Portowe urządzenia do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków.

USTAWA

z dnia 12 września 2002 r.

o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków. ¹

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Art.  1.  [Przedmiot regulacji]

Ustawa określa zasady postępowania z odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków w portach i przystaniach morskich, a w szczególności ustala:

1) obowiązki podmiotów zarządzających portami i przystaniami morskimi w zakresie zapewnienia dostępu do portowych urządzeń do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków;

2) zasady sporządzania i zatwierdzania planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków;

3) zasady sprawowania nadzoru przez organy administracji morskiej nad przestrzeganiem przepisów ustawy;

4) zasady ustalania opłat z tytułu kosztów utrzymania i eksploatacji portowych urządzeń do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków.

Art.  2.  [Zasady stosowania przepisów ustawy do jednostek pływających Marynarki Wojennej, Straży Granicznej i Policji oraz do statków pełniących specjalną służbę państwową; uzupełniające stosowanie przepisów innych ustaw]

1. Przepisów ustawy nie stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, do jednostek pływających Marynarki Wojennej, Straży Granicznej i Policji oraz do statków pełniących specjalną służbę państwową.

2. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, kierując się względami ochrony środowiska morskiego, poddać wszystkim lub niektórym przepisom ustawy jednostki pływające i statki wymienione w ust. 1.

3. W zakresie nieuregulowanym ustawą do portowych urządzeń do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984) ²  oraz ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219).

Art.  3.  [Definicje]

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) IMO - oznacza to Międzynarodową Organizację Morską;

2) Konwencji Helsińskiej 1992 r. - oznacza to Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzoną w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346);

3) Konwencji MARPOL - oznacza to Międzynarodową konwencję o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, 1973 r., sporządzoną w Londynie dnia 2 listopada 1973 r., zmienioną Protokołem uzupełniającym sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. (Dz. U. z 1987 r. Nr 17, poz. 101) oraz Protokołem uzupełniającym sporządzonym w Londynie dnia 26 września 1997 r. (Dz. U. z 2005 r. poz. 1679);

4) odpadach ze statków - oznacza to wszelkie zanieczyszczenia powstałe w czasie eksploatacji statku, wymienione w Załącznikach I, IV, V i VI Konwencji MARPOL, oraz odpady związane z ładunkiem, niebędące pozostałościami ładunkowymi, wymienione w wytycznych do wdrażania Załącznika V Konwencji MARPOL - do momentu przekazania ich do portowych urządzeń odbiorczych;

5) pozostałościach ładunkowych - oznacza to pozostałości jakiegokolwiek ładunku na pokładzie, w ładowniach lub zbiornikach statku, które pozostają po zakończeniu operacji przeładunkowych i czyszczenia, jak również nadwyżki ładunku i rozlewy substancji ciekłych powstałe podczas operacji przeładunkowych;

6) podmiocie zarządzającym portem lub przystanią morską - oznacza to podmioty utworzone na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 998 i 1086);

7) innych podmiotach zarządzających terenami znajdującymi się w granicach portów lub przystani morskich - oznacza to podmioty inne niż wymienione w pkt 6, posiadające nabrzeża, z których korzystają statki, i prowadzące przeładunki, w tym: stocznie, bazy promowe i bazy przeładunkowe;

8) planie gospodarowania odpadami ze statków oraz pozostałościami ładunkowymi - oznacza to plan opracowany w tym zakresie przez podmiot zarządzający portem lub przystanią morską i zatwierdzony zgodnie z przepisami ustawy;

9) portowych urządzeniach odbiorczych - oznacza to wszelkie urządzenia stałe, ruchome i pływające, przeznaczone do odbioru i gospodarowania odpadami ze statków oraz pozostałościami ładunkowymi;

10) statkach - oznacza to statki w rozumieniu art. 2 § 1 ustawy z dnia 18 września 2001 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 2018 r. poz. 2175);

11) odpowiedniej przepustowości portowych urządzeń odbiorczych - oznacza, że urządzenia te zapewniają odbiór wszystkich rodzajów i ilości odpadów ze statków korzystających z portu lub przystani morskiej;

12) portach lub przystaniach morskich - oznacza to porty lub przystanie morskie w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich.

Art.  4.  [Zakres podmiotowy regulacji]

1. Przepisy ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, stosuje się do:

1) statków korzystających z portów lub przystani morskich;

2) podmiotów zarządzających portami lub przystaniami morskimi;

3) innych podmiotów zarządzających terenami znajdującymi się w granicach portów lub przystani morskich.

