Narodowy Spis Powszechny 1988 r.

USTAWA
z dnia 16 lipca 1987 r.
o Narodowym Spisie Powszechnym w 1988 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Art.  1.

Narodowy Spis Powszechny 1988 r., zwany dalej "Spisem", będzie przeprowadzony na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniach od 7 do 12 grudnia 1988 r., według stanu w dniu 6 grudnia 1988 r. godzina 24.00.

Art.  2.
1.
Spis obejmie:
1)
zamieszkane mieszkania, zamieszkane pomieszczenia oraz zamieszkane budynki,
2)
osoby stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach i pomieszczeniach, o których mowa w pkt 1.
2.
Spis nie obejmie:
1)
szefów i cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członków rodzin tych osób oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych,
2)
mieszkań i budynków zajętych na potrzeby osób, o których mowa w pkt 1.
Art.  3.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1)
mieszkanie - wydzielony trwałymi ścianami w obrębie budynku zespół izb lub jedną izbę, łącznie z pomieszczeniami pomocniczymi, niezależnie od tego, czy są zamieszkane na podstawie jednego lub więcej niż jednego tytułu prawnego,
2)
zamieszkane pomieszczenie - obiekt nie będący mieszkaniem, w którym zamieszkują osoby, to jest obiekt zbiorowego zamieszkania, pomieszczenie prowizoryczne i obiekt ruchomy,
3)
zamieszkany budynek - budynek, w którym znajduje się chociażby jedno zamieszkane mieszkanie,
4)
obiekt zbiorowego zamieszkania - zakład hotelarski, zakład udzielający pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką społeczną oraz klasztor,
5)
gospodarstwo domowe - zespół osób mieszkających i utrzymujących się wspólnie.
Art.  4.
1.
W ramach Spisu będą zebrane następujące informacje o zamieszkanych mieszkaniach, zamieszkanych pomieszczeniach oraz zamieszkanych budynkach:
1)
rodzaj zamieszkanej jednostki (mieszkanie, zamieszkane pomieszczenie),
2)
nazwisko i imię osoby, od której pozostałe zamieszkałe wspólnie osoby wywodzą prawo do zamieszkiwania,
3)
liczba izb (pokoi i kuchni) w mieszkaniu, powierzchnia użytkowa mieszkania, wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczne, tytuł prawny do zajmowania mieszkania przez poszczególne gospodarstwa domowe,
4)
czy zamieszkałe w jednym mieszkaniu osoby pozostające w różnych gospodarstwach domowych łączą więzy pokrewieństwa,
5)
rodzaj budynku i rok jego wybudowania, liczba kondygnacji i zamieszkanych mieszkań w budynku, zarządzający budynkiem (właściciel budynku), rodzaj materiału ścian zewnętrznych i pokrycia dachu budynku, wyposażenie budynku w urządzenia i instalacje techniczno-sanitarne.
2.
W ramach Spisu będą zebrane następujące informacje o osobach stale zamieszkałych i czasowo przebywających w spisywanych mieszkaniach i zamieszkanych pomieszczeniach:
1)
