Ustalanie treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich.

DEKRET
z dnia 22 października 1947 r.
o ustalaniu treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich.

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 4 lipca 1947 r. o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 252) - Rada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:
Art.  1. 1

 Jeżeli akt (metryka) urodzenia, małżeństwa lub zejścia obywatela polskiego osoby, która stale zamieszkuje na obszarze Państwa Polskiego i której obywatelstwo nie jest określone, został sporządzony w księdze stanu cywilnego (metrykalnej), prowadzonej w miejscowości, położonej poza granicami Państwa, a uzyskanie wypisu jest niemożliwe lub związane z poważnymi trudnościami, w szczególności ze znaczną zwłoką, ustalenie treści aktu może nastąpić w trybie postępowania sądowego.

Art.  2.

 Postępowanie z wniosków o ustalenie treści aktów stanu cywilnego odbywa się według przepisów kodeksu postępowania niespornego, o ile przepisy niniejszego dekretu nie stanowią inaczej.

Art.  3.

Sądem właściwym do przeprowadzenia postępowania o ustalenie treści aktów (metryk) urodzeń i zgonów jest sąd grodzki, a jeżeli chodzi o ustalenie treści aktów (metryk) małżeństwa - sąd okręgowy miejsca zamieszkania wnioskodawcy lub siedziby władzy. W braku wyżej wskazanych podstaw właściwości miejscowej, sądem właściwym jest sąd, w którego okręgu ma siedzibę Sąd Najwyższy.

Art.  4.

Sąd wszczyna postępowanie na wniosek:

1)
osoby, której urodzenia lub małżeństwa akt dotyczy,
2)
osoby, dla której akt jest potrzebny celem wylegitymowania jej praw jako spadkobiercy lub zapisobiercy,
3)
okręgowej władzy nadzorczej nad urzędami stanu cywilnego, Prokuratorii Generalnej R. P. lub prokuratora sądu okręgowego.
Art.  5.

Wniosek o ustalenie treści aktu winien wskazywać istotną treść tegoż (art. 7) oraz powołanie dowodów na poparcie wniosku.

Art.  6.

Sąd ustala treść aktu na podstawie dokumentów lub zeznań świadków. W braku tych dowodów w drodze wyjątku sąd może ustalić treść aktu na podstawie zeznań uczestników postępowania.

Art.  7.
1.
Postanowienie sądu uwzględniające wniosek o ustalenie treści aktu winno zawierać jego istotną treść.
2.
Za istotną treść aktu uważa się:
1)
datę i miejsce sporządzenia aktu,
2)
oznaczenie władzy, która akt sporządziła, a nadto

3)a) w akcie (metryce) urodzenia: imię i nazwisko, płeć, imiona rodziców, miejsce i datę urodzenia, a w miarę możności nazwisko rodowe matki,

b)
w akcie (metryce) małżeństwa: imię i nazwisko, imiona rodziców, stan cywilny, wiek i miejsce urodzenia każdego z małżonków oraz miejsce i datę zawarcia małżeństwa, a w miarę możności nazwisko rodowe matki każdego z małżonków,
c)
w akcie (metryce) zejścia: imię i nazwisko, wiek, stan cywilny, miejsce i datę zgonu, imiona rodziców, a w miarę możności nazwisko rodowe matki zmarłego.
3.
Sąd ustala w miarę możności wszystkie elementy stanu cywilnego, przewidziane dla poszczególnych rodzajów aktów stanu cywilnego przez prawo o aktach stanu cywilnego (art. 61, 76 i 86).
Art.  8.

Jeżeli pierwotny akt, którego treść sąd ustala, zawierał zmiany lub sprostowania, należy ustalić treść pierwotną z przytoczeniem późniejszej zmiany lub sprostowania.

Art.  9.

W przypadku niemożności ustalenia istotnej treści aktu wniosek ulega oddaleniu.

