Opinia w sprawie propozycji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 w zakresie daty wejścia w życie niektórych jego postanowień w odniesieniu do Słowenii.

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie propozycji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 w zakresie daty wejścia w życie niektórych jego postanowień w odniesieniu do Słowenii

(COM(2004) 309 final - 2004/0109 COD)

(2004/C 302/10)

(Dz.U.UE C z dnia 7 grudnia 2004 r.)

Dnia 11 maja 2004 r. Rada, zgodnie z art. 95 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, postanowiła zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie propozycji wspomnianej powyżej.

Sekcja ds. Transportu, Energii, Infrastruktury i Społeczeństwa Informacyjnego, odpowiedzialna za przygotowanie prac Komitetu w tym przedmiocie, przyjęła swoją opinię dnia 10 czerwca 2004 r. Sprawozdawcą był Jan Simons.

Na 410 sesji plenarnej w dn. 30 czerwca i 1 lipca 2004 r. (posiedzenie z dnia 30 czerwca) Komitet stosunkiem głosów 158 do 2, przy 7 głosach wstrzymujących się, przyjął następującą opinię:

1. Wstęp

1.1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1228/2003 w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznego handlu energią elektryczną ma na celu stworzenie rzeczywistego rynku wewnętrznego energii elektrycznej dzięki zwiększeniu handlu transgranicznego w tym obszarze. W odniesieniu do rozliczeń transferów transgranicznych oraz przydzielania dostępnych mocy międzysystemowych powinny zostać ustanowione zasady równe dla wszystkich, odzwierciedlające koszty, charakteryzujące się przejrzystością i znajdujące bezpośrednie zastosowanie, oparte na porównaniach efektywnych operatorów sieci, którzy prowadzą działalność w strefach podobnych ze strukturalnego punktu widzenia oraz stanowiące uzupełnienie dla postanowień dyrektywy 96/92/WE; pozwoli to na zapewnienie skutecznego dostępu do sieci przesyłowych w celu dokonywania transakcji transgranicznych.

2. Treść propozycji Komisji

2.1 Republika Słowenii przedłożyła Komisji wniosek o wprowadzenie zmian do omawianego rozporządzenia, co umożliwiłoby Słowenii dalsze wykorzystywanie jej obecnego systemu zarządzania niedoborami mocy w wymianie międzysystemowej z Austrią i Włochami do 1 lipca 2007 r. W chwili obecnej połowa dostępnej całkowitej zdolności przesyłowej tych dwóch węzłów międzysystemowych jest przydzielana przez Słowenię na mocy tego systemu. Zgodnie z umową pomiędzy odnośnymi operatorami sieci przesyłowych druga połowa całkowitej zdolności jest przydzielana odpowiednio przez operatora włoskiego i operatora austriackiego. Na mocy obecnego systemu obowiązującego w Słowenii, dostępne - w przypadku, gdy ogólny popyt przekracza dostępną moce (niedobór mocy), brakujące moce są przydzielane zamawiającym na zasadzie proporcjonalności. Zdolność jest przydzielana bezpłatnie. System ten nie może zostać uznany za rozwiązanie niedyskryminacyjne i oparte na zasadach rynkowych w rozumieniu rozporządzenia o energii elektrycznej. Odstępstwo takie jest jednak uzasadniane faktem, że proces restrukturyzacji przemysłu w owenii nie został jeszcze zakończony i że nadal trwa dostosowywanie słoweńskiej produkcji energii elektrycznej do nowych warunków rynkowych (wysokie koszty inwestycji na ochronę środowiska).

3. Uwagi ogólne

3.1 Komisja Europejska opiera swoją propozycję na podstawie artykułu 95 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej zawartego w rozdziale na temat dostosowywania przepisów prawnych. Z uwagi na zaistniały stan faktyczny - rozporządzenie nr 1228/2003 zostało przyjęte po zakończeniu negocjacji akcesyjnych oraz po podpisaniu traktatu o przystąpieniu Słowenii do Unii Europejskiej, przez co Słowenia nie miała możliwości uczestniczenia w ustalaniu uregulowań w przedmiotowych zakresie - jest jak najbardziej uzasadnionym, by za podstawę w tej kwestii służył Traktat Akcesyjny wzgl. Akt Przystąpienia.

3.2 Akt Przystąpienia zawiera uregulowania na temat zastosowania postanowień instytucji, w szczególności w przypadkach, w których jedno z nowych Państw Członkowskich nie mogło uczestniczyć w negocjacjach w sprawie tekstu postanowienia, które zostało podjęte między podpisaniem Traktatu czy też Aktu a faktycznym przystąpieniem w dniu 1 maja 2004 r. Sytuacja taka ma właśnie miejsce w przypadku Słowenii.

3.3 Dlatego też właśnie w takim aspekcie należy rozpatrzyć wniosek Słowenii o udzielenie do dnia 1 lipca 2007 r. zgody na odstępstwo od stosowania artykułu 6 ust. 1 oraz ze związanymi z nim przepisami zawartymi w załączniku do rozporządzenia; w podobnym kontekście należy rozpatrzyć przedłożoną propozycję Komisji.

3.4 Przy rozpatrywaniu wniosku Słowenii kwestia jego odrzucenia może wchodzić w rachubę w myśl zasady "pacta sunt servanda" tylko wtedy, gdyby przez zaaprobowanie propozycji Komisji Unia jako całość poniosła nieodwracalne straty.

3.5 W swojej propozycji Komisja wyjaśnia jednak, że praktyczne konsekwencje udzielenia zgody na okres przejściowy byłyby dla wewnętrznego rynku energii elektrycznej bardzo niewielkie. Komitet przychyla się do tej oceny. Jest bowiem mało prawdopodobne, że Słowenia podczas wnioskowanego okresu przejściowego osiągnie potencjał liczącego się ośrodka regionalnego na rynku wewnętrznym.

