Zmiana niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.

USTAWA
z dnia 29 maja 1974 r.
o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.

Poprawa warunków życia weteranów i inwalidów pracy stanowi jedno z podstawowych założeń programu rozwoju świadczeń socjalnych, wytyczonego przez VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i stanowiącego platformę Frontu Jedności Narodu.

Wysoka dynamika rozwoju całej gospodarki narodowej w ciągu trzech lat obecnego planu społeczno-gospodarczego stworzyła warunki do przyśpieszonej - w stosunku do początkowych założeń - realizacji programu socjalnego, w tym między innymi do podjęcia zasadniczej reformy systemu emerytalno-rentowego. Podstawowe kierunki tej reformy przedstawione zostały w rządowym programie realizacji postanowień I Krajowej Konferencji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przyjętym w dniu 19 stycznia 1974 r. przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

W programie tym założono stopniowe podwyższanie wymiaru świadczeń emerytalnych, tak aby emerytura w roku 1980 wynosiła 80% zarobku do 2.000 zł i 50% nadwyżki zarobku ponad 2.000 zł. Wzrostowi poziomu emerytur towarzyszyć ma odpowiedni wzrost rent inwalidzkich i rodzinnych.

Zapewni to zarówno wzrost świadczeń emerytalno-rentowych, jak i odczuwalną poprawę ich relacji do zarobków.

Realizacja tych założeń stworzy również w przyszłości podstawę dla ustalenia jednolitego, zwartego systemu prawnego świadczeń emerytalno-rentowych.

Uznając, że proponowane rozwiązania wraz z innymi podjętymi środkami poprawy sytuacji bytowej emerytów i rencistów stanowią dalsze, doniosłe osiągnięcia polityki socjalnej Państwa Ludowego, stanowi się, co następuje:

Art.  1.

W ustawie z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6, z 1972 r. Nr 16, poz. 114 i Nr 53, poz. 341 oraz z 1973 r. Nr 38, poz. 225) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 20 skreśla się ust. 3,
2)
w art. 22 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Emerytura wynosi miesięcznie:

Procent podstawy wymiaru emerytury
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
80 25 30 35 40 45 50"
3)
dodaje się art. 22a w brzmieniu:

"Art. 22a. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia określić zasady wcześniejszego, na wniosek pracownika, przejścia na emeryturę oraz wysokość emerytury dla pracowników, którzy nie spełniają warunków określonych w art. 19, a w szczególności dla pracowników, którzy:

1) mają wymagany okres zatrudnienia, lecz do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 2 brak im nie więcej niż 5 lat, albo

2) osiągnęli wiek emerytalny określony w art. 21 ust. 1 pkt 2, lecz do wymaganego okresu zatrudnienia brak im nie więcej niż 5 lat.",

4)
w art. 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Renta inwalidzka wynosi miesięcznie:

Dla zaliczonych do grupy inwalidów Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
I i II 65
III 45 20 25 30 35 40 45"
5)
w art. 38 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Renta rodzinna wynosi miesięcznie:

Liczba członków rodziny uprawnionych do renty Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
jeden 45
dwóch 50 20 25 30 35 40 45"
trzech i więcej 60
6)
art. 115 otrzymuje brzmienie:

"Art. 115. Prezes Rady Ministrów może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innych niż określone w ustawie, jeżeli jest to uzasadnione zasługami osoby, której ta emerytura lub renta ma być przyznana, lub innymi szczególnymi względami. Szczegółowe zasady i tryb przyznawania tych emerytur i rent określi Rada Ministrów."

Art.  2.

W ustawie z dnia 28 maja 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 19 i z 1972 r. Nr 53, poz. 341) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Górnicza emerytura wynosi miesięcznie:

Procent podstawy wymiaru emerytury
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
80 25 30 35 40 45 50"
2)
w art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Górnicza renta inwalidzka wynosi miesięcznie:

Dla zaliczonych do grupy inwalidów Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
I i II 65
III 45 20 25 30 35 40 45"
3)
w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Górnicza renta wdowia wynosi miesięcznie:

Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
45 20 25 30 35 40 45"
Art.  3.