2. Obowiązki statków w zakresie zdawania przez nie odpadów ze statków i pozostałości ładunkowych do portowych urządzeń odbiorczych oraz zasady udzielania im zwolnień z tych obowiązków określa art. 10 ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 2017 r. poz. 2000, z 2019 r. poz. 2303 oraz z 2020 r. poz. 284).

3. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może wyłączyć, w drodze rozporządzenia, stosowanie przepisów ustawy w stosunku do:

1) innych podmiotów zarządzających terenami znajdującymi się w granicach portów lub przystani morskich posiadających nabrzeża, z których korzystają statki o ustalonym harmonogramie podróży z częstymi i regularnymi zawinięciami do tych nabrzeży;

2) podmiotów zarządzających stoczniami i bazami przeładunkowymi.

4. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi zakres i tryb stosowanego wyłączenia, mając na względzie rodzaj prowadzonej działalności.

Rozdział  2

Portowe urządzenia do odbioru odpadów i pozostałości ładunkowych ze statków

Art.  5.  [Obowiązek zapewnienia dostępu do portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków oraz pozostałości ładunkowych]

1. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską jest obowiązany do zapewnienia statkom korzystającym z portu lub przystani morskiej dostępu na jego terenie do portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków oraz pozostałości ładunkowych w sposób i w zakresie określonym przepisami ustawy.

2. Portowe urządzenia odbiorcze powinny posiadać odpowiednią przepustowość, a ich eksploatacja powinna być prowadzona w taki sposób, aby nie powodowało to nieuzasadnionych opóźnień w ruchu statków.

Art.  6.  [Obowiązek zapewnienia odbioru określonych odpadów i pozostałości ładunkowych ze statków]

1. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską zapewnia, przez portowe urządzenia odbiorcze, odbiór niżej wymienionych odpadów ze statków:

1) odpadów olejowych i ich mieszanin - wymienionych w załączniku I Konwencji MARPOL;

2) ścieków - wymienionych w załączniku IV Konwencji MARPOL;

3) odpadów powstających na statku - wymienionych w załączniku V Konwencji MARPOL z uwzględnieniem Wytycznych do wdrożenia tego załącznika, obejmujących odpady związane z ładunkiem, inne niż pozostałości ładunkowe,

4) pozostałości z oczyszczania spalin, zgodnie z Załącznikiem VI Konwencji MARPOL.

2. Odbiorca ładunku jest obowiązany do zapewnienia odbioru pozostałości ładunkowych.

3. Podmiot dokonujący naprawy, wymiany, montażu lub demontażu znajdujących się na statku urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane określone w Załączniku I do rozporządzenia WE nr 2037/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (Dz. Urz. WE L 244 z 29.09.2000; str. 1) jest obowiązany do zapewnienia odbioru odpadów powstających w trakcie swojej działalności.

Art.  7.  [Obowiązki sprawozdawcze w zakresie funkcjonowania i stopnia wykorzystania portowych urządzeń odbiorczych]

1. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską ma obowiązek sporządzania okresowych raportów obejmujących dane dotyczące funkcjonowania i stopnia wykorzystania portowych urządzeń odbiorczych.

2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, mając na względzie potrzebę monitorowania eksploatacji portowych urządzeń odbiorczych, określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb sporządzania raportów, o których mowa w ust. 1, oraz tryb ich opiniowania przez dyrektora właściwego urzędu morskiego.

Art.  8.  [Obowiązek informowania o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków]

1. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską jest obowiązany do przekazywania armatorom, kapitanom statków lub agentom reprezentującym armatora informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków oraz znaczeniu dla ochrony środowiska morskiego właściwego odbioru odpadów i pozostałości ładunkowych ze statków, zwanych dalej "informacjami".

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, powinny być aktualne i dostępne w każdym czasie, w tym dostępne i aktualizowane na stronie internetowej podmiotu zarządzającego portem lub przystanią morską.

3. Zakres i sposób podawania informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków powinien obejmować w szczególności:

1) lokalizację portowych urządzeń odbiorczych na planie lub mapie, o ile to możliwe;

2) rodzaje odpadów ze statków przyjmowanych do portowych urządzeń odbiorczych;

3) wykaz odbiorców odpadów, oferowanych przez nich usług oraz dane umożliwiające kontakt z tymi odbiorcami;

4) procedury odbioru;

5) system opłat;

6) procedury informowania o niewystarczającej przepustowości portowych urządzeń odbiorczych.

4. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską może do zakresu informacji, o którym mowa w ust. 3, dołączyć informacje dotyczące odbiorców odpadów świadczących usługi związane z odbiorem pozostałości ładunkowych.

