Określenie szczegółowego sposobu ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę rolniczą, a także terminy i tryb ich opłacania.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 30 grudnia 1998 r.
w sprawie określenia szczegółowego sposobu ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę rolniczą, a także terminów i trybu ich opłacania. *

Na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 i Nr 75, poz. 468 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162, poz. 1116) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników prowadzących działalność rolniczą dokonuje się w każdym miesiącu kalendarzowym na podstawie ewidencji będącej w posiadaniu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, zwanej dalej KRUS, aktualizowanej na podstawie złożonego przez rolnika oświadczenia.
2.
Wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, o których mowa w ust. 1, prowadzących ponadto działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej dokonuje się także w każdym miesiącu kalendarzowym od zadeklarowanej przez rolnika kwoty odpowiadającej dochodowi ustalonemu dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
§  2.
1.
Rolnik, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi deklarowana kwota dochodu, o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 i Nr 75, poz. 468 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162, poz. 1116), zwanej dalej "ustawą", jest zobowiązany obliczać kwotę należnych składek i, bez uprzedniego wezwania, opłacać miesięczne składki w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
2.
Wpłat, o których mowa w ust. 1, dokonuje się na wskazany przez KRUS rachunek bankowy.
§  3.
Rolnik, o którym mowa w § 2 ust. 1, jest zobowiązany do oznaczania dokumentów płatniczych indywidualnie ustalonym dla niego przez KRUS numerem ubezpieczenia zdrowotnego i umieszczeniem treści jednoznacznie opisującej tytuł wpłaty. Oznaczone w ten sposób wpłaty są zaliczane na pokrycie należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z dyspozycją rolnika, z zastrzeżeniem § 10.
§  4.
Ustalania podstawy wymiaru składek dla osób, dla których podstawą wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne jest kwota odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej, dokonuje się według wysokości tego zasiłku, obowiązującej w pierwszym dniu miesiąca kalendarzowego, za który jest dokonywany ten wymiar.
§  5.
1.
Składka wymierzona dla osób prowadzących działalność rolniczą na wspólny rachunek podlega zaewidencjonowaniu na indywidualnych kontach tych osób w odpowiedniej wysokości do ich udziału we własności gospodarstwa rolnego. W przypadku braku określenia wielkości współwłasności gospodarstwa rolnego przyjmuje się ewidencjonowanie składki w jednakowej wysokości dla każdego współwłaściciela (posiadacza, dzierżawcy).
2.
Dla współmałżonków ewidencjonowanie składki następuje w równych częściach.
3.
Postanowienia ust. 1 i 2 nie dotyczą ubezpieczonych, którzy odrębnie deklarują kwotę dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej.
§  6.
Obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne powstaje z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające objęcie ubezpieczeniem, a ustaje z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego, w którym te okoliczności ustały.
§  7.
1.
Składkę nalicza się od kwoty emerytury lub renty za bieżący miesiąc oraz wypłaty wyrównawczej za poprzedni okres, z wyjątkiem wyrównań należnych do dnia 31 grudnia 1998 r.
2.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne od emerytur i rent wypłacanych raz na kwartał z góry jest odprowadzana do właściwej kasy chorych w równych częściach co miesiąc w terminie do 15 dnia następnego miesiąca kalendarzowego.
§  8.
1.
Ubezpieczony jest obowiązany zawiadomić KRUS o zmianach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu oraz na wysokość składek w ciągu 14 dni po nastąpieniu tych zmian. Wysokość składki uwzględniająca te zmiany obowiązuje począwszy od następnego miesiąca kalendarzowego po miesiącu, w którym zmiany zostały zgłoszone.
2.
Postanowienia ust. 1 nie dotyczą zmiany wysokości zadeklarowanej kwoty z tytułu dochodu z działów specjalnych w ciągu roku kalendarzowego.
§  9.
Należne kwoty składek na ubezpieczenie zdrowotne podlegają zaokrągleniu do pełnych groszy w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 grosza, lub w dół, jeżeli jest niższa od 0,50 grosza.
§  10.
1.
Jeżeli wpłata składki na ubezpieczenie zdrowotne została dokonana po obowiązującym terminie, to rolnik, o którym mowa w § 2 ust. 1, jest zobowiązany przy dokonywaniu wpłaty uwzględnić również odsetki za zwłokę obliczone w wysokości i według zasad określonych odrębnymi przepisami.
2.
W przypadku gdy wpłata, o której mowa w ust. 1, nie uwzględnia odsetek za zwłokę, mimo jej dokonania po obowiązującym terminie, KRUS zalicza dokonaną wpłatę proporcjonalnie na pokrycie kwoty zaległych składek oraz kwoty odsetek za zwłokę, w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości z tytułu składek do kwoty odsetek za zwłokę.
§  11.
1.
Wpłata dokonana przez poborcę skarbowego lub komornika sądowego w ramach prowadzonego przymusowego dochodzenia należności podlega rozliczeniu na pokrycie należności objętych danym tytułem wykonawczym.
2.
Dokonaną na pokrycie danego tytułu wykonawczego wpłatę rozlicza się na pokrycie w pierwszej kolejności kosztów upomnienia, jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami istniał obowiązek jego wystawienia, a pozostałą kwotę rozlicza się na pokrycie należnych składek i przysługujących od nich odsetek za zwłokę.
§  12.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.
* Z dniem 27 września 2001 r. niniejsze rozporządzenie traci moc w części sprzecznej z art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U.97.28.153), w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz innych ustaw (Dz.U.01.88.961).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1998.164.1164

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Określenie szczegółowego sposobu ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę rolniczą, a także terminy i tryb ich opłacania.
Data aktu: 30/12/1998
Data ogłoszenia: 31/12/1998
Data wejścia w życie: 01/01/1999