Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w szkołach wyższych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
z dnia 11 marca 1998 r.
w sprawie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w szkołach wyższych.

Na podstawie art. 1781 § 2 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 63, poz. 314, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr 43, poz. 163, Nr 105, poz. 509 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 5, poz. 34 i Nr 24, poz. 110 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 96, poz. 590, Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 943) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się do szkół wyższych wymienionych w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, zwanych dalej "uczelniami".
§  2.
Rektor uczelni, mając na uwadze kierunek studiów i strukturę organizacyjną uczelni, ustala szczegółowe obowiązki i odpowiedzialność pracowników oraz studentów w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i nauki oraz ustala obowiązki pracowników w zakresie zapewnienia studentom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki.
§  3.
1.
Rektor jest obowiązany do organizowania szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla wszystkich pracowników uczelni oraz zapoznawania ich na bieżąco z nowymi przepisami, instrukcjami, wytycznymi i wskazówkami w tym zakresie.
2.
Obowiązkiem rektora jest również organizowanie szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla wszystkich studentów rozpoczynających naukę w uczelni.
3.
Zakres i program szkolenia dla studentów, o którym mowa w ust. 2, minimalny wymiar czasu szkolenia oraz maksymalną wielkość grup szkoleniowych ustala rektor w zależności od specyfiki wydziału oraz rodzaju występujących zagrożeń.
§  4.
1.
Uczelnia jest obowiązana do zaopatrzenia pracowników w niezbędne środki ochrony indywidualnej.
2.
Uczelnia jest obowiązana zapewnić studentom niezbędne środki ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju zajęć i specyfiki poszczególnych wydziałów.
§  5.
1.
Budynki i pomieszczenia uczelni oraz przynależne do nich tereny i urządzenia, zgodnie z ich funkcją i przeznaczeniem, powinny spełniać wymagania przepisów techniczno-budowlanych oraz ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
2.
Obiekty i budynki powinny być wyposażone w odpowiedni podręczny sprzęt gaśniczy i agregaty, w zależności od zagrożenia wybuchem, kategorii zagrożenia ludzi, wielkości obciążenia ogniowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej. Sprzęt powinien być utrzymany w pełnej sprawności do użycia.
3.
W obiektach i budynkach uczelni, na terenie których organizowane są stałe stanowiska pracy oraz zajęcia dydaktyczne, powinny znajdować się niezbędne pomieszczenia higienicznosanitarne odpowiednio urządzone oraz utrzymane w stanie pełnej sprawności i czystości.
4.
Drogi ewakuacyjne i inne drogi oraz przejścia i dojścia dla pieszych na terenie uczelni powinny być utrzymane w należytym stanie, nie stwarzającym zagrożeń dla użytkowników. Drogi ewakuacyjne powinny ponadto spełniać wymagania przepisów techniczno-budowlanych.
5.
W pomieszczeniach uczelni powinny być spełnione warunki dotyczące oświetlenia, wentylacji, ogrzewania i powierzchni użytkowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a także z uwzględnieniem potrzeb użytkowych i funkcji poszczególnych pomieszczeń.
6.
Stan wyposażenia pomieszczeń uczelni (mebli, sprzętu, urządzeń i instalacji) nie może stanowić zagrożeń dla osób korzystających z tych pomieszczeń.
7.
W budynkach i pomieszczeniach uczelni, w których wykonywane są badania pilotażowe, eksperymenty chemiczne, fizyczne lub inne mogące stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia przebywających w nich ludzi, obowiązuje zachowanie szczególnych środków ostrożności. W uczelniach, które prowadzą badania eksperymentalne, szczegółowe instrukcje prowadzenia tych badań powinny zawierać postanowienia dotyczące zapobiegania zagrożeniu dla zdrowia i życia ludzkiego. Instrukcje te opracowuje kierownik jednostki organizacyjnej prowadzącej badania w porozumieniu z pracownikiem służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
§  6.
Uczelnia jest obowiązana do utrzymywania w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne użytkowanie posiadanych przez siebie obiektów, urządzeń i terenów sportowych, a także do zapewnienia nadzoru osób do tego upoważnionych w czasie realizacji zajęć z wychowania fizycznego oraz wszelkiego rodzaju zawodów sportowych organizowanych przez uczelnię, na zasadach określonych w przepisach odrębnych.
§  7.
Miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których wzbroniony jest dostęp osobom nie zatrudnionym lub studentom, powinny być odpowiednio oznakowane i zabezpieczone przed swobodnym dostępem osób nieuprawnionych.
§  8.
1.
Rektor może czasowo zawiesić zajęcia w uczelni, jeżeli w salach temperatura wynosi poniżej 15°C.
2.
Rektor może również czasowo zawiesić zajęcia w uczelni albo zarządzić czasowe zamknięcie uczelni lub jej jednostki organizacyjnej w przypadku wystąpienia na danym terenie klęski żywiołowej, epidemii bądź innych zdarzeń zagrażających życiu lub zdrowiu pracowników i studentów.
§  9.
1.
Jeżeli miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan znajdujących się w nim urządzeń może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa studentów, prowadzący zajęcia jest obowiązany nie dopuścić do zajęć lub przerwać je, powiadamiając o tym niezwłocznie bezpośredniego przełożonego, podając motywy swojej decyzji.
2.
Prowadzący zajęcia w warsztatach, pracowniach specjalistycznych, laboratoriach oraz zajęcia wychowania fizycznego powinni być przeszkoleni w zakresie podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy.
3.
W pomieszczeniach uczelni, a w szczególności w warsztatach, laboratoriach, pracowniach specjalistycznych, sekretariatach rektora, dziekana, dyrektora administracyjnego, powinny się znajdować apteczki, wyposażone w niezbędne środki farmaceutyczne i materiały medyczne, których okres ważności nie upłynął, wraz z instrukcja o zasadach udzielania pierwszej pomocy. Wykorzystane środki i materiały do udzielania pierwszej pomocy powinny być na bieżąco uzupełniane.

