Planowanie, kontrola i korekta funduszu płac w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych, samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego, przedsiębiorstwach geologicznych, geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych.

INSTRUKCJA

PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI PLANOWANIA PRZY RADZIE MINISTRÓW

z dnia 4 sierpnia 1962 r.

w sprawie planowania, kontroli i korekty funduszu płac w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych, samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego, przedsiębiorstwach geologicznych, geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych.

Na podstawie § 2 uchwały nr 52 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1960 r. w sprawie zasad planowania, kontroli i korekty funduszu płac w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych (Monitor Polski z 1960 r. Nr 18, poz. 90 i Nr 42, poz. 203) w związku z § 38 ust. 2 uchwały nr 106 Rady Ministrów z dnia 27 marca 1962 r. w sprawie zasad i trybu kontroli funduszu płac przedsiębiorstw uspołecznionych wykonywanej przez banki (Monitor Polski Nr 29, poz. 123) ustala się, co następuje:

Ustalanie planów funduszu płac.

§  1.

1. Plan funduszu płac resortu, ustalony w planach techniczno-ekonomicznych przedsiębiorstw budowlano-montażowych, samodzielnych oddziałów wykonawstwa inwestycyjnego (SOWI) i przedsiębiorstw geologicznych, nie może w sumie łącznej przekraczać kwoty ustalonej dla danego resortu w narodowym planie gospodarczym, wyjątkiem przypadków przewidzianych w niniejszej instrukcji. Ilekroć w przepisach następnych mowa jest o ministerstwach, należy rozumieć także urzędy centralne, a w odniesieniu do przedsiębiorstw terenowych - prezydia wojewódzkich rad narodowych.

2. Ministerstwa zobowiązane są do tworzenia rezerwy w wysokości i w ramach kwot funduszu płac ustalonych corocznie w uchwale o narodowym planie gospodarczym. Rezerwy funduszu płac tworzyć mogą także jednostki nadrzędne nad przedsiębiorstwami (zarządy, zjednoczenia). Rezerwa ta powinna być przeznaczona na korektę nieprawidłowości podziału planowanego funduszu płac, a także na zwiększenie planowanego funduszu płac przedsiębiorstw w razie podejmowania dodatkowych zadań lub powstania innych uzasadnionych potrzeb.

3. O wysokości utworzonej rezerwy funduszu płac ministerstwo powiadamia centralę banku finansującego działalność przedsiębiorstw bezpośrednio po opracowaniu planów techniczno-ekonomicznych przedsiębiorstw oraz zbiorczych zestawień jednostek nadrzędnych i ministerstw.

§  2.

1. Plan funduszu płac przedsiębiorstwa ustala się w ramach dyrektywnego limitu funduszu płac określonego przez jednostkę nadrzędną wraz z podziałem na fundusz osobowy i fundusz bezosobowy.

2. W planach funduszu płac, o których mowa w ust. 1, wyodrębnia się:

A. w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych i samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego:

1) fundusz płac osobowy z podziałem na:

a) fundusz płac robotników (bez premii),

w tym:

robotników produkcji podstawowej,

robotników produkcji pomocniczej,

robotników usług produkcyjnych,

b) fundusz premiowy robotników,

w tym:

robotników produkcji podstawowej,

robotników produkcji pomocniczej,

robotników usług produkcyjnych,

c) fundusz płac pracowników umysłowych (bez premii),

d) fundusz premiowy pracowników umysłowych,

e) fundusz płac pozostałych pracowników fizycznych,

f) fundusz płac uczniów,

2) bezosobowy fundusz płac;

B. w przedsiębiorstwach geologicznych, hydrogeologicznych i poszukiwań geofizycznych:

1) fundusz płac osobowy z podziałem na:

a) fundusz płac robotników,

b) fundusz płac pracowników umysłowych,

w tym: bezpośrednio produkcyjnych,

c) fundusz płac pozostałych pracowników fizycznych,

d) fundusz płac uczniów,

2) bezosobowy fundusz płac;

C. w przedsiębiorstwach geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych:

1) fundusz płac osobowy z podziałem na:

a) fundusz płac pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych bezpośrednio w produkcji,

- fundusz płac robotników zatrudnionych bezpośrednio w produkcji,

- fundusz płac robotników zatrudnionych pośrednio w produkcji,

w tym: robotników produkcji pomocniczej,

b) fundusz płac pracowników umysłowych nie zatrudnionych bezpośrednio w produkcji (bez premii),

c) fundusz premiowy pracowników umysłowych nie zatrudnionych bezpośrednio w produkcji,

d) fundusz płac personelu obsługi,

2) bezosobowy fundusz płac;

D. w funduszu premiowym - premie z tytułu Karty Górnika, Skalnika, Wiertnika.

3. Fundusz płac robotników produkcji pomocniczej oraz usług produkcyjnych wyodrębnia się z funduszu płac robotników stosownie do ustaleń ust. 2 cz. A pkt 1 i cz. C pkt 1 lit. a), pod warunkiem że:

1) w planie przedsiębiorstwa wyodrębniono produkcję pomocniczą lub usługi produkcyjne,

2) ewidencja księgowa zapewnia ścisłe rozgraniczenie produkcji lub usług produkcyjnych od pozostałych rodzajów produkcji; rozgraniczenie to powinno dotyczyć co najmniej wartości produkcji lub usług, kosztów własnych oraz funduszu płac.