nazwisko i imię, płeć, rok urodzenia, stan cywilny, rok zawarcia związku małżeńskiego, poziom i kierunek wykształcenia, stopień pokrewieństwa z pierwszą spisywaną osobą w gospodarstwie domowym,
2)
czy mieszka stale lub przebywa czasowo,
3)
łączny czas trwania nieobecności osoby stale zamieszkałej, ze wskazaniem, czy jest nieobecna w szczególności w związku z pracą, nauką lub opieką społeczną; łączny czas trwania obecności osoby przebywającej czasowo w szczególności w związku z pracą, nauką lub opieką społeczną,
4)
źródło utrzymania: praca, niezarobkowe źródło utrzymania, na utrzymaniu innej wskazanej osoby,
5)
nazwa i miejsce położenia zakładu pracy, zajmowane stanowisko oraz charakter zatrudnienia w podstawowym miejscu pracy, nazwa zakładu pracy i charakter zatrudnienia w dodatkowym miejscu pracy - jeżeli źródłem utrzymania jest praca,
6)
rodzaj i pochodzenie niezarobkowego źródła utrzymania,
7)
czy z powodu kalectwa lub przewlekłej choroby ma całkowicie lub poważnie ograniczoną zdolność wykonywania czynności podstawowych dla danego wieku,
8)
czy posiada orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia co do grupy inwalidztwa,
9)
powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego (działki rolnej) i wkład pracy w miesiącach pracy w ciągu roku w to gospodarstwo (działkę rolną),
10)
rok zamieszkania w danej miejscowości,
11)
nazwa województwa i charakter miejscowości (miasto, wieś) poprzedniego miejsca zamieszkania dla zamieszkałych po roku 1978 oraz źródło utrzymania w poprzednim miejscu zamieszkania,
12)
główne i dodatkowe źródło utrzymania gospodarstwa domowego.
3.
Formularz spisowy, zawierający pytania w zakresie podanym w ust. 1 i 2, ustali Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Wzór formularza spisowego podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej "Monitor Polski".
4.
W ramach Spisu będzie przeprowadzone metodą reprezentacyjną - na zasadach dobrowolnego udziału - badanie dzietności kobiet.
Art.  5.
1.
Osoby objęte Spisem są obowiązane do udzielenia rachmistrzom spisowym zgodnych ze stanem faktycznym odpowiedzi na pytania zawarte w formularzu spisowym w zakresie podanym w art. 4 w ust. 1 w pkt 1-4 oraz w ust. 2. W zakresie podanym w art. 4 w ust. 4 udzielenie odpowiedzi jest dobrowolne. Do udzielenia odpowiedzi o osobach małoletnich oraz nieobecnych są obowiązane pełnoletnie osoby wspólnie zamieszkałe.
2.
W razie nieobecności osób obowiązanych do udzielenia odpowiedzi, zamieszkałych w obiektach zbiorowego zamieszkania, obowiązek udzielenia informacji, o których mowa w art. 4 w ust. 2, w zakresie posiadanej dokumentacji należy do zarządzających tymi obiektami.
3.
Informacji o zamieszkanych budynkach nie stanowiących własności jednostek gospodarki uspołecznionej udzielają właściciele lub zarządcy.
4.
Informacji o zamieszkanych budynkach zarządzanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej udzielają zarządzający tymi budynkami.