Rozdział  2

Laboratoria, warsztaty, pracownie specjalistyczne

§  10.
1.
W zależności od rodzaju zajęć w laboratoriach, warsztatach, pracowniach specjalistycznych stosuje się branżowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy niniejszego rozdziału.
2.
Maszyny i inne urządzenia techniczne powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia, porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem, działaniem wibracji lub promieniowaniem oraz powinny być utrzymane w stanie zapewniającym pełną sprawność działania i bezpieczeństwo pracy.
3.
Maszyny i inne urządzenia techniczne czasowo niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wyraźnie oznakowane i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.
4.
Przy maszynach i innych urządzeniach technicznych powinna być wywieszona w widocznym i dostępnym miejscu instrukcja obsługi, uwzględniająca zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
§  11.
1.
W laboratoriach, warsztatach oraz pracowniach specjalistycznych powinien znajdować się w widocznym i łatwo dostępnym miejscu regulamin porządkowy, określający szczegółowe przepisy i zasady ich użytkowania oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
2.
Prowadzący zajęcia jest obowiązany do sprawdzenia przed rozpoczęciem zajęć i dopuszczeniem do nich studentów, czy stan techniczny maszyn i urządzeń oraz instalacji elektrycznej, ogólny stan laboratorium lub pracowni specjalistycznej nie stwarza zagrożenia dla życia i zdrowia studentów.
3.
Prowadzący zajęcia jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo studentów w trakcie prowadzonych zajęć.
§  12.
1.
Niedopuszczalne jest prowadzenie zajęć w uczelni bez nadzoru pracownika lub innej osoby prowadzącej zajęcia, posiadającej odpowiednie przygotowanie gwarantujące przeprowadzenie zajęć zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
2.
Niedozwolone jest dopuszczanie studentów do zajęć przy maszynach i innych urządzeniach technicznych, a także do zajęć w laboratoriach i pracowniach specjalistycznych, bez uprzedniego zaznajomienia ich z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz obowiązującym regulaminem porządkowym. Do zaznajomienia studentów z tymi przepisami i zasadami jest obowiązany prowadzący zajęcia.
§  13.
1.
Gospodarka truciznami i środkami chemicznymi oraz promieniotwórczymi, a także prace w kontakcie z nimi powinny być prowadzone zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie odrębnymi przepisami.
2.
Wszelkie materiały niebezpieczne, mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, powinny być wyraźnie oznakowane, przechowywane w zamkniętych pomieszczeniach i miejscach do tego celu przystosowanych, w opakowaniach chroniących przed ich szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem.
3.
Studenci narażeni na działanie czynników szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia podlegają badaniom lekarskim na zasadach i w trybie określonych w przepisach odrębnych.

Rozdział  3

Domy studenckie

§  14.
1.
Stan instalacji oraz sprzętu i urządzeń w domach studenckich nie może stanowić zagrożeń dla osób tam mieszkających i pracujących.
2.
Pomieszczenia mieszkalne w domach studenckich powinny zapewniać co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę.
3.
Oświetlenie pomieszczeń, wentylacja, instalacja elektryczna i gazowa oraz wszelkie urządzenia techniczne w domach studenckich powinny odpowiadać Polskim Normom.
§  15.
1.
Pomieszczenia w domach studenckich powinny być utrzymywane we właściwym stanie sanitarnym.
2.
Pomieszczenia przeznaczone na natryski, łazienki, ustępy, umywalnie powinny być ogrzewane i wyposażone w wentylację zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  16.
W domach studenckich powinny być wydzielone, stosownie do potrzeb, pomieszczenia przeznaczone na indywidualną naukę oraz świetlica.

Rozdział  4

Przepisy końcowe

§  17.
1.
Uczelnia jest obowiązana do prowadzenia ewidencji wypadków studentów, którym ulegli podczas zajęć organizowanych przez uczelnię na terenie uczelni i poza jej terenem. Obowiązek zgłoszenia wypadku spoczywa na prowadzącym zajęcia.
2.
Przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków studentów, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Szczegółowy tryb postępowania w tych sprawach ustala rektor.
§  18.
1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się również do zajęć organizowanych przez uczelnie poza jej terenem.
2.
Przepisy rozporządzenia dotyczące studentów stosuje się odpowiednio do innych osób pobierających naukę albo odbywających zajęcia praktyczno-techniczne w uczelni.
3.
Przepisy rozporządzenia dotyczące pracowników uczelni stosuje się odpowiednio do osób wykonujących na rzecz uczelni prace społecznie użyteczne.
§  19.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024