W ustawie z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 10) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kolejowa emerytura wynosi miesięcznie:

Procent podstawy wymiaru emerytury
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
80 25 30 35 40 45 50"
2)
w art. 13 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kolejowa renta inwalidzka wynosi miesięcznie:

Dla zaliczonych do grupy inwalidów Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
I i II 65
III 45 20 25 30 35 40 45"
3)
w art. 19 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kolejowa renta rodzinna wynosi miesięcznie:

Liczba członków rodziny uprawnionych do renty Procent podstawy wymiaru renty
do 2.000 zł od nadwyżki ponad 2.000 zł

w latach

1975 1976 1977 1978 1979 1980
jeden 45
dwóch 50 20 25 30 35 40 45"
trzech i więcej 65
Art.  4.
1.
Emerytury i renty przysługujące w dniu 31 grudnia 1974 r. na podstawie przepisów, o których mowa w art. 1-3, podwyższa się - poczynając od dnia 1 stycznia 1975 r. - według zasad określonych w ust. 2-4.
2.
Kwotę podwyżki stanowi różnica między miesięczną kwotą świadczeń obliczoną według stawek wymiaru określonych ustawą na dzień 1 stycznia 1980 r. a miesięczną kwotą świadczeń przysługującą w dniu 31 grudnia 1974 r. - nie mniej niż 125 zł.
3.
Podwyżkę realizuje się poprzez coroczne zwiększanie emerytury lub renty o 1/6 część kwoty podwyżki ustalonej w myśl ust. 2.
4.
Jeżeli kwota podwyżki, o której mowa w ust. 2, wynosi mniej niż 480 zł, emeryturę lub rentę podwyższa się - aż do wyczerpania tej kwoty:
1)
od dnia 1 stycznia 1975 r. - o kwotę 80 zł,
2)
od dnia 1 stycznia 1976 r. i w latach następnych - o kwotę odpowiadającą 1/5 pozostałej części podwyżki, nie mniej jednak niż o 60 zł; nie przenosi się na rok następny części podwyżki niższej niż 30 zł.
5.
Podwyższenie świadczeń w myśl ust. 1-4 nie powoduje ograniczenia wysokości dodatku przysługującego z tytułu określonej działalności zawodowej, dodatku z tytułu odznaczeń państwowych ani dodatku z tytułu utrzymywania małżonka.
6.
Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się do emerytur i rent, które przed dniem wejścia w życie ustawy zostały przeliczone w myśl przepisów o podwyższeniu emerytur i rent najniższych.
Art.  5.

Podwyższenie świadczeń, o których mowa w art. 4, następuje z urzędu, a jeżeli prawo do nich było zawieszone w całości - na wniosek osoby zainteresowanej.

Art.  6.

Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ogłosi w Dzienniku Ustaw jednolity tekst:

1)
ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6, z 1972 r. Nr 16, poz. 114 i Nr 53, poz. 341 oraz z 1973 r. Nr 38, poz. 225),
2)
ustawy z dnia 28 maja 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 19 i z 1972 r. Nr 53, poz. 341)

- z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów wydanych przed dniem ogłoszenia jednolitego tekstu oraz z zastosowaniem ciągłej numeracji rozdziałów, artykułów, ustępów i punktów.

Art.  7.

Minister Komunikacji ogłosi w Dzienniku Ustaw jednolity tekst ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 10) - z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów wydanych przed dniem ogłoszenia jednolitego tekstu oraz z zastosowaniem ciągłej numeracji rozdziałów, artykułów, ustępów i punktów.

Art.  8.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1975 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1974.21.116

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zmiana niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.
Data aktu: 29/05/1974
Data ogłoszenia: 04/06/1974
Data wejścia w życie: 01/01/1975