Rozdział  2

Organizacja Spisu

Art.  6.

Pracami związanymi z przygotowaniem i przeprowadzeniem Spisu kierują:

1)
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego - całością prac jako Generalny Komisarz Spisowy; zastępcami Generalnego Komisarza Spisowego są: wyznaczony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wiceprezes oraz dyrektor Biura Spisów w Głównym Urzędzie Statystycznym,
2)
wojewodowie oraz prezydenci miast: stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi - w województwach jako wojewódzcy komisarze spisowi; zastępcami wojewódzkich komisarzy spisowych są dyrektorzy wojewódzkich urzędów statystycznych,
3)
naczelnicy lub prezydenci miast, naczelnicy dzielnic oraz naczelnicy gmin (miast i gmin) - w jednostkach podziału terytorialnego stopnia podstawowego jako komisarze spisowi; zastępcami komisarzy spisowych w tych jednostkach są odpowiednio pracownicy urzędów miejskich, dzielnicowych, miast i gmin oraz gmin - wyznaczeni przez komisarzy spisowych.
Art.  7.
1.
Wojewódzcy komisarze spisowi oraz komisarze spisowi w jednostkach podziału terytorialnego stopnia podstawowego utworzą, na okres przygotowania i przeprowadzenia Spisu, biura spisowe do wykonania prac związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem Spisu.
2.
W skład biura spisowego wchodzą:
1)
w biurze spisowym województwa - pracownicy wojewódzkiego urzędu statystycznego, urzędu wojewódzkiego (Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Urzędu Miasta Krakowa i Urzędu Miasta Łodzi) oraz jednostek gospodarki uspołecznionej, delegowani przez zatrudniające tych pracowników zakłady pracy,
2)
w biurze spisowym jednostki podziału terytorialnego stopnia podstawowego - pracownicy urzędu miejskiego, dzielnicowego, miasta i gminy, gminy oraz jednostek gospodarki uspołecznionej, delegowani przez zatrudniające tych pracowników zakłady pracy.
3.
Pracą biura spisowego kieruje zastępca komisarza spisowego.
Art.  8.
1.
Spis przeprowadzą rachmistrze spisowi, powołani, za ich zgodą, przez komisarzy spisowych w jednostkach podziału terytorialnego stopnia podstawowego spośród pracowników urzędów terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstw państwowych i innych jednostek gospodarki uspołecznionej, sołtysów, pełnoletnich uczniów, studentów oraz innych osób.
2.
Rachmistrze spisowi w czasie pełnienia obowiązków spisowych podlegają ochronie prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Art.  9.
1.
Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej, dyrektorzy przedsiębiorstw państwowych oraz kierownicy innych jednostek gospodarki uspołecznionej, na wniosek komisarzy spisowych, zwolnią od pracy i delegują na okres nie przekraczający 3 miesięcy pracowników powołanych do biur spisowych oraz na okres 16 dni roboczych pracowników powołanych na rachmistrzów spisowych; pracownicy ci zachowują w macierzystym zakładzie pracy prawo do pełnego wynagrodzenia, jakie otrzymaliby, gdyby w tym czasie wykonywali pracę w tym zakładzie.
2.
Ministrowie Oświaty i Wychowania oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także inni ministrowie nadzorujący szkoły, ustalą zasady udziału nauczycieli, studentów i uczniów szkół średnich w pracach spisowych.
3.
W razie wypadku powstałego przy pełnieniu obowiązków spisowych, pracownikom, o których mowa w ust. 1, i członkom ich rodzin przysługują świadczenia od zakładu pracy, w którym pracownik jest zatrudniony, oraz inne świadczenia określone w przepisach o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
4.
W razie wypadku powstałego przy pełnieniu obowiązków spisowych, studentom i uczniom, o których mowa w ust. 2, oraz innym osobom nie będącym pracownikami, a także członkom ich rodzin przysługują świadczenia z tytułu wypadku na zasadach ustalonych w przepisach określających podstawę wymiaru renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, świadczeń dla pracowników, którzy ulegli wypadkom w szczególnych okolicznościach, oraz świadczeń dla osób nie będących pracownikami.
5.
Pracownikom jednostek statystyki państwowej, wykonującym prace związane z przygotowaniem Spisu i opracowaniem jego wyników, przysługują dodatki spisowe w wysokości do 6.000 zł miesięcznie, płatne ze środków przeznaczonych na pokrycie kosztów Spisu.
6.
Szczegółowe zasady przyznawania dodatków spisowych ustali Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.
7.
Dodatek spisowy jest wolny od podatku od wynagrodzeń i potrąceń na składkę emerytalną.
Art.  10.
1.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego określi metodologię i sposób przeprowadzenia Spisu.
2.
Ministrowie: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych oraz Sprawiedliwości - każdy w swoim zakresie działania - w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego określą szczegółowe zasady i sposób:
1)
przeprowadzenia Spisu w obiektach i na terenach zamkniętych, pozostających w zarządzie podległych im jednostek organizacyjnych,
2)
przeprowadzenia Spisu osób pełniących służbę lub zatrudnionych w podległych im jednostkach organizacyjnych, mieszkających poza obiektami zamkniętymi, oraz osób odbywających służbę wojskową,
3)
udzielania informacji przez osoby pełniące służbę lub zatrudnione w podległych im jednostkach organizacyjnych, z zachowaniem tajemnicy państwowej i służbowej.
3.
Ministrowie: Spraw Zagranicznych, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych, Handlu Zagranicznego oraz Minister - Kierownik Urzędu Gospodarki Morskiej w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego określą sposób zebrania informacji o osobach przebywających czasowo za granicą.
4.
Minister Spraw Zagranicznych zapewni dostarczenie Głównemu Urzędowi Statystycznemu wykazu adresowego osób, o których mowa w art. 2 w ust. 2.
5.
Minister-Kierownik Urzędu do Spraw Wyznań w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego określi sposób spisywania osób duchownych oraz mieszkań znajdujących się na terenie instytucji wyznaniowych.
Art.  11.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zarządzić na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego powtórzenie Spisu w tych obwodach, w których Spis został przeprowadzony wadliwie.

