Zwalczanie raka ziemniaczanego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA
z dnia 9 lutego 1928 r.
o zwalczaniu raka ziemniaczanego.

Na podstawie art. 19 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 listopada 1927 r. o zwalczaniu chorób roślin oraz o tępieniu chwastów i szkodników roślin (Dz. U. R. P. Nr. 108, poz. 922) zarządzam co następuje:
§  1.
Ustanawia się obowiązek zwalczania raka ziemniaczanego (Synchytrium endobioticum, Perc).
§  2.
Grunty, na których ziemniaki zostały dotknięte rakiem ziemniaczanym, będą uważane za grunty zarażone rakiem ziemniaczanym.

Grunty, przylegające do gruntów zarażonych rakiem ziemniaczanym, będą uważane za grunty zagrożone rakiem ziemniaczanym.

Za grunty zagrożone rakiem ziemniaczanym właściwy starosta uzna również i te nieprzyległe do gruntów zarażonych grunty, co do których właściwy zakład ochrony roślin (§ 18) poweźmie przypuszczenie, że są one zarażone rakiem ziemniaczanym.

§  3. 1
Osoby użytkujące grunty lub zarządzające gruntami, a także osoby przechowujące ziemniaki mają obowiązek zgłoszenia zarządowi właściwej gminy każdego wypadku pojawienia się raka ziemniaczanego lub wystąpienia objawów, wzbudzających podejrzenie pojawienia się raka ziemniaczanego.

Zgłoszenie to winno nastąpić na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, poznańskiego, pomorskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego przed upływem 24 godzin, na pozostałym obszarze Państwa - przed upływem 48 godzin od chwili dostrzeżenia tych objawów.

Jednocześnie ze zgłoszeniem osoby do tego obowiązane winny bezpłatnie dostarczyć zarządowi gminy w szczelnem opakowaniu próbki ziemniaków w ilości niezbędnej do ich zbadania, nieprzekraczającej 1 kg.

§  4.
Ziemniaków zebranych z gruntu zarażonego rakiem ziemniaczanym nie wolno używać do sadzenia, na pokarm zaś i paszę wolno je używać jedynie po ugotowaniu lub uparowaniu.

Wszelkie odpadki, pozostałe po zużytkowaniu takich ziemniaków, winny być spalone lub zakopane na głębokości przynajmniej 0,75 m.

§  5.
Ziemniaków zebranych z gruntu zarażonego rakiem ziemniaczanym nie wolno płókać w rzekach, strumieniach, kanałach, rowach, jeziorach i stawach.

Wodę użytą do płókania tych ziemniaków należy zlewać do specjalnego dołu głębokości przynajmniej 0,75 m, wykopanego w odległości nie mniejszej niż 5 m od studni, gnojowni oraz wymienionych wyżej wód; dół ten następnie winien być odkażony.

§  6.
Wszelkie odpadki, pozostałe na gruncie zarażonym rakiem ziemniaczanym po zbiorze ziemniaków z tego gruntu, winny być na miejscu spalone lub zakopane na głębokości przynajmniej 0,75 m nie później niż przed zaoraniem gruntu.

Właściwy starosta może oznaczyć wcześniejszy termin wykonania, tych czynności.

§  7. 2
Z gospodarstwa, w którem znajdują się grunty zarażone rakiem ziemniaczanym, nie wolno wynosić (wywozić) ziemniaków, ich odpadków, roślin okopowych i cebulowych, wszelkich roślin z korzeniami, chwastów, ziemi i nawozów naturalnych.
§  8.
Ograniczenia, wynikające z postanowień §§ 4 - 7, obowiązują osoby zainteresowane już od chwili dostrzeżenia przez nie objawów wzbudzających podejrzenie pojawienia się raka ziemniaczanego.

Ograniczenia te tracą swą moc obowiązującą od chwili otrzymania przez osoby zainteresowane zawiadomienia właściwego starosty o niestwierdzeniu raka ziemniaczanego, bądź też o jego wytępieniu.

§  9. 3
Z obszaru, którego granice oznaczy szczegółowo właściwy wojewoda (komisarz Rządu) - na podstawie i z powołaniem się na wskazania właściwego zakładu ochrony roślin - a który obejmie grunt zarażony rakiem ziemniaczanym, przylegające do niego grunty zagrożone (§ 2 ust. 2) oraz wszystkie dalsze grunty w promieniu od 5 do 15 km., licząc od gruntu zarażonego rakiem ziemniaczanym, nie wolno wynosić (wywozić) ziemniaków, wszelkich odpadków ziemniaków, a także chwastów, ziemi i nawozów naturalnych.

Granice takiego obszaru ochronnego, właściwy wojewoda (komisarz rządu) oznaczy - według stopnia niebezpieczeństwa rozszerzenia raka ziemniaczanego - z uwzględnieniem warunków gospodarczych oraz granic naturalnych (rzeki, jeziora, lasy, wzgórza, błota i t. d.) bądź granic poszczególnych gmin.

