Wyłączne upoważnienie Państwa do zakładania rurociągów, służących do prowadzenia gazów ziemnych, regulowania produkcji i zużytkowania ich.

USTAWA
z dnia 2 maja 1919 r.
o wyłącznem upoważnieniu Państwa do zakładania rurociągów, służących do prowadzenia gazów ziemnych, regulowania produkcji i zużytkowania ich.

Art.  1.

Władza górnicza ma prawo określić obowiązujące sposoby racjonalnego wydobywania i zużytkowania palnych gazów ziemnych.

Art.  2. 1

Prawo zakładania rurociągów i urządzeń pomocniczych do przewodzenia palnych gazów ziemnych (zakłady gazu ziemnego) tudzież prawo do ich eksploatowania, przysługuje wyłącznie Państwu. Ta zasada nie dotyczy:

a)
odgałęzień, łączących kopalnie z zakładami gazu ziemnego, jak i zakłady te z poszczególnymi konsumentami,
b)
rurociągów gazowych, któremi właściciel kopalni produkującej gaz ziemny - rozprowadza gaz wydobyty z własnej kopalni dla własnych celów i dla potrzeb sąsiednich kopalń minerałów żywicznych, przyczem jeżeli długość rurociągu dla celów własnych producenta gazu przekracza 10 klm., a dla celów innych kopalń 2 klm. - Minister Przemysłu i Handlu zadecyduje wedle swego uznania, czy gazociąg taki podlega tej zasadzie.

Prawo to może rząd przenieść na zrzeszenia lub osoby fizyczne na czas ograniczony umożliwiający amortyzację zakładu. Nadane uprawnienie gaśnie, jeżeli roboty w terminie wyznaczonym przez rząd nie zostały rozpoczęte, względnie ukończone.

Przeniesienie nadanego przez rząd uprawnienia na osoby trzecie jest niedopuszczalne.

Art.  3.

Pozwolenia na budowę zakładów gazu ziemnego (art. 2) udziela Ministerstwo Przemysłu i Handlu na podstawie projektów, nadających się do stworzenia jednolitej sieci rurociągowej w Państwie; pierwszeństwo mają korporacje publiczne, a w szczególności gminy, oraz przedsiębiorstwa przedstawiające projekty zakładów które posiadają charakter użyteczności publicznej.

Od rurociągów przechodzących przez miasta, przysługuje miastom pierwszeństwo rozprowadzenia gazu do konsumentów.

Art.  4. 2

Grunty, potrzebne do budowy zakładów gazów ziemnych i odgałęzień przewodów głównych, mogą być w razie, gdy właściciele nie godzą się na ich odstąpienie, wywłaszczone na czas ściśle określony w myśl postanowień obowiązującej ustawy naftowej z tem, że prawo do żądania wywłaszczenia przysługuje właścicielowi danego zakładu gazowego, względnie odgałęzienia.

Art.  5.

Producenci palnych gazów ziemnych, nie zużytkowujący ich dla swych własnych potrzeb, są obowiązani oddać każdoczesną nadwyżkę gazu za wynagrodzeniem istniejącym zakładom gazu ziemnego, przyczem zakłady posiadające charakter użyteczności publicznej mają pierwszeństwo.

Art.  6. 3

Taryfy cen za przewodzenie gazów ziemnych oraz taryfy cen gazu dla konsumentów zatwierdza Minister Przemysłu i Handlu po ewentualnem wysłuchaniu stron zainteresowanych i rzeczoznawców.

Wysokość wynagrodzenia za gaz, oddawany w myśl postanowień art. 5, ustala w razie niedojścia do porozumienia między producentami gazów ziemnych a zarządem zakładów gazów ziemnych okręgowy urząd górniczy po wysłuchaniu stron zainteresowanych i rzeczoznawców.

Strona, niezadowolona z wysokości wynagrodzenia, oznaczonego orzeczeniem okręgowego urzędu górniczego, może w ciągu 30 dni od doręczenia orzeczenia domagać się ustalenia wysokości tego wynagrodzenia w drodze skargi sądowej, skierowanej przeciwko stronie przeciwnej

Art.  7. 4

Po upływie czasokresu, na który prawo nadano (art. 2) przechodzą zakłady gazu ziemnego, o ile im nie będzie przyznane przedłużenie uprawnienia, na własność Państwa bez odszkodowania. Wcześniejszy wykup jest dopuszczalny tylko z ważnych powodów natury publicznej, stwierdzonych, w orzeczeniu Ministerstwa Przemysłu i Handlu, za cenę szacunkową. Zakłady gazu ziemnego gmin własne nie ulegają wykupowi.

O ile przed upływem okresu czasu, na który prawo nadano (art. 2), zajdzie potrzeba wstrzymania ruchu w zakładzie gazu ziemnego, a okręgowy urząd górniczy po wysłuchaniu rzeczoznawców i stron zainteresowanych stwierdzi, że amortyzacja jego jeszcze nie nastąpiła, urządzenia zakładu tego stają się własnością uprawnionego, jeśli Państwo z przysługującego mu prawa wykupu nie skorzysta

Art.  8.

Pod warunkami określonemi w art. 7 rząd może wykupić już istniejące zakłady gazu ziemnego. Nie podlegają one jednak innym postanowieniom ustawy niniejszej, dopóki nie zamierzają powiększyć swych rozmiarów. Przez powiększenie należy rozumieć rozszerzenie zakładów poza zapotrzebowanie miejscowe.

Art.  9.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia. Wykonanie porucza się Ministrowi Przemysłu i Handlu.

1 Art. 2 zmieniony przez art. 2 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.362) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 marca 1928 r.
2 Art. 4`` zmieniony przez art. 3 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.362) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 marca 1928 r.
3 Art. 6 zmieniony przez art. 4 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.362) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 marca 1928 r.
4 Art. 7 zmieniony przez art. 5 rozp. z mocą ustawy z dnia 22 marca 1928 r. (Dz.U.28.38.362) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 marca 1928 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz. Praw P. Pol.1919.39.292

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Wyłączne upoważnienie Państwa do zakładania rurociągów, służących do prowadzenia gazów ziemnych, regulowania produkcji i zużytkowania ich.
Data aktu: 02/05/1919
Data ogłoszenia: 09/05/1919
Data wejścia w życie: 09/05/1919