Dane naukowe dotyczące zmian klimatycznych: wnioski i zalecenia dla procesu decyzyjnego (2008/2001(INI)).

Dane naukowe dotyczące zmian klimatycznych: wnioski i zalecenia dla procesu decyzyjnego

P6_TA(2008)0223

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie danych naukowych dotyczących zmian klimatycznych: wnioski i zalecenia dla procesu decyzyjnego (2008/2001(INI))

(2009/C 279 E/10)

(Dz.U.UE C z dnia 19 listopada 2009 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoją decyzję z dnia 25 kwietnia 2007 r. w sprawie ustalenia i rozdziału kompetencji, składu i długości mandatu Komisji tymczasowej do spraw zmian klimatycznych(1), przyjętą zgodnie z art. 175 Regulaminu,

– uwzględniając konkluzje prezydencji ze szczytu Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 8-9 marca 2007 r.,

– uwzględniając deklarację ze szczytu G8 z dnia 7 czerwca 2007 r., wydaną w Heiligendamm, a w szczególności je fragment zatytułowany "Zmiany klimatyczne, efektywność energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne - wyzwanie i szansa dla wzrostu gospodarczego",

– uwzględniając wnioski przedstawione w czwartym sprawozdaniu oceniającym (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), opublikowanym w Walencji, Hiszpania, w dniu 17 listopada 2007 r., oraz dalsze badania zlecone przez rządy krajowe lub przeprowadzone przez inne organy ONZ,

– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Postęp w realizacji celów z Kioto" (COM(2007)0757),

– uwzględniając wspólne posiedzenie parlamentarne w sprawie zmian klimatycznych z udziałem Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych państw członkowskich i krajów kandydujących, które odbyło się w dniach 1-2 października 2007 r.,

– uwzględniając trzynastą konferencję stron (COP 13) ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) oraz trzecią konferencję stron pełniącą rolę posiedzenia stron w sprawie protokołu z Kioto (COP/MOP 3), które odbyły się na Bali (Indonezja) w dniach od 3 do 15 grudnia 2007 r.,

– uwzględniając przesłuchania publiczne i wymiany poglądów z osobistościami wysokiego szczebla oraz wyniki wizytacji przeprowadzonych przez parlamentarną Komisję tymczasową do spraw zmian klimatycznych, a w szczególności informacje zebrane w oparciu o prezentacje ekspertów i późniejszą debatę podczas sesji tematycznej w dniu 10 września 2007 r. w sprawie oddziaływania różnych poziomów ocieplenia na klimat,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie okresowe Komisji tymczasowej do spraw zmian klimatycznych (A6-0136/2008),

A. mając na uwadze, że mandat Komisji tymczasowej do spraw zmian klimatycznych wymaga od komisji sformułowania zaleceń dotyczących przyszłej zintegrowanej polityki UE dotyczącej zmiany klimatu; mając na uwadze, że zalecenia takie winny opierać się na badaniach najwyższego formatu, nie wykluczając najnowszych dowodów naukowych,

B. mając na uwadze, że sprawozdanie okresowe komisji tymczasowej porusza wyłącznie kwestie wpływu i skutków zmiany klimatu w oparciu o naukowe dowody; mając na uwadze, że sprawozdanie końcowe zawierać będzie wnioski w sprawie przyszłej zintegrowanej polityki UE dotyczącej zmiany klimatu zgodnie z mandatem udzielonym komisji i na podstawie wszystkich informacji zebranych przez nią w trakcie wykonywania prac; mając na uwadze, że sprawozdanie końcowe zawierać będzie również stanowisko Parlamentu prezentowane podczas negocjacji w sprawie międzynarodowych ram polityki dotyczącej klimatu po roku 2012 r. z myślą o czternastej konferencji stron (COP 14), która ma się odbyć w Poznaniu (Polska) w grudniu 2008 r.,

