SPRAWOZDANIEdotyczące sprawozdania finansowego Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej za rok budżetowy 2009, wraz z odpowiedziami Agencji
(2010/C 338/08)
(Dz.U.UE C z dnia 14 grudnia 2010 r.)
WPROWADZENIE
1. Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich UE (zwana dalej Agencją), z siedzibą w Warszawie, została ustanowiona na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r.(1). Głównym zadaniem Agencji jest koordynacja działań państw członkowskich w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi (wsparcie współpracy operacyjnej, pomoc techniczna i operacyjna, analiza ryzyka)(2).
2. Budżet Agencji na 2009 r. wyniósł 89 mln euro w porównaniu z 71,2 mln euro w budżecie na rok poprzedni. Liczba zatrudnionych przez Agencję pracowników wyniosła na koniec roku 226 w porównaniu ze 185 w roku poprzednim.
POŚWIADCZENIE WIARYGODNOŚCI |
3. Na mocy postanowień artykułu 287 ust. 1 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał zbadał roczne sprawozdanie finansowe(3) Agencji obejmujące "sprawozdanie finansowe"(4) oraz "sprawozdanie z wykonania budżetu"(5) za rok budżetowy zakończony dnia 31 grudnia 2009 r., jak również zbadał legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
4. Niniejsze poświadczenie jest skierowane do Parlamentu Europejskiego i Rady na mocy art. 185 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(6). |
Zadania dyrektora |
5. Jako urzędnik zatwierdzający, dyrektor realizuje dochody i wydatki budżetu zgodnie z przepisami finansowymi Agencji, na własną odpowiedzialność oraz w granicach zatwierdzonych środków(7). Dyrektor odpowiada za ustanowienie(8) struktury organizacyjnej oraz systemów i procedur zarządzania i kontroli wewnętrznej związanych ze sporządzaniem ostatecznego sprawozdania finansowego(9), które jest wolne od istotnych nieprawidłowości wynikających z nadużyć lub błędów, a także za zapewnienie legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
Zadania Trybunału |
6. Zadaniem Trybunału jest przedstawienie, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego rocznego sprawozdania finansowego Agencji oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. |
7. Trybunał przeprowadził kontrolę zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej wydanymi przez IFAC i Międzynarodowymi Standardami Najwyższych Organów Kontroli wydanymi przez INTOSAI (ISSAI)(10) oraz opracowanymi przez te organizacje kodeksami etyki. Zgodnie z tymi standardami Trybunał zobowiązany jest przestrzegać wymogów etycznych oraz zaplanować i przeprowadzić kontrolę w taki sposób, aby uzyskać wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe nie zawiera istotnych nieprawidłowości, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe. |
8. W ramach kontroli Trybunał stosuje procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolerów Trybunału, podobnie jak ocena ryzyka wystąpienia istotnych nieprawidłowości w sprawozdaniu finansowym lub nielegalnych bądź nieprawidłowych transakcji, wynikających z nadużyć lub błędów. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej danej organizacji związany ze sporządzaniem i prezentacją jej sprawozdania finansowego. Kontrola Trybunału obejmuje także ocenę stosowności przyjętych zasad rachunkowości oraz racjonalność szacunków księgowych sporządzonych przez kierownictwo, jak również ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego. |
9. Trybunał uznał, że uzyskane dowody kontroli są wystarczające i właściwe, aby stanowić podstawę do wydania poniższych opinii. |
Opinia na temat wiarygodności rozliczeń |
10. W opinii Trybunału roczne sprawozdanie finansowe Agencji(11) rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową Agencji na dzień 31 grudnia 2009 r. oraz wyniki transakcji i przepływów pieniężnych za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami jej regulaminu finansowego. |
Opinia na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń |
11. W opinii Trybunału transakcje leżące u podstaw rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2009 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach. |
12. Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.
UWAGI DOTYCZĄCE ZARZĄDZANIA BUDŻETEM I FINANSAMI
13. W 2009 r. budżet wzrósł o 17,2 mln euro, czyli prawie o 28 % w stosunku do poprzedniego roku. Jednakże środki w wysokości 27 mln euro musiały zostać przeniesione na następny rok i konieczne było anulowanie środków w wysokości 13,9 mln euro(12). Musiano również anulować środki przeniesione z 2008 r. w wysokości 13 mln euro. Świadczy to o tym, że Agencja nadal musi poprawić poziom wykorzystania środków.