5. W sytuacji kiedy podmiot zarządzający portem lub przystanią morską nie jest w stanie przyjąć do portowych urządzeń odbiorczych określonych rodzajów i ilości odpadów ze statków, ma on obowiązek poinformowania o tym fakcie kapitana statku lub agenta reprezentującego armatora niezwłocznie po otrzymaniu powiadomienia ze statku o zamiarze przekazania odpadów ze statków.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, podmiot zarządzający portem lub przystanią morską jest obowiązany do wydania statkowi odpowiedniego potwierdzenia tego faktu i wskazania najbliższego portu lub przystani morskiej gotowej do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych.

Art.  8a.  [Obowiązek przekazywania informacji o braku dostępnych odpowiednich urządzeń do odbioru odpadów ze statków w następnym porcie zawinięcia statku]

Jeżeli podmiot zarządzający portem lub przystanią morską posiada informacje o braku dostępnych odpowiednich urządzeń do odbioru odpadów ze statków w następnym porcie zawinięcia statku, jest obowiązany do przekazania tych informacji kapitanowi statku.

Art.  8b.  [Zgłaszanie nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania portowych urządzeń odbiorczych]

W przypadku stwierdzenia przez kapitana statku zawijającego do portu lub przystani morskiej niewłaściwego funkcjonowania portowych urządzeń odbiorczych lub niepoinformowania przez podmiot zarządzający portem lub przystanią morską o tym fakcie kapitana statku kapitan ma prawo zgłosić nieprawidłowości do dyrektora właściwego urzędu morskiego.

Rozdział  3

Plany gospodarowania odpadami ze statków

Art.  9.  [Opracowanie i zatwierdzenie planu gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków]

1. Podmiot zarządzający portem lub przystanią morską, z zastrzeżeniem ust. 2, jest obowiązany do opracowania planu gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków.

2. Inne podmioty zarządzające terenami znajdującymi się w granicach portów lub przystani morskich są obowiązane do przestrzegania planu, o którym mowa w ust. 1.

2a. Plan gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków podlega, przed jego zatwierdzeniem, konsultacjom z użytkownikami portu.

3. Plany gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków podlegają zatwierdzeniu, w trybie decyzji administracyjnej wydanej przez:

1) marszałka województwa - dla portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, po jej uprzednim uzgodnieniu, w trybie decyzji administracyjnej, z dyrektorem właściwego urzędu morskiego;

2) starostę - dla innych portów i przystani morskich, po jej uprzednim uzgodnieniu, w trybie decyzji administracyjnej, z dyrektorem właściwego urzędu morskiego.

4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, kierując się potrzebą ujednolicenia procedur związanych z zatwierdzaniem portowych planów gospodarowania odpadami, określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy zakres portowych planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków;

2) zakres i wzór wniosku w sprawie zatwierdzania tych planów oraz tryb ich składania i zatwierdzania;

3) warunki, jakie powinny spełniać plany, programy i inne opracowania dotyczące gospodarowania odpadami ze statków oraz pozostałościami ładunkowymi, sporządzone przed dniem wejścia w życie ustawy, aby mogły być uznane jako spełniające wymagania jej przepisów.

Rozdział  4

Opłaty związane z gospodarowaniem odpadami ze statków i pozostałościami ładunkowymi ze statków

Art.  10.  [Opłata za odbiór odpadów ze statków]

1. Statki wnoszą opłatę za odbiór odpadów ze statków, zwaną dalej "opłatą". Opłata może być pobierana wraz z opłatami portowymi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, pod warunkiem zapewnienia możliwości odróżnienia jej od tych opłat.

2. Opłata jest pokrywana przez statek bez względu na to, czy korzysta on, czy nie korzysta z portowych urządzeń odbiorczych.

3. Opłata obejmuje następujące kategorie odpadów ze statków:

1) odpady olejów i ich mieszanin z wodą z przestrzeni maszynowej, takie jak wody zęzowe, szlamy i zużyte oleje przepracowane - wymienione w załączniku I Konwencji MARPOL;

2) odpady powstające na statku - wymienione w załączniku V Konwencji MARPOL, włączając w to odpady związane z ładunkiem, inne niż pozostałości ładunkowe, zgodnie z Wytycznymi do wdrożenia przepisów załącznika V;

3) ścieki - wymienione w załączniku IV Konwencji MARPOL.

4. Odbiór dodatkowych ilości odpadów ze statków nieobjętych opłatą, o której mowa w ust. 1, następuje za opłatą dodatkową.