C. mając na uwadze, że naukowo uzasadniona opinia w kwestii źródeł oraz przyczyn zmiany klimatu jest dobrze ugruntowana i powszechnie uznawana zarówno w Międzyrządowym Zespole ds. Zmian Klimatu (IPCC), jak i poza nim; mając na uwadze, że od czasu ogłoszenia przez IPCC w 1990 r. pierwszego sprawozdania oceniającego naukowa wiedza i zrozumienie antropogenicznych przyczyn leżących u źródła występującej obecnie tendencji globalnego ocieplenia ogromnie się poszerzyły i są obecnie uważane za fakty naukowe; mając na uwadze, że istnieje głęboko uzasadniona zgoda naukowa co do roli antropogenicznej emisji gazów cieplarnianych w klimacie na świecie; mając na uwadze, że w świetle przedstawionej oceny ryzyka niepewność pociąga za sobą konieczność działania, a nie zwłoki w działaniu,

D. mając na uwadze, że wiedza o zmianach klimatu i przyczynach globalnego ocieplenia zgromadzona dotychczas dzięki badaniom i zbieraniu danych jest wystarczająca do wywołania działań politycznych i uruchomienia procesu decyzyjnego pilnie potrzebnych w celu bardzo znacznego ograniczenia emisji i przygotowania się do przystosowań do nieuniknionej zmiany klimatu,

E. mając na uwadze, że zgodnie z czwartym sprawozdaniem oceniającym (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) globalna emisja dwutlenku węgla w latach 1970 i 2004 wzrosła o około 80 %, a wzrost ten wynika głównie z wykorzystywania paliw kopalnych,

F. mając na uwadze, że wyniki badań opartych na obserwacjach i modelowaniu wskazują na ryzyko poważnego wpływu na naszą planetę, jeżeli w trybie pilnym nie zostaną przyjęte środki na rzecz spowolnienia lub nawet wstrzymania dalszego wzrostu poziomu emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych, podanych w wykazie gazów cieplarnianych sporządzonym przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC),

G. mając na uwadze, że od okresu przeglądu, a następnie publikacji czwartego sprawozdania oceniającego (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) w ramach licznych nowych badań naukowych dokonano pomiaru i przedstawiono dane potwierdzające tendencję do globalnego ocieplenia oraz przeprowadzono dalszą ocenę skutków zmiany klimatu na człowieka ze społecznego, ekonomicznego i ekologicznego punktu widzenia oraz konieczności przystosowania się do tej zmiany klimatu i złagodzenia jej,

H. mając na uwadze, że - zgodnie z konkluzją sprawozdania Sterna - jeżeli nie zostaną przyjęte żadne środki, roczny koszt przewidywanej zmiany klimatu wyniesie w 2050 r. od 5 % do 20 % PKB; mając na uwadze, że zgodnie z tym samym sprawozdaniem cele klimatyczne można osiągnąć pod warunkiem wydawania co roku 1 % PKB na środki w tym zakresie, zaczynając już teraz,

I. mając na uwadze, że w toczącej się nadal naukowej debacie nie kwestionuje się już przyczyn leżących u podstaw globalnego ocieplenia i zmiany klimatu; mając na uwadze, że wszelkie naukowe debaty stanowią jedynie wyraz postępu naukowego ukierunkowanego na wyjaśnienie pozostałych niepewności czy wątpliwości i noszą historyczne znamię dążenia do głębszego zrozumienia wpływu człowieka na przebieg procesów naturalnych,

J. mając na uwadze, że niedawne badania naukowe dostarczyły dalszych dowodów na antropogeniczne zaburzenia ziemskiej atmosfery; mając na uwadze, że fizyka zmian klimatu dokonuje oceny konkretnych skutków dotychczasowego poziomu globalnego ocieplenia wywołanego przez wysokość emisji w przeszłości; mając na uwadze dane zgromadzone na podstawie takich badań świadczą o pilnej potrzebie wdrożenia środków przystosowawczych i łagodzących w celu ograniczenia poważnego zagrożenia dla ludzi, różnorodności biologicznej flory i fauny, siedlisk i infrastruktury, przede wszystkim w krajach rozwijających się, ale także w Europie i innych bogatszych częściach globu,

