Uprawnienia służby folwarcznej, tracącej pracę w związku ze zniesieniem służebności.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 16 lutego 1928 r.
o uprawnieniach służby folwarcznej, tracącej pracę w związku ze zalesieniem służebności.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr. 78, poz. 443) postanawiam co następuje:
Art.  1.
1)
Służbie folwarcznej, która traci pracę w związku z wydzieleniem gruntów jako wynagrodzenia za służebności, zniesione w trybie rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 lutego 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 10, poz. 74 i 75), służą uprawnienia, ustalone w niniejszem rozporządzeniu.
2)
Oznaczone w rozporządzeniu niniejszem uprawnienia służą tym pracownikom rolnym, których uznaje się za stalą służbę folwarczną w rozumieniu ustawy z dnia 28 grudnia 1925 roku o wykonaniu reformy rolnej (Dz. U. R. P. z 1926 r. Nr. 1, poz. 1).
Art.  2.

Jeżeli jako wynagrodzenie za zniesione służebności wydziela się część lub cały obszar gruntów ornych poszczególnej jednostki gospodarczej (folwarku), a jednocześnie ulegają parcelacji użytki rolne dziedziny służebnej, z której wydziela się to wynagrodzenie, to służba folwarczna tracąca pracę wskutek omawianego wydzielenia gruntów ornych winna być traktowana narówni z tą służbą folwarczną, która traci pracę wskutek parcelacji (art. 45, 72, 73 i 74 ustawy o wykonaniu reformy rolnej).

Art.  3.
1)
Jeżeli mimo prowadzenia parcelacji, oznaczonej w art. 2 służbie folwarcznej nie zaproponowano nabycia działek, lub też jeżeli oznaczona w art. 2 parcelacja nie jest przeprowadzana, wówczas da służby tej mieć będą analogiczne zagłosowanie postanowienia cz. 2, 3, 5 i 6 art. 44 ustawy o wykonaniu reformy rolnej.
2)
Prawo do jednorazowej odprawy służy tracącej pracę służbie folwarcznej tylko wówczas gdy obszar wydzielonych za zniesione służebności gruntów ornych przekracza 15 ha.
Art.  4.

Jeżeli, jako wynagrodzenie za zniesione służebności ma być wydzielona z jednostki gospodarczej tylko część obszaru gruntów ornych, odpowiadająca warunkom cz. 2 art. 3, to jako tracącą pracę przyjmuje się maksymalnie ilość służby folwarcznej, ustaloną na podstawie stosunku obszaru gruntów ornych, wydzielonego za służebności, do ogólnego obszaru gruntów ornych, przed zniesieniem służebności, z zaokrągleniem ułamków na ciężar obszaru pozostałego.

Art.  5.

Oznaczone w art. 3 odprawy mogą być zakredytowane i zaliczkowo pokryte przez urzędy ziemskie na czas nie dłuższy jak 5 lat. Warunki udzielania kredytu i stopę procentową ustali rozporządzenie Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Reform Rolnych.

Art.  6.

Orzekanie w sporach o wypłacenie jednorazowej odprawy należy do właściwych sądów cywilnych.

Art.  7.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.

Art.  8.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i ma zastosowanie również do tych przypadków zniesienia służebności, gdy objecie w posiadanie wynagrodzenia nastąpiło po dniu 1 lipca 1927 r.

Zmiany w prawie

Sejm za poprawkami Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy

Sejm przyjął legislacyjne poprawki Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Przygotowane w resorcie pracy regulacje umożliwiają w ramach układów zbiorowych m.in. wynegocjowanie nowych uprawnień w miejscu pracy, takich jak czas pracy, podwyżki czy wymiar urlopu. Teraz regulacja trafi do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Burzliwe wysłuchanie w sprawie nowych uprawnień inspektorów pracy

Druga wersja projektu nowelizacji ustawy o PIP jest gorsza od pierwszej, projekt w obecnym kształcie jest nie do zaakceptowania czy rozwiązania nieuwzględniające woli stron, które finalnie będą prowadziły do bankructw firm - to tylko niektóre głosy, jakie padły ze strony organizacji pracodawców w czasie wysłuchania w Sejmie. Eksperci wyliczyli, że koszt przekwalifikowania jednej tylko umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę będzie wynosił od 120 do nawet 450 tys. zł. I to bez ZUS i podatków.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Zmiany w ustawie o PIP pod ostrzałem przedsiębiorców i resortów

Przyznanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do przekształcenia umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę w drodze decyzji okręgowego inspektora pracy, zostało negatywnie zaopiniowane przez Rządowe Centrum Legislacji, z uwagi na zasadnicze wady prawne oraz poważne i często nieodwracalne skutki dla pracodawców. A nie są to jedyne krytyczne oceny zgłoszone w ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Mimo to, MRPiPS nie rezygnuje z kontrowersyjnych rozwiązań, modyfikując je.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o języku polskim

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek nowelizację ustawy o języku polskim, która pozwala na nietłumaczenie na język polski dokumentacji technicznych sprzętu wojskowego sporządzonej w języku obcym - poinformowała Kancelaria Prezydenta RP. Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

kk/pap 04.11.2025
Wkrótce o zasiłek pogrzebowy będzie mógł wnioskować zakład pogrzebowy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, który ma umożliwić składanie wniosku do ZUS o zasiłek pogrzebowy przez zakład pogrzebowy. Docelowo będzie mógł to robić w formie elektronicznej, ale przez najbliższy rok zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski w formie papierowej. Przepisy mają, co do zasady, wejść w życie 1 stycznia 2026 r. To pokłosie ustawowych zmian, jakie zaczną obowiązywać z początkiem roku.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych z poprawkami Senatu

Senat zaproponował w środę poprawki o charakterze legislacyjnym do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Regulacje mają m.in. wspierać promowanie, a także ułatwiać zawieranie układów zbiorowych pracy czy porozumień zbiorowych. Za podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy wraz z poprawkami zagłosowało jednogłośnie 91 senatorów. Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1928.18.159

Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
Tytuł: Uprawnienia służby folwarcznej, tracącej pracę w związku ze zniesieniem służebności.
Data aktu: 16/02/1928
Data ogłoszenia: 24/02/1928
Data wejścia w życie: 24/02/1928