14. Z 25,5 mln euro przeniesionych środków przeznaczonych na wydatki operacyjne (tytuł III) 3,4 mln euro dotyczyło zakończonych działań i środki te należało umorzyć.
15. Procedury przygotowania budżetu nie były wystarczająco rygorystycznie stosowane, co spowodowało 28 przesunięć budżetowych. Na koniec roku nie wykorzystano sześciu z 39 pozycji budżetowych w tytule II - Wydatki administracyjne, a 35 % odpowiadających im środków anulowano.
16. Księgowi Agencji wykazują kwotę 7,5 mln euro jako prefinansowanie działalności operacyjnej straży granicznych. Kontrola próby ośmiu działań wykazała, że szacunkowe koszty zawyżono o 27 %. W odniesieniu do działań zakończonych w 2009 r. musiano wydać ponad 40 nakazów odzyskania środków, aby odzyskać wypłacone w nadmiarze zaliczki.
INNE KWESTIE
17. Tak jak w 2008 r.(13), w 2009 r. ponad 28 mln euro wypłacono na podstawie jednostronnych decyzji o udzieleniu dotacji podpisanych przez Agencję. Tego rodzaju instrument nie jest przewidziany w przepisach dotyczących agencji. Artykuł 75 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 652/2008 z dnia 9 lipca 2008 r.(14) zawiera wymóg przyznawania dotacji na podstawie pisemnych umów pomiędzy agencją a beneficjentem. Zgodnie z zaleceniem Trybunału zawarto porozumienie ramowe o partnerstwie z organami granicznymi państwa członkowskiego i w ramach tego nowego instrumentu wypłacono 0,3 mln euro.
Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Igors LUDBORŽS, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniach 14 i 16 września 2010 r.
|
W imieniu Trybunału Obrachunkowego |
|
Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA |
|
Prezes |
______
(1) Dz.U. L 349 z 25.11.2004, s. 1.
(2) Do celów informacyjnych w tabeli skrótowo przedstawiono kompetencje i działania Agencji.
(3) Do sprawozdania tego dołączone jest sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami w ciągu roku, zawierające między innymi wskaźnik wykorzystania środków oraz zestawienie informacji dotyczących przesunięć środków pomiędzy różnymi pozycjami budżetowymi.
(4) Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu oraz rachunku dochodów i wydatków, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w kapitale oraz załącznika zawierającego opis istotnych zasad rachunkowości i inne informacje dodatkowe.
(5) Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje rachunek wyniku budżetowego wraz z załącznikiem.
(6) Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1.
(7) Art. 33 rozporządzenia Komisji (WE, Euratom) nr 2343/2002 z dnia 19 listopada 2002 r. (Dz.U. L 357 z 31.12.2002, s. 72).
(8) Art. 38 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2343/2002.
(9) Zasady dotyczące przedstawiania przez agencje sprawozdania finansowego oraz prowadzenia przez nie rachunkowości określone są w rozdziale 1 tytułu VII rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2343/2002, ostatnio zmienionego rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 652/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. (Dz.U. L 181 z 10.7.2008, s. 23), i w tej postaci zostały włączone do regulaminu finansowego Agencji.
(10) Międzynarodowa Federacja Księgowych (IFAC) i Międzynarodowe Standardy Najwyższych Organów Kontroli (ISSAI).
(11) Ostateczna wersja rocznego sprawozdania finansowego została sporządzona w dniu 22 czerwca 2010 r. i wpłynęła do Trybunału w dniu 12 lipca 2010 r. Ostateczna wersja rocznego sprawozdania finansowego skonsolidowana ze sprawozdaniem Komisji publikowana jest w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do dnia 15 listopada następnego roku. Znajduje się ona na następującej stronie internetowej: http://eca.europa.eu lub http://www.frontex.europa. eu/budget_and_finance
(12) 6,7 mln euro środków z 2009 r. i 7,2 mln euro środków przeniesionych z 2008 r.
(13) Zob. pkt 15 sprawozdania za 2008 r. (Dz.U. C 304 z 15.12.2009, s. 38).
(14) Dz.U. L 181 z 10.7.2008, s. 23.
