Szczegółowe zasady udostępniania linii kolejowych oraz współdziałania zarządów kolei między sobą i z przewoźnikami kolejowymi.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ
z dnia 6 września 2001 r.
w sprawie szczegółowych zasad udostępniania linii kolejowych oraz współdziałania zarządów kolei między sobą i z przewoźnikami kolejowymi.

Na podstawie art. 10 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 96, poz. 591, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 84, poz. 934 oraz z 2000 r. Nr 84, poz. 948, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1314) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
W celu uzyskania dostępu do linii kolejowych w drodze umowy przewoźnik kolejowy, zwany dalej "przewoźnikiem", powinien zwrócić się do właściwego zarządu kolei z wnioskiem o przyznanie tras.
2.
Przez "przyznanie tras" należy rozumieć przydzielenie w rozkładzie jazdy pociągów zdolności przelotowej linii kolejowych, niezbędnej do przejazdu pociągu w określonym czasie, pomiędzy dwoma stacjami.
3.
Przewoźnik składa wniosek, o którym mowa w ust. 1, zgodnie z opracowanym i ogłoszonym przez właściwy zarząd kolei regulaminem przyznawania i korzystania z tras na udostępnianych liniach kolejowych, zwanym dalej "regulaminem", dotyczącym linii kolejowych zarządzanych przez ten zarząd kolei.
4.
Korzystanie przez przewoźnika z przyznanych tras odbywa się na podstawie umowy o korzystanie z tras przyznanych przez zarząd kolei, zwanej dalej "umową", zawartej przez przewoźnika z właściwym zarządem kolei.
§  2.
Przyznanie przewoźnikowi tras w rozkładzie jazdy oraz przejazd pociągów na udostępnionych liniach kolejowych odbywa się zgodnie z ustaleniami wynikającymi z koordynacji rozkładów jazdy oraz przy uwzględnieniu możliwości eksploatacyjnych infrastruktury kolejowej.
§  3.
1.
Wniosek, o którym mowa w § 1 ust. 1, powinien być złożony przez przewoźnika najpóźniej na 6 miesięcy przed dniem wejścia w życie nowego rozkładu jazdy.
2.
Przewoźnik obowiązany jest podać we wniosku:
1)
oznaczenie zarządu kolei, do którego wniosek jest skierowany,
2)
firmę, siedzibę (adres) wnioskodawcy,
3)
trasy, o których udostępnienie występuje wnioskodawca,
4)
okres, na jaki trasy mają być udostępnione,
5)
rodzaj przewozów, które wnioskodawca zamierza wykonywać, a w przypadku przewozów towarowych - także określenie rodzaju ładunków, w tym zwłaszcza ładunków niebezpiecznych, ponadgabarytowych, z przekroczoną skrajnią i wyjątkowo ciężkich oraz jednostek ładunkowych transportu intermodalnego,
6)
inne informacje określone w regulaminie, związane ze specyfiką danej trasy kolejowej oraz rodzajem przewozów wykonywanych przez przewoźnika.
3.
Zarząd kolei potwierdza złożenie wniosku, wpisując na jego oryginale oraz kopii datę i godzinę jego przyjęcia. Potwierdzoną kopię wniosku zatrzymuje wnioskodawca.
4.
W razie konieczności dokonania we wniosku zmian lub uzupełnień zarząd kolei powiadamia o tym przewoźnika w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku i wyznacza termin dokonania tych zmian lub uzupełnień.
5.
Wnioski rozpatrywane są przez zarząd kolei według kolejności ich złożenia.
6.
Zarząd kolei powiadamia przewoźnika o możliwości uwzględnienia wniosku w całości lub w części, w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku.
7.
Zarząd kolei powiadamia przewoźnika o ujęciu przyznanych tras w rozkładzie jazdy najpóźniej na 3 miesiące przed dniem wejścia w życie tego rozkładu jazdy.
§  4.
1.
Zarząd kolei jest obowiązany opracować regulamin w sposób zapobiegający przypadkom dyskryminacji przy rozpatrywaniu wniosków oraz służący konkurencji w świadczeniu usług przewozowych.
2.
