Rachunki bankowe przedsiębiorstw zagranicznych, przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym i zagranicznych podmiotów gospodarczych oraz wysokość oprocentowania wkładów gromadzonych na tych rachunkach.

ZARZĄDZENIE
PREZESA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
z dnia 12 listopada 1983 r.
w sprawie rachunków bankowych przedsiębiorstw zagranicznych, przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym i zagranicznych podmiotów gospodarczych oraz wysokości oprocentowania wkładów gromadzonych na tych rachunkach.

Na podstawie art. 18 ust. 1 i art. 19 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 7, poz. 56) zarządza się, co następuje:
§  1. 1
Przepisy zarządzenia stosuje się do rachunków bankowych prowadzonych w Banku Polska Kasa Opieki S.A. w walutach wymienialnych określonych przez Narodowy Bank Polski i w walucie polskiej dla dokonywania rozliczeń obrotów towarowych i usługowych w kraju i z zagranicą przez:
1)
zagraniczne podmioty gospodarcze, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne (Dz. U. z 1985 r. Nr 13, poz. 58), zwanej dalej "ustawą",
2)
przedsiębiorstwa zagraniczne i przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym, o których mowa w art. 6 pkt 2 i 3 ustawy.
§  2. 2
Zagraniczne podmioty gospodarcze, przedsiębiorstwa zagraniczne i przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym mogą posiadać rachunki bankowe w walutach wymienialnych i w walucie polskiej:
1)
bieżące, z wkładami płatnymi na każde żądanie,
2)
terminowe: 6-miesięczne, 12-miesięczne, 24-miesięczne i 36-miesięczne.
§  3.
Zagraniczne podmioty gospodarcze, o których mowa w § 1 pkt 1, mogą posiadać rachunki:
1)
bieżące lub terminowe w walutach wymienialnych, zwane dalej rachunkami "D-W", na które wpłacany jest depozyt założycielski,
2) 3
bieżące lub terminowe w walucie polskiej, zwane dalej rachunkami "D-Z", na które wpłacany jest dochód z tytułu realizacji ich praw do przedsiębiorstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
§  4.
Przedsiębiorstwa zagraniczne i przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym, o których mowa w § 1 pkt 2, mogą posiadać bieżące rachunki:
1)
w walutach wymienialnych, dla finansowania obrotów związanych z:
a)
działalnością eksportowo-importową, zwane dalej rachunkami "E-I",
b)
działalnością inwestycyjną w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwane dalej rachunkami "F",
2) 4
w walucie polskiej, dla finansowania obrotów związanych z:
a)
działalnością eksportowo-importową z krajami członkowskimi Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, zwane dalej rachunkami "Z-KS",
b)
działalnością związaną z gospodarką eksploatacyjną, inwestycjami modernizacyjnymi, odtworzeniowymi oraz rozwojowymi, innymi niż niezbędne do podjęcia tych rodzajów działalności gospodarczej, które zostały określone w pierwszym zezwoleniu dla zagranicznego podmiotu gospodarczego, zwane dalej rachunkami "R".
§  5.
1.
Rachunki "D-W", "E-I" i "F" mogą być zasilane z tytułów zgodnych z zezwoleniem dewizowym w formie:
1)
przekazów pieniężnych bankowych i pocztowych z zagranicy, realizacji akredytyw, inkasa, czeków bankierskich imiennych i na okaziciela oraz czeków podróżniczych - w walutach wymienialnych,
2)
wpływów w pieniądzach zagranicznych stanowiących waluty wymienialne, w granicach kwot uwidocznionych w pisemnej deklaracji przywozu, potwierdzonej przez polski urząd celny, lub w zaświadczeniu wystawionym przez taki urząd,
3)
przelewów z innych bankowych rachunków walutowych.
2. 5
Rachunki "F" mogą być również zasilane przelewami z rachunków walutowych obywateli polskich - osób krajowych, którzy uzyskali zezwolenie na wniesienie do przedsiębiorstwa zagranicznego wkładu w postaci wartości dewizowych.
§  6.
1.
Wypłaty z rachunków "D-W", "F" i "E-I", prowadzonych w walutach wymienialnych, mogą być dokonywane zgodnie z warunkami i z tytułów określonych w zezwoleniu dewizowym, w formie:
1)
przekazów pieniężnych za granicę, inkasa importowego, akredytywy importowej, czeków bankierskich lub podróżniczych, w pieniądzach zagranicznych z prawem wywozu za granicę,
2) 6
przelewów na inne bankowe rachunki prowadzone w walutach wymienialnych i w walucie polskiej.
2. 7
Jeśli podmioty otrzymujące przelewy z rachunków "D-W", "E-I" i "F" nie mają uprawnień do posiadania rachunków walutowych, przelewy powinny być dokonywane w równowartości w walucie polskiej odpowiedniej kwoty w walucie wymienialnej przelewanej z rachunku walutowego.
§  7.
1.
Wyboru formy wpłat i wypłat, o których mowa w § 5 i 6, dla poszczególnych rodzajów rachunków prowadzonych w walutach wymienialnych dokonuje Prezes Banku Polska Kasa Opieki S.A.
2.
Wyboru waluty rachunku spośród walut wymienialnych dokonuje Bank Polska Kasa Opieki S.A. w uzgodnieniu z klientem.
§  8. 8
 
