Upamiętnienie Wandy Telakowskiej w 120. rocznicę urodzin

UCHWAŁA
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 23 kwietnia 2025 r.
w sprawie upamiętnienia Wandy Telakowskiej w 120. rocznicę urodzin

Wanda Telakowska, urodzona 20 kwietnia 1905 roku w Sosnowcu, była wybitną polską artystką plastyczką, graficzką i organizatorką polskiego wzornictwa przemysłowego. Jej życie i działalność miały kluczowe znaczenie dla rozwoju kultury i sztuki użytkowej w Polsce.

Po ukończeniu Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie Telakowska podjęła własną twórczość artystyczną nagradzaną także za granicą, z której zrezygnowała po II wojnie światowej, koncentrując się na upowszechnianiu kultury plastycznej i organizowaniu nowoczesnego wzornictwa przemysłowego. W latach 1945-1950, pracując w Ministerstwie Kultury i Sztuki, inicjowała współpracę artystów z przemysłem, organizowała praktyki twórców w zakładach produkcyjnych i tworzyła zbiory wzorcowych projektów, które miały służyć nowoczesnej produkcji.

Pomysłodawczyni założonego w 1950 roku Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, do 1968 roku była jego dyrektorem ds. artystycznych. Pod jej kierownictwem Instytut stał się wiodącym ośrodkiem projektowania mebli, tkanin, odzieży, ceramiki i innych wyrobów codziennego użytku. Telakowska konsekwentnie dążyła do tego, by przedmioty otaczające ludzi na co dzień łączyły funkcjonalność z wysoką jakością estetyczną, a sztuka przenikała wszystkie sfery życia społecznego.

Motto jej działalności - "piękno na co dzień dla wszystkich" - do dziś przyświeca misji Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Nie tylko stanowi inspirację dla kolejnych pokoleń projektantów, lecz także przypomina o tym, jak istotną rolę odgrywa wzornictwo w rozwoju gospodarki i poprawie jakości życia społecznego.

Telakowska współpracowała z artystami ludowymi z różnych regionów Polski, włączając tradycyjne wzory do nowoczesnego designu, co przyczyniło się do zachowania i promocji dziedzictwa kulturowego. Była także autorką i współautorką licznych publikacji, takich jak Twórczość ludowa w nowym wzornictwie (1954), Problemy wzornictwa przemysłowego (1966) czy W kręgu chłopskiej kultury (1970), w których podkreślała znaczenie integracji sztuki ludowej z nowoczesnym wzornictwem.

W 1957 roku, na wniosek Rady Naukowej Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla Pracowników Nauki przyznała jej tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego. W 1977 roku została uhonorowana Nagrodą im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej.

W 120. rocznicę urodzin Wandy Telakowskiej Senat Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tę wybitną postać, której praca i pasja przyczyniły się do rozwoju polskiego wzornictwa przemysłowego oraz wzbogaciły polską kulturę.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Zmiany w prawie

Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Orzeczenie sądu po latach nie usunie skutków decyzji PIP

Resort pracy opublikował trzecią już wersję projektu zmian w ustawie o PIP. Chce, żeby nawet wtedy, gdy decyzja inspektora pracy, stwierdzająca istnienie stosunku pracy, zostanie uchylona przez Głównego Inspektora Pracy albo decyzja GIP - uchylona przez sąd, to stwierdzony w niej stosunek pracy będzie trwał - od dnia doręczenia pracodawcy decyzji okręgowego inspektora pracy do dnia jej uchylenia przez GIP albo do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu albo do rozwiązania stosunku pracy, jeśli rozwiązanie to nastąpiło przed wydaniem prawomocnego orzeczenia. Utrzymano największe kontrowersje i pogłębiono wątpliwości - wskazują prawnicy.

Grażyna J. Leśniak 15.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2025.370

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Upamiętnienie Wandy Telakowskiej w 120. rocznicę urodzin
Data aktu: 23/04/2025
Data ogłoszenia: 28/04/2025