Przewidziany w niniejszym paragrafie zakaz wynoszenia (wywożenia) nabiera dla osób zainteresowanych mocy obowiązującej w terminie, który właściwy wojewoda (komisarz rządu) ustali i poda do wiadomości publicznej jednocześnie z ustanowieniem obszaru ochronnego; zakaz ten traci swą moc obowiązującą z chwilą podania przez też władzę do wiadomości publicznej o zniesieniu obszaru ochronnego.

§  10. 4
W poszczególnych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi względami gospodarczemi, starosta może zezwolić na wyniesienie (wywiezienie):

a) z gospodarstwa, w którem znajdują się grunty zarażone rakiem ziemniaczanym (§ 7), - ziemniaków, roślin okopowych, cebulowych i innych roślin z korzeniami, pochodzących z gruntu niezarażonego,

b) z obszaru ochronnego (§ 9) - ziemniaków, pochodzących z gruntu niezarażonego,

- pod warunkiem dokonania tego z uwzględnieniem wymogów w zezwoleniu określonych a mających na celu uniknięcie rozszerzenia raka ziemniaczanego.

Zezwolenia, przewidziane w niniejszym paragrafie, właściwy starosta wydawać będzie na podstawie i z powołaniem się na wskazanie, właściwych zakładów ochrony roślin.

§  11. 5
Na gruntach zarażonych lub zagrożonych rakiem ziemniaczanym nie wolno uprawiać ziemniaków z wyjątkiem odmian, uznanych przez Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego za odporne na raka ziemniaczanego.

W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnemi względami gospodarczemi, właściwy starosta może - na podstawie i z powołaniem się na wskazania właściwego zakładu ochrony roślin - na gruntach zarażonych i zagrożonych rakiem ziemniaczanym zabronić uprawy wszelkich roślin, mogących być rozsadnikiem raka ziemniaczanego, nie wyłączając ziemniaków odmian odpornych na raka ziemniaczanego.

Właściwy starosta może również - na podstawię i z powołaniem się na Wskazania właściwego zakładu ochrony roślin - zabronić niektórych sposobów postępowania z roślinami dozwolonemi do uprawy na gruncie zarażonym lub zagrożonym rakiem ziemniaczanym, a także niektórych sposobów zużytkowania takich roślin.

§  12.
Składy, piwnice oraz wszelkie inne pomieszczenia, w których znajdowały się ziemniaki dotknięte rakiem, ziemniaczanym, a także urządzenia i środki transportowe oraz wszelkie inne przedmioty, które pozostawały w styczności z ziemniakami dotkniętemi rakiem ziemniaczanym, winny być niezwłocznie po usunięciu ziemniaków odkażone przez właścicieli (zarządców) tych pomieszczeń, urządzeń i przedmiotów.
§  13.
Właściwy starosta może na podstawie i z powołaniem się na wskazania właściwego zakładu ochrony roślin - nakazać zniszczenie w określonym terminie ziemniaków dotkniętych rakiem ziemniaczanym w wypadkach, gdy zastosowanie przewidzianych w niniejszem rozporządzeniu ograniczeń w zużytkowaniu takich ziemniaków, w sposobie ich oczyszczania lub obrocie niemi nie usuwa niebezpieczeństwa rozszerzenia się raka ziemniaczanego.
§  14. 6
O każdym wypadku zgłoszenia o wystąpieniu objawów, wzbudzających podejrzenie pojawienia się raka ziemniaczanego, jak również o dostrzeżonych lub ujawnionych w inny sposób wypadkach wystąpienia tych objawów zarząd taniny powiadamia niezwłocznie właściwego starostę oraz właściwy zakład ochrony roślin (§ 18), któremu jednocześnie przesyła próbkę ziemniaków do zbadania w szczelnem opakowaniu.
§  15.
Zakład ochrony roślin niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wystąpieniu objawów, wzbudzających podejrzenie pojawienia się raka ziemniaczanego, dokona badań, mających na celu sprawdzenie tych objawów.

O niestwierdzeniu raka ziemniaczanego, zakład ochrony roślin zawiadamia właściwego starostę, który za pośrednictwem zarządu właściwej gminy zawiadomienie to poda niezwłocznie do wiadomości osób zainteresowanych.

W zawiadomieniu, stwierdzającem istnienie raka ziemniaczanego, zakład ochrony roślin zamieści szczegółowe wskazania, na podstawie których - z powołaniem się na nie - właściwy starosta wyda niezwłocznie niezbędne zarządzenia.

Zarządzenia te właściwy starosta prześle zarządowi właściwej gminy, który doręczy je niezwłocznie osobom zainteresowanym oraz dopilnuje ścisłego ich wykonania; jednocześnie właściwy starosta treść wydanych zarządzeń poda do wiadomości właściwego wojewody (komisarza rządu).

§  16.
O każdym wypadku wystąpienia i wygaśnięcia raka ziemniaczanego właściwy starosta poda do wiadomości publicznej z dokładnem oznaczeniem miejscowości, w której choroba raka ziemniaczanego wystąpiła lub wygasła.
§  17.
Na gruntach, użytkowanych przez państwowe zakłady naukowe, oraz na gruntach, stanowiących własność Państwa i pozostających pod zarządem administracji państwowej, raka ziemniaczanego zwalczają - stosownie do postanowień niniejszego rozporządzenia - organa państwowe, bezpośrednio zarządzające temi gruntami.

