Przygotowanie zawodowe młodocianych i ich wynagradzanie.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 20 września 1974 r.
w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.

Na podstawie art. 191 § 3 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141) po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych w dalszym ciągu "młodocianymi", może odbywać się w zakładach pracy jako:
1)
nauka zawodu,
2)
przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
2.
Nauka zawodu ma na celu przygotowanie zawodowe młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika.
3.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze robotnika przyuczonego i może dotyczyć prac, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu.
§  2.
1.
Zakład pracy jest obowiązany zawrzeć z młodocianym umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, która powinna określać:
1)
rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2)
czas trwania przygotowania zawodowego,
3)
sposób dokształcania teoretycznego młodocianego,
4)
wysokość wynagrodzenia.
2.
Umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego młodocianego zawiera się na piśmie.

Rozdział  2

Nauka zawodu.

§  3. 1
(skreślony).
§  4.
Zakład pracy jest obowiązany:
1)
wydzielić dla młodocianych szkoleniowe stanowiska pracy,
2)
wyznaczyć pracowników wykwalifikowanych w danym zawodzie jako instruktorów nauki zawodu,
3)
kontrolować zgodność przebiegu pracy młodocianych z programem praktycznej nauki zawodu oraz wykonywanie przez nich obowiązku dokształcania się,
4)
wykonywać funkcję wychowawczą wobec młodocianego w celu kształtowania jego postawy społecznej i zawodowej.
§  5.
Młodociany zatrudniony w celu nauki zawodu jest obowiązany:
1)
dążyć do uzyskiwania jak najlepszych wyników w nauce zawodu,
2)
wypełniać systematycznie obowiązek dokształcania się,
3)
odnosić się z szacunkiem do przełożonych i przestrzegać zasad koleżeńskiej współpracy.
§  6.
1.
Jednostka nadrzędna może ustalić dla zakładu pracy:
1)
wskaźnik zatrudnienia młodocianych,
2)
obowiązek przyjmowania młodocianych w celu nauki zawodu w większej liczbie, niż to wynika z potrzeb zakładu pracy, ze wskazaniem trybu finansowania kosztów wynikających ze zwiększenia stanu zatrudnienia wraz z określeniem zakładów pracy, które zatrudnią młodocianych po ukończeniu nauki zawodu.
2.
W wypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 zakład pracy zawiera z młodocianym umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony oraz informuje młodocianego o możliwości zatrudnienia po ukończeniu nauki zawodu.
§  7.
Osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu osiągnęły pełnoletność, kończą tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych.
§  8.
W razie przerwania nauki zawodu i podjęcia jej w tym samym lub pokrewnym zawodzie w innym zakładzie pracy czas odbytej poprzednio nauki zawodu zalicza się młodocianemu po sprawdzeniu przez zakładową komisję kwalifikacyjną stopnia opanowania zawodu.
§  9.
1.
Minister Oświaty i Wychowania określi zasady wypełniania obowiązku dokształcania się młodocianych w szkołach zawodowych i ogólnokształcących.
2. 2
(skreślony).
§  10.
Osobom, które otrzymały świadectwo ukończenia nauki zawodu, przysługuje bez potrzeby zdawania egzaminu tytuł kwalifikowanego robotnika w określonym zawodzie, przyznawany w trybie przewidzianym odrębnymi przepisami.

Rozdział  3

Przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

§  11.
1.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy, zwane dalej "przyuczeniem", może trwać od 3 miesięcy do 1 roku, a jeżeli jest to uwarunkowane szczególnym interesem młodocianego - do 1,5 roku.
2.
Czas trwania oraz programy przyuczenia są ustalane przez zakład pracy na podstawie wytycznych jednostki nadrzędnej.
§  12.
1.
Po ukończeniu przyuczenia przez młodocianego zakładowa komisja kwalifikacyjna, o której mowa w § 8, przeprowadza egzamin. Jeżeli wynik egzaminu jest pomyślny, zakład pracy wydaje zaświadczenie określające czas trwania przyuczenia, rodzaj pracy oraz ocenę komisji kwalifikacyjnej.
2.
W razie negatywnego wyniku egzaminu zakładowa komisja kwalifikacyjna ustala, na jaki okres należy przedłużyć przyuczenie, z tym jednak że okres ten nie może przekroczyć 6 miesięcy.

Rozdział  4

Zasady wynagradzania i szczególne uprawnienia młodocianych.