4. W planie osobowego funduszu płac należy dla grup zatrudnienia wymienionych w ust. 2 cz. A pkt 1, cz. B pkt 1, cz. C pkt 1 wyodrębnić kwoty dopłat za pracę w godzinach nadliczbowych i w dnie wolne od pracy, wypłat za rozłąkę oraz wypłat za szkolenie wewnątrzzakładowe. Wyodrębnienie wypłat za rozłąkę nie dotyczy przedsiębiorstw wymienionych w ust. 2 cz. B.

5. Plan funduszu płac robotników wymienionych w ust. 2 cz. A pkt 1 lit. a), cz. B pkt 1 lit. a), cz. C pkt 1 lit. a) ustala się na podstawie analizy programu produkcji i uwzględnienia rodzajów obiektów, a tam gdzie to jest możliwe - także rodzajów robót lub asortymentów. Należy przy tym uwzględnić usprawnienia w zakresie organizacji robót, zachowanie pełnej dyscypliny płac, poprawę zaopatrzenia materiałowego, zwiększenie wyposażenia i wykorzystania sprzętu, środków transportowych itp. Plan funduszu premiowego wymieniony w ust. 2 cz. A pkt 1 lit. b) ustala się stosownie do przepisów uchwały nr 164 Rady Ministrów z dnia 16 maja 1960 r. o zmianie uchwały nr 50 z dnia 7 marca 1958 r. w sprawie płac w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych.

6. Planowany osobowy fundusz płac innych grup zatrudnienia wymienionych w ust. 2 cz. A pkt 1 lit. c), d), e), f), cz. B pkt 1 lit. c), d), cz. C pkt 1 lit. b), c), d) ustala się na podstawie niezbędnych stanowisk, obowiązujących stawek płac oraz zasad premiowania.

7. Planowany bezosobowy fundusz płac ustalany jest na podstawie przewidywanych niezbędnych doraźnych usług oraz obowiązujących zasad wynagradzania za te usługi.

8. Prace związane z naprawą i przeróbką konstrukcji urządzeń i maszyn dostarczanych przez inwestora lub innego dostawcę, a wynikające z wad produkcyjnych zawinionych przez producenta, powinny być objęte planem zatrudnienia i planem funduszu płac producenta. W razie niemożności wykonania tych prac przez producenta i zlecenia ponadplanowego wykonania tych robót przedsiębiorstwu budowlano-montażowemu, osobowe wydatki z tego tytułu obciążają fundusz płac producenta. Tryb postępowania określają odrębne przepisy szczegółowe, zawarte w instrukcji Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z dnia 26 sierpnia 1960 r. w sprawie trybu postępowania przy obciążaniu funduszu płac producenta maszyn, konstrukcji i urządzeń w przypadku dokonania naprawy tych maszyn, konstrukcji i urządzeń przez przedsiębiorstwo budowlano-montażowe (Monitor Polski Nr 69, poz. 328).

§ 3. W razie stwierdzenia, że przedsiębiorstwo nieprawidłowo ustaliło plan funduszu płac bądź jego podział na kwartały, jednostka nadrzędna z własnej inicjatywy lub na wniosek banku finansującego przedsiębiorstwo zarządzi dokonanie odpowiednich poprawek w planie.

Zmiany planu funduszu płac.

§  4.

1. 1 Zmiany planu funduszu płac przedsiębiorstw mogą być dokonywane do końca roku obrachunkowego w następujących przypadkach:

1) zwiększenia planu funduszu płac w związku ze zmianami zadań produkcyjnych, będącymi wynikiem realizacji uchwał Rady Ministrów lub innych organów do tego upoważnionych,

2) zmian organizacyjnych polegających na przejęciu lub przekazaniu przedsiębiorstw, zakładów (baz) i budów.

2. 2 Zmiany planu funduszu płac przedsiębiorstw mogą być dokonywane do dnia 31 października w przypadkach:

1) przekazania przedsiębiorstwom przez jednostkę nadrzędną:

a) funduszu płac z rezerwy będącej do dyspozycji tej jednostki,

b) dotacji z funduszu postępu technicznego,

2) zmniejszenia przez jednostkę nadrzędną funduszu płac z przeniesieniem kwoty zmniejszenia do rezerwy tej jednostki w razie stwierdzenia, że niezależnie od pracy przedsiębiorstwa warunki realizacji zadań ustalonych w planie rocznym pozwalają na wykonanie tych zadań przy mniejszym od planowanego funduszu płac.

3. 3 W przypadkach nie wymienionych w ust. 1 i w ust. 2 zmiany planów funduszu płac mogą być dokonywane za zgodą jednostki nadrzędnej wyłącznie przed upływem terminu rozliczenia funduszu płac za II kwartał roku obrachunkowego, z wyjątkiem przedsiębiorstw elektryfikacji rolnictwa i robót wodno-melioracyjnych, które mogą zmieniać plany funduszu płac do upływu terminu rozliczeń za III kwartał.

4. 4 Decyzje o zmianie planów funduszu płac powinny być powzięte przed początkiem miesiąca, którego dotyczy zmiana, i nie mogą odnosić się do ubiegłych miesięcy.

5. 5 Zwiększenie planu funduszu płac przedsiębiorstwa z rezerwy funduszu płac jednostki nadrzędnej lub ministerstwa przeznaczone na korektę nieprawidłowości tego planu nie wymaga zmian innych elementów planu techniczno-ekonomicznego przedsiębiorstw, chyba że w szczególnie uzasadnionych przypadkach jednostka nadrzędna wyda decyzję odmienną.