K. mając na uwadze, że takie punkty krytyczne stanowią w przypadku praktycznie nieodwracalnych wpływów zmian klimatu "punkty bez powrotu", którymi ludzie nie mogą już rozsądnie kierować; mając na uwadze, że tych punktów krytycznych i wywołanych przez nie, niedających się zatrzymać procesów biologicznych i geofizycznych nie można w pełni uwzględnić w dotychczasowych scenariuszach dalszego rozwoju sytuacji klimatycznej; mając na uwadze, że te punkty krytyczne obejmują: topnienie wiecznej zmarzliny skutkujące uwalnianiem do atmosfery dużych ilości metanu, topnienie lodowców ze wzrostem tempa absorpcji światła słonecznego oraz niższą rozpuszczalność CO2 w wodzie morskiej, co prowadzi do wzrostu temperatury; mając na uwadze, że wraz ze wzrostem temperatury czynniki te mają tendencję do stopniowego nasilania zjawiska globalnego ocieplenia z uwagi na efekt dodatniego sprzężenia zwrotnego,

L. mając na uwadze, że zgodnie z przewidywaniami 20 %-30 % wszystkich gatunków będzie narażonych na większe ryzyko wyginięcia w sytuacji wzrostu ocieplenia o 1,5 °C-2,5 °C; mając na uwadze, że ponieważ wartość procentowa odpowiadająca wzrostowi ocieplenia o 3,5 °C wynosi 40 %-70 %, złagodzenie zmiany klimatu jest kluczowe dla zachowania biologicznej różnorodności na świecie i utrzymania usług ekosystemowych,

M. mając na uwadze, że ponad 70 % powierzchni globu pokrywają oceany, oceany zawierają ponad 97 % zasobów wodnych całej planety, oceany stanowią 99 % ziemskiej przestrzeni życiowej, najwyższy odsetek spożywanych przez ludzi protein pochodzi z ryb, a dla 3,5 mld ludzi ryby stanowią podstawowe źródło pożywienia, a trzy czwarte światowych metropolii znajduje się na wybrzeżach;

N. mając na uwadze, że uzgodnienia naukowe wyrażone w czwartym sprawozdaniu oceniającym (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) prowadzą do wniosku, że - aby uniknąć poważnych zagrożeń - poziom globalnych emisji gazów cieplarnianych musi być zmniejszony o 50 % do 85 % w porównaniu z poziomem z 2000 r.; mając na uwadze, że osiągnięcie tego celu będzie coraz trudniejsze, jeżeli w skali globalnej emisja gazów cieplarnianych będzie nadal rosła do 2020 r. i później; mając na uwadze, że prawie wszystkie państwa członkowskie czynią dobre postępy w zakresie wywiązywania się ze swojej części odpowiedzialności w ramach UE, co zwiększa prawdopodobieństwo realizacji przez UE do 2012 r. wyznaczonego jej w Kioto celu; mając na uwadze, że po 2012 r. państwa członkowskie będą jednak musiały ograniczyć emisję gazów cieplarnianych w bardziej ambitnym stopniu, jeżeli mają zrealizować cele założone na ww. szczycie Rady Europejskiej w dniach 8-9 marca 2007 r. - które mają wspólnie osiągnąć kraje rozwinięte - polegające na zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych o 60 % do 80 % do 2050 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r.,

O. mając na uwadze, że z czwartego sprawozdania oceniającego (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wynika, że w celu ustabilizowania stężenia gazów cieplarnianych pozytywne sprzężenia zwrotne między ocieplaniem a ubywaniem pochłaniaczy węgla na lądzie i w oceanach mogą wymagać dalszej poważnej redukcji emisji o 30 %,

