Niektóre prawa i obowiązki pracowników kolejowych.

DEKRET
z dnia 21 kwietnia 1954 r.
o niektórych prawach i obowiązkach pracowników kolejowych.

Aby dać wyraz uznaniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dla ważnej i zaszczytnej służby kolejarza polskiego,

biorąc pod uwagę doniosłe znaczenie transportu kolejowego dla gospodarki narodowej i dla wykonania narodowych planów gospodarczych,

mając na względzie, że warunki pracy kolei wymagają od każdego pracownika kolejowego wzorowego spełniania obowiązków służbowych i szczególnie wysokiej dyscypliny pracy,

stanowi się, co następuje:

Rozdział  1.

Przepisy wstępne.

Art.  1.
1. 1
Przepisy dekretu stosuje się do pracowników, bez względu na charakter ich stosunku służbowego, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe" oraz w określonych przez Prezesa Rady Ministrów komórkach organizacyjnych Ministerstwa Komunikacji.
2.
Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia rozciągnąć moc przepisów dekretu w całości lub w części na pracowników zatrudnionych w innych jednostkach organizacyjnych resortu kolei.

Rozdział  2.

Prawa pracowników kolejowych.

Art.  2.
1.
Pracownik kolejowy otrzymuje uposażenie (wynagrodzenie) stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego, rodzaju wykonywanych czynności, posiadanych kwalifikacji, ilości i jakości wykonywanej pracy.
2.
Rada Ministrów ustala w drodze rozporządzenia zasady uposażenia oraz zaszeregowania pracowników kolejowych.
Art.  3. 2

(skreślony).

Art.  4.
1.
Pracownicy kolejowi otrzymują umundurowanie służbowe, przydzielane bezpłatnie.
2.
Rada Ministrów określi kategorie pracowników uprawnionych do umundurowania służbowego oraz wyda przepisy o mundurach i odznakach służbowych pracowników kolejowych.
Art.  5.
1.
Pracownicy kolejowi otrzymują dodatek za wysługę lat.
2.
Rada Ministrów określi zasady i warunki przyznawania dodatku za wysługę lat, wysokość dodatku jak również stanowiska służbowe, uprawniające do otrzymywania dodatku.

Rozdział  3.

Obowiązki pracowników kolejowych.

Art.  6.

Pracownik kolejowy obowiązany jest we wszystkich okolicznościach do wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  7.
1.
Podstawowym obowiązkiem pracowników kolejowych jest zabezpieczenie wykonania zadań transportu kolejowego, wynikających z potrzeb gospodarki narodowej i obronności Państwa.
2.
Pracownicy kolejowi obowiązani są do wykonywania planów, wypełniania ustalonych norm produkcyjnych i mierników pracy środków transportowych oraz zwiększania wykorzystania taboru kolejowego.
Art.  8.

Każdy pracownik kolejowy jest obowiązany strzec dobrego imienia kolejarza polskiego.

Art.  9.

Pracownik kolejowy powinien spełniać swoje obowiązki ze świadomością, że jest współodpowiedzialny za terminowy i sprawny przewóz towarów i osób oraz za ich bezpieczeństwo.

