Uznawanie buhajów, knurów, tryków i kozłów.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA
z dnia 23 czerwca 1955 r.
w sprawie uznawania buhajów, knurów, tryków i kozłów. *

Na podstawie art. 9 ust. 2, art. 10, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1 i art. 15 dekretu o organizacji hodowli zwierząt zarodowych (Dz. U. Nr 6, poz. 34) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zawarte w niniejszym zarządzeniu przepisy o kozłach mają zastosowanie w przypadkach, gdy prezydia wojewódzkich rad narodowych rozciągną stosownie do art. 9 ust. 3 dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o organizacji hodowli zwierząt zarodowych (Dz. U. Nr 6, poz. 34) przepisy o uznawaniu rozpłodników również na kozły.
§  2.
1.
O uznawaniu buhajów, knurów, tryków i kozłów za odpowiednie do hodowli orzekają powiatowe komisje kwalifikacyjne.
2.
Powiatowa komisja kwalifikacyjna składa się z 3 członków, a mianowicie 2 zootechników i lekarza weterynarii.
3.
Jednego zootechnika jako przewodniczącego wyznacza prezydium wojewódzkiej rady narodowej, a pozostałych dwóch członków - prezydium powiatowej rady narodowej.
4.
W razie niemożności wzięcia udziału w czynnościach komisji przez poszczególnych jej członków właściwe prezydia rad narodowych wyznaczają ich zastępców.
5.
W razie gdy uznawaniu podlegają buhaje, knury i tryki mające miejsce stałego postoju na terenie, który znajduje się w obrębie ośrodka hodowli danego gatunku zwierząt, w skład komisji kwalifikacyjnej jako przewodniczący wchodzi kierownik tego ośrodka, a zastępcą jego jest zootechnik, wyznaczony przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej.
6.
Do ważności orzeczeń komisji kwalifikacyjnej potrzebna jest obecność jej pełnego składu, tj. przewodniczącego oraz 2 członków.
§  3.
1.
Uznawanie rozpłodników wymienionych w § 2 ust 1 za odpowiednie do hodowli odbywa się na podstawie oględzin w czasie przeglądów, dokonywanych corocznie przez komisję kwalifikacyjną.
2.
Miejsca przeglądów oraz obszary, z których zwierzęta podlegają przeglądowi, wyznaczają prezydia powiatowych rad narodowych.
3.
Przegląd rozpłodników hodowlanych w państwowych stacjach buhajów i państwowych stacjach inseminacji owiec, podległych Ministrom Rolnictwa oraz Państwowych Gospodarstw Rolnych, odbywa się w siedzibach tych stacji.
4.
Terminy przeglądów wyznaczają prezydia powiatowych rad narodowych; przeglądy buhajów i knurów powinny się odbywać w okresie od 1 marca do 30 czerwca, tryków i kozłów od 1 sierpnia do 30 września.
5.
Prezydia powiatowych rad narodowych ogłaszają miejsca i terminy przeglądów oraz obszary, z których zwierzęta podlegają przeglądom, za pomocą plakatów wywieszanych w każdej wsi co najmniej na 14 dni przed przeglądem, a ponadto w sposób przyjęty w danej miejscowości.
6.
W wyjątkowych przypadkach prezydia powiatowych rad narodowych za zgodą prezydium wojewódzkiej rady narodowej mogą zarządzać dodatkowe przeglądy rozpłodników, które nie mogły być doprowadzone we właściwym czasie.
§  4.
1.
Komisje kwalifikacyjne uznają za odpowiednie do hodowli rozpłodniki należące do rasy uznanej za odpowiednią dla danego terenu i klinicznie zdrowe, w wieku co najmniej: buhaje - 15 miesięcy, knury - 8 miesięcy, tryki i kozły - 6 miesięcy.
2.
Rozpłodniki, które odpowiadają wymaganiom, określonym w ust. 1, a nie osiągnęły w dniu przeglądu przepisowego wieku, może komisja kwalifikacyjna uznać za odpowiednie do hodowli z terminem ważności uznania od dnia, w którym rozpłodniki te osiągną przepisowy wiek.
3.
Jeżeli ilość rozpłodników wybranych w myśl ust. 1 nie jest dostateczna do zapewnienia racjonalnej ich eksploatacji i przy uwzględnieniu potrzeby pokrycia wszystkich samic na danym obszarze, komisja kwalifikacyjna uznaje spośród pozostałych rozpłodników stosunkowo najodpowiedniejsze do hodowli w ilości niezbędnej dla tego obszaru jako rozpłodniki zastępcze.
4.
Rozpłodniki uznane podlegają z urzędu badaniu przez lekarzy weterynarii. W razie wykrycia chorób lub zmian organicznych, w wyniku których rozpłodniki stały się nieodpowiednie do dalszego rozpłodu, prezydium powiatowej rady narodowej może unieważnić wydane świadectwa uznania.
§  5.
1.
Orzeczenie komisji kwalifikacyjnej należy ogłosić posiadaczowi rozpłodnika niezwłocznie na przeglądzie. Orzeczenie to jest ostateczne.
2.
Komisja kwalifikacyjna bezpośrednio po dokonaniu przeglądu wydaje bezpłatnie posiadaczom rozpłodników uznanych świadectwa uznania na formularzach według wzorów stanowiących załączniki nr 1 i 2 do niniejszego zarządzenia.
3.
Świadectwa uznania buhajów i knurów są ważne do końca czerwca, tryków i kozłów zaś do końca września następnego roku kalendarzowego. W uzasadnionych przypadkach komisja kwalifikacyjna może wyznaczyć krótszy termin ważności, podając go na świadectwie.