P. mając na uwadze, że w UE panuje polityczna zgoda co do ogromnego znaczenia, jakie ma osiągnięcie strategicznego celu ograniczenia globalnego wzrostu średnich temperatur do nie więcej niż 2 °C powyżej poziomu z epoki przedprzemysłowej; mając na uwadze, że w ubiegłym stuleciu globalna temperatura wzrosła już o 0,74 °C i nieuchronnie wzrośnie dalej o następne 0,5-0,7 °C z uwagi na emisje występujące w przeszłości,

Q. mając na uwadze, że - jak wynika z czwartego sprawozdania oceniającego (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) - globalna emisja gazów cieplarnianych wywołana działalnością człowieka wzrosła od czasów przedprzemysłowych - i rośnie obecnie szybciej niż kiedykolwiek przedtem - o 70 % w latach 1970-2004 i aż o 24 % od 1990 r.; mając na uwadze, że regionalna zmiana klimatu wywarła już wpływ na wiele systemów naturalnych na wszystkich kontynentach i w większości oceanów poprzez wzrost temperatur, zmieniające się układy deszczów i wiatrów oraz pogłębiający się niedobór wody,

R. mając na uwadze, że dla systemu klimatycznego istotna jest tylko łączna ilość skumulowanych gazów cieplarnianych wyemitowanych do atmosfery, a nie względna emisja lub względne ograniczenia, zatem dla uniknięcia niebezpiecznej zmiany klimatu najważniejszym decydującym czynnikiem jest całkowita ilość emisji gazów cieplarnianych w nadchodzących latach i dekadach,

S. mając na uwadze, że w czwartym sprawozdaniu oceniającym (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) po raz pierwszy zebrano dotychczas udokumentowane bardzo zróżnicowane skutki zmian zachodzących w obecnych układach klimatycznych dla Europy, takie jak cofanie się lodowców, dłuższe sezony wegetacyjne, przesuwanie się granic gatunków oraz skutki zdrowotne spowodowane przez falę upałów o niespotykanej skali; mając na uwadze, że obserwowane zmiany są spójne z przewidywaniami dotyczącymi przyszłej zmiany klimatu; mając na uwadze, że w ogólnym bilansie dla Europy prawie wszystkie regiony ucierpią z powodu niektórych przyszłych skutków zmiany klimatu, wywołujących problemy w wielu społeczno-ekonomicznych sektorach; mając na uwadze, że zgodnie z przewidywaniami zmiana klimatu wywoła powiększenie się różnic regionalnych w zakresie europejskich zasobów naturalnych, np. dostępności wody,

T. mając na uwadze, że jak się oczekuje, zmiana klimatu - wraz z masową urbanizacją wywołaną wzrostem liczby ludności - przyczyni się do zwiększenia ilości ciepła generowanego w miastach, co będzie mieć bezpośrednie ujemne skutki dla zdrowia i dobrobytu mieszkańców miast,

U. mając na uwadze, że obowiązująca polityka w zakresie łagodzenia zmian klimatu i odnośne praktyki dotyczące trwałego rozwoju, które należy w każdym razie nasilić, będą jednak niewystarczające do zmniejszenia globalnej emisji gazów cieplarnianych w przeciągu najbliższych dziesięcioleci; mając na uwadze, że w myśl zaleceń naukowców szansa na skuteczną stabilizację globalnego poziomu stężenia gazów cieplarnianych na poziomie odpowiadającym 50 % prawdopodobieństwa utrzymania zmiany klimatu w granicach 2 °C istnieć będzie do 2015 r., kiedy to emisja globalna musiałaby osiągnąć najwyższą wartość,