6. 6 W razie przekazania niektórych robót, usług i czynności, uwzględnionych w rocznym planie zatrudnienia i funduszu płac przedsiębiorstwa, do wykonania obcym organizacjom należy zwiększyć właściwą pozycję kosztów, przeznaczoną na finansowanie usług obcych, i o tę kwotę odpowiednio zmniejszyć fundusz płac przy zachowaniu zasady, że nie powinno to powodować podwyższenia łącznych kosztów produkcji.

§  5.

1. O dokonanych zmianach, o których mowa w § 4, jednostka nadrzędna powiadamia każdorazowo niezwłocznie bank finansujący oraz raz na kwartał swoje ministerstwo.

2. Ministerstwa zobowiązane są co kwartał zawiadamiać centralę banku finansującego o dokonanych zmianach oraz o wysokości rezerwy funduszu płac jednostek nadrzędnych i ministerstwa.

Zasady kontroli i rozliczania funduszu płac.

§  6.

1. Rozliczenie osobowego funduszu płac polega na porównaniu wykonanego funduszu płac z planem funduszu płac liczonym od początku roku do końca okresu rozliczanego i ustaleniu oszczędności lub przekroczenia funduszu płac z uwzględnieniem przepisów niniejszego paragrafu oraz §§ 7 i 8. Przez plan osobowego funduszu płac należy rozumieć fundusz płac ustalony w rocznym planie techniczno-ekonomicznym z uwzględnieniem dokonanych zmian określonych w § 4.

2. Rozliczenie osobowego funduszu płac dokonywane jest narastająco od początku roku kalendarzowego na koniec każdego kwartału oraz ostatecznie na koniec roku po złożeniu sprawozdania finansowego. W przedsiębiorstwach, które otrzymują premie za wyniki miesięczne, rozliczenie osobowego funduszu płac dokonywane jest od początku roku kalendarzowego na koniec każdego miesiąca i ostatecznie na koniec roku po złożeniu sprawozdania finansowego.

3. Dla przedsiębiorstw, które w myśl § 7 uprawnione są do korygowania w górę osobowego funduszu płac pracowników odpowiednich grup, rozliczenie polega na porównaniu wykonanego osobowego funduszu płac tych pracowników, liczonego od początku roku do końca okresu rozliczanego, z funduszem planowanym, skorygowanym o procent przekroczenia planu zadań produkcyjnych z uwzględnieniem współczynnika korekty, podanego w załączniku do instrukcji.

4. Dla przedsiębiorstw budowlano-montażowych, dla których w załączniku ustalona jest korekta bankowa wyłącznie dla określonego asortymentu robót lub usług, rozliczenie osobowego funduszu płac według zasad określonych w ust. 3 dotyczy wyłącznie funduszu płac robotników zatrudnionych w produkcji, dla której obowiązuje bankowa korekta.

5. W przedsiębiorstwach nie wymienionych w załączniku do niniejszej instrukcji oraz w grupach zatrudnienia, dla których nie dopuszcza się bankowej korekty, rozliczenie osobowego funduszu płac polega na porównaniu wykonanego osobowego funduszu płac pracowników, liczonego od początku roku do końca okresu rozliczanego, z planowanym funduszem płac.

6. Bezosobowy fundusz płac podlega rozliczeniu za okres roczny; plan tego funduszu nie podlega korygowaniu.

7. Przy rozliczaniu wykonany fundusz płac należy pomniejszyć o kwotę wypłaconych, a nie planowanych premii oszczędnościowych określonych odrębnymi przepisami.

Zasady korygowania funduszu płac.

§  7.

1. Bankowa korekta osobowego funduszu płac w górę w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych, samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego oraz w przedsiębiorstwach geologicznych, hydrogeologicznych i poszukiwań geofizycznych dotyczy jedynie osobowego funduszu płac robotników. Rodzaj produkcji, robót lub usług, w których zakresie dopuszcza się korektę funduszu płac, określa załącznik do instrukcji.

2. Bankowa korekta osobowego funduszu płac w przedsiębiorstwach geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych dotyczy osobowego funduszu płac pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych bezpośrednio w produkcji oraz robotników zatrudnionych bezpośrednio i pośrednio w produkcji (§ 2 ust. 2 cz. C pkt 1 lit. a).

3. Jeżeli w przedsiębiorstwach wymienionych w ust. 2 została wprowadzona asortymentowa kontrola płac za czynności produkcyjne pracowników inżynieryjno-technicznych i robotników zatrudnionych bezpośrednio w produkcji, planowany fundusz płac w poszczególnych asortymentach robót koryguje się o procent wykonania wartości produkcji globalnej w tych asortymentach - etapach robót. Pozostałe płace tych pracowników koryguje się o procent wykonania ogólnej wartości produkcji globalnej.

4. Bankowa korekta osobowego funduszu płac w przedsiębiorstwach wymienionych w załączniku pod lp. 84 i 85 dotyczy pracowników bezpośrednio produkcyjnych.

5. Jeżeli w załączniku do instrukcji przewiduje się korektę funduszu płac tylko w odniesieniu do niektórych robót i usług, korekta dopuszczalna jest wyłącznie pod warunkiem stwierdzenia przez właściwy oddział banku finansującego, że zasady planowania zadań produkcyjnych i funduszu płac oraz ewidencja ich wykonania pozwalają na odrębne ich skontrolowanie.