Art.  10.
1.
Pracownika kolejowego obowiązuje dyscyplina służbowa, oparta na socjalistycznym stosunku do pracy, niezbędna dla zabezpieczenia regularnej pracy transportu kolejowego.
2.
W szczególności pracownik kolejowy jest obowiązany do:
1)
ścisłego wypełniania obowiązków wynikających z powierzonej mu funkcji oraz do wykazywania w pracy nieodzownej inicjatywy;
2)
zapobiegania wszystkiemu, co zagraża bezpieczeństwu ruchu pociągów, życiu ludzkiemu lub mieniu powierzonemu kolei do przewozu, strzeżenia i ochrony własności społecznej, a w szczególności technicznych kolejowych środków przewozowych, wyposażenia i materiałów;
3)
ścisłego, dokładnego, terminowego wypełniania rozkazów i poleceń służbowych zwierzchnika;
4)
ścisłego przestrzegania ustaw, rozporządzeń, zarządzeń oraz przepisów służbowych;
5)
bezwzględnego przestrzegania tajemnicy państwowej i służbowej;
6)
czujności i zwalczania działalności wrogów ustroju i władzy ludowej.
Art.  11.
1.
Zwierzchnik służbowy jest obowiązany:
1)
bezustannie utrzymywać na wysokim poziomie i wzmacniać dyscyplinę służbową podległych pracowników oraz wychowywać ich w duchu nieugiętego wypełniania obowiązków służbowych;
2)
ustawicznie podwyższać kwalifikacje zawodowe i społeczno-polityczne podległych pracowników;
3)
stale podnosić wydajność pracy przez inicjowanie i popieranie współzawodnictwa socjalistycznego wśród pracowników kolejowych oraz stwarzanie mu dogodnych warunków rozwoju;
4)
troszczyć się o swych podwładnych, wnikać w ich potrzeby bytowe i okazywać im nieodzowną pomoc.
2.
Zwierzchnik służbowy, który nie wykonuje swoich uprawnień dyscyplinarnych lub je przekracza, odpowiada za naruszenie obowiązku służbowego.
Art.  12.

Regulamin nadany przez Ministra Kolei za zgodą Prezesa Rady Ministrów określi szczegółowe obowiązki pracowników kolejowych.

Rozdział  4.

Wyróżnienia.

Art.  13.
1.
Wyróżnia się pracowników kolejowych, którzy przekraczają zadania produkcyjne, wzorowym wypełnianiem obowiązków służbowych i przestrzeganiem dyscypliny dają przykład innym, wytężoną pracą pobudzają innych pracowników do wzmożenia wydajności pracy, szczególnymi osiągnięciami w służbie przyczyniają się do przedterminowego wykonania planu, przejawiają inicjatywę i pomysłowość w pracy, dzięki kwalifikacjom zawodowym, staranności oraz czujności zapewniają bezawaryjną pracę taboru kolejowego i kolejowych urządzeń technicznych, lub którzy zapobiegli wypadkom kolejowym, próbom sabotażu lub szkodnictwa.
2.
Wyróżnienia są następujące:
1)
pochwała;
2)
nagroda pieniężna;
3)
nagroda w postaci cennego podarku;
4)
wyznaczenie na wyższe stanowisko służbowe;
5) 3
(skreślony);
6)
wyróżnienie odznaką "Przodujący Kolejarz" ;
7)
nadanie tytułu honorowego "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej".
3.
Minister Kolei ustali zasady i tryb postępowania przy wyróżnianiu pracowników oraz wyda regulamin odznaki "Przodujący Kolejarz", określający tryb jej nadawania i pozbawiania.
4.
Osoby wyróżnione tytułem honorowym "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" mają prawo noszenia odznaki "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej". Rada Państwa określi zasady nadawania tytułu honorowego, tryb przedstawiania wniosków o nadanie tytułu, wzór rysunkowy i wymiary odznaki oraz tryb jej wręczania i sposób noszenia.

Rozdział  5.

Odpowiedzialność dyscyplinarna.

Art.  14.
1.
Każdy pracownik kolejowy ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie obowiązku służbowego.
2.
Naruszenie obowiązku służbowego jest wykroczeniem służbowym.
Art.  15. 4

Za wykroczenia służbowe nakłada się następujące kary dyscyplinarne:

1)
upomnienie;
2)
nagana;
3)
potrącenie części uposażenia do wysokości 10% uposażenia za okres nie dłuższy niż 3 miesiące;
4)
przydzielenie na okres nie dłuższy niż 3 miesiące do pracy na niższym stanowisku i w grupie uposażenia przywiązanej do tego stanowiska, nie niższej jednak niż o dwie grupy od grupy posiadanej;
5)
pozbawienie prawa do dodatku za wysługę lat na okres do jednego roku;
6)
obniżenie uposażenia o jedną grupę;
7)
obniżenie uposażenia o jedną grupę z równoczesnym obniżeniem stanowiska na bezpośrednio niższe;
8)
zwolnienie dyscyplinarne ze służby.
Art.  16. 5