1.
Rachunki "D-Z" mogą być zasilane przelewami lub wpłatami w walucie polskiej, do wysokości dochodu z realizacji praw zagranicznych podmiotów gospodarczych do przedsiębiorstwa.
2.
Rachunki "D-Z" mogą być również zasilane w formie przelewów z Banku Polska Kasa Opieki S.A. z tytułu odprzedaży walut wymienialnych pochodzących z eksportu, o którym mowa w art. 32 ustawy.
3.
Wypłaty z rachunku "D-Z" mogą być dokonywane w kraju w walucie polskiej na cele określone w art. 32, art. 33 i art. 36 ustawy - w pieniądzach lub w formie przelewów na rzecz jednostek uprawnionych do sprzedaży towarów lub świadczenia usług.
§  9.
Rachunki "Z-KS" mogą być zasilane z tytułów zgodnych z warunkami zezwolenia dewizowego w formie:
1)
przelewów z Banku Handlowego w Warszawie S.A.,
2) 9
wpłat w walutach krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, pobranych i nie wykorzystanych na koszty zagranicznej podróży służbowej.
§  10.
Wypłaty z rachunków "Z-KS" mogą być dokonywane z tytułów zgodnych z zezwoleniem dewizowym w formie:
1)
przelewów na rachunki bankowe przedsiębiorstw uprawnionych do prowadzenia działalności w zakresie handlu zagranicznego z krajami członkowskimi Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej,
2)
przekazów pieniężnych do krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej,
3)
pieniędzy lub czeków w walutach krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej z prawem wywozu za granicę w razie wyjazdów służbowych pracowników przedsiębiorstw - obywateli polskich.
§  11.
Rachunki "R" mogą być zasilane w formie:
1)
wpłat pieniężnych lub przelewów bankowych z tytułów określonych w zezwoleniu na prowadzenie działalności,
2)
przelewów z Banku Polska Kasa Opieki S.A. z tytułu odprzedaży walut wymienialnych pochodzących z wpływów z eksportu przedsiębiorstwa,
3) 10
przelewów równowartości w walucie polskiej kwot w walutach wymienialnych pochodzących z rachunków "D-W", "E-I" i "F".
§  12. 11
Z rachunków "R" mogą być dokonywane wypłaty:
1)
w walucie polskiej - w pieniądzach lub w formie przelewów bankowych na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej,
2)
w walutach wymienialnych - w formie przekazu za granicę, wypłaty w pieniądzach zagranicznych z prawem wywozu za granicę lub przelewu na rachunek walutowy "C" osoby zagranicznej - z tytułu realizacji uprawnień do transferu za granicę odpowiedniej części zysku.
§  13. 12
 