Tabela
Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach (Warszawa)
Zakres kompetencji Unii według Traktatu |
Kompetencje Agencji określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2007/2004 |
Zarządzanie |
Środki udostępnione Agencji w 2009 r. (w 2008 r.) |
Produkty i usługi w 2009 r. |
Rada przyjmuje środki w celu zapewnienia współpracy administracyjnej między właściwymi służbami państw członkowskich w [dziedzinach, o których dalej mowa], jak również między tymi służbami a Komisją. (...) Unia rozwija politykę mającą na celu:
(...)
b) zapewnienie kontroli osób i skutecznego nadzoru przy przekraczaniu granic zewnętrznych;
c) stopniowe wprowadzanie zintegrowanego systemu zarządzania granicami zewnętrznymi.
(art. 74 i 77 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej)
|
Cele Agencja została ustanowiona w celu poprawy zintegrowanego zarządzania zewnętrznymi granicami państw członkowskich.
Cele Agencji:
a) ułatwienie i zwiększenie skuteczności stosowania istniejących i przyszłych środków Unii związanych z zarządzaniem zewnętrznymi granicami;
b) koordynacja działań państw członkowskich w zakresie wdrażania tych środków i w ten sposób pomoc w zapewnieniu wysokiego poziomu skutecznej i jednolitej kontroli osób oraz ochrony zewnętrznych granic państw członkowskich;
c) zapewnienie Komisji i państwom członkowskim niezbędnego wsparcia technicznego oraz doradztwa eksperckiego w zakresie zarządzania zewnętrznymi granicami oraz wspieranie solidarności między państwami członkowskimi.
|
Zadania 1) koordynacja współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi;
2) wspomaganie państw członkowskich w szkoleniach krajowych funkcjonariuszy straży granicznych, w tym w ustanowieniu wspólnych standardów szkoleniowych;
3) prowadzenie analizy ryzyka;
4) śledzenie rozwoju badań mających znaczenie dla kontroli i ochrony granic zewnętrznych;
5) wspomaganie państw członkowskich w sytuacjach wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej;
6) udzielanie państwom członkowskim niezbędnego wsparcia w organizowaniu wspólnych działań związanych z powrotami.
|
1. Zarząd Skład:
- po jednym przedstawicielu każdego państwa członkowskiego,
- dwóch przedstawicieli Komisji,
- po jednym przedstawicielu każdego kraju stowarzyszonego w ramach Układu z Schengen (Norwegia, Islandia)
z ograniczonym prawem głosu.
2. Dyrektor wykonawczy
Mianowany przez Zarząd na wniosek Komisji.
3. Kontrola zewnętrzna
Trybunał Obrachunkowy.
4. Organ udzielający absolutorium z wykonania budżetu
Parlament działający na zalecenie Rady.
|
Budżet 88,8 mln euro (71,2 mln euro)
- Wkład Unii: 85,0 mln euro (68 mln euro)
Zatrudnienie na dzień 31 grudnia 2009 r.
- W planie zatrudnienia: 117 (94)
- Obsadzone: 100 (75)
Inne stanowiska:
Pracownicy kontraktowi według planu: 68 (50)
Pracownicy kontraktowi - stanowiska obsadzone: 60 (44)
Oddelegowani eksperci narodowi według planu: 70 (70)
Oddelegowani eksperci narodowi - stanowiska obsadzone: 66 (66)
Pracownicy ogółem: 255 (214)
w tym obsadzonych: 226 (185)
z czego wykonujący zadania:
- operacyjne: 157 (126)
- administracyjne: 69 (59)
|
Analiza ryzyka - sporządzono 14 długookresowych ocen strategicznych, 4 sprawozdania kwartalne, 294 analizy na potrzeby wspólnych operacji (w tym tygodniowe komunikaty), 64 sprawozdania innego rodzaju, w tym dokumenty informacyjne dla kierownictwa Agencji i wkłady na potrzeby innych organów lub instytucji. Zorganizowano 4 regularne posiedzenia FRAN i 2 regionalne spotkania ekspertów. Zorganizowano 6 szkoleń FronBAC, w których uczestniczyło 108 analityków z państw członkowskich i z wydziału analizy ryzyka. Współpraca operacyjna - zorganizowano 16 wspólnych operacji, 2 projekty pilotażowe i 32 operacje odsyłania. Łączna liczba operacyjnych dni osiągnęła poziom 5 086. Ponadto zorganizowano 4 konferencje.
