Wykonanie ustawy z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwach, wymagających szczególnego zaufania.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH
z dnia 30 lipca 1938 r.
w sprawie wykonania ustawy z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwach, wymagających szczególnego zaufania. *

Na podstawie art. 7 i 11 ustawy z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwach, wymagających szczególnego zaufania (Dz. U. R. P. Nr 12, poz. 79) zarządzam co następuje:
§  1.
(1)
Artykuły, powołane w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego określenia, oznaczają artykuły ustawy z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwach, wymagających szczególnego zaufania (Dz. U. R. P. Nr 12, poz. 79).
(2)
Ilekroć w rozporządzeniu niniejszym jest mowa o władzy bez bliższego określenia - rozumieć należy władzę udzielającą pozwolenia (art. 3).
§  2.
(1)
Pozwolenie na prowadzenie przedsiębiorstwa, wymagającego szczególnego zaufania, może być wydane dopiero po złożeniu kaucji zabezpieczającej możliwe roszczenia klientów i osób trzecich do przedsiębiorcy z tytułu prowadzenia przedsiębiorstwa.
2) 1
Wysokość kaucji wynosi:
a)
dla przedsiębiorstw świadczenia usług w sprawach paszportowych i wizowych (art. 1 ust. (1) pkt 3) - 500.000 zł;
b)
dla przedsiębiorstw ochrony mienia, detektywów prywatnych, pośrednictwa w zawieraniu małżeństw i pośrednictwa w zakresie urządzania przedsięwzięć rozrywkowych (art. 1 ust. (1) pkt 1), 2), 4) i 5) - 200.000 zł.
3) 2
Władza może w przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie zniżyć kaucję dla przedsiębiorstw wymienionych w pkt b) ustępu poprzedzającego, nie niżej jednak jak do 50.000 zł.
(4)
Złożenie kaucji nie zwalnia przedsiębiorcy od dalszej osobistej odpowiedzialności.
§  3.
(1)
Kaucję składa się w gotówce lub w papierach wartościowych, posiadających bezpieczeństwo prawne (pupilarne). Papiery wartościowe przyjmowane będą według ostatniego przed złożeniem kursu giełdowego.
(2)
Kaucję wpłaca się na rachunek kasy urzędu skarbowego, właściwego dla siedziby przedsiębiorstwa do dyspozycji władzy. W miejscowościach, w których znajduje się kilką urzędów skarbowych, kaucję należy wpłacać na rachunek kasy I urzędu skarbowego.
§  4.
(1)
Zaspokojenie roszczenia z kaucji następuje na podstawie sądowego tytułu wykonawczego.
(2)
W razie zmniejszenia się wartości kaucji co najmniej o 33% przedsiębiorca powinien uzupełnić kaucję do pierwotnej wysokości w terminie wskazanym przez władzę.
(3)
Kaucję zwraca się w 6 miesięcy po likwidacji przedsiębiorstwa, o ile w tym terminie nikt nie powiadomi władzy, że przeciwko przedsiębiorcy wytoczono powództwo o wynagrodzenie szkody, wynikłej z prowadzenia przedsiębiorstwa.
§  5.
(1)
Pozwolenia na prowadzenie przedsiębiorstwa, wymagającego szczególnego zaufania, mogą być wydawane na czas określony lub do odwołania.
(2)
W pozwoleniu określone być powinny: obszar działania przedsiębiorstwa, rodzaj i zakres jego czynności oraz wysokość i miejsce złożenia kaucji jako też obowiązek zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego o powstaniu i likwidacji przedsiębiorstwa.
(3)
Władza może w pozwoleniu:
a)
ograniczyć i uregulować zakres działania i sposób czynności przedsiębiorstwa;
b)
uzależnić ogłaszanie i reklamowanie przedsiębiorstwa i jego czynności od uprzedniej zgody władzy;
c)
ustalić sposób kontroli czynności przedsiębiorstwa.
(4)
W stosunku do przedsiębiorstw ochrony mienia (art. 1 ust. (1) pkt 1)) władza może w pozwoleniu:
a)
uzależniać przyjmowanie pracowników do przedsiębiorstwa od jej uprzedniej zgody oraz zobowiązać przedsiębiorcę do zwalniania pracowników przez nią wskazanych;
b)
nakładać obowiązek umundurowania lub zaopatrzenia w odpowiednie odznaki pracowników przedsiębiorstwa;
c)
przewidywać obowiązek przedsiębiorstwa ubezpieczania klientów od odpowiedzialności cywilnej w odpowiedniej instytucji ubezpieczeniowej.
§  6.
(1)
Przedsiębiorstwo, wymagające szczególnego zaufania, powinno być prowadzone osobiście przez przedsiębiorcę.
(2)
Jeżeli przedsiębiorcą jest osoba prawna, powinna ona ustanowić odpowiedzialnego kierownika przedsiębiorstwa. Kierownikiem może być tylko osoba odpowiadająca warunkom, przewidzianym w art. 4, na którą władza wyraziła zgodę.