6. Jeżeli w rocznych planach techniczno-ekonomicznych przedsiębiorstw nie zostały wyodrębnione wartości robót i usług, dla których dopuszcza się bankową korektę funduszu płac (ust. 5), przedsiębiorstwa budowlano-montażowe, ubiegające się o korektę funduszu płac, powinny opracować i przedstawić oddziałom banków finansujących roczne plany funduszu płac obejmujące następujące dane:

1) roczne wartości (z podziałem na kwartały) rodzajów robot i usług objętych bankową korektą funduszu płac,

2) roczne wielkości (z podziałem na kwartały) funduszu płac potrzebnego na opłacenie robocizny związanej z wykonywaniem wymienionych w ust. 5 rodzajów robót i usług; wyodrębnione wielkości funduszu płac powinny obejmować środki potrzebne na opłacenie robocizny bezpośredniej, dopłaty dla brygadzistów, dopłaty za pracę w godzinach nadliczbowych oraz inne dopłaty związane z wynagrodzeniem za czas przepracowany, nie powinny natomiast obejmować dopłat za czas nie przepracowany,

3) dokumenty z zakresu ewidencji wykonania wartości produkcji i usług, jakie powinny być przedstawiane oddziałom banków finansujących dla celów korekty funduszu płac, określane są przez Bank Inwestycyjny i Bank Rolny.

7. Planowane kwartalne fundusze premiowe robotników produkcji podstawowej, pomocniczej lub usług produkcyjnych przelicza się w razie niewykonania zadań stosownie do procentu rzeczywiście wykonanej w kwartale produkcji podstawowej, pomocniczej lub usług produkcyjnych. Jeżeli zadania produkcyjne są wykonane lub przekroczone, plan funduszu premiowego robotników nie podlega przeliczeniu.

8. W przedsiębiorstwach, w których pracownicy są uprawnieni do przywilejów z Karty Górnika, Skalnika i Wiertnika, za przeliczony plan funduszu premiowego z tytułu tych kart przyjmuje się kwotę niezbędną do wypłacenia premii.

9. Planowany fundusz płac pracowników umysłowych i pozostałych pracowników fizycznych, wymienionych w § 2 ust. 2 cz. A pkt 1 lit. c), d) i e), cz. B pkt 1 lit. b) i c), cz. C pkt 1 lit. b), c) i d), nie podlega korekcie, z wyjątkiem funduszu płac pracowników umysłowych przedsiębiorstw oraz samodzielnych oddziałów wykonawstwa inwestycyjnego, wymienionych w załączniku do niniejszej instrukcji pod lp. 36a, b, 37, 38, 39, 47 pkt 1, 2, 3 i 4, lp. 62, 79 i 81, w których planowane premie pracowników umysłowych należy przeliczyć zgodnie z zasadami regulaminów premiowania tych pracowników. Natomiast premie z tytułu Karty Górnika, Skalnika i Wiertnika należy przeliczyć w sposób analogiczny, jak podany w ust. 8.

10. 7 Przedsiębiorstwa są uprawnione do wydatkowania osobowego funduszu płac uczniów do wysokości ustalonej w planie techniczno-ekonomicznym. Rozliczenie funduszu płac uczniów za okres roczny polega na porównaniu wykonanego funduszu płac uczniów z planowanym.

11. 8 W razie niewykonania planowanej produkcji przez przedsiębiorstwo, planowana wysokość osobowego funduszu płac odpowiednich grup, objęta wskaźnikiem dyrektywnym, ulega zmniejszeniu stosownie do stopnia wykonania planu produkcji z uwzględnieniem następujących współczynników:

1) w przedsiębiorstwach wymienionych w załączniku do instrukcji - współczynnika korekty ustalonego w tym załączniku;

2) w pozostałych przedsiębiorstwach - współczynnika 0,75.

12. 9 W razie niewykonania zadań produkcyjnych przedsiębiorstw budowlano-montażowych w rozmiarach do 1% (99-99,9%) przy jednoczesnym wykorzystaniu funduszu płac w wysokości planowanej, osobowy fundusz płac nie podlega korygowaniu w dół.

13. 10 W razie niewykonania zadań produkcyjnych w rozmiarach przekraczających 1% (poniżej 99%), osobowy fundusz płac podlega korekcie w dół do poziomu niewykonania zadań z uwzględnieniem przepisu ust. 11.

§  8.

1. Oszczędności lub przekroczenia osobowego funduszu płac w skali przedsiębiorstwa ustala się jako różnicę (saldo) oszczędności i przekroczeń w poszczególnych grupach zatrudnienia.

2. 11 Przy ustalaniu oszczędności lub przekroczenia w skali przedsiębiorstwa budowlano-montażowego, samodzielnego oddziału wykonawstwa inwestycyjnego i przedsiębiorstwa geologicznego przekroczenia funduszu płac pracowników umysłowych nie mogą być pokrywane z oszczędności funduszu płac pozostałych grup pracowników. Oszczędności funduszu płac pracowników umysłowych mogą być zużyte na pokrycie ewentualnych przekroczeń funduszu płac pozostałych pracowników. Oszczędności na funduszu premiowym robotników mają wpływ na rozliczenie osobowego funduszu płac tylko za okres roczny.

3. W przedsiębiorstwach geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych górną granicą wypłat funduszu płac pracowników umysłowych nie zatrudnionych bezpośrednio w produkcji jest planowany fundusz płac tej grupy pracowników. Oszczędności funduszu płac pracowników umysłowych nie zatrudnionych bezpośrednio w produkcji mogą być zużyte na pokrycie ewentualnych przekroczeń funduszu płac pozostałych pracowników.