W regulaminie właściwy zarząd kolei określa w szczególności:
1)
infrastrukturę przeznaczoną do udostępnienia przewoźnikom,
2)
terminy i harmonogram składania oraz rozpatrywania wniosków,
3)
wymagania i warunki dotyczące taboru, personelu i organizacji przewozów przewoźników składających wnioski,
4)
usługi gwarantowane przez zarząd kolei w ramach udostępniania linii kolejowych,
5)
warunki i sposoby przyznawania tras, dotyczące w szczególności:
a)
priorytetów przy przyznawaniu tras, wynikających:
z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym, zwanej dalej "ustawą",
z porozumień długookresowych,
ze sposobu wykorzystania tras w aktualnym rozkładzie jazdy,
b)
korzystania ze specjalistycznych urządzeń infrastruktury,
c)
trybu postępowania w przypadku braku zdolności przelotowej linii kolejowej, koniecznej do uwzględnienia wszystkich potrzeb zgłoszonych we wniosku,
6)
warunki i sposoby korzystania przez przewoźników z tras, dotyczące:
a)
udostępniania przewoźnikowi opisu warunków i parametrów technicznych poszczególnych linii kolejowych,
b)
udostępniania przewoźnikowi wprowadzonych przez zarząd kolei instrukcji i innych regulaminów,
c)
udostępniania przewoźnikowi przez zarząd kolei budynków, budowli i urządzeń,
d)
informowania przewoźników o zmianach dotyczących parametrów technicznych i eksploatacyjnych linii, na których przyznano trasy, w tym o ograniczeniach z tytułu robót kolejowych, wprowadzanych ograniczeniach prędkości, działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
e)
postępowania pracowników przewoźnika i zarządu kolei w czasie wykonywania pracy związanej z realizacją zawartej umowy,
f)
informacji, jakie przewoźnik jest obowiązany przekazywać zarządowi kolei przed, w czasie i po zakończeniu przewozu,
g)
trybu i warunków dokonywania - na wniosek przewoźnika - zmian w obowiązującym rozkładzie jazdy,
7)
specjalne warunki i tryb postępowania zarządu kolei w przypadku podjęcia działań zmierzających do zwiększenia zdolności przelotowej linii kolejowych,
8)
ograniczenia w korzystaniu z infrastruktury kolejowej,
9)
wzór umowy,
10)
inne wymagania specyficzne dla tras udostępnianych przez zarząd kolei.
3.
Regulamin powinien być ogłoszony przez zarząd kolei i powszechnie udostępniony dla przewoźników najpóźniej na 9 miesięcy przed dniem wejścia w życie rozkładu jazdy, którego dotyczą składane wnioski.
§  5.
1.
Umowa powinna być zawarta na piśmie i zawierać w szczególności:
1)
określenie przedmiotu umowy, w tym tras pociągów przyznanych przewoźnikowi,
2)
określenie stron umowy,
3)
szczegółowe prawa i obowiązki stron umowy,
4)
określenie osób i jednostek organizacyjnych wyznaczonych do współpracy pomiędzy stronami, wraz z określeniem ich uprawnień,
5)
zakres odpowiedzialności stron umowy,
6)
wielkość, terminy i sposób uiszczania opłat,
7)
określenie dokumentów niezbędnych dla właściwej realizacji umowy,
8)
zasady i tryb postępowania w przypadku wystąpienia przeszkód w prowadzeniu ruchu na liniach kolejowych i w sytuacjach awaryjnych,
9)
sposoby rozstrzygania sporów i wypowiedzenia umowy.
2.
Do umowy załącza się wykresy ruchu na liniach kolejowych, na których zostały przewoźnikowi przyznane trasy.
3.
Umowę zawiera się na okres równy terminowi obowiązywania rozkładu jazdy, z zastrzeżeniem ust. 4 i § 6, najpóźniej na 30 dni przed dniem jego wejścia w życie.
4.
Dla realizacji doraźnych potrzeb przewozowych dopuszcza się zawarcie umowy na okres krótszy niż czas obowiązywania jednego rozkładu jazdy.
§  6.
Właściwy zarząd kolei i przewoźnik mogą zawrzeć porozumienie długookresowe, o którym mowa w § 4 ust. 2 pkt 5, w sprawie udostępnienia linii kolejowych dla wybranych tras, na okres nie dłuższy niż czas obowiązywania pięciu kolejnych rozkładów jazdy.
§  7.
1.
