Ujednolicenie warunków uprawnień do świadczeń dla dzieci w ubezpieczeniach społecznych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 26 lipca 1950 r.
w sprawie ujednolicenia warunków uprawnień do świadczeń dla dzieci w ubezpieczeniach społecznych. *

Na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 1 marca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o ubezpieczeniach społecznych (Dz. U. R. P. Nr 18, poz. 109) oraz art. 2 ust. 5 dekretu z dnia 28 października 1947 r. o ubezpieczeniu rodzinnym (Dz. U. R. P. Nr 66, poz. 414 i z 1950 r. Nr 20, poz. 170) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się przy ocenie warunków uprawnień do wszystkich świadczeń dla dzieci oraz świadczeń w razie śmierci dziecka, przysługujących na podstawie: ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. Nr 51, poz. 396), rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1927 r. o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. U. R. P. Nr 106, poz. 911) oraz dekretu z dnia 28 października 1947 r. o ubezpieczeniu rodzinnym (Dz. U. R. P. Nr 66, poz. 414) - z wszystkimi późniejszymi zmianami.
2.
Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do uprawnień sierot, pobierających renty sieroce (pensje, zaopatrzenia) na podstawie innych przepisów prawnych.
§  2.
Za dzieci, dla których przysługują świadczenia, uważa się:
1)
dzieci własne oraz dzieci przysposobione osoby ubezpieczonej lub korzystającej ze świadczeń;
2)
dzieci obce, wychowywane i utrzymywane przez osobę ubezpieczoną lub korzystającą ze świadczeń, przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
§  3.
1.
Jeżeli przynajmniej jedno z rodziców dziecka żyje i może mu zapewnić utrzymanie, dziecko to może być uznane za wychowywane i utrzymywane przez inną osobę, gdy osobie tej została powierzona opieka nad dzieckiem przez władzę opiekuńczą. Nie dotyczy to wnuków i dzieci współmałżonka.
2.
Prawo do rent sierocych z ubezpieczenia emerytalnego dla dzieci obcych przysługuje, jeśli wzięcie na wychowanie i utrzymanie nastąpiło co najmniej na rok przed śmiercią osoby, po której należy się renta.
§  4.
1.
Uprawnienia przysługują do ukończenia przez dziecko 16 lat życia.
2.
Dla dzieci uczęszczających do szkół uprawnienia przysługują do ukończenia 24 lat życia.
3.
Uprawnienie przewidziane w pkt 1 i 2 stosuje się bez względu na wiek, jeżeli otrzymujący świadczenie pozostaje w trwałej niezdolności do zarobkowania, a niezdolność ta powstała w okresie do lat 16 albo - w przypadku przedłużenia warunków ze względu na uczęszczanie do szkoły - w okresie do lat 24.
§  5.
1.
Uprawnienia do świadczeń dla dzieci nie przysługują:
1)
jeśli dziecko jest uprawnione do świadczeń z tytułu własnej pracy;
2)
w razie zawarcia przez dziecko związku małżeńskiego.
2.
Osobom pobierającym renty wypadkowe przysługują uprawnienia do świadczeń dla dzieci lub świadczeń w razie śmierci dziecka; jeżeli niezdolność do zarobkowania, spowodowana wypadkiem w zatrudnieniu lub chorobą zawodową, wynosi co najmniej 50%.
3.
Minister Pracy i Opieki Społecznej może po zasięgnięciu opinii Centralnej Rady Związków Zawodowych ograniczyć lub zawiesić uprawnienia do poszczególnych świadczeń dla dzieci, korzystających z innych świadczeń z funduszów publicznych w rozmiarze dostatecznym dla pokrycia kosztów utrzymania i wychowania.
4.
Udzielanie świadczeń dla dzieci zamieszkałych poza granicami Państwa regulują odrębne przepisy.
§  6.
1.