4. Obliczony według zasad podanych w ust. 1 wynik gospodarki osobowym funduszem płac obciąża się przekroczeniami limitów na wypłatę zasiłków chorobowych.

5. Obliczenie przekroczenia lub oszczędności osobowego funduszu płac zatwierdza dyrektor przedsiębiorstwa.

6. W razie stwierdzenia, że przedsiębiorstwo nieprawidłowo obliczyło oszczędność lub przekroczenie funduszu płac, jednostka nadrzędna z własnej inicjatywy lub na wniosek banku finansującego zarządzi dokonanie odpowiednich poprawek.

§  9.

1. Dyrektor przedsiębiorstwa uprawniony jest do przekroczenia procentowego udziału funduszu płac w wartości produkcji w ramach przyznanego limitu funduszu płac w razie obniżenia ceny sprzedażnej robót w stosunku do roku ubiegłego przy pełnej realizacji zadań rzeczowych z uwzględnieniem przepisu § 7 ust. 1; metody obliczania wielkości obniżki cen i jej wpływu na względne przekroczenie funduszu płac ustalą właściwi ministrowie w porozumieniu z centralą banku finansującego.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa uprawniony jest do przekroczenia funduszu płac i ewentualnie procentowego udziału tego funduszu w wartości produkcji w razie:

1) podjęcia w uzasadnionych przypadkach poligonowej produkcji elementów budowlanych bądź eksploatacji miejscowych surowców mineralnych na potrzeby budowy, nie uwzględnionych w planie rocznym produkcji podstawowej - jeżeli powoduje to obniżkę kosztorysowych cen sprzedażnych produkcji budowlano-montażowej;

2) wykonania robót zleconych w trybie nagłym, związanych z usuwaniem skutków awarii, klęsk żywiołowych itp., o ile spowodowało to zwiększenie udziału funduszu płac w wartości produkcji w porównaniu z przeciętnym udziałem wynikającym z wycinka planu techniczno-ekonomicznego na dany kwartał;

3) wykonywania szczególnie uzasadnionych, nie przewidzianych w planie prac załadunkowych i wyładunkowych w niedziele i święta w godzinach nadliczbowych;

4) wykonywania zleconych przedsiębiorstwu przez zamawiającego napraw oraz przeróbek konstrukcji maszyn i urządzeń importowanych wynikających z wad produkcyjnych, zawinionych przez dostawcę zagranicznego;

5) wypłaty dodatków do robót wykonywanych w warunkach zimowych przez przedsiębiorstwa budowlano-montażowe ponad kwoty przewidziane w odpowiednim wycinku planu techniczno-ekonomicznego z uwzględnieniem przepisów obowiązujących w tym zakresie.

3. Dyrektor jednostki nadrzędnej może uznać przekroczenie funduszu płac przedsiębiorstwa za usprawiedliwione, jeżeli jest ono spowodowane:

1) wprowadzeniem zmian w technologii wierceń, wynikających z dokonanego w trakcie wierceń rozeznania struktury geologicznej lub przeprowadzenia dodatkowych badań (hydrologicznych, geofizycznych, gazowości itp.) powodujących naruszenie ustalonej w planie rocznym proporcji pomiędzy wartością produkcji a funduszem płac - za uprzednim zezwoleniem jednostki nadrzędnej;

2) wypłatą wynagrodzeń w okresie wstrzymania robót wodno-melioracyjnych, zarządzonego w porozumieniu z inwestorem na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych, jak np. wysokiego stanu wód, długotrwałych opadów, powodzi itd., z uwzględnieniem obowiązujących przepisów o zasadach wynagradzania w okresie przestojów spowodowanych warunkami atmosferycznymi.

4. Oddział banku finansującego przedsiębiorstwo jest uprawniony do przeprowadzania kontroli słuszności podejmowanych przez dyrektora przedsiębiorstwa i dyrektora jednostki nadrzędnej decyzji w przypadkach, o których mowa w ust. 1, 2 i 3.

5. Jeżeli bank zakwestionował słuszność decyzji uznającej za usprawiedliwione przekroczenie funduszu płac, a dyrektor jednostki nadrzędnej jest zgodny ze stanowiskiem banku, zakwestionowane kwoty podlegają potrąceniu w rozliczeniu funduszu płac przyszłych kwartałów i roku bieżącego lub następnego z uwzględnieniem potrąceń z funduszu premiowego pracowników umysłowych, zgodnie z przepisem § 14 ust. 2. W razie niezgodności stanowisk jednostek, o których wyżej mowa, decyzje podejmuje właściwy minister po zasięgnięciu opinii naczelnego dyrektora banku, a w odniesieniu do przedsiębiorstw gospodarki terenowej - przewodniczący prezydium wojewódzkiej rady narodowej po zasięgnięciu opinii dyrektora oddziału wojewódzkiego właściwego banku.

6. Właściwy minister (poza przypadkami wymienionymi w ust. 1, 2 i 3) po zasięgnięciu opinii naczelnego dyrektora banku, a w stosunku do przedsiębiorstw gospodarki terenowej przewodniczący prezydium wojewódzkiej rady narodowej po zasięgnięciu opinii dyrektora oddziału wojewódzkiego właściwego banku - mogą uznać przekroczenie funduszu płac za nie podlegające obowiązkowi likwidacji w szczególnych gospodarczo uzasadnionych przypadkach.

7. Kwoty przekroczenia funduszu płac, ustalone po każdym kwartale, a uznane za usprawiedliwione, nie powodują sankcji, o których mowa w §§ 10 i 11, oraz nie są przedmiotem potrąceń, o których mowa w § 10 ust. 1 pkt 1 lit. c).