O każdym wypadku wystąpienia objawów, wzbudzających podejrzenie pojawienia się raka ziemniaczanego, organa te zawiadamiają niezwłocznie właściwy zakład ochrony roślin (§ 18), przesyłając jednocześnie temu zakładowi w szczelnem opakowaniu próbki ziemniaków w ilości niezbędnej do ich zbadania. Równocześnie organa te zawiadamiają o wystąpieniu tych objawów właściwego starostę.

Zakład ochrony roślin w razie stwierdzenia raka ziemniaczanego udziela zainteresowanym organom państwowym szczegółowych wskazań o sposobie zwalczania raka ziemniaczanego na gruntach, pozostających pod ich zarządem, podając jednocześnie treść tych wskazań do wiadomości właściwego starosty.

§  18. 7
Zakładami ochrony roślin w rozumieniu niniejszego rozporządzenia są:

Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego:

a) Wydział Ochrony Roślin w Puławach - dla województw: lubelskiego i wołyńskiego;

b) Stacja Botaniczno - Rolnicza we Lwowie - dla województw: lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego;

Pomorska Izba Rolnicza w Toruniu - dla województwa pomorskiego;

Wielkopolska Izba Rolnicza w Poznaniu - dla województwa poznańskiego;

Towarzystwo Ogrodnicze Warszawskie (Stacja Ochrony Roślin) w Warszawie - dla województw: białostockiego, łódzkiego i warszawskiego;

Wileńskie Towarzystwo Rolnicze (Stacja Ochrony Roślin) w Wilnie - dla województw: nowogródzkiego i wileńskiego;

Małopolskie Towarzystwo Rolnicze (Stacja Ochrony Roślin) w Krakowie - dla województw: kieleckiego i krakowskiego;

Zakład Doświadczalny Uprawy Torfowisk w Sarnach - dla województwa poleskiego.

§  19.
W wypadkach niedokonania przez osoby do tego obowiązane czynności, wynikających z niniejszego rozporządzenia lub zarządzeń na jego podstawie wydanych, właściwy starosta, może zarządzić wykonanie tych czynności na koszt tych osób.
§  20.
W celu wykonywania nadzoru nad stanem zdrowotności ziemniaków i nad przestrzeganiem przepisów niniejszego rozporządzenia, a także nad wykonaniem zarządzeń wydanych z mocy tych przepisów władza powołaną do zwalczania raka ziemniaczanego oraz przedstawiciele nakładów ochrony roślin (§ 18) mają prawo:
1)
wstępu na grunty oraz do wszelkich pomieszczeń i miejsc przechowywania, przerobu i sprzedaży ziemniaków;
2)
badania ziemniaków na gruncie i we wskazanych wyżej pomieszczeniach i miejscach, badania tych pomieszczeń i miejsc, a także badania urządzeń, służących do przerobu ziemniaków oraz środków ich przewozu i przenoszenia;
3)
bezpłatnego brania próbek ziemniaków w ilości nieprzekraczającej 1 kg.;
4)
żądania potrzebnych informacyj od osób, w których posiadaniu znajdują się grunty i określone wyżej pomieszczenia, miejsca i urządzenia;
5)
kontroli wszelkich prac związanych z oczyszczeniem ziemniaków, gruntów, pomieszczeń i urządzeń, a także prac związanych, z przerobem ziemniaków.
§  21.
Ziemniaki i ich odpadki, chwasty, ziemia i nawozy naturalne, skonfiskowane za bezprawne wynoszenie (wywożenie) z gospodarstwa, w którem znajdują się grunty zarażone rakiem ziemniaczanym, lub z ustanowionego przez właściwego wojewodę (komisarza rządu) obszaru (§ 9) - o ile nie mają być zniszczone, stosownie do postanowień § 13 niniejszego rozporządzenia - winny być przez właściwego starostę sprzedane w tych wypadkach, gdy sprzedaż taka nie grozi rozszerzeniem się raka ziemniaczanego, w wypadkach zaś przeciwnych winny być oddane zakładom dobroczynnym do zużytkowania w sposób usuwający możliwość rozszerzenia się raka ziemniaczanego.

Sprzedaż taka może nastąpić przed uprawomocnieniem się orzeczenia skazującego lub wyroku w wypadku, gdy dalsze przechowanie ulegających konfiskacie ziemniaków lub innych wymienionych wyżej przedmiotów byłoby połączone z niebezpieczeństwem rozszerzenia się raka ziemniaczanego, bądź też groziło zepsuciem się ziemniaków i tych przedmiotów.

§  22.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i obowiązuje na terenie całego Państwa z wyjątkiem województwa śląskiego.
1 § 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.
2 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.
3 § 9 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.
4 § 10:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1928 r. (Dz.U.28.51.491) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 kwietnia 1928 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.

5 § 11:

- zmieniony przez § 2 rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1928 r. (Dz.U.28.51.491) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 kwietnia 1928 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.

6 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.
7 § 18 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 21 maja 1929 r. (Dz.U.29.41.348) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 1929 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024