że w odniesieniu do obliczania wysokości grzywny w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń Komisja musi jedynie określić główne okoliczności faktyczne i prawne, które mogą być przyczyną nałożenia grzywny, takie jak waga i czas trwania zarzucanego naruszenia i kwestia jego popełnienia "umyślnie lub poprzez niedbalstwo"(4). W związku z tym można uznać, że w pkt 352 nie przedstawiono jasno sposobu obliczania wysokości grzywny, który zamierzała zastosować Komisja, niemniej jednak Komisja działała w granicach obowiązującego orzecznictwa.
(22) Tak czy inaczej, po odbyciu spotkania wyjaśniającego Komisja odniosła się do wszystkich wątpliwości, które strony przedstawiły w tej sprawie. W dniu 4 marca 2010 r. Komisja przesłała stronom pismo, zgodnie z art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003, w którym zażądała przedstawienia informacji dotyczących obrotów w celu obliczenia wysokości ewentualnej grzywny. Strony poproszono między innymi o przedstawienie danych liczbowych dotyczących sprzedaży bezpośredniej i pośredniej w EOG(5). Po przedstawieniu przez strony odpowiedzi na żądanie Komisji, w dniu 6 kwietnia 2010 r. przesłano stronom kolejne pismo, w którym wyraźnie stwierdzono, że "Komisja zamierza wykorzystać (dane, o które zwrócono się w piśmie o udzielenie informacji z dnia 4 marca) jako podstawę obliczenia wartości sprzedaży, a tym samym, zgodnie z wytycznymi w sprawie metody ustalania grzywien z 2006 r., jako podstawę obliczenia wysokości grzywny".
(23) Zarówno w wezwaniu do udzielenia informacji z dnia 4 marca 2010 r., jak i w piśmie Komisji z dnia 6 kwietnia 2010 r. wyraźnie stwierdzono, że przy obliczaniu wysokości ewentualnej grzywny Komisja zamierza uwzględnić, między innymi, część sprzedaży pośredniej w EOG ("bezpośredniej sprzedaży EOG poprzez produkty przetworzone"). Ponadto umożliwiono stronom przedstawienie swoich opinii w tej sprawie. Strony skorzystały z tej możliwości, a tym samym przysługujące im prawo do złożenia wyjaśnień zostało w pełni zachowane. Jak wyżej wspomniano, podejmując te działania, Komisja uczyniła więcej, niż wymaga tego orzecznictwo.
B. Zastrzeżenia, z których zrezygnowano, w porównaniu z pisemnym zgłoszeniem zastrzeżeń
(24) Po rozpatrzeniu odpowiedzi na piśmie oraz po wysłuchaniu złożonych przez strony wyjaśnień czas trwania naruszenia skrócono [...].
(25) Ponadto kilku adresatów pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń, których Komisja zamierzała pociągnąć do solidarnej odpowiedzialności z niektórymi sprawcami naruszenia, nie jest adresatami projektu decyzji.
III. PODSUMOWANIE
(26) W związku z powyższym stwierdzam, że w niniejszej sprawie prawo do złożenia wyjaśnień zostało zachowane.
Bruksela dnia 30 listopada 2010 r.
______
(1) Zgodnie z art. 15 i 16 decyzji Komisji (2001/462/WE, EWWiS) z dnia 23 maja 2001 r. w sprawie zakresu uprawnień urzędników przeprowadzających spotkania wyjaśniające - Dz.U. L 162 z 19.6.2001, s. 21 (zwanego dalej "mandatem").
(2) Artykuł 15 mandatu.
(3) AUO, LGD, CMI i HannStar.
(4) Zob. na przykład sprawy połączone C-189/02 P, C-202/02 P, C-205/02 P do C-208/02 P i C-213/02 P, Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, [2005] Zb.Orz. I-5425, pkt 428.
(5) Obydwa elementy określono w piśmie z dnia 4 marca 2010 r. W projekcie decyzji sprzedaż pośrednia w EOG uwzględniona dla celów obliczenia wysokości grzywny została określona jako "bezpośrednia sprzedaż EOG poprzez produkty przetworzone".