Sankcje związane z przekroczeniem planowanego funduszu płac.

§  10.

1. W razie przekroczenia osobowego funduszu płac na koniec danego okresu:

1) dyrektor przedsiębiorstwa niezwłocznie:

a) zarządzi przeprowadzenie kontroli w celu ustalenia przyczyn przekroczenia,

b) opierając się na wynikach kontroli zarządzi wyciągnięcie konsekwencji wobec osób winnych przekroczenia, a w razie stwierdzenia przestępstwa - zarządzi przekazanie sprawy organom powołanym do ich ścigania,

c) zawiesi wypłaty z funduszu premiowego pracowników umysłowych (w przedsiębiorstwach geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych pracowników umysłowych nie zatrudnionych bezpośrednio w produkcji) do wysokości przekroczenia planowanego funduszu płac, z tym że:

– w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych, geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych nie więcej niż 50% funduszu premiowego,

– w przedsiębiorstwach i samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego wymienionych w załączniku do instrukcji pod lp. 36a, b, 37, 38, 39, 47 pkt 1, 2, 3, 4, lp. 62, 79 i 81 nie więcej niż 10% podstawowych wynagrodzeń pracowników umysłowych,

d) zawiadomi jednostkę nadrzędną oraz właściwy oddział banku o wynikach kontroli i o wydanych zarządzeniach, o których mowa pod lit. b) i c), oraz o środkach przedsięwziętych dla wygospodarowania zaistniałego oraz niedopuszczenia do powstania dalszego przekroczenia funduszu płac;

2) jednostka nadrzędna:

a) przeprowadzi - zależnie od wielkości przekroczeń i wyników kontroli wewnętrznej przedsiębiorstwa - kontrolę własną w przedsiębiorstwie i w miarę potrzeby wyda zarządzenie zmierzające do poprawy gospodarki funduszem płac,

b) w razie stwierdzenia niewłaściwego wykonania przepisów niniejszej instrukcji oraz złego gospodarowania funduszem płac pozbawi premii dyrektora przedsiębiorstwa i głównego księgowego oraz ewentualnie zastępców dyrektora bądź odpowiednio zmniejszy im premię,

c) zarządzi wyciągnięcie wszelkich konsekwencji wobec osób winnych przekroczenia,

d) zawiadomi o wynikach kontroli oraz o wydanych zarządzeniach ministerstwo oraz oddział i centralę banku finansującego.

2. 12 Jeżeli zgodnie z ust. 1 pkt 1 lit. c) ulega zawieszeniu część funduszu premiowego, wówczas premie dla pracowników umysłowych przedsiębiorstwa, ustalone na podstawie obowiązujących przepisów i wewnętrznych regulaminów premiowania, mogą być wypłacane w granicach nie zawieszonej części funduszu premiowego.

3. 13 Pracownicy bezpośrednio odpowiedzialni za gospodarkę w dziedzinie zatrudnienia i funduszu płac oraz pracownicy naruszający dyscyplinę płac w razie wystąpienia w danym kwartale przekroczenia funduszu płac podlegającego obowiązkowi likwidacji nie mogą otrzymać premii z wypłaconej w danym kwartale nie zawieszonej części funduszu premiowego.

4. 14 Sankcje w zakresie premiowania pracowników, posiadających uprawnienia przewidziane w Karcie Górnika, z tytułu przekroczenia rocznego funduszu płac stosowane są w odniesieniu do premii wypłacanych w miesiącu lutym za miesiąc styczeń.

§  11.

1. W razie wygospodarowania w następnych okresach rozliczeniowych danego roku przez przedsiębiorstwa lub jego poszczególne jednostki organizacyjne kwot, pokrywających przekroczenie funduszu płac stwierdzone w okresach wcześniejszych, mogą być dokonane wypłaty z zawieszonego funduszu premiowego.

2. W razie nieuzasadnionego przekroczenia rocznego funduszu płac jednostka nadrzędna zarządzi przepadek funduszu premiowego pracowników umysłowych, zawieszonego zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 lit. c).

§  12.

1. Dyrektor przedsiębiorstwa, w którym powstało przekroczenie funduszu płac podlegające obowiązkowi likwidacji, powinien przedstawić organom samorządu robotniczego lub radzie zakładowej analizę gospodarki funduszem płac i przyczyny przekroczenia funduszu płac wraz z wnioskami do rozpatrzenia i podjęcia odpowiednich uchwał.

2. Jeżeli w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych przekroczenie funduszu płac podlegające obowiązkowi likwidacji za rok obrachunkowy nie zostało pokryte w całości wstrzymanymi premiami zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 lit. c), pozostałą część przekroczenia funduszu płac potrąca się z funduszu nagród dla pracowników na kierowniczych stanowiskach, z tym że kwota potrącenia nie może przekraczać 50% funduszu nagród.

3. Jeżeli w przedsiębiorstwach uprawnionych do tworzenia funduszu zakładowego suma podlegającego obowiązkowi likwidacji przekroczenia funduszu płac za rok obrachunkowy jest wyższa od sumy wstrzymanych premii i nagród zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 lit. c) oraz z ust. 2 niniejszego paragrafu, wówczas minister (przewodniczący prezydium wojewódzkiej rady narodowej) po zapoznaniu się z wnioskiem komisji dyscypliny płac oraz z opinią zarządu głównego właściwego związku zawodowego może zarządzić potrącenie części lub całości nie pokrytego przekroczenia funduszu płac z funduszu zakładowego zgodnie z obowiązującymi przepisami.