Zarząd kolei zapewnia przewoźnikowi w szczególności:
1)
przejazd pociągu po przyznanej trasie,
2)
korzystanie ze stacji kolejowych położonych na przyznanej trasie,
3)
sterowanie ruchem pociągów i łączność, odprawę i kontrolę biegu pociągu oraz informację o ruchu pociągów,
4)
przekazywanie informacji wymaganych do wdrożenia lub prowadzenia przewozów, dla których została przyznana zdolność przelotowa,
5)
udzielanie pomocy w razie wypadku.
2.
Na wniosek przewoźnika zarząd kolei zapewnia dostęp do:
1)
urządzeń zasilania w prąd trakcyjny,
2)
urządzeń zaopatrzenia w paliwo,
3)
stacji pasażerskich wraz z budynkami i innymi urządzeniami,
4)
terminali towarowych i ich urządzeń,
5)
stacji rozrządowych i ich urządzeń,
6)
torów stacyjnych przewidzianych do formowania lub zmian zestawienia składu pociągów,
7)
torów postojowych wraz z budynkami i urządzeniami do obsługi składów,
8)
innych urządzeń technicznych.
3.
Na wniosek przewoźnika zarząd kolei zapewnia wykonanie następujących usług, o ile możliwość taką przewiduje regulamin:
1)
zasilanie prądem trakcyjnym,
2)
podgrzewanie składów pociągów pasażerskich,
3)
dostawę paliwa, prace manewrowe i wszystkie inne usługi związane z dostępem do obsługi urządzeń zaangażowanych do uruchomienia i przejazdu pociągu,
4)
sprawowanie kontroli nad transportem ładunków niebezpiecznych - na podstawie odrębnej umowy,
5)
udzielanie pomocy w prowadzeniu pociągów nadzwyczajnych - na podstawie odrębnej umowy.
4.
Na wniosek przewoźnika zarząd kolei może udostępnić:
1)
sieć telekomunikacyjną,
2)
uzupełniające informacje przewozowe,
3)
kontrolę techniczną taboru.
§  8.
Dla właściwej realizacji umowy zarząd kolei i przewoźnik obowiązani są ponadto do współdziałania:
1)
w zakresie standardów technicznych,
2)
w zakresie wzajemnego informowania się o wszelkich okolicznościach i zdarzeniach mających wpływ na wykonanie umowy,
3)
w sytuacjach nadzwyczajnych, w szczególności poprzez stosowanie wspólnie ustalonych sposobów postępowania przy usuwaniu szkód oraz ustalanie zakresu odpowiedzialności stron za szkodę.
§  9.
Zarządy kolei, których linie kolejowe łączą się, zawierają między sobą umowy dwustronne lub wielostronne, określające zasady ich współpracy dotyczące udostępniania linii kolejowych przewoźnikom, w szczególności w zakresie:
1)
wspólnej reprezentacji wobec przewoźników,
2)
wskazania punktów styku linii kolejowych,
3)
wskazania osób i jednostek organizacyjnych wyznaczonych do współpracy,
4)
sposobu korzystania z budynków, budowli i urządzeń,
5)
współdziałania organizacyjno-technicznego,
6)
uzgadniania rozkładu jazdy dla wykonywania przejazdów po liniach kolejowych współdziałających zarządów kolei,
7)
wymagań w zakresie warunków prowadzenia ruchu pociągów,
8)
obowiązków w zakresie utrzymania sprawności eksploatacyjnej odcinków linii kolejowych przylegających do punktów styku,
9)
sposobu działania w sytuacjach wyjątkowych i w szczególnie trudnych warunkach, w tym wskazania trybu wyjaśniania przyczyn zdarzeń i wypadków kolejowych, ich skutków finansowych oraz sposobów prowadzenia związanej z tym dokumentacji,
10)
współdziałania w obsłudze przewoźników organizujących przejazd pociągów na liniach różnych zarządów kolei oraz sposobu rozliczeń finansowych z tego tytułu,
11)
trybu rozstrzygania sporów.
§  10.
1.
W terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia zarządy kolei obowiązane są do opracowania i ogłoszenia regulaminu.
2.
Do czasu wejścia w życie pierwszego rozkładu jazdy opracowanego na podstawie wniosków zgłoszonych zgodnie z regulaminem udostępnianie linii kolejowych następuje na zasadach dotychczasowych, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia.
§  11.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2001.102.1126

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady udostępniania linii kolejowych oraz współdziałania zarządów kolei między sobą i z przewoźnikami kolejowymi.
Data aktu: 06/09/2001
Data ogłoszenia: 21/09/2001
Data wejścia w życie: 06/10/2001