Ochrona obrotu gospodarczego i zmiana niektórych przepisów prawa karnego.

USTAWA
z dnia 12 października 1994 r.
o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego.

Art.  1.
§  1.
Kto będąc obowiązany na podstawie przepisu prawnego, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą Skarbu Państwa, innej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej albo osoby fizycznej - przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku wyrządza jej znaczną szkodę majątkową,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  3.
Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 wyrządza szkodę majątkową przekraczającą 2.000.000 złotych 1 ,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  4.
Jeżeli sprawca dopuszcza się nieumyślnie czynu określonego w § 1 lub 3,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  5.
Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną szkodę.
Art.  2.
§  1.
Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej udaremnia lub utrudnia przetarg publiczny na szkodę właściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto w związku z publicznym przetargiem rozpowszechnia nieprawdziwe informacje lub zataja okoliczności mające istotne znaczenie dla wyniku przetargu.
§  3.
Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  3.
§  1.
Kto w celu uzyskania kredytu, gwarancji kredytowej, dotacji, subwencji lub zamówienia publicznego przedkłada fałszywe lub stwierdzające nieprawdę dokumenty albo nierzetelne oświadczenia dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania takiego kredytu, gwarancji kredytowej, dotacji, subwencji lub zamówienia publicznego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi nie powiadamia właściwego organu lub instytucji o powstaniu okoliczności mogących mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego kredytu, gwarancji kredytowej, dotacji, subwencji lub zamówienia publicznego.
§  3.
Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu kredytu, gwarancji kredytowej, dotacji, subwencji lub zamówienia publicznego, uzyskanych w sposób określony w § 1 lub 2.
Art.  4.
§  1.
Kto w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty odszkodowania,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wypłacie odszkodowania.
Art.  5.
§  1.
Kto w celu wprowadzenia do legalnego obrotu środków płatniczych, papierów wartościowych lub wartości dewizowych pochodzących ze zorganizowanej przestępczości, powiązanej z obrotem środkami odurzającymi lub psychotropowymi, fałszowaniem pieniędzy lub papierów wartościowych, wymuszaniem okupu albo handlem bronią, przyjmuje je, przenosi własność lub posiadanie, przekazuje lub wywozi za granicę albo podejmuje inne działanie, które może udaremnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia, wykrycie albo orzeczenie przepadku,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Kto wbrew przepisom przyjmuje w gotówce wielkie ilości pieniędzy lub wartości dewizowych albo pieniądze lub wartości dewizowe przyjmuje w okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie ich pochodzenia ze zorganizowanej przestępczości albo świadczy usługi w zatajeniu ich przestępnego pochodzenia lub w zabezpieczeniu przed zajęciem,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2 działając w porozumieniu z innymi osobami lub za pomocą takiego czynu osiąga znaczną korzyść majątkową,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  4.
Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1-3, kto dobrowolnie ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa; jeżeli sprawca czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i okoliczności, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary.
§  5.
W razie skazania za przestępstwo określone w § 1-3, sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa nie wyłączając środków płatniczych, papierów wartościowych i wartości dewizowych. Gdy przedmioty te nie są własnością sprawcy - sąd może orzec ich przepadek.
Art.  6.
§  1.
Kto w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, uszkadza albo rzeczywiście lub pozornie obciąża składniki swojego majątku,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto w celu udaremnienia wykonania, związanego z działalnością gospodarczą, orzeczenia sądu lub innego organu państwowego dopuszcza się czynu określonego w § 1 w stosunku do mienia zajętego lub zagrożonego zajęciem,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  3.
Jeżeli czynem określonym w § 1 lub 2 wyrządzona została szkoda wielu wierzycielom, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  4.
Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  7.
§  1.
Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że tworzy w oparciu o przepisy prawa nową jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego majątku,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli lekkomyślnie doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  8.
§  1.
Kto nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli spłaca lub zabezpiecza, wbrew przepisom ustawy, tylko niektórych, przez co działa na szkodę pozostałych,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Kto wierzycielowi udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych wierzycieli w związku z postępowaniem upadłościowym lub zmierzającym do zapobieżenia upadłości,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
Tej samej karze podlega wierzyciel, który w związku z określonym w § 2 postępowaniem przyjmuje korzyść majątkową za działanie na szkodę innych wierzycieli albo takiej korzyści żąda.
Art.  9.
§  1.
Kto wyrządza szkodę majątkową Skarbowi Państwa, innej osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej albo osobie fizycznej przez prowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej w sposób nierzetelny lub niezgodny z prawdą, w szczególności niszcząc, usuwając, ukrywając, przerabiając lub podrabiając dokumenty dotyczące tej działalności,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Kto, wbrew obowiązkowi nie prowadząc dokumentacji swojej działalności gospodarczej, działa na szkodę majątkową Skarbu Państwa, innej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej albo osoby fizycznej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  10.