V. mając na uwadze, że wkład trzeciej grupy roboczej w czwarte sprawozdanie oceniające (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wskazuje, iż w celu osiągnięcia najniższego poziomu ocenianego dotąd przez IPCC oraz odpowiadającego mu ograniczenia potencjalnych szkód strony Załącznika I do konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) musiałyby do 2020 r. grupowo ograniczyć emisję o 25 %-40 % poziomu z 1990 r.,

W. mając na uwadze, że następne sprawozdanie oceniające (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) zostanie prawdopodobnie opublikowane dopiero w 2012 lub 2013 r.; mając na uwadze, że dodatkowa wiedza wypływająca z recenzowanej literatury naukowej oraz z naukowych sprawozdań zleconych przez rządy czy przygotowanych przez inne organy międzynarodowe lub instytucje ONZ, takie jak Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Program Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP), Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) lub Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), znacznie przyczynia się do głębszego zrozumienia obecnego i przyszłego wpływu zmian klimatu na człowieka i środowisko, jak również do dostosowania się do zmian klimatu i łagodzenia ich,

X. mając na uwadze, że większość wyników tych dodatkowych badań potwierdza pilną potrzebę niezwłocznej reakcji na globalne ocieplenie; mając na uwadze, że - w szczególności zgodnie z najnowszymi danymi WMO opublikowanymi w grudniu 2007 r. - dekada od 1998 r. do 2007 r. była najcieplejsza z kiedykolwiek zarejestrowanych i że sam rok 2007 będzie jednym z 10 najcieplejszych zarejestrowanych lat, charakteryzując się spodziewaną anomalią temperatury wynoszącą 0,41 °C powyżej wieloletniej wartości średniej,

Y. mając na uwadze, że globalne ocieplenie i różne aspekty zmiany klimatu należy postrzegać z perspektywy innych globalnych problemów, takich jak ubóstwo czy globalne kwestie zdrowotne, gdyż skutki wzrostu temperatury, suszy, coraz wyższego poziomu morza i powodzi i coraz częstszych skrajnych zjawisk klimatycznych pogorszą jeszcze te problemy; mając na uwadze, że zmiana klimatu może zmniejszyć zdolności krajów do kroczenia drogą trwałego rozwoju i realizacji milenijnych celów rozwoju; mając na uwadze, że zmiana klimatu może poważnie zagrozić przypadkom udanego rozwoju, winna zatem stanowić nadrzędną kwestię w zakresie współpracy międzynarodowej,

1. z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez strony konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) podczas posiedzenia na Bali, że czwarte sprawozdanie oceniające (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) stanowi dotychczas najbardziej kompleksową i autorytatywną ocenę zmiany klimatu, ukazując zintegrowaną naukową, techniczną i socjoekonomiczną perspektywę dotyczącą odnośnych kwestii, jak również stanowiąc bodziec do korzystania z przedstawionych tam informacji przy opracowywaniu i wdrażaniu krajowej polityki dotyczącej zmiany klimatu;

2. wyraża przekonanie, że postęp naukowy odbywa się drogą przeciwstawiania przyjętej wiedzy i hipotez konkurencyjnym koncepcjom oraz stosowania procedur wzajemnego recenzowania; chwali pracę zespołu IPCC i jego umiejętność zaangażowania w nią tysięcy naukowców; uważa, że zespół IPCC winien potraktować poważnie nowe argumenty jako warunek dalszej gwarancji wiarygodności i jakości prowadzonych przezeń badań;