3.6 Podobnie ma się rzecz z uzasadnionym argumentem, ze rozporządzenie nr 1228/2003 zostało uchwalone właśnie po to, by stworzyć wreszcie podstawy prawdziwego międzynarodowego handlu energią elektryczną⁽¹⁾ i że uwzględnienie wniosku Słowenii stanowiłoby w tym zakresie ponowny wyłom; jednakże z uwagi na czas trwania, geograficzne ograniczenie oraz zakres obowiązywania uregulowania przejściowego argument ten nie jest na tyle ważki, by uzasadniał on odrzucenie wniosku Słowenii.

3.7 Również generalnie słuszne stwierdzenie, iż uczciwa konkurencja m.in. między europejskimi producentami aluminium i stali oraz między producentami energii elektrycznej jest istotnym składnikiem rynku wewnętrznego, nie może być tu decydujące.

3.8 W związku z tym w celu zagwarantowania bezpiecznego oraz niezawodnego systemu energii elektrycznej w Słowenii oraz umożliwienia dokonania inwestycji w dziedzinie ochrony środowiska podczas okresu przejściowego należy przychylić się do propozycji Komisji.

3.9 Przyjęcie propozycji narzuca się Komitetowi tym bardziej z tego względu, że w swojej opinii⁽²⁾ z dnia 17 października 2001 r. odnośnie rozporządzenia nr 1228/2003 Komitet zajął następujące stanowisko właśnie w sprawie oddziaływań na ówczesne kraje kandydujące: "Sektor energii elektrycznej i gazu ziemnego w krajach kandydujących (...) cechuje się słabą konkurencyjnością infrastruktury oraz metod zarządzania. Bezpośrednią konsekwencją tego stanu rzeczy mogą być duże redukcje zatrudnienia w przedsiębiorstwach tego sektora, co mogłoby doprowadzić do znaczących napięć społecznych, szczególnie w krajach kandydujących, w których brak jest systemów zabezpieczenia socjalnego porównywalnych do systemów obowiązujących w dotychczasowych krajach członkowskich. Unia Europejska ma zatem obowiązek udostępnienia tym krajom swoich doświadczeń w zakresie liberalizacji rynku oraz udzielenia im finansowego wsparcia w celu modernizacji przedsiębiorstw. Otwieranie rynków w krajach kandydujących musi iść w parze z restrukturyzacją ich sektorów energetycznych, aby przedmiotowe przedsiębiorstwa w tych krajach mogły stawić czoło konkurencji na zasadach równości".

4. Podsumowanie i wnioski

4.1 Argumenty przedstawione w propozycji Komisji w celu przesunięcia do 1 lipca 2007 r. wejścia w życie w odniesieniu do Słowenii artykułu 6 ust. 1 i związanych z nim uregulowań odnośnie wytycznych zawartych w rozporządzeniu nr 1228/2003 dotyczących regulowania kwestii sieciowych niedoborów mocy nie uzasadniają same w sobie z punktu widzenia znaczenia uczciwej konkurencji na rynku wewnętrznym wprowadzenia zmian do tego rozporządzenia.

4.2 Stanowisko Komitetu jednak jak najbardziej uzasadnia tę zmianę ze względu na zarysowany wyżej fakt odstępu czasowego między uchwaleniem rozporządzenia a podpisaniem Traktatu Akcesyjnego. Ponieważ wydanie zgody na przyznanie wnioskowanego krótkiego okresu przejściowego nie spowoduje nieodwracalnych strat dla Unii, a raczej zapewni bezpieczeństwo oraz niezawodność systemu w Słowenii oraz możliwość dokonania inwestycji w zakresie ochrony środowiska i ponieważ Komitet zalecił Unii Europejskiej w swojej opinii do rozporządzenia nr 1228/2003⁽³⁾, by udzielić wsparcia ówczesnym krajom kandydującym w zakresie wzmocnienia konkurencyjności, Komitet jest zdania, że przy ocenie wniosku Słowenii decydującą rolę powinien odgrywać argument, iż kraj ten nie miał możliwości uczestniczenia w pracach nad tekstem rozporządzenia nr 1228/2003.

4.3 Abstrahując od uzasadnienia i podstaw propozycji Komisji, które powinny być uzupełnione wzgl. dostosowane z uwzględnieniem wyżej zarysowanego punktu widzenia, Komisja zaleca, by przychylić się do propozycji zmiany (regulacja dopuszczająca wyjątek od stosowania rozporządzenia nr 1228/03 do dnia 1 lipca 2007 r.).

Bruksela, 30 czerwca 2004 r.

	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
	Roger BRIESCH

______

⁽¹⁾ Opinia EKES ws. "Propozycji dyrektywy Parlamentu Eurpopejskiego i Rady ws. warunków dostępu do sieci w transgranicznym handlu energią elektryczną", Dz.U. WE nr C 36 z dn. 08.02.2002, str. 10.

⁽²⁾ Opinia EKES ws. "Propozycji dyrektywy Parlamentu Eurpopejskiego i Rady ws. warunków dostępu do sieci w transgranicznym handlu energią elektryczną", Dz.U. WE nr C 36 z dn. 08.02.2002, str. 10.

⁽³⁾ Punkt 6.6 opinii EKES, Dz.U. WE nr C 36 z dn. 08.02.2002, str. 10

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2004.302.39
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia w sprawie propozycji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 w zakresie daty wejścia w życie niektórych jego postanowień w odniesieniu do Słowenii.
• Data aktu: 07/12/2004
• Data ogłoszenia: 07/12/2004