Zasiłki dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe.

USTAWA
z dnia 22 marca 1923 r.
o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe. *

Na mocy art. 44 konstytucji ogłaszam ustawą następującej treści:
Art.  1.

Rodzinom osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe, przysługuje prawo do zasiłków, a mianowicie:

a)
żonie, także separowanej, o ile powołany obowiązany jest ją utrzymywać, w granicach przyznanych jej alimentów;
b)
dzieciom ślubnym lub nieślubnym oraz pasierbom powołanego;
c)
rodzicom oraz nieletniemu rodzeństwu;
d)
dziadkowi i babce powołanego.
Art.  2.

Prawo do zasiłków przysługuje wymienionym w art. 1 osobom tylko w tym wypadku, jeżeli bądź to byt ich był bezpośrednio przed odejściem powołanego na ćwiczenia zależny od jego pracy lub jego zarobku i został zagrożony wskutek spowodowanego ćwiczeniami przerwania tej pracy, lub ustania, względnie zmniejszenia zarobku, bądź też, jeżeli w czasie odbywania ćwiczeń zaszły okoliczności, uzależniające byt powyższych osób od jego pracy lub zarobku.

Art.  3.

Rodzinie powołanego, żyjącej w chwili jego odejścia na ćwiczenia we wspólnem gospodarstwie, nie przysługuje prawo do zasiłku, jeżeli jeden z członków rodziny tej otrzymał odroczenie lub zwolnienie od służby wojskowej, jako jedyny żywiciel.

Jeżeli z takiej rodziny kilka osób odbywa równocześnie ćwiczenia wojskowe, przysługuje jej prawo do zasiłku tylko za jedną z nich.

Art.  4.

Członkom rodziny powołanego, wymienionym w art. 1 punkty b i c, nie przysługuje prawo do zasiłku, o ile ukończyli 6 rok życia, chyba że udowodnią, iż uczęszczają do zakładu naukowego, lub pobierają naukę w zawodzie praktycznym, a nie mają utrzymania u swych pracodawców, ani też nie otrzymują wynagrodzenia, wystarczającego na ich utrzymanie, w tych wypadkach jednak nie dłużej niż do 24 roku życie.

W razie udowodnienia przez urzędowe świadectwo lekarskie, że, pomimo osiągnięcia przewidzianych w ustąpię pierwszym granic wieku osoby powyższe z powodu stanu swego zdrowia nie są w możności zapracować na własne utrzymanie, może im być zasiłek przyznany przez cały czas trwania tego stanu.

Art.  5.

Zasiłek przysługuje członkom rodziny powołanego za czas od dnia odejścia na ćwiczenia do dnia następującego po dniu zwolnienia włącznie.

Art.  6.

Prawo do poboru zasiłku ustaje z chwilą, gdy:

1)
przestały istnieć warunki, przewidziane w art. 2 niniejszej ustawy, lub gdy
2)
osoba, której zasiłek przyznano: a) zmarła, b) opuściła granice państwa, lub c) w myśl dzielnicowych ustaw karnych została skazana albo za czyn, pociągający za sobą skutki karno-sądowego skazania, albo na karę., połączoną z pozbawieniem praw, albo jeżeli orzeczono w wyroku pozbawienie praw obywatelskich, przyczem jako datę ustania prawa do poboru zasiłku przyjmuje się dzień uprawomocnienia wyroku;
3)
w razie stwierdzonej dezercji lub samowolnego oddalenia się powołanego.
Art.  7.

Wypłatę zasiłku zawiesza się na czas:

1)
pozbawienia powołanego wolności na zasadzie prawomocnego wyroku sądowego;
2)
pozbawienia wolności osoby, której zasiłek przyznano, orzeczonego zgodnie z obowiązującemi przepisani!, o ile nie zachodzą oko-, liczności, uzasadniające zastosowanie postanowienia art. 6 punkt 2 ustęp c).

Wypłatę zasiłków, zawieszonych z wymienionych powyżej przyczyn, wznawia się z chwilą ustania tych przyczyn.

Za okres zawieszenia zasiłek przyznany być nie może.

Art.  8.

Wysokość zasiłków, gwarantujących rodzinie powołanego minimum egzystencji i płatnych tygodniowo, ustalona będzie w dziennych normach.

Normy zasiłków określa - dla poszczególnych członków rodziny Rada Ministrów, uwzględniając warunki lokalne i gospodarcze odnośnych kategorii osób, tudzież i inne okoliczności, wpływające na byt tych osób.