Art.  10.
1.
Nie jest dopuszczalne ustalenie treści aktu (metryki) małżeństwa w przypadku, gdy związek stron stwierdzony tym aktem nie może być uznany w Polsce jako małżeństwo.
2.
Wniosek o ustalenie treści aktu, o którym mowa w ust. 1, ulega oddaleniu.
Art.  11. 
1.
Sąd przesyła z urzędu odpis postanowienia o ustaleniu treści aktu stanu cywilnego (metryki) do urzędu stanu cywilnego, wyznaczonego w tym celu przez Ministra Administracji Publicznej.
2.
Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się do odrębnej księgi stanu cywilnego, z której urząd stanu cywilnego wydaje wypisy na zasadach ogólnych prawa o aktach stanu cywilnego (art. 37-40).
3.
Sąd, który wydał postanowienie o ustaleniu treści aktu stanu cywilnego, nie wydaje dalszych odpisów postanowienia poza przesłanym z urzędu, celem wpisania do ksiąg stanu cywilnego.
Art.  12.
1.
W przypadku ujawnienia wypisu aktu stanu cywilnego, którego treść została ustalona w trybie niniejszego dekretu, jeśli pomiędzy treścią wypisu a treścią postanowienia sądu istnieje rozbieżność, sąd, który wydał postanowienie, bądź z urzędu, bądź na wniosek zainteresowanego, urzędnika stanu cywilnego lub okręgowej władzy nadzorczej nad urzędami stanu cywilnego, Prokuratorii Generalnej R. P. albo prokuratora sądu okręgowego, sprostuje treść swego postanowienia. Sąd w miarę potrzeby przeprowadzi postępowanie wyjaśniające.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy postanowienie sądu stwierdza zdarzenie nieprawdziwe.
3.
O sprostowaniu postanowienia sąd zawiadamia urząd stanu cywilnego (art. 11 ust.1) celem umieszczenia wzmianki dodatkowej na marginesie wpisanego postanowienia.
Art.  13.

Złożenie przez uczestnika postępowania fałszywego zeznania celem ustalenia treści aktu stanu cywilnego w trybie niniejszego dekretu pociąga za sobą odpowiedzialność karną, przewidzianą w art. 140 kodeksu karnego.

Art.  14.

Przepisy niniejszego dekretu stosuje się odpowiednio do ustalenia treści aktu zejścia osoby, która nie posiadała obywatelstwa polskiego, jeśli wnioskodawca (art. 4 pkt 1 i 2) posiada to obywatelstwo.

Art.  15.

W przepisach o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. R. P. z 1946 r. Nr 70, poz. 382) dodaje się w art. 70 następujący nowy pkt 9):

"9) od wniosku o ustalenie treści aktu stanu cywilnego (metryki) sporządzonego za granicą 100 zł.".

Art.  16.

Przepisy dekretu niniejszego mają zastosowanie do spraw toczących się przed sądami powszechnymi w trybie art. 33 ust. 3 prawa o aktach stanu cywilnego w związku z art. XVI przepisów wprowadzających to prawo w przedmiocie odtworzenia aktów stanu cywilnego, sporządzonych na obszarach, które z mocy umowy z dnia 16 sierpnia 1945 r. o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz. U. R. P. z 1947 r. Nr 35, poz. 167) znalazły się w granicach Z.S.R.R., o ile w sprawach tych nie zapadło orzeczenie sądu pierwszej instancji odtwarzające treść aktu stanu cywilnego.

Art.  17.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom: Sprawiedliwości, Administracji Publicznej, Ziem Odzyskanych i Spraw Zagranicznych.

Art.  18.
1.
Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
2. 2
 Prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia termin, po upływie którego nie będą mogły być zgłaszane wnioski o ustalenie treści aktów stanu cywilnego (metryk) w trybie niniejszego dekretu.
1 Art. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. (Dz.U.53.9.28) zmieniającego nin. dekret z dniem 1 stycznia 1953 r.
2 Art. 18 ust. 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. (Dz.U.53.9.28) zmieniającego nin. dekret z dniem 1 stycznia 1953 r.

- zmieniony przez art. 1 dekretu z dnia 30 grudnia 1953 r. (Dz.U.54.1.3) zmieniającego nin. dekret z dniem 2 stycznia 1954 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024