3. uznaje naukę zajmującą się zmianą klimatu za wystarczająco ugruntowaną i ponawia swe zobowiązania w zakresie strategicznego celu UE, jakim jest ograniczenie globalnego wzrostu średnich temperatur do nie więcej niż 2 °C powyżej poziomu z epoki przedprzemysłowej, co zgodnie z paroma sprawozdaniami naukowymi jest równoważne stężeniu gazów cieplarnianych w atmosferze wynoszącemu 400-450 ppm równoważnika CO2 i jest możliwe do osiągnięcia w około 50 % prawdopodobieństwa, i co w myśl czwartego sprawozdania oceniającego (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wymagać będzie od krajów uprzemysłowionych zmniejszenia do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych o 25 %-40 % poziomu z 1990 r.; uważa niemniej jednak, że wszystkie wysiłki zmierzające do ograniczenia emisji winny w istocie być ukierunkowane na utrzymanie wzrostu sporo poniżej zamierzonej wartości 2 °C, gdyż taki poziom ocieplenia miałby już poważny wpływ na społeczeństwo i styl życia jednostek, pociągając za sobą także istotne zmiany ekosystemów i zasobów wodnych;

4. podkreśla, że w miarę wzrostu poziomu emisji gazów cieplarnianych wytwarzanych wskutek działalności ludzkiej pojawią się dramatyczne skutki i poważne zagrożenia dla ekosystemów i zasobów morskich oraz dla społeczności rybackich, oraz że znaczne zmiany temperatury wody mogą prowadzić do przemieszczania się populacji organizmów morskich (migracji), w tym do inwazji obcych gatunków oraz do zanikania gatunków rodzimych;

5. przyznaje, że dane przewidywane na 2050 r. wyraźnie wskazują, iż należy działać teraz; podkreśla, że szansa na rozpoczęcie działań łagodzących potrzebnych do osiągnięcia założonych 2 °C minie w połowie następnego dziesięciolecia;

6. podkreśla, że na wszystkich kontynentach i w większości oceanów istnieją dowody naukowe pokazujące, iż na wiele systemów naturalnych oddziałują już regionalne zmiany klimatu spowodowane przeszłą emisją związków węgla z krajów uprzemysłowionych; podkreśla, że naukowo udowodniono, iż przyczyny leżące u podstaw globalnego ocieplenia są spowodowane w głównej mierze przez człowieka i że poziom zgromadzonej wiedzy w dostatecznym stopniu dowodzi antropogenicznego charakteru zaburzeń ziemskiej atmosfery;

7. podkreśla, że przewidywane zakwaszanie oceanów spowodowane wzrostem poziomu CO2 może wywrzeć bardzo poważny wpływ na ekosystemy morskie i wzywa do dalszych badań w tym zakresie w celu lepszego zrozumienia problemu i wskazania odnośnych konsekwencji dla prowadzonej polityki;

8. przypomina, że zmiany niektórych fizycznych i chemicznych parametrów wody, takie jak obniżenie pH (a w konsekwencji zakwaszenie oceanów) oraz wzrost średniej temperatury mórz (temperatura wód powierzchniowych wzrosła o ok. 1,5 °C w ostatnich 60 latach), spowodowały znaczne przeobrażenia w dynamice populacji morskich, co w nieunikniony sposób doprowadzi do daleko posuniętych zmian w dostępności i geograficznym rozmieszczeniu zasobów rybnych, przynosząc poważne potencjalnie konsekwencje ekonomiczne dla europejskiego sektora rybołówstwa;

9. podkreśla, że wyniki badań naukowych wyraźnie pokazują, jak zmiana klimatu będzie przebiegać w niedalekiej przyszłości, charakteryzując się różnymi strukturami regionalnymi i dowodząc, że globalne ocieplenie jest zarówno kwestią rozwoju, jak i globalną kwestią dotyczącą środowiska naturalnego, przy czym ubodzy i kraje rozwijające się są na nie najbardziej narażeni; uważa, że przystosowanie ukierunkowane na zarządzanie niedającymi się uniknąć skutkami globalnego ocieplenia spowodowanego przez przeszłą emisję z krajów uprzemysłowionych jest równie ważne, jak intensywne wysiłki w zakresie łagodzenia mające na celu unikanie dalszego niedającego się opanować globalnego ocieplenia;