Rozdział  3

Spis próbny i kontrolny

Art.  12.
1.
W ramach prac przygotowawczych do Spisu będzie przeprowadzony spis próbny w dniach od 8 do 14 grudnia 1987 r. według stanu w dniu 7 grudnia 1987 r. godzina 24.00.
2.
Spis próbny obejmie:
1)
zamieszkane mieszkania i zamieszkane pomieszczenia oraz zamieszkane budynki,
2)
osoby stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach i pomieszczeniach, o których mowa w pkt 1,

na obszarze: w województwie stołecznym warszawskim - gminy Jabłonna, w województwie bialskopodlaskim - gminy Rossosz, w województwie ciechanowskim - gminy Glinojeck, w województwie częstochowskim - miasta i gminy Dobrodzień, w województwie elbląskim - gminy Gronowo Elbląskie, w województwie gorzowskim - gminy Przytoczna, w województwie jeleniogórskim - gminy Jeżów Sudecki, w województwie kaliskim - gminy Blizanów, w województwie krośnieńskim - miasta Lesko, w województwie leszczyńskim - miasta i gminy Krzywiń, w województwie łomżyńskim - gminy Mały Płock, w województwie nowosądeckim - gminy Lubień, w województwie piotrkowskim - gminy Mniszków, w województwie płockim - gminy Sanniki, w województwie sieradzkim - gminy Wróblew, w województwie skierniewickim - miasta Łowicz, w województwie suwalskim - gminy Raczki, w województwie tarnobrzeskim - miasta Sandomierz, w województwie wałbrzyskim - miasta i gminy Jaworzyna Śląska i w województwie włocławskim - miasta Lipno.

Art.  13.
1.
W dniach od 13 do 17 grudnia 1988 r. w wylosowanych przez organy statystyki państwowej obwodach zostanie przeprowadzony spis kontrolny. Zakres oraz tryb przeprowadzenia spisu kontrolnego ustali Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
2.
Osoby objęte spisem kontrolnym są obowiązane umożliwić, na żądanie osób przeprowadzających ten Spis, sprawdzenie zgodności ze stanem faktycznym odpowiedzi udzielonych na pytania zawarte w formularzu spisowym oraz udostępnić posiadane w tym zakresie dokumenty.
Art.  14.

Przepisy art. 2-10 stosuje się odpowiednio do spisu próbnego i spisu kontrolnego oraz w przypadku zarządzenia powtórzenia Spisu w trybie art. 11.

Rozdział  4

Przepisy końcowe

Art.  15.

Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego zapewnią sporządzenie na potrzeby Spisu wykazów nieruchomości i mieszkań zgodnie z zasadami i w terminie ustalonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Art.  16.
1.
Terenowe organy administracji państwowej o właściwości ogólnej udzielą nieodpłatnie niezbędnej pomocy organom statystyki państwowej w przeprowadzeniu Spisu, a w szczególności w zakresie środków transportu i łączności oraz przygotowania dokumentacji.
2.
Jednostki gospodarki uspołecznionej udostępnią nieodpłatnie na potrzeby Spisu środki transportu na podstawie decyzji komisarzy spisowych.
Art.  17.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1987.22.129

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Narodowy Spis Powszechny 1988 r.
Data aktu: 16/07/1987
Data ogłoszenia: 28/07/1987
Data wejścia w życie: 28/07/1987