(3)
Przepis ust. (2) ma odpowiednie zastosowanie w przypadku otwarcia filii przedsiębiorstwa.
§  7.
(1)
W przypadku, gdy przedsiębiorca nie może czasowo prowadzić osobiście przedsiębiorstwa z powodu choroby, wyjazdu itp., powinien ustanowić na ten czas odpowiedniego zastępcę. Ustanowienie zastępcy wymaga zgody władzy.
(2)
Przepis ust. (1) ma odpowiednie zastosowanie i do kierowników przedsiębiorstw należących do osób prawnych (§ 6 ust. (2)) oraz do kierowników filii.
§  8.
(1)
Przedsiębiorstwo, wymagające szczególnego zaufania, powinno prowadzić szczegółową ewidencję wszystkich załatwianych spraw oraz prawidłową księgowość.
(2)
W szczególności poza wspomnianą ewidencją i księgowością, należy prowadzić dziennik korespondencji wchodzącej i wychodzącej, ewidencję adresów osób, których sprawy załatwiono, jako też przechowywać w należytym porządku wchodzącą korespondencję i kopie wychodzącej korespondencji.
(3)
Każda korespondencja wchodząca i wychodząca powinna być opatrzona numerem bieżącym.
(4)
W przedsiębiorstwach, wymienionych w art. 1 ust. (1) pkt 2) każdy z pracowników używany do pracy w terenie, ma prowadzić w stanie aktualności notatnik służbowy, w którym zapisywać powinien wszelkie uskutecznione w każdym dniu czynności służbowe.
§  9.
Napisy na blankietach, formularzach, szyldach itp. oraz ogłoszenia i reklamy przedsiębiorstw, wymagających szczególnego zaufania, mogą podawać jedynie imię i nazwisko (firmę) przedsiębiorcy, adres (telefon i konto czekowe), rodzaj przedsiębiorstwa oraz wyliczenie czynności, wchodzących w zakres działania przedsiębiorstwa.
§  10.
Przedsiębiorca i pracownicy przedsiębiorstwa, wymagającego szczególnego zaufania, powinni zachować wobec osób trzecich w tajemnicy wszystkie sprawy, o których powzięli wiadomości w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
§  11.
W razie zamierzonej likwidacji przedsiębiorstwo powinno zawiadomić o tym władzę oraz ogłosić we właściwym Dzienniku Wojewódzkim i w jednym z pism lokalnych, podając termin likwidacji.
§  12.
(1)
Władza ma prawo nadzorować i kontrolować przedsiębiorstwo wymagające szczególnego zaufania. Uprawnienie to władza może wykonywać bezpośrednio lub za pośrednictwem starosty (dyrektora policji, Komisarza Rządu w Gdyni) właściwego ze względu na miejsce siedziby przedsiębiorstwa.
(2)
Przedsiębiorstwo na żądanie władzy powinno przedstawiać władzy lub osobie przez nią upoważnionej rejestry, księgi, korespondencję, dokumenty i inne akty oraz udzielać wyjaśnień i sprawozdań we wszelkich sprawach, wchodzących w zakres czynności przedsiębiorstwa.
(3)
Władza może delegować swego przedstawiciela do lokalu przedsiębiorstwa celem kontroli całokształtu przedsiębiorstwa oraz rejestrów, ksiąg, korespondencji, dokumentów i innych aktów oraz celem asystowania przy czynnościach przedsiębiorstwa.
(4)
W stosunku do filii przedsiębiorstw uprawnienia przytoczone w niniejszym paragrafie przysługują wojewodom (Komisariatowi Rządu na m. st. Warszawę), właściwym ze względu na miejsce siedziby filii.
§  13.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie w dniu następnym po ogłoszeniu.
* Z dniem 11 sierpnia 1958 r. nin. rozporządzenie traci moc w zakresie objętym rozporządzeniem z dnia 25 lipca 1958 r. w sprawie zezwoleń na wykonywanie przemysłu, rzemiosła i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (Dz.U.58.49.242) - w stosunku do jednostek gospodarki nie uspołecznionej, które na mocy przepisów ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej (Dz.U.58.45.224) obowiązane są uzyskać zezwolenia, zgodnie z § 33 pkt 5 powołanego rozporządzenia.
1 § 2 ust. (2) zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 24 listopada 1947 r. (Dz.U.47.75.480) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 grudnia 1947 r.
2 § 2 ust. (3) zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 24 listopada 1947 r. (Dz.U.47.75.480) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 grudnia 1947 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1938.57.450

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wykonanie ustawy z dnia 18 lutego 1938 r. o przedsiębiorstwach, wymagających szczególnego zaufania.
Data aktu: 30/07/1938
Data ogłoszenia: 10/08/1938
Data wejścia w życie: 11/08/1938