Świadczenia pieniężne dla dzieci powinny być przez osobę pobierającą je przeznaczone na potrzeby dziecka. W przypadku zawieszenia lub odebrania władzy rodzicielskiej świadczenia pieniężne dla dzieci będą wypłacane opiekunowi dziecka na żądanie opiekuna. W przypadku przyznania w drodze sądowej od osoby pobierającej świadczenia świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, świadczenia pieniężne dla dziecka będą wypłacane opiekunowi dziecka na żądanie opiekuna, przy czym świadczenia te nie podlegają zaliczeniu na należne zobowiązania alimentacyjne.
2.
Jeżeli osoba pobierająca świadczenie zaniedbuje spełnianie obowiązków rodzicielskich wobec dziecka, na które pobiera świadczenia pieniężne, wypłata świadczeń może być dokonywana do rąk osoby lub instytucji sprawującej faktycznie opiekę nad dzieckiem, chociażby nie orzeczono zawieszenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej.
3.
O uprawnieniach do pobierania świadczeń na podstawie ust. 2 rozstrzyga właściwa instytucja, udzielająca świadczeń, na wniosek rodziny dziecka, organów państwowych lub organizacji społecznych po wysłuchaniu opinii przedstawicielstwa pracowniczego zakładu pracy, jeżeli osoba pobierająca świadczenie jest zatrudniona. Rozstrzygnięcie władzy opiekuńczej wydane po orzeczeniu instytucji, udzielającej świadczeń, jest wiążące.
4.
Osoby lub instytucje, sprawujące faktycznie lub obejmujące opiekę nad dzieckiem, są uprawnione również do zgłaszania roszczeń o świadczenia dla dzieci, jeśli osoba uprawniona do tych świadczeń tego zaniedbuje.
§  7.
Jeżeli wskutek szczególnych okoliczności warunki powstania prawa do świadczeń nie są spełnione, świadczenie może być wyjątkowo przyznane jako dobrowolne, jeżeli odmowa prowadziłaby do społecznego pokrzywdzenia. Tryb przyznawania tych świadczeń ustali Minister Pracy i Opieki Społecznej po zasięgnięciu opinii Centralnej Rady Związków Zawodowych.
§  8.
1.
Prawo do rent sierocych i dodatków do renty ubezpieczonego, przysługujących dla dzieci nie odpowiadających warunkom określonym w niniejszym rozporządzeniu, ustaje po upływie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
2.
Świadczeń, do których prawo powstało dopiero na podstawie niniejszego rozporządzenia, udziela się najwcześniej od pierwszego dnia miesiąca, następującego po dniu wejścia w życie rozporządzenia. Nie ulegają zwrotowi świadczenia wypłacone przed tym dniem na podstawie tymczasowych zarządzeń o rozszerzeniu zakresu dzieci uprawnionych oraz wypłacone dla dzieci, dla których świadczenia te przysługiwałyby na podstawie niniejszego rozporządzenia.
§  9.
1.
Do oceny pozostałych warunków uprawnień do świadczeń, nie unormowanych rozporządzeniem, stosuje się przepisy dotychczasowe.
2.
Postanowienia art. 148 ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym nie stosuje się do wnuków i rodzeństwa osoby zmarłej wskutek wypadku w zatrudnieniu lub choroby zawodowej.
§  10.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Ministrowi Pracy i Opieki Społecznej.
§  11.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
* Z dniem 1 lipca 1954 r. nin. rozporządzenie utraciło moc w części wydanej na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 1 marca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o ubezpieczeniach społecznych (Dz.U.49.18.109), w związku z uchyleniem tej podstawy przez art. 99 ust. 2 pkt 4 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.54.30.116).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1950.33.297

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Ujednolicenie warunków uprawnień do świadczeń dla dzieci w ubezpieczeniach społecznych.
Data aktu: 26/07/1950
Data ogłoszenia: 14/08/1950
Data wejścia w życie: 14/08/1950