W latach 1946-1949 Andrzej Wajda studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, następnie - w latach 1949-1953 - reżyserię w Łodzi, a pierwsze kroki w zawodzie stawiał u boku Aleksandra Forda przy realizacji filmu Piątka z ulicy Barskiej. W latach 1972-1983 pełnił funkcję kierownika artystycznego Zespołu Filmowego X, a od 1978 do 1983 r. - prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Był również członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Europejskiej Akademii Filmowej i francuskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Andrzej Wajda - reżyser niezwykle płodny i wszechstronny - miał w swoim bogatym dorobku filmy psychologiczne, historyczne, polityczne oraz adaptacje dzieł literatury pięknej. W każdym z tych gatunków stworzył obrazy, które trwale zapisały się w historii polskiego kina. W dowód uznania wybitnych zasług został doktorem honoris causa kilku uniwersytetów, kawalerem - między innymi - Orderu Orła Białego i francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej oraz otrzymał niezliczone prestiżowe nagrody i wyróżnienia polskie i zagraniczne, wśród których poczesne miejsce zajmuje canneńska Złota Palma dla filmu Człowiek z żelaza. Cztery Jego filmy otrzymały oscarowe nominacje, a kiedy w 2000 r. odbierał tę najważniejszą z nagród - Oscara za całokształt dokonań - filmowy świat oklaskiwał pięć dekad Jego wybitnych osiągnieć reżyserskich.
Dzieła autora Popiołu i diamentu skalą artystycznych dokonań i jakością obywatelskiej postawy plasują Go wśród najwybitniejszych twórców kultury polskiej XX i początków XXI wieku. Swą twórczością zbudował On pomost pomiędzy "polskim czasem przeszłym" a teraźniejszością i przyszłością. Filmy Człowiek z marmuru i Człowiek z żelaza miały decydujący wpływ na społeczne wyobrażenie rodzącego się ruchu "Solidarności" i odegrały olbrzymią rolę w jego spopularyzowaniu na Zachodzie. Zarówno osobiście, jak i przez swoje dzieła stał się Andrzej Wajda ambasadorem Polski i polskiej kultury w świecie. Jego filmy weszły do kanonu arcydzieł światowego kina i stanowią bezcenny polski depozyt w archiwach dziesiątej muzy.
Reżyseria filmowa, teatralna i telewizyjna to najważniejszy, ale nie jedyny obszar dokonań Andrzeja Wajdy. Jako Mistrz i Mentor uformował On bowiem całe generacje ludzi, którzy z Jego praktyki artystycznej i postawy wobec świata czerpali wzorce i twórcze inspiracje.
Andrzej Wajda był także wyjątkowym Artystą - Obywatelem. Jako Senator I kadencji w działaniach społecznych, politycznych i obywatelskich przekuwał w praktykę to, co postulował swoją sztuką - odpowiedzialność za Polskę, za miejsce i czas, w których żył. Ten "organizator narodowej wyobraźni" (jak by to ujął Cyprian Kamil Norwid) brał sprawy publiczne w swoje ręce. Kiedy otrzymał znaczącą japońską nagrodę filmową, całą kwotą i osobistym zaangażowaniem wsparł krakowskie Muzeum Narodowe, co zaowocowało powstaniem miejsca wyjątkowego - Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha". Jego podobnie hojnych inicjatyw było więcej, by wymienić tylko Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Radomiu.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że tworzymy swą teraźniejszość i przyszłość, "stojąc na ramionach gigantów", i nie wyobraża sobie polskiej kultury bez dzieł i osoby tego wybitnego Artysty. Dlatego - w uznaniu Jego twórczości i dokonań - ustanawia rok 2026 Rokiem Andrzeja Wajdy.
Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025
Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.
19.11.2025
Resort pracy opublikował trzecią już wersję projektu zmian w ustawie o PIP. Chce, żeby nawet wtedy, gdy decyzja inspektora pracy, stwierdzająca istnienie stosunku pracy, zostanie uchylona przez Głównego Inspektora Pracy albo decyzja GIP - uchylona przez sąd, to stwierdzony w niej stosunek pracy będzie trwał - od dnia doręczenia pracodawcy decyzji okręgowego inspektora pracy do dnia jej uchylenia przez GIP albo do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu albo do rozwiązania stosunku pracy, jeśli rozwiązanie to nastąpiło przed wydaniem prawomocnego orzeczenia. Utrzymano największe kontrowersje i pogłębiono wątpliwości - wskazują prawnicy.
15.11.2025| Identyfikator: | M.P.2025.461 |
| Rodzaj: | Uchwała |
| Tytuł: | Ustanowienie roku 2026 Rokiem Andrzeja Wajdy |
| Data aktu: | 14/05/2025 |
| Data ogłoszenia: | 19/05/2025 |