Warunki, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA
z dnia 11 sierpnia 1999 r.
w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe.

Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. Nr 96, poz. 592 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715) zarządza się, co następuje:
§  1.
Wykorzystywanie osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe polega na:
1)
wprowadzaniu na grunty do rekultywacji na potrzeby rolnicze i potrzeby nierolnicze,
2)
stosowaniu w rolnictwie,
3)
wprowadzaniu wraz z nasionami roślin na powierzchnie narażone na erozję, w szczególności na skarpy składowisk odpadów, wykopów i nasypów ziemnych oraz składowiska odpadów o właściwościach pylących, do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów,
4)
stosowaniu do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu,
5)
kompostowaniu osadów ściekowych.
§  2.
Osady ściekowe mogą być wykorzystywane na cele nieprzemysłowe, o których mowa w § 1, jeżeli:
1)
powstają podczas oczyszczania ścieków pochodzących z gospodarstw domowych lub komunalnych sieci kanalizacyjnych oraz ścieków o składzie do nich zbliżonym,
2)
podlegają systematycznie badaniom,
3)
są ustabilizowane oraz przygotowane do celu i sposobu ich wykorzystywania, a w szczególności przez poddanie obróbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu procesowi, który obniża podatność osadu ściekowego na zagniwanie i eliminuje zagrożenie dla zdrowia,
4)
zawartość metali ciężkich nie przekracza ilości podanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia,
5)
sposób wykorzystywania nie spowoduje uciążliwości dla ludzi, zwierząt i środowiska, a w szczególności pogorszenia jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
6)
w osadach ściekowych stosowanych w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze nie wyizolowano bakterii z rodzaju Salmonella,
7)
liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg suchej masy (s.m.) osadów ściekowych stosowanych:
a)
w rolnictwie - jest nie większa niż 10,
b)
do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze oraz na potrzeby nierolnicze - jest nie większa niż 300,
8)
zawartość metali ciężkich w wierzchniej (0-20 cm) warstwie gruntu, na którym osady ściekowe mają być stosowane, nie przekracza ilości podanych:
a)
w załączniku nr 2 do rozporządzenia - przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze,
b)
w załączniku nr 3 do rozporządzenia - przy stosowaniu osadów ściekowych do rekultywacji gruntów na potrzeby nierolnicze,
9)
odczyn pH gleby na terenach użytkowanych rolniczo jest nie mniejszy niż 6,0.
§  3.
1.
Badania, o których mowa w § 2 pkt 2, obejmują oznaczanie:
1)
odczynu pH,
2)
zawartości s.m. - w %,
3)
zawartości substancji organicznej - w % s.m.,
4)
zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego - w % s.m.,
5)
zawartości fosforu ogólnego - w % s.m.,
6)
zawartości wapnia i magnezu - w % s.m.,
7)
zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, rtęci i cynku w reprezentatywnej próbce osadu ściekowego, metodą spektrometrii absorpcji atomowej po mineralizacji mocnymi kwasami - w mg/kg s.m.,
8)
obecności bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella, które wykrywa się prowadząc hodowlę na podłożach namnażających i różnicująco-selektywnych oraz potwierdzając wyniki badaniem biochemicznym,
9)
liczby żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg s.m., którą określa się izolując je z reprezentatywnej próbki osadu przez wstrząsanie lub mieszanie, płukanie z zastosowaniem wirowania oraz flotację, a następnie wykonując badanie mikroskopowe.
2.
Badania osadów ściekowych, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się z częstotliwością zależną od obciążenia oczyszczalni, wyrażonego liczbą równoważnych mieszkańców (LRM - liczba wyrażająca krotność dobowego obciążenia oczyszczalni ścieków substancjami pochodzącymi od jednego mieszkańca):
1)
raz na dwanaście miesięcy - przy LRM do 5.000,
2)
raz na sześć miesięcy - przy LRM powyżej 5.000 do 10.000,
3)
raz na cztery miesiące - przy LRM powyżej 10.000 do 100.000,
4)
raz na dwa miesiące - przy LRM ponad 100.000.
3.
Grunty, na których mają być stosowane osady ściekowe, podlegają badaniom obejmującym oznaczanie:
1)
odczynu pH,
2)
zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, rtęci i cynku w reprezentatywnej próbce gruntu metodą spektrometrii absorpcji atomowej po mineralizacji mocnymi kwasami - w mg/kg s.m.,
3)
zawartości fosforu przyswajalnego w przeliczeniu na P2O5 (pięciotlenek fosforu), jeżeli osad będzie stosowany w rolnictwie - w % s.m.
4.
Badania gruntów, na których osady ściekowe są stosowane w rolnictwie, wykonuje się co 5 lat.
5.
Reprezentatywną próbkę osadu ściekowego do badań uzyskuje się przez połączenie i dokładne zmieszanie próbek pobranych w tym samym czasie z różnych miejsc danej partii osadu ściekowego; ich liczba powinna wynosić co najmniej:
1)
10 - przy objętości partii osadu ściekowego do 50 m3,
2)
15 - przy objętości partii osadu ściekowego powyżej 50 m3 do 100 m3,
3)
30 - przy objętości partii osadu ściekowego powyżej 100 m3.
6.
Reprezentatywną próbkę gruntu uzyskuje się przez zmieszanie 25 próbek pobranych w punktach regularnie rozmieszczonych na powierzchni nie przekraczającej 5 ha, o jednorodnej budowie i jednakowym użytkowaniu; próbki pobiera się z głębokości od 0 do 20 cm.
§  4.
1.
Wytwarzający odpady w postaci osadów ściekowych dokonuje badań osadów ściekowych i gruntów w zakresie określonym w § 3 i udostępnia wyniki badań użytkownikom osadu ściekowego wraz z informacją o dawkach osadu ściekowego, które można stosować na poszczególnych gruntach.
2.
Przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie dawkę osadu ściekowego ustala się dla każdej partii osadu osobno; wielkość dawki osadu ściekowego zależy od rodzaju gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości osadu ściekowego i zapotrzebowania roślin na fosfor i azot, przy czym:
1)
ilości metali ciężkich, które mogą być wprowadzone z osadem ściekowym w ciągu roku do gleby, średnio w okresie 10 lat nie mogą przekroczyć:
a)
ołowiu (Pb) - 1.000 g/ha/rok,
b)
kadmu (Cd) - 20 g/ha/rok,
c)
chromu (Cr) - 1.000 g/ha/rok,
d)
miedzi (Cu) - 1.600 g/ha/rok,
e)
niklu (Ni) - 200 g/ha/rok,
f)
rtęci (Hg) - 10 g/ha/rok,
g)
cynku (Zn) - 5.000 g/ha/rok,
2)
dawka osadu ściekowego nie może przekroczyć 10 ton suchej masy na hektar w okresie 5 lat.
3.
Przy stosowaniu osadów ściekowych do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze i nierolnicze, do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów oraz do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu stosuje się dawki osadu ściekowego podane w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  5.
1.
W rolnictwie stosuje się osady ściekowe w postaci płynnej lub ziemistej, a do pozostałych celów mogą być także wykorzystywane osady ściekowe w postaci mazistej.
2.
Osady ściekowe w postaci płynnej mogą być wprowadzane do gruntu tylko metodą iniekcji (wstrzykiwania) lub metodą hydroobsiewu, a osady ściekowe w postaci mazistej i ziemistej należy rozprowadzać równomiernie na powierzchni gruntu i niezwłocznie z nim zmieszać.
§  6.
Osady ściekowe mogą być wykorzystywane w celach nieprzemysłowych na obszarach, które nie stanowią:
1)
parków narodowych i rezerwatów przyrody,
2)
wewnętrznych terenów ochrony pośredniej stref ochronnych źródeł i ujęć wody,
3)
pasa gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i cieków,
4)
terenów zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych,
5)
terenów czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem,
6)
gruntów o dużej przepuszczalności, to jest piasków luźnych i słabogliniastych oraz piasków gliniastych lekkich, jeżeli poziom wód gruntowych sięga do 1,5 m od powierzchni gruntu,
7)
gruntów rolnych o spadku przekraczającym 10%,
8)
terenów wychodni warstw wodonośnych,
9)
terenów objętych pozostałymi szczególnymi formami ochrony przyrody nie wymienionymi w pkt 1, jeżeli osady ściekowe zostały wytworzone poza tymi terenami,
10)
terenów położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności,
11)
gruntów, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa, z wyjątkiem drzew owocowych,
12)
gruntów przeznaczonych pod uprawę roślin jagodowych i warzyw, których części jadalne bezpośrednio stykają się z ziemią i są spożywane w stanie surowym - w ciągu 18 miesięcy poprzedzających zbiory i w czasie zbiorów,
13)
gruntów wykorzystywanych na pastwiska i łąki,
14)
gruntów wykorzystywanych do upraw pod osłonami.
§  7.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W OSADACH ŚCIEKOWYCH WYKORZYSTYWANYCH NA CELE NIEPRZEMYSŁOWE

Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy osadu nie większa niż:
przy stosowaniu osadów
w rolnictwie, do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze oraz do kompostowania do rekultywacji gruntów na potrzeby nierolnicze do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu oraz do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów
1 2 3 4
1. Ołów (Pb) 500 1.000 1.500
2. Kadm (Cd) 10 25 50
3. Chrom (Cr) 500 1.000 2.500
4. Miedź (Cu) 800 1.200 2.000
5. Nikiel (Ni) 100 200 500
6. Rtęć (Hg) 5 10 25
7. Cynk (Zn) 2.500 3.500 5.000

ZAŁĄCZNIK Nr  2

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0-20 cm) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU OSADÓW ŚCIEKOWYCH W ROLNICTWIE ORAZ DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY ROLNICZE

Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach
lekkich średnich ciężkich
1 2 3 4
1. Ołów (Pb) 40 60 80
2. Kadm (Cd) 1 2 3
3. Rtęć (Hg) 0,8 1,2 1,5
4. Nikiel (Ni) 20 35 50
5. Cynk (Zn) 80 120 180
6. Miedź (Cu) 25 50 75
7. Chrom (Cr) 50 75 100

ZAŁĄCZNIK Nr  3

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0-20 cm) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY NIEROLNICZE

Metale Ilość metali ciężkich w mg/kg suchej masy gruntu nie większa niż:
przy gruntach
lekkich średnich ciężkich
1 2 3 4
1. Ołów (Pb) 50 75 100
2. Kadm (Cd) 3 4 5
3. Rtęć (Hg) 1 1,5 2
4. Nikiel (Ni) 30 45 60
5. Cynk (Zn) 150 220 300
6. Miedź (Cu) 50 75 100
7. Chrom (Cr) 100 150 200

ZAŁĄCZNIK Nr  4

DAWKI OSADÓW ŚCIEKOWYCH STOSOWANYCH DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY ROLNICZE I NIEROLNICZE, DO ROŚLINNEGO UTRWALANIA POWIERZCHNI GRUNTÓW ORAZ DO UPRAWY ROŚLIN PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI KOMPOSTU

Cel wykorzystywania osadów ściekowych Dawka osadów ściekowych w tonach suchej masy/ha Uwagi
1 2 3
1. Rekultywacja gruntów

na potrzeby rolnicze

i nierolnicze

40-200

zależnie od pożądanej zawartości substancji organicznej w gruncie

(0,5%-3%)

Zabiegi jednorazowe z jedno- lub wielokrotnym wprowadzaniem osadu ściekowego do gruntu
2. Roślinne utrwalanie

powierzchni gruntów

metodą hydroobsiewu

do 10 Zabiegi jednorazowe z jedno- lub wielokrotnym wprowadzaniem osadu ściekowego do gruntu
3. Uprawa roślin

przeznaczonych do

produkcji kompostu

do 250

dawka na pierwsze 3 lata

Zabiegi wielokrotne
do 10

dawka w kolejnych dalszych latach

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1999.72.813

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Warunki, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe.
Data aktu: 11/08/1999
Data ogłoszenia: 31/08/1999
Data wejścia w życie: 15/09/1999