1.
Kary dyscyplinarne wymierzają komisje dyscyplinarne i odwoławcze komisje dyscyplinarne po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego.
2.
Kary dyscyplinarne wymienione w art. 15 pkt 1, 2, 3 i 4 mogą również wymierzać określeni przez Ministra Komunikacji zwierzchnicy służbowi.
3.
Od orzeczenia wydanego przez zwierzchnika służbowego ukarany pracownik kolejowy może wnieść w ciągu 14 dni odwołanie do wyższego zwierzchnika służbowego, którego orzeczenie jest ostateczne. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej co do winy i kary ukarany pracownik kolejowy może odwołać się w ciągu 14 dni od odwoławczej komisji dyscyplinarnej.
Art.  17.

Za każde wykroczenie może być wymierzona pracownikowi kolejowemu tylko jedna kara dyscyplinarna.

Art.  18-21. 6

(skreślone).

Art.  22. 7

Kary dyscyplinarne z wyjątkiem kary zwolnienia dyscyplinarnego mogą ulec zatarciu.

Art.  23. 8

(uchylony).

Art.  24. 9

Szczegółowe przepisy dotyczące organizacji komisji dyscyplinarnych, zasad i trybu postępowania dyscyplinarnego, uprawnień zwierzchników służbowych do wymierzania najniższych czterech kar dyscyplinarnych oraz warunków zatarcia kar wyda Minister Komunikacji.

Art.  24a. 10

Sumy powstałe z potrąceń części uposażenia wymienionej w art. 15 pkt 3 Minister Komunikacji w porozumieniu z Zarządem Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeznacza na cele społeczno-kulturalne pracowników kolejowych.

Art.  25. 11

(skreślony).

Rozdział  5.

Przepisy końcowe i przejściowe.

Art.  26.

Przepisy dekretu stosuje się przy pociąganiu pracowników kolejowych do odpowiedzialności dyscyplinarnej za wykroczenia służbowe popełnione przez nich po dniu wejścia w życie dekretu.

Art.  27.
1.
Upoważnia się Ministra Kolei do zarządzenia w odniesieniu do występków i wykroczeń służbowych, popełnionych przez pracowników kolejowych przed wejściem w życie dekretu:
1)
umorzenia wszczętego postępowania lub niewszczynania postępowania;
2)
umorzenia nieściągniętych grzywien i kar pieniężnych;
3)
skreślenia z dokumentów ewidencyjnych kar porządkowych i dyscyplinarnych.
2.
Przez wykroczenia i występki służbowe, o których mowa w ust. 1, rozumie się przewinienia, a przez grzywny i kary pieniężne - grzywny i kary określone w przepisach o służbie w przedsiębiorstwie "Polskie Koleje Państwowe", jak również kary pieniężne nakładane na pracowników kolejowych umownych w związku ze stosunkiem pracy.
Art.  28.
1.
W zakresie unormowanym niniejszym dekretem tracą moc przepisy dotychczasowe w stosunku do pracowników objętych dekretem (art. 1).
2.
Przepisy dekretu nie naruszają uprawnień pracowników kolejowych określonych w odrębnych przepisach.
Art.  29.

Dekret wchodzi w życie z dniem 1 maja 1954 r.

1 Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
2 Art. 3 skreślony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
3 Art. 13 ust. 2 pkt 5 skreślony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
4 Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
5 Art. 16 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
6 Art. 18-21 skreślone przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
7 Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
8 Art. 23 uchylony przez art. 4 ustawy z dnia 10 września 1956 r. w sprawie uchylenia przepisów o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy (Dz.U.56.41.187) z dniem 1 października 1956 r.
9 Art. 24 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
10 Art. 24a dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
11 Art. 25 skreślony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024