§  6.
1.
Rozpłodniki uznane, nie zapisane do ksiąg zwierząt zarodowych, będą odpowiednio znaczone przez komisję kwalifikacyjną na prawym uchu podczas przeglądu.
2.
Na świadectwie uznania rozpłodników wpisanych do ksiąg zwierząt zarodowych należy wpisywać numer wpisu do księgi (numer z lewego ucha).
§  7.
Z dokonanego przeglądu komisja kwalifikacyjna sporządza protokół według wzoru stanowiącego załącznik nr 3a do niniejszego zarządzenia.
§  8.
W przypadku przeprowadzenia rozpłodnika uznanego na stały postój do innego województwa lub innego rejonu hodowlanego świadectwo uznania rozpłodnika pozostaje w mocy, jeżeli od potrzeb miejscowych zostanie potwierdzone przez prezydium powiatowej rady narodowej właściwej dla nowego postoju rozpłodnika. Potwierdzenie takie nie może być udzielone, jeżeli rozpłodnik nie należy do rasy lub typu uznanego w myśl przepisów o rejonizacji za odpowiedni do hodowli dla obszaru, na którym ma nowe miejsce stałego postoju.
§  9.
1.
Posiadacze rozpłodników są obowiązani zgłaszać je corocznie do prezydium gromadzkiej rady narodowej: buhaje i knury do dnia 15 lutego, tryki i kozły do dnia 15 lipca. Obowiązkowi zgłoszenia podlegają buhaje, które ukończyły 8 miesięcy i knury, które ukończyły 5 miesięcy w dniu 1 lutego, a tryki i kozły, które ukończyły 5 miesięcy w dniu 1 lipca.
2.
Prezydia gromadzkich rad narodowych na podstawie zgłoszeń i innych danych sporządzają corocznie spisy rozpłodników podlegających obowiązkowi zgłoszenia, mających miejsce stałego postoju na terenie ich działalności, według wzoru stanowiącego załącznik nr 3b do niniejszego zarządzenia. Spisy te prezydia gromadzkich rad narodowych przekazują za pośrednictwem prezydiów powiatowych rady narodowej komisjom kwalifikacyjnym w 2 egzemplarzach.
3.
Wszystkie rozpłodniki przeprowadzone na stały postój z innych terenów powinny być zgłoszone do prezydiów gromadzkich rad narodowych w ciągu 14 dni, licząc od dnia następnego po przeprowadzeniu.
4.
Posiadacze rozpłodników obowiązani są doprowadzić je przed komisje kwalifikacyjne w czasie i miejscu wyznaczonym przez prezydium powiatowej rady narodowej.
5.
Prezydia właściwych rad narodowych mogą zwolnić posiadaczy rozpłodników wpisanych do ksiąg krajowych od ich doprowadzenia przed komisję kwalifikacyjną. Posiadacze zwolnieni od obowiązku doprowadzenia rozpłodników obowiązani są przedstawić komisji kwalifikacyjnej dowód wpisu rozpłodnika do księgi krajowej oraz ważne świadectwo zdrowotności, na podstawie czego komisja kwalifikacyjna wydaje świadectwo uznania (I kategorii - białe).
§  10.
Posiadaczom rozpłodników, które w terminie przeglądu nie były objęte obowiązkiem przedstawienia ich przed komisją kwalifikacyjną z powodu nieosiągnięcia przepisowego wieku, a osiągną wiek przed terminem następnego przeglądu - jeżeli rozpłodniki odpowiadają również pozostałym warunkom uznania określonym w § 4 ust. 1 i 2 - prezydium powiatowej rady narodowej (główny zootechnik) może zezwolić na krycie samic danym rozpłodnikiem na określonym terenie do czasu przeprowadzenia następnego przeglądu.
§  11.
1.
Posiadacze rozpłodników, które nie zostały uznane, obowiązani są poddać je wytrzebieniu w dniu przeglądu.
2.
W przypadku uznania przez lekarza weterynarii, że trzebienie w dniu przeglądu jest nie wskazane ze względu na zdrowie rozpłodnika, posiadacz obowiązany jest poddać go wytrzebieniu w ciągu miesiąca od dnia przeglądu. W przypadkach szczególnych lekarz weterynarii może ten termin przedłużyć. Orzeczenie lekarza weterynarii powinno być wydane w formie zaświadczenia na piśmie.
3.
Prezydia powiatowych rad narodowych organizują trzebienie na koszt Państwa w dniu przeglądu i na specjalnym spędzie kastracyjnym, który powinien się odbyć w ciągu miesiąca od dnia przeglądu.
§  12.
Posiadacze rozpłodników uznanych obowiązani są prowadzić rejestr pokryć i wydawać świadectwa pokrycia na formularzach według wzoru, stanowiącego załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia. Stosowne druki będą dostarczane posiadaczom rozpłodników bezpłatnie przez prezydia powiatowych rad narodowych.
§  13.
1.
Ilekroć w przepisach niniejszego zarządzenia jest mowa o prezydiach powiatowych rad narodowych, należy przez to rozumieć prezydia miejskich rad narodowych miast stanowiących powiaty.
2.
Ilekroć w przepisach niniejszego zarządzenia jest mowa o prezydiach gromadzkich rad narodowych, należy przez to rozumieć również prezydia rad narodowych osiedli oraz miejskich rad narodowych.
§  14.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załączniki