10. podkreśla, że punkty krytyczne, obejmujące między innymi zanikanie amazońskiego lasu tropikalnego, cofanie się lodowców na Grenlandii i ubywanie pokrywy lodowej w zachodniej części Antarktyki, załamanie się systemu monsunów w Indiach i uwalnianie olbrzymich ilości metanu przez syberyjską tundrę, są trudne do przewidzenia, wszystkie mogą jednak w warunkach obecnej zmiany klimatu osiągnąć w tym stuleciu swój punkt krytyczny; podkreśla, że obejście tych punktów krytycznych wymagać będzie bardziej zdecydowanych działań łagodzących niż środki wskazane przez IPCC w AR4;

11. z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym - uwzględniając dobrze ugruntowane dowody naukowe - wyniki trzynastej konferencji stron (COP 13) oraz trzeciej konferencji stron pełniącej rolę posiedzenia stron w sprawie protokołu z Kioto (COP/MOP 3), a w szczególności balijski program działań, którego oceny należy dokonać w czasie COP 14 w 2008 roku i który powinien skutkować porozumieniem w sprawie kompleksowego systemu do 2009 r.; z zadowoleniem przyjmuje także zadanie przydzielone grupie ekspertów ds. transferu technologii, polegające na ocenie braków i przeszkód w korzystaniu z zasobów finansowych i dostępie do tych zasobów, przeznaczonych dla krajów rozwijających się w zamian za ich zobowiązanie do uczestnictwa - w sposób wymierny oraz dający się opisać i zweryfikować - we właściwych dla danego kraju działaniach łagodzących; z zadowoleniem przyjmuje również utworzenie funduszu na rzecz przystosowania i włączenie lasów do nowego porozumienia o ochronie klimatu mającego na celu unikanie dalszego wylesiania i emisji związków węgla wywołanych przez pożary lasów czy torfowisk, a powodujących także olbrzymie szkody dla społeczności lokalnych, w tym nawet wywłaszczenie należącej do nich ziemi przy użyciu bezprawnych lub na wpół legalnych procedur;

12. jest przeciwny naukowo nieuzasadnionym działaniom zmierzającym do przedstawiania wyników badań nad przyczynami i skutkami zmiany klimatu jako podejrzane, niepewne czy budzące wątpliwości; rozumie jednak, że postęp naukowy zawsze charakteryzował się wątpliwościami, stopniowym usuwaniem takich wątpliwości i poszukiwaniem wyjaśnień czy modeli wykraczających poza aktualny główny nurt naukowy;

13. uważa zatem, że dalsze badania ukierunkowane na lepsze zrozumienie przyczyn i skutków globalnego ocieplenia są warunkiem odpowiedzialnego podejmowania decyzji; sądzi jednak, że poziom zgromadzonej dotychczas wiedzy jest dostatecznie wysoki dla celów pilnego określenia polityki, która zrealizowałaby redukcję emisji gazów cieplarnianych ograniczającą zmianę klimatu do +2 °C, oraz środków na rzecz przystosowania do aktualnej zmiany klimatu;

14. podkreśla potrzebę prowadzenia dalszych analiz i badań w zakresie oddziaływania zmian klimatycznych, takich jak wpływu na konkurencyjność gospodarczą, koszty energii i rozwój społeczny w Europie, rolę użytkowania gruntów, lasów i wylesiania, rolę środowiska morskiego i obliczenie wynikających ze zmiany klimatu kosztów zewnętrznych dla sektora przemysłu, a tym bardziej sektora transportu, w tym kwantyfikacją wpływu zanieczyszczeń statków powietrznych; uważa, że prowadzenie dalszych badań konieczne jest w celu włączenia kwestii dostosowania i obniżenia zagrożenia w rozwiązania polityczne propagujące rozwój i zmniejszenie ubóstwa;

15. opowiada się za dodatkowymi badaniami nad wpływem polityki promowania biopaliw i ich skutkami dla wzrostu wylesiania, rozszerzania się areału gruntów uprawnych i zwiększania światowej podaży żywności;