Za przestępstwa określone w art. 2-9 odpowiada jak dłużnik lub wierzyciel, kto na podstawie przepisu prawnego, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami majątkowymi Skarbu Państwa, innej osoby prawnej, osoby fizycznej, grupy osób albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej.

Art.  11.

W razie skazania za przestępstwo określone w art. 1 § 3, w art. 3 § 1 lub w art. 5, grzywnę orzeczoną obok kary pozbawienia wolności można wymierzyć w wysokości do 5.000.000 złotych. 2

Art.  12.

W razie skazania za przestępstwo określone w niniejszej ustawie, w wyniku którego została wyrządzona szkoda w mieniu, jeżeli powództwa cywilnego nie wytoczono, sąd może zasądzić z urzędu odpowiednie odszkodowanie. Art. 363 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

Art.  13.

W Kodeksie karnym wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 204 po § 3 dodaje się § 31 w brzmieniu:

"§ 31. Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 lub 2 w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.";

2)
w art. 205 po § 2 dodaje się § 21 w brzmieniu:

"§ 21. Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.";

3)
w art. 206 wyrazy "od 6 miesięcy do lat 5" zastępuje się wyrazami "do lat 3";
4)
skreśla się art. 217;
5)
art. 227 otrzymuje brzmienie:

"Art. 227. § 1. Kto podrabia lub przerabia polski lub obcy pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej lub zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach lub stwierdzenie uczestnictwa w spółce albo z pieniędzy, innego środka płatniczego lub z takiego dokumentu usuwa oznakę umorzenia,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

§ 2. Kto pieniądz, inny środek płatniczy lub dokument określony w § 1 puszcza w obieg albo go w takim celu przyjmuje, przechowuje, przewozi, przenosi, przesyła albo pomaga do jego zbycia lub ukrycia,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3. Kto czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego w § 1 lub 2,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§ 4. W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.";

6)
w art. 228 po wyrazie "pieniądz" dodaje się wyrazy ", inny środek płatniczy";
7)
w art. 232 w § 1 po wyrazie "Pieniądze" dodaje się wyrazy ",inne środki płatnicze", a wyrazy "określone w art. 227 § 3" zastępuje się wyrazami ", które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa";
8)
skreśla się art. 245.
Art.  14.

W Kodeksie postępowania karnego w art. 248 w § 2 skreśla się użyty dwukrotnie w odpowiednich przypadkach wyraz "społeczny".

Art.  15.

W ustawie karnej skarbowej z dnia 26 października 1971 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1990 r. Nr 14, poz. 84 i Nr 86, poz. 503, z 1991 r. Nr 100, poz. 442 i Nr 107, poz. 458, z 1992 r. Nr 21, poz. 85 i Nr 68, poz. 341 oraz z 1994 r. Nr 43, poz. 160) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 48 po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:

"§ 11. Jeżeli wartość przedmiotu wywozu jest wielka, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i grzywny do 5.000.000 złotych.";

2)
w art. 80:
a)
po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:

"§ 11. Jeżeli kwota cła narażonego na uszczuplenie jest wielkiej wartości, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i grzywny do 5.000.000 złotych.",

b)
w § 3 po wyrazach "w § 1" dodaje się wyrazy "lub w § 11";
3)
w art. 81:
a)
po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:

"§ 11. Jeżeli wartość towaru jest wielka, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i grzywny do 5.000.000 złotych.",

b)
w § 3 po wyrazach "w § 1" dodaje się wyrazy "lub w § 11".
Art.  16.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

1 W art. 1 § 3 wartość szkody ustalona na podstawie:

- art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386)

- art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

2 W art. 11 granica grzywny podana po przeliczeniu zgodnie z art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386)

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1994.126.615

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Ochrona obrotu gospodarczego i zmiana niektórych przepisów prawa karnego.
Data aktu: 12/10/1994
Data ogłoszenia: 30/11/1994
Data wejścia w życie: 31/12/1994