Art.  9.

Zasiłki wojskowe, przyznane na zasadzie niniejszej ustawy,' nie mogą. być przedmiotem egzekucji lub zabezpieczenia; rozporządzanie prawem do zasiłku przez cesje" przekazanie, oddania w zastaw-nie ma skutku prawnego.

Art.  10. 1

Obowiązek płacenia zasiłków ciąży na Skarbie Państwa.

Art.  11.

Prawo do zasiłku należy zgłosić w urzędzie gminnym, właściwym dla miejsca zamieszkania rodziny powołanego. Zgłoszenie prawa do zasiłku winien uskutecznić powołany przed odejściem na ćwiczenia; zgłoszenie takie uskutecznić może także ubiegających się o zasiłek członek rodziny, względnie jego zastępca.

Zgłoszenie wniesione bez usprawiedliwienia później aniżeli w ciągu miesiąca po ukończeniu przez powołanego ćwiczeń wojskowych, nie podlega rozpatrzeniu.

Art.  12. 2

O prawie do zasiłku oraz o obowiązku ponoszenia go (art. 10) orzeka najdalej do 4 dni zwierzchność gminna (magistrat), która przyjęła zgłoszenie.

Przeciw orzeczeniu przysługuje stronę interesowaną w przeciągu 8 dni od dnia doręczenia orzeczenia prawo odwołania się do właściwej władzy administracyjnej I instancji, która orzeka ostatecznie. Odwołanie należy wnieść do zwierzchności gminnej, która wydała zaskarżone orzeczenie.

Zwierzchności gminne (magistraty) obowiązane są wszystkie orzeczenia przedkładać właściwej władzy administracyjnej I instancji, która w razie dostrzeżenia wadliwości może orzeczenie z urzędu zmienić. W tych wypadkach władza administracyjna I instancji winna o zamierzonej zmianie zawiadomić strony interesowane i wyznaczyć im termin do oświadczenia się co do zamierzonej zmiany.

Art.  13. 3

(uchylony).

Art.  14.

Wszelkie podania, załączniki i korespondencja, wynikająca z wykonania niniejszej ustawy, wolna są od opłat stemplowych.

Art.  15.

Uchyla się rozporządzenie Rady Obrony Państwa z dnia 20 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 63 poz. 418) o zasiłkach wojskowych dla rodzin osób, pełniących służby w Wojsku Polskiem z poboru i ochotniczo.

Ostateczny termin zgłaszania prawa do zasiłku, tudzież wnoszenia odwołań przeciw zapadłym na podstawie powyższego rozporządzenia orzeczeniom- ustala się na 2 miesiące od ogłoszenia niniejszej ustawy.

Art.  16.

Rodzinom osób, powołanych w roku 1923 na ćwiczenia wojskowe przed dniem ogłoszenia niniejszej ustawy, mają być wypłacone zasiłki podług jej postanowień.

Art.  17. 4

(uchylony).

Art.  18.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych, Skarbu oraz Pracy i Opieki Społecznej.

Art.  19.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia i obowiązuje do 31 grudnia 1923 r.

* Z dniem 10 maja 1924 r. moc obowiązująca nin. ustawy zostaje przywrócona do dnia 31 grudnia 1924 r., zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1924 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.24.35.363).

Z dniem 29 lipca 1925 r. moc obowiązująca nin. ustawy zostaje przywrócona do dnia 31 grudnia 1925 r., zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.25.75.522).

Z dniem 10 sierpnia 1927 r. przywraca się moc obowiązującą nin. ustawy, za wyjątkiem art. 19, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 lipca 1927 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe, oraz o niektórych zmianach w ustawie skarbowej z dnia 22 marca 1927 r. (Dz.U.27.69.604).

1 Art. 10 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.25.75.522) z dniem 29 lipca 1925 r.
2 Art. 12 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.25.75.522) z dniem 29 lipca 1925 r.
3 Art. 13 uchylony przez art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.25.75.522) z dniem 29 lipca 1925 r.
4 Art. 17 uchylony przez art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. o przywróceniu mocy obowiązującej ustawy z dnia 22 marca 1923 r. o zasiłkach dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe (Dz.U.25.75.522) z dniem 29 lipca 1925 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1923.37.246

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zasiłki dla rodzin osób, powołanych na ćwiczenia wojskowe.
Data aktu: 22/03/1923
Data ogłoszenia: 10/04/1923
Data wejścia w życie: 10/04/1923