5. Odbiór odpadów ze statków w czasie i w warunkach innych niż ustalone przez zarządzającego portem lub przystanią morską w przepisach portowych następuje za opłatą specjalną.

6. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 4 i 5, ustala zarządzający portem lub przystanią morską.

7. Opłaty, o których mowa w ust. 1, 4 i 5, są wnoszone przez statek na rzecz podmiotu zarządzającego portem lub przystanią morską.

Art.  11.  [Pokrywanie kosztów odbioru i gospodarowania pozostałościami ładunkowymi]

1. Koszty odbioru i gospodarowania pozostałościami ładunkowymi pokrywa odbiorca ładunku.

2. Tryb i wysokość opłat za odbiór pozostałości ładunkowych ze statków jest ustalany w umowie zawartej między odbiorcą ładunku a odbiorcą odpadów świadczącym tę usługę.

Rozdział  5

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy

Art.  12.  [Organy właściwe w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy]

1. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy sprawuje minister właściwy do spraw gospodarki morskiej za pośrednictwem dyrektorów właściwych urzędów morskich.

2. Inne organy administracji publicznej sprawują nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie i trybie określonym odrębnymi przepisami.

Rozdział  5a

Przepisy karne

Art.  12a.  [Zaniechania zagrożone karą grzywny]

1. Kto, zarządzając portem lub przystanią morską:

1) nie zapewnia statkom korzystającym z portu lub przystani morskiej dostępu do znajdujących się na jego terenie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków oraz pozostałości ładunkowych w sposób i w zakresie określonym przepisami ustawy,

2) nie zapewnia odbioru przez portowe urządzenia odbiorcze odpadów ze statków, wymienionych w art. 6 ust. 1,

3) nie sporządza okresowych raportów obejmujących dane dotyczące funkcjonowania i stopnia wykorzystania portowych urządzeń odbiorczych,

4) nie przekazuje armatorom, kapitanom statków lub agentom reprezentującym armatora informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków,

5) nie informuje kapitana statku lub agenta reprezentującego armatora o braku możliwości przyjęcia do portowych urządzeń odbiorczych określonych rodzajów i ilości odpadów ze statków,

6) nie wydaje statkowi potwierdzenia faktu braku możliwości przyjęcia do portowych urządzeń odbiorczych określonych rodzajów i ilości odpadów ze statków i nie wskazuje najbliższego portu lub przystani morskiej gotowej do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych,

7) nie opracowuje planu gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków

- podlega karze grzywny.

2. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Rozdział  6

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art.  13. 

W ustawie z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 1995 r. Nr 47, poz. 243, z 2000 r. Nr 109, poz. 1156 oraz z 2001 r. Nr 111, poz. 1197 i Nr 125, poz. 1368) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  14. 

W ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 967) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  15. 

W ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 1991 r. Nr 32, poz. 131, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1995 r. Nr 7, poz. 31 i Nr 47, poz. 243, z 1996 r. Nr 34, poz. 145, z 1997 r. Nr 111, poz. 726, z 1999 r. Nr 70, poz. 778, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1321 oraz z 2001 r. Nr 129, poz. 1441 i Nr 138, poz. 1546) w art. 42 w ust. 2 w pkt 14 na końcu zdania kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 15 w brzmieniu: (zmiany pominięte).

Rozdział  7

Przepisy przejściowe i końcowe

Art.  16. 

Przepis art. 6 ust. 1 pkt 2 stosuje się po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie załącznika IV Konwencji MARPOL.

Art.  17. 

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:

1) dyrektywy 95/21/WE z dnia 19 czerwca 1995 r. dotyczącej przestrzegania, w odniesieniu do żeglugi morskiej korzystającej ze wspólnotowych portów oraz żeglugi morskiej po wodach znajdujących się pod jurysdykcją państw członkowskich, międzynarodowych norm bezpieczeństwa statków i zapobiegania zanieczyszczeniom oraz pokładowych warunków życia i pracy (kontrola państwa portu) (Dz. Urz. WE L 157 z 07.07.1995),

2) dyrektywy 2000/59/WE z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych przez statki i pozostałości ładunku (Dz. Urz. WE L 332 z 28.12.2000).

Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.

2 Obecnie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797 i 875), na podstawie art. 203 wymienionej ustawy, która weszła w życie z dniem 23 stycznia 2013 r.

• Identyfikator: Dz.U.2020.1344 t.j.
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Portowe urządzenia do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków.
• Data aktu: 12/09/2002
• Data ogłoszenia: 05/08/2020
• Data wejścia w życie: 01/01/2003