1.
Wkłady na rachunkach "D-W":
1)
osób fizycznych:
a)
bieżących - są oprocentowane w wysokości ustalonej przez Bank Polska Kasa Opieki S.A. w granicach od 3% do 5% w stosunku rocznym,
b)
terminowych - są oprocentowane w wysokości ustalonej przez Bank Polska Kasa Opieki S.A. w granicach od 4% do 11% w stosunku rocznym, w zależności od waluty rachunku, wysokości wkładu, terminu oraz stopy procentowej na międzynarodowych rynkach walutowych,
2)
osób prawnych:
a)
bieżących - nie podlegają oprocentowaniu,
b)
terminowych - są oprocentowane w wysokości określonej w pkt 1 lit. b).
2.
Wkłady na rachunkach "D-Z":
1)
terminowych:
a)
6-miesięcznych - są oprocentowane w wysokości 5%,
b)
12-miesięcznych - są oprocentowane w wysokości 6%,
c)
24-miesięcznych - są oprocentowane w wysokości 8%,
2)
bieżących - nie podlegają oprocentowaniu.
§  14.
1.
Odsetki od wkładów na rachunkach są obliczane i dopisywane w walucie rachunku.
2.
Odsetki od wkładów płatnych na każde żądanie dolicza się do wkładów raz w roku w terminach ustalonych przez bank prowadzący rachunek albo przy podejmowaniu wkładu w całości w związku z likwidacją rachunku. Odsetki od wkładów terminowych dolicza się z upływem terminu wkładu.
3.
Odsetki od wkładów terminowych dłuższych niż 12 miesięcy oblicza się od łącznej kwoty wkładów i odsetek za okresy wcześniejsze.
4.
Jeżeli wkład terminowy nie zostanie podjęty w dniu upływu terminu zadeklarowanego w umowie, umowę przedłuża się na kolejne takie same okresy.
5.
W wypadkach uzasadnionych wysokością wkładu i terminem lokaty bank prowadzący rachunki "D-W" może stosować oprocentowanie wyższe niż ustalone w § 13 ust. 1, w granicach określanych przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
6.
W razie niedotrzymania umowy o wkład terminowy i wcześniejszego podjęcia wkładu w całości lub w części, cały wkład podlega oprocentowaniu w wysokości ustalonej dla wkładów płatnych na każde żądanie.
§  15.
1. 13
Do przeliczań walut wymienialnych i walut krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na walutę polską oraz waluty polskiej na waluty wymienialne i na waluty krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej stosuje się kursy ustalone przez Narodowy Bank Polski:
1)
"kupno-sprzedaż" dla dewiz - gdy przedmiotem operacji są czeki, przekazy lub przelewy opiewające na walutę inną niż waluta rachunku,
2)
"kupno-sprzedaż" dla pieniędzy - gdy przedmiotem transakcji bankowej są pieniądze zagraniczne inne niż waluta rachunku,
3)
"sprzedaż" dla dewiz - przy przekazach za granicę w walucie rachunku.
2. 14
Przy wypłatach lub przelewach w złotych z rachunku walutowego na rachunki bankowe w walucie polskiej przedsiębiorstw lub innych jednostek gospodarki uspołecznionej stosuje się kurs "kupno" dla dewiz.
§  16.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym zarządzeniu stosuje się przepisy zarządzenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 10 grudnia 1982 r. w sprawie ogólnych zasad otwierania i prowadzenia rachunków bankowych (Monitor Polski Nr 31, poz. 274).
§  17. 15
(skreślony).
§  18.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
2 § 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
3 § 3 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
4 § 4 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
5 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
6 § 6 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
7 § 6 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
8 § 8 zmieniony przez § 1 pkt 5 i 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
9 § 9 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
10 § 11 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
11 § 12 zmieniony przez § 1 pkt 7 i 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
12 § 13 zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
13 § 15 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
14 § 15 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.
15 § 17 skreślony przez § 1 pkt 10 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1987 r. (M.P.88.5.50) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 15 lutego 1988 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1983.39.231

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Rachunki bankowe przedsiębiorstw zagranicznych, przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym i zagranicznych podmiotów gospodarczych oraz wysokość oprocentowania wkładów gromadzonych na tych rachunkach.
Data aktu: 12/11/1983
Data ogłoszenia: 12/12/1983
Data wejścia w życie: 12/12/1983