4. 15 Potrącenia z funduszu zakładowego z tytułu przekroczenia funduszu płac, podlegającego obowiązkowi likwidacji, będą odprowadzone na specjalny rachunek Ministerstwa Finansów.

5. Przedsiębiorstwa, w których na koniec danego kwartału występuje podlegające obowiązkowi likwidacji przekroczenie funduszu płac, nie pokryte wstrzymanymi premiami, nie są uprawnione do czasu likwidacji tego przekroczenia do dokonywania zaliczkowych wypłat z funduszu zakładowego w części przypadającej na nagrody i świadczenia.

6. Jeżeli w przedsiębiorstwach uprawnionych do tworzenia funduszu zakładowego suma podlegającego likwidacji przekroczenia funduszu płac za rok obrachunkowy jest wyższa od sumy wstrzymanych premii i nagród, zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 lit c) oraz z ust. 2 niniejszego paragrafu, wówczas przy przyznawaniu nagród z funduszu zakładowego - zgodnie z uchwałą Centralnej Rady Związków Zawodowych z dnia 14 lutego 1962 r. w sprawie gospodarowania funduszem zakładowym - pracownicy odpowiedzialni za gospodarkę funduszem płac oraz pracownicy naruszający dyscyplinę płac powinni być pozbawieni nagród z funduszu zakładowego.

Przepisy końcowe.

§ 13. Ministrowie nadzorujący przedsiębiorstwa objęte niniejszą instrukcją składają na koniec każdego kwartału oraz roku planowanego sprawozdania z gospodarki funduszem płac w tych przedsiębiorstwach, przesyłając je Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, Ministrowi Finansów, Przewodniczącemu Komitetu Pracy i Płac oraz centrali banku finansującego.

§  14.

1. Przedsiębiorstwa składają w oddziałach banku finansującego roczne plany techniczno-ekonomiczne oraz plany funduszu płac opracowane według bankowej instrukcji.

2. Oddziały banku finansującego dokonują wypłat na osobowy fundusz płac na podstawie zapotrzebowania złożonego przez przedsiębiorstwa w wysokości zapotrzebowanych kwot, a w razie przekroczenia planowanego funduszu płac dokonują potrącenia z wypłat na fundusz premiowy pracowników umysłowych, zgodnie z ustaleniami § 10 ust. 1 pkt 1 lit. c).

3. Wypłaty na bezosobowy fundusz płac dokonywane są do wysokości określonej w planie techniczno-ekonomicznym z uwzględnieniem zmian, o których mowa w § 4 ust. 1.

4. Przedsiębiorstwo może w porozumieniu z oddziałem banku finansującego ustalić, że wchodzące w skład przedsiębiorstwa jednostki zorganizowane na zasadach pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego mogą składać właściwemu oddziałowi banku odrębne plany i zapotrzebowania środków na fundusze płac.

§ 15. Banki finansujące działalność eksploatacyjną przedsiębiorstw analizują w ramach badań całokształtu działalności tych przedsiębiorstw gospodarkę funduszem płac oraz powiadamiają o wynikach kontroli przedsiębiorstwa i jednostki nadrzędne, przedstawiając swoje wnioski i postulaty zainteresowanym przedsiębiorstwom, jednostkom nadrzędnym i właściwym ministrom bądź prezydiom wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw).

§ 16. Banki finansujące działalność eksploatacyjną przedsiębiorstw dostosują do niniejszych przepisów instrukcję o zasadach wydawania przez te banki środków pieniężnych na fundusz płac w porozumieniu z Ministrem Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Prezesem Centralnego Urzędu Geologii oraz z Prezesem Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii za zgodą Ministra Finansów.

§ 17. Zaleca się Centralnemu Związkowi Spółdzielczości Pracy uregulowanie - zgodnie z przepisami niniejszej instrukcji - zasad planowania, kontroli i korekty funduszu płac w budowlanych spółdzielniach pracy, przy czym ustalenia współczynnika bankowej korekty w górę dla usług dla ludności (wszystkie rodzaje działalności) nie wyżej niż 1,0.

§ 18. Traci moc instrukcja Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z dnia 22 czerwca 1961 r. w sprawie planowania, kontroli i korekty funduszu płac w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych (Monitor Polski Nr 53, poz. 233 oraz Nr 93, poz. 399).

§ 19. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i ma zastosowanie począwszy od narastającego rozliczenia funduszu płac za III kwartał 1962 r.

ZAŁĄCZNIK  ¹⁶

PRZEDSIĘBIORSTWA, DLA KTÓRYCH DOPUSZCZA SIĘ MOŻLIWOŚĆ BANKOWEJ KOREKTY PLANOWANEGO FUNDUSZU PŁAC W GÓRĘ

Objaśnienia ogólne.

1. W pozycjach porządkowych, w których brak określenia rodzaju produkcji, współczynnik korekty dotyczy tylko produkcji podstawowej.

2. W pozycjach porządkowych ze znakiem * współczynnik korekty dotyczy wszystkich trzech rodzajów produkcji (podstawowej, pomocniczej i usług produkcyjnych).