§  13.
1. 3
Młodocianym w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości:
1)
5.300 zł do 5.500 zł w pierwszym roku nauki,
2)
5.650 zł do 5.950 zł w drugim roku nauki,
3)
6.450 zł do 6.750 zł w trzecim roku nauki.
2. 4
(skreślony).
3.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z Ministrem Oświaty i Wychowania na wniosek właściwego ministra (kierownika urzędu centralnego) może ustalić dla młodocianych szkolonych w zawodach szczególnie ważnych dla gospodarki narodowej wynagrodzenie do 25% wyższe od ustalonego według zasad określonych w ust. 1 i 2.
4.
Młodociani, którzy w ostatnim roku nauki zawodu odbywają praktyczną naukę zawodu w zakresie działalności produkcyjnej lub usługowej zakładu pracy, mogą być wynagradzani według stawki płac ustalonej dla I kategorii zaszeregowania robotników danej działalności produkcyjnej lub usługowej.
5. 5
Młodociani zatrudnieni w zakładach pracy, w których na podstawie odrębnych przepisów został wprowadzony dodatek z tytułu wzrostu cen podstawowych artykułów żywnościowych, i wynagradzani w trzecim roku nauki według stawki płac robotników działalności produkcyjnej lub usługowej zakładu, do czasu włączenia tego dodatku do stawek płac zasadniczych robotników, otrzymują go w wysokości i na zasadach określonych w tych odrębnych przepisach
§  14.
1. 6
Młodocianym, którzy właściwie wykonują obowiązki określone w zakładowym regulaminie pracy oraz regulaminie szkoły, a przede wszystkim osiągają pozytywne wyniki w praktycznej i teoretycznej nauce zawodu, mogą być przyznane kwartalne nagrody w wysokości do 20% wynagrodzenia kwartalnego, określonego na zasadach ustalonych w § 13.
2.
Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustali zasady przyznawania nagród określonych w ust. 1.
§  15.
Utrzymuje się dotychczasowe zasady wynagradzania młodocianych zatrudnianych w celu odbycia nauki zawodu w zakładach pracy, jeżeli są one korzystniejsze od przewidzianych w § 13.
§  16. 7
Młodocianym odbywającym w zakładzie pracy przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 5.950 zł miesięcznie.
§  17.
Młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego i będącym uczniami szkół zawodowych lub szkół ogólnokształcących przysługują uprawnienia do korzystania z ulg taryfowych przy przejazdach kolejami na zasadach stosowanych wobec uczniów szkół dla młodzieży nie pracującej.
§  18.
Młodociani wynagradzani według zasad określonych w § 13, 15 i 16, zatrudnieni na stanowiskach, na których przysługują posiłki regeneracyjno-wzmacniające, uprawnieni są do bezpłatnego korzystania z tych posiłków.

Rozdział  5

Przepisy końcowe.

§  19.
Rozporządzenie niniejsze nie narusza przepisów uchwały nr 185 Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1972 r. w sprawie ochotniczych hufców pracy przy Związku Młodzieży Socjalistycznej i Związku Młodzieży Wiejskiej (Monitor Polski Nr 36, poz. 199).
§  20.
Tracą moc:
1)
uchwała nr 364 Rady Ministrów z dnia 26 września 1958 r. w sprawie zatrudniania młodocianych przez zakłady pracy w celu nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbycia wstępnego stażu pracy (Monitor Polski Nr 78, poz. 453),
2)
uchwała nr 191 Rady Ministrów z dnia 9 czerwca 1960 r. w sprawie rozwoju szkolenia zawodowego w zakładach pracy (Monitor Polski Nr 52, poz. 247),
3)
uchwała nr 28 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1964 r. w sprawie zasad gospodarowania funduszem płac uczniów (Monitor Polski Nr 13, poz. 58).
§  21.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1975 r.
1 § 3 skreślony przez § 27 rozporządzenia z dnia 16 września 1985 r. w sprawie zasad organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu (Dz.U.85.52.268) z dniem 1 stycznia 1986 r.
2 § 9 ust. 2 skreślony przez § 27 rozporządzenia z dnia 16 września 1985 r. w sprawie zasad organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu (Dz.U.85.52.268) z dniem 1 stycznia 1986 r.
3 § 13 ust. 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 16 stycznia 1984 r. (Dz.U.84.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1984 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 23 kwietnia 1985 r. (Dz.U.85.18.81) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1985 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 1 lutego 1988 r. (Dz.U.88.3.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1988 r.

4 § 13 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 16 stycznia 1984 r. (Dz.U.84.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1984 r.
5 § 13 ust. 5:

- dodany przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 1 lutego 1988 r. (Dz.U.88.3.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1988 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 29 lipca 1989 r. (Dz.U.89.47.255) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 sierpnia 1989 r.

6 § 14 ust. 1 zmieniony przez obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 maja 1975 r. o sprostowaniu błędu (Dz.U.75.14.85).
7 § 16:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 16 stycznia 1984 r. (Dz.U.84.3.16) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1984 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 23 kwietnia 1985 r. (Dz.U.85.18.81) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1985 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 1 lutego 1988 r. (Dz.U.88.3.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1988 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1974.37.219

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Przygotowanie zawodowe młodocianych i ich wynagradzanie.
Data aktu: 20/09/1974
Data ogłoszenia: 19/10/1974
Data wejścia w życie: 01/01/1975