16. podkreśla, że należy badać fizjologię i ekologię ryb morskich, szczególnie w strefach tropikalnych, gdzie prowadzi się stosunkowo mało badań; wskazuje na to, że w miarę gromadzenia informacji naukowcy będą mogli czynić dokładniejsze prognozy i opracowywać odpowiednie rozwiązania; uważa, że przywożenie na ląd całości przyłowu do celów badań naukowych mogłoby znacząco zasilić naszą bazę informacji; uznaje również potrzebę ciągłych badań nad wpływem, jaki zmiany klimatyczne - powodujące niedobory pożywienia - wywierają na sukces rozrodczy i przeżywalność populacji ptaków wodnych;

17. uważa, że informowanie o dowodach naukowych na istnienie wpływu człowieka na klimat na świecie musi być głównym elementem szerzej zakrojonych działań na rzecz podnoszenia świadomości społeczeństwa, a następnie zdobycia i utrzymania jego poparcia dla politycznych środków ukierunkowanych na ograniczenie emisji związków węgla, jak np. współdziałanie miedzy różnymi podmiotami społecznymi, nie tylko w krajach uprzemysłowionych, ale także w gospodarkach wschodzących; zwraca się do zespołu IPCC o publiczne udostępnienie podsumowania jego sprawozdań oceniających; uważa ponadto, że konieczne są zmiany w modelach stylu życia jednostek i winny one stać się częścią programów edukacyjnych ukierunkowanych na przekazywanie wiedzy o przyczynach i skutkach globalnego ocieplenia;

18. wzywa zatem środowisko naukowe oraz przedstawicieli politycznych do połączenia wysiłków na rzecz podnoszenia świadomości i lobbingu za "drobnostkami, które mogą coś zmienić", biorąc pod uwagę, że nawet społeczeństwa o dobrze rozwiniętej zdolności do dostosowania się do skutków zmiany klimatu są nadal narażone na ekstremalne warunki i nieprzewidywalne zdarzenia;

19. podkreśla, że szczegółowe informacje potrzebne do prowadzenia edukacji w zakresie stylu życia uwzględniającego niską zawartość związków węgla (tzw. low-carbon lifestyle), w tym na przykład dotyczące emisji gazów cieplarnianych (tzw. GHG footprint) oświadczenia na towarach konsumpcyjnych i etykietowanie uwzględniające gazy cieplarniane, są obecnie słabo opracowane i należy je szybko przygotować; podkreśla, że takie inicjatywy winny - o ile to możliwe - opierać się na wspólnych standardach i uwzględniać również emisję wchłoniętych gazów cieplarnianych pochodzących z przywozu;

20. zwraca się do Komisji tymczasowej do spraw zmian klimatycznych o kontynuowanie prac i o przedstawienie Parlamentowi na zakończenie mandatu sprawozdania zawierającego w razie potrzeby zalecenia dotyczące działań czy inicjatyw, jak również środków przystosowawczych i łagodzących, podejmowanych w ramach przyszłej zintegrowanej polityki UE w sprawie zmiany klimatu zgodnie z celem UE ograniczenia wzrostu temperatury na świecie do poniżej 2 °C i zgodnie z wynikami i zaleceniami zawartymi w czwartym sprawozdaniu oceniającym (AR4) Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC);

21. wzywa Komisję, Radę i Parlament do opowiedzenia się na najwyższym szczeblu za negocjacjami i dialogiem w sprawie strategicznego rozszerzenia na wszystkie kraje partnerskie na całym świecie będące członkami UE oraz do Unii nienależące "wysoce skutecznych strategii, zasad i standardów w dziedzinie badań i działań naukowych dotyczących rozwiązania kwestii zmiany klimatu zgodnie z zaleceniami środowiska naukowego";

22. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

______

(1) Dz.U. C 74 E z 20.3.2008, s. 652.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024