3. W przedsiębiorstwach wymienionych pod lp. 17, 18, 19, 20, 21 i 22 korekta bankowa funduszu płac dotyczy produkcji podstawowej, pomocniczej i usług wyłącznie w zakresie robót specjalnego fundowania.,

		Współczynnik korekty
I.	Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych (w przedsiębiorstwach niżej wymienionych do 2% przekroczenia planu produkcji).
	1. Zjednoczenie Przedsiębiorstw Robót Elektrycznych "Elektromontaż" - dla trzech rodzajów działalności (podstawowej, pomocniczej, usługowej)	1,0
	2. Zjednoczenie Budowy Pieców Przemysłowych - dla trzech rodzajów działalności (podstawowej, pomocniczej, usługowej)	1,0
	3. Zjednoczenie Konstrukcji Stalowych i Urządzeń Przemysłowych "Mostostal" - dla trzech rodzajów działalności (podstawowej, pomocniczej, usługowej)	1,0
	4. Zjednoczenie Przedsiębiorstw Instalacji Przemysłowych - dla trzech rodzajów działalności (podstawowej, pomocniczej, usługowej)	1,0
	5. Zjednoczenie Budownictwa Wodno-Inżynieryjnego - w zakresie robót specjalnego fundowania	0,8
II.	Ministerstwo Górnictwa i Energetyki (w przedsiębiorstwach niżej wymienionych do 2% przekroczenia planu produkcji).
	6. Przedsiębiorstwa Robót Górniczych - dla robót ruchowych	0,9
	7. Zjednoczenie Budowlano-Montażowe Przemysłu Węglowego
	a) Przedsiębiorstwo Montażu Urządzeń Górniczych
	- dla produkcji podstawowej	0,9
	- dla produkcji pomocniczej	0,8
	b) Przedsiębiorstwo Montażu Urządzeń Elektrycznych
	- dla produkcji podstawowej	1,0
	- dla produkcji pomocniczej	0,5
	c) Przedsiębiorstwo Energo-Montażowe Przemysłu Węglowego
	- dla produkcji podstawowej	1,0
	- dla produkcji pomocniczej	0,5
	d) Przedsiębiorstwo Instalacyjne Przemysłu Węglowego - dla produkcji podstawowej	1,0
III.	Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego.
	8. Hutnicze Przedsiębiorstwo Remontowe wyłącznie dla robót remontowych (do 5% przekroczenia planu)
	- dla produkcji podstawowej	0,8
	- dla produkcji pomocniczej	0,5
	9. Zjednoczenie Budownictwa Kopalń Rud (do 2% przekroczenia planu)
	a) Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń Rud Miedzi w Lubinie - dla produkcji podstawowej	0,9
	b) Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe Kopalń Rud w Częstochowie
	- dla produkcji podstawowej	1,0
	- dla produkcji pomocniczej	0,5
IV.	Ministerstwo Przemysłu Chemicznego.
	10. Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń Surowców Chemicznych (do 2% przekroczenia planu)
	- dla produkcji podstawowej	0,9
	- dla produkcji pomocniczej	0,8
V.	Ministerstwo Łączności.
	11. Zjednoczenie Budownictwa Łączności (do 2% przekroczenia planu) - wyłącznie dla robót awaryjnych oraz podzleceń na obiektach oddawanych do użytku	1,0
VI.	Inne jednostki przedsiębiorstw budowlano-montażowych różnych resortów (do 2% przekroczenia planu).
	12. Wyodrębnione organizacyjnie w ramach przedsiębiorstw budowlano-montażowych jednostki usług transportowych - dla usług przewozowych i przeładunkowych	0,8
	13. Wyodrębnione w ramach przedsiębiorstw budowlano- montażowych zakłady produkcji pomocniczej - w zakresie branży mineralnej i produkcji betonów	0,8
	14. Samodzielne oddziały wykonawstwa inwestycyjnego
	a) Samodzielne oddziały wykonawstwa inwestycyjnego działające przy kopalniach węgla kamiennego i brunatnego	0,9
	b) Samodzielne oddziały wykonawstwa inwestycyjnego działające przy przedsiębiorstwach energetyki	0,9
	c) Samodzielne oddziały wykonawstwa inwestycyjnego przy kopalni i Zakładach Przetwórczych Siarki im. Marcelego Nowotki w Machowie k. Tarnobrzega	0,9

1 § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

2 § 4 ust. 2:

- według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 lit. b) instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

3 § 4 ust. 3 zmieniony i według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

4 § 4 ust. 4 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 lit. d) instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

5 § 4 ust. 5 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 lit. d) instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

6 § 4 ust. 6 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 1 lit. d) instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

7 § 7 ust. 10 zmieniony przez § 1 pkt 2 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

8 § 7 ust. 11:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

9 § 7 ust. 12 dodany przez § 1 pkt 4 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

10 § 7 ust. 13 dodany przez § 1 pkt 4 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

11 § 8 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

12 § 10 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

13 § 10 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

14 § 10 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 6 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

15 § 12 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 5 instrukcji z dnia 19 lipca 1963 r. (M.P.63.59.305) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 sierpnia 1963 r.

16 Załącznik zmieniony przez § 1 pkt 7 instrukcji z dnia 12 marca 1964 r. (M.P.64.20.91) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 27 marca 1964 r.

• Identyfikator: M.P.1962.64.304
• Rodzaj: Instrukcja
• Tytuł: Planowanie, kontrola i korekta funduszu płac w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych, samodzielnych oddziałach wykonawstwa inwestycyjnego, przedsiębiorstwach geologicznych, geodezyjnych i geodezyjno-kartograficznych.
• Data aktu: 04/08/1962
• Data ogłoszenia: 25/08/1962
• Data wejścia w życie: 25/08/1962