Kontynuowano szkolenia - zorganizowano 192 działania związane z opracowaniem szkoleń; na bazie narzędzi Agencji około 250 000 funkcjonariuszy straży granicznych z państw członkowskich, państw stowarzyszonych w ramach Układu z Schengen i krajów trzecich uczestniczyło w szkoleniach zorganizowanych centralnie przez Agencję lub szkoleniach na poziomie krajowym albo skorzystało z narzędzi szkoleniowych do samodzielnej nauki, opracowanych przez Agencję.
Odnotowano dalszy rozwój mechanizmu tworzenia zespołów szybkiej interwencji na granicy, dzięki przeprowadzeniu szkoleń wprowadzających, (pięciu) warsztatów i (dwóch) ogólnych ćwiczeń Rapid Pool.
Centrum Sytuacyjne Frontex - jako punkt kontaktu do celów wymiany informacji na zewnątrz Agencji, stworzono punkt kompleksowej obsługi (Frontex One-Stop-Shop), portal internetowy służący do wymiany informacji wykorzystywany przez 28 krajów i 250 użytkowników. Centrum Sytuacyjne Frontex rozpoczęło monitorowanie sytuacji i kryzysów 9 godzin dziennie przez 7 dni w tygodniu; uruchamia wczesne ostrzeganie, przygotowuje raporty informacyjne na temat sytuacji i misji przeznaczone dla odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych. Codzienne biuletyny dostarczano na 300 kont, w tym wiele zewnętrznych portali dystrybuujących je wśród znacznie większej liczby zewnętrznych odbiorców.
Wydział badań i rozwoju zorganizował 6 dużych warsztatów/konferencji i rozpoczął przygotowania do zorganizowania w 2010 r. trzech konferencji w nawiązaniu do nich. Uczestniczył w ponad 180 wewnętrznych i zewnętrznych warsztatach, konferencjach i spotkaniach roboczych. Wydział sporządził 10 raportów, 4 opracowania i 1 podręcznik. Rozpoczął 5 nowych projektów i kontynuował jeden duży projekt z 2008 r. Zintensyfikował również przygotowania do dużego projektu pilotażowego EUROSUR. Wydział zorganizował i odbył wizyty na Łotwie, Litwie, w Estonii i Grecji.
Współpraca - współpraca z krajami spoza UE obejmowała podpisanie uzgodnień dotyczących współpracy z kompetentnymi organami w Albanii, Serbii, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie, USA, Białorusi i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii. Podpisano plan współpracy z Mołdawią.
Kontynuowano i wzmocniono współpracę z organami UE i organizacjami międzynarodowymi. Do końca 2009 r. zawarto uzgodnienia dotyczące współpracy z Europolem, Interpolem, SGC Sitcen, Cepolem, IOM, ICMPD, UNHCR, EMSA i CFCA. Podpisano protokół ustaleń z DG JLS w zakresie rozwoju ICONet i uzgodniono z CCWP dokument Rady dotyczący mechanizmu koordynacji. Podpisano plan współpracy z Europolem i IOM, a ze Wspólnym Centrum Badawczym dwie umowy o gwarantowanym poziomie usług.
|
Źródło: Informacje przekazane przez Agencję. |
ODPOWIEDZI AGENCJI
13. Agencja nadal dokłada starań w zakresie lepszego planowania i wykonania swojego budżetu. Dzięki bardziej skutecznemu monitorowaniu działalności wraz z państwami członkowskimi w pierwszej połowie 2010 r. poczyniono znaczne postępy.
14. Agencja znacznie poprawiła swoje wewnętrzne procedury związane z płatnościami ogółem, a wraz z tym przenoszenie środków. W 2010 r. nie powinno dojść do podobnych sytuacji.
15. Przeniesień środków w tytule 2 dokonano w celu dostosowania obecnej wielkości i wzorca wydatków administracyjnych do potrzeb Agencji.
16. Agencja budżetuje swoje działania zgodnie z planami operacyjnymi opracowywanymi wspólnie z państwami członkowskimi. Czasem zmniejszone uczestnictwo w działaniach prowadzi do konieczności odzyskania dokonanych zaliczek. Ciągle czynione są starania, aby budżet operacyjny był bardziej precyzyjny.
17. Agencja wprowadziła nową formę prawną umowy z państwem członkowskim, która skutkuje zamierzonymi celami.