Załącznik nr 1.

(Strona 1)

Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w ....

Powiatowa Komisja Kwalifikacyjna

ŚWIADECTWO UZNANIA I KATEGORII (białe)

nr ....

Powiatowa Komisja Kwalifikacyjna na podstawie art. 10 i art. 12 ust. 2 dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o organizacji hodowli zwierząt zarodowych (Dz. U. Nr 6 poz. 34) uznaje za odpowiedniego do hodowli ...................... nazwy ....... urodzonego

(buhaja, knura, tryka, kozła)

.... nr ....... nr ......... rasy .......

(lewe ucho) (prawe ucho)

Świadectwo niniejsze uprawnia do pokrywania tym buhajem, knurem, trykiem, kozłem*) - krów, loch, owiec-maciorek, kóz*) na obszarze ..............................

i jest ważne od dnia .......19..r. do dnia ........19..r.

Właściciel lub posiadacz .............zamieszkały ........................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pieczęć prezydium powiatowej

rady narodowej

...........................

(podpis przewodniczącego komisji)

..........dnia .....19..r.

__________________________________________________________________________

Przedłuża się ważność świadectwa do dnia ..........19.. r.

Właściciel lub posiadacz ............zamieszkały .........................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pieczęć prezydium powiatowej

rady narodowej

...............................

(podpis przewodniczącego komisji)

.........dnia ......19.. r.

__________________________________________________________________________

Przedłuża się ważność świadectwa do dnia ..........19.. r.

Właściciel lub posiadacz ............zamieszkały .........................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pieczęć prezydium powiatowej

rady narodowej

...............................

(podpis przewodniczącego komisji)

.........dnia ......19.. r.

__________________________________________________________________________

Przedłuża się ważność świadectwa do dnia ..........19.. r.

Właściciel lub posiadacz ............zamieszkały .........................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pieczęć prezydium powiatowej

rady narodowej

...............................

(podpis przewodniczącego komisji)

.........dnia ......19.. r.

__________________________________________________________________________

Uwaga: W razie zmiany właściciela lub posiadacza rozpłodnika świadectwo przekazać nabywcy.

(Strona 2)

Uwagi badań lekarza weterynarii: Uwagi polustracyjne służby zootechnicznej:

_________________________________________________________________________

Adnotacje o przyznanych premiach i nagrodach:

_________________________________________________________________________

Stwierdzenie ilości pokrytych samic (według kwitariusza pokryć):

19... r. 19... r. 19... r. 19... r.

sztuk... sztuk... sztuk... sztuk...

Załącznik nr 2.

(Strona 1)

Prezydium Powiatowej Rady Narodowej

w ........................

Powiatowa Komisja Kwalifikacyjna

ŚWIADECTWO UZNANIA II KATEGORII (żółte)

nr ....

Powiatowa Komisja Kwalifikacyjna na podstawie art. 10 i art. 12 ust. 3 dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o organizacji hodowli zwierząt zarodowych (Dz. U. Nr 6 poz. 34) uznaje jako rozpłodnika zastępczego do hodowli ...............nazwy.......urodzonego

(buhaja, knura, tryka, kozła)

....nr ......nr .........rasy.....

