Zm.: ustawa o Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytucie Pamięci Narodowej.

USTAWA
z dnia 4 kwietnia 1991 r.
o zmianie ustawy o Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytucie Pamięci Narodowej.

Art.  1.

W ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytucie Pamięci Narodowej (Dz. U. Nr 21, poz. 98) wprowadza się następujące zmiany:

1)
tytuł ustawy otrzymuje brzmienie: "o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytucie Pamięci Narodowej";
2)
preambuła ustawy otrzymuje brzmienie:

"Mając na względzie zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód wojennych poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu, a także patriotyczne tradycje zmagań Narodu Polskiego z okupantami, faszyzmem i komunizmem oraz obowiązek bezterminowego ścigania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości - stanowi się, co następuje:";

3)
w art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytut Pamięci Narodowej przekształca się w Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytut Pamięci Narodowej, zwaną w dalszych przepisach "Komisją".";

4)
art. 2 otrzymuje brzmienie:

"Art. 2. 1. Do zadań Komisji należy działalność śledcza, archiwalna i naukowo-badawcza w zakresie popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości:

1) zbrodni hitlerowskich,

2) zbrodni stalinowskich,

3) innych przestępstw stanowiących zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości.

2. Zbrodnie wymienione w ust. 1 popełnione na innych osobach są przedmiotem działalności Komisji, jeżeli miały miejsce na terytorium Państwa Polskiego.";

5)
po art. 2 dodaje się art. 2a i 2b w brzmieniu:

"Art. 2a. Zbrodniami stalinowskimi w rozumieniu ustawy są przestępstwa na szkodę jednostek lub grup ludności, popełnione w okresie do 31 grudnia 1956 r. przez władze państwa komunistycznego albo przez nie inspirowane lub tolerowane.

Art. 2b. 1. Zbrodnie, o których mowa w art. 2, stanowiące według prawa międzynarodowego zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości, nie ulegają przedawnieniu.

2. Zbrodniami przeciwko ludzkości są w szczególności zbrodnie ludobójstwa w rozumieniu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z dnia 9 grudnia 1948 r. (Dz. U. z 1952 r. Nr 2, poz. 9), a także inne poważne prześladowania z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy narodowościowej, politycznej, społecznej, rasowej lub religijnej, jeżeli dokonywane one są przez władze państwowe albo przez nie inspirowane lub tolerowane.

3. W stosunku do sprawców czynów, o których mowa w art. 2, nie stosuje się wydanych przed dniem 7 grudnia 1989 r. przepisów ustaw i dekretów, które przewidują amnestię lub abolicję.";

6)
art. 3 otrzymuje brzmienie:

"Art. 3. 1. Do prowadzenia śledztw przez Komisję, w tym również do udzielania pomocy prawnej, w zakresie zbrodni, o których mowa w art. 2, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego. Termin określony w art. 263 tego Kodeksu nie ma zastosowania.

2. Śledztwa są prowadzone przez sędziów lub prokuratorów delegowanych do Komisji.

3. Organy wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organy i jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego obowiązane są, każdy w zakresie swego działania, do udzielania pomocy Komisji w ujawnianiu, dokumentowaniu i wyjaśnianiu zbrodni, o których mowa w art. 2.";

7)
po art. 3 dodaje się art. 3a w brzmieniu:

"Art. 3a. 1. Jeżeli istnieją podstawy do zastosowania art. 269 Kodeksu postępowania karnego, sprawę przekazuje się do dalszego prowadzenia właściwemu prokuratorowi.

2. W razie potrzeby wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania lub o jego umorzeniu, sprawę przekazuje się właściwemu prokuratorowi. Na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie pokrzywdzonemu, jego pełnomocnikowi, a w razie śmierci, nieobecności w kraju lub choroby psychicznej pokrzywdzonego - także jego krewnemu w linii prostej, przysposabiającemu lub przysposobionemu, rodzeństwu oraz małżonkowi, jak również organizacji zrzeszającej osoby pokrzywdzone zbrodniami, o których mowa w art. 2.";

8)
art. 4 otrzymuje brzmienie:

"Art. 4. W zakresie działalności archiwalnej Komisja gromadzi, przechowuje, opracowuje i udostępnia dokumenty zbrodni, ukazujące prawdę o dramatycznych losach Narodu Polskiego, i o poniesionych ofiarach i szkodach.";

9)
w art. 5 wyraz "hitlerowskich" zastępuje się wyrazami, "o których mowa w art. 2";
10)
w art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Komisja składa się z członków, których powołuje i odwołuje Przewodniczący Komisji spośród przedstawicieli nauki i muzeów martyrologii, wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organów i jednostek podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, organizacji politycznych i społecznych, w tym zwłaszcza organizacji kombatanckich oraz organizacji zrzeszających osoby represjonowane."

Art.  2.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1991.45.195

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zm.: ustawa o Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - Instytucie Pamięci Narodowej.
Data aktu: 04/04/1991
Data ogłoszenia: 29/05/1991
Data wejścia w życie: 13/06/1991