(lewe ucho) (prawe ucho)

Świadectwo niniejsze uprawnia do pokrywania tym buhajem, knurem, trykiem, kozłem*) - krów, loch, owiec-maciorek, kóz*) na obszarze gromady .......................

i jest ważne od dnia .......19..r. do dnia ........19..r.

Właściciel lub posiadacz ............................................

zamieszkały ....................................................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pieczęć prezydium powiatowej

rady narodowej

...........................

(podpis przewodniczącego komisji)

..........dnia .....19..r.

____________________

*) Niepotrzebne skreślić.

(Strona 2)

Uwagi badań lekarza weterynarii: Uwagi polustracyjne służby zootechnicznej:

Załącznik nr 3a.

PROTOKÓŁ KOMISJI KWALIFIKACYJNEJ

Właściciel lub Wypełnia prezydium gromadzkiej rady narodowej Wypełnia komisja kwalifikacyjna
posiadacz Ilość samic*) według stanu na 1. II lub 1. VII Potrzeba rozpłodni-ków

sztuk

Uznano rozpłodników sztuk Brak rozpłodni-ków

sztuk

Indywidualne gospodarstwa chłopskie
Spółdzielnie produkcyjne
Państwowe gospodarstwa rolne podległe Ministrowi Państwowych Gospodarstw Rolnych
Inne państwowe gospodarstwa
..........dnia .....19..r.

Za Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Przewodniczący Komisji

............................ ......................

(podpis) (podpis)

____________

*) Krowy i jałówki w wieku ponad 15 miesięcy.

Lochy i loszki w wieku ponad 6 miesięcy przeznaczone do rozpłodu.

Maciorki-owce i jarlice w wieku ponad 4 miesiące.

Kozy w wieku ponad 8 miesięcy.

Załącznik nr 3b.

Pieczęć prezydium gromadzkiej

rady narodowej

SPIS ROZPŁODNIKÓW

.......................... zgłoszonych według stanu na 1 lutego/1 lipca 19..r.

(buhajów, knurów, tryków, kozłów)

w gromadzie ............powiat..............

Lp. Właściciel lub Miejsce stałego postoju rozpłodnika Wielkość gospo-

darstwa

ha

Numer Data urodzenia rozpłod-

nika

Rasa rozpłodnika*)
posiadacz rozpłodnika (wpisać w kolejności:

a) gospodarstwa

indywidualne

b) spółdzielnie

produkcyjne

c) państwowe

gospodarstwa

rolne podległe

Ministrowi

Państwowych

Gospodarstw

Rolnych

d) inne gospodarstwa

państwowe)

lewego ucha prawego ucha
1 2 3 4 5 6 7 8
Wypełnia powiatowa komisja kwalifikacyjna
Rozpłodnik otrzymał Wyznaczony do
świadectwo I kategorii świadectwo II kategorii premiowania
numer numer Nie Nie tak/nie
świadectwa lewego ucha prawego ucha świadectwa lewego ucha prawego ucha uznano doprowadzono
9 10 11 12 13 14 15 16 17

..........dnia .....19..r.

Za Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Przewodniczący Komisji

............................ ......................

(podpis) (podpis)

*) Rasy bydła: nizinna czarno-biała - n.c.b.

nizinna czerwono-biała - n.cz.b.

czerwona polska - c.p.

simentalska - sim.

Rasy trzody chlewnej: wielka biała typu bekonowego w. b. (a).

wielka biała typu górnicowo-szynkowego - w.b. (b).

biała zwisłoucha - b.z.

puławska - puł.

Rasy owiec: merynos - m-os.

polska owca górska - p.o.g.

karakuł - k-uł.

czrnogłówka - cz-gł.

polska długowełnista - p. dł.

kożuchowa - koż.

Rasy kóz: biała uszlachetniona - biała u.

barwna uszlachetniona - barwna u.

Załącznik nr 4.

ŚWIADECTWO POKRYCIA BUHAJEM*) KNUREM*) TRYKIEM*) KOZŁEM*) Nr....

Rozpłodnik ...........nr......nr.........rasy....... uznany świadectwem

(nazwa) (lewe ucho) (prawe ucho)

..........nr ...........należący do................................

(kategorii) (świadectwa uznania) (nazwisko i imię posiadacza rozpłodnika)

zamieszkałego ....................................................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

pokrył

samicę.......... nr...... nr....... rasy........ urodzoną....... 19.. r.

(nazwa) (lewe ucho) (prawe ucho)

będącą własnością ................................................

(nazwisko i imię posiadacza samicy)

zamieszkałego ..................................................

(wieś i nr domu, gromada, powiat)

Daty pokryć

po raz 1 2 3
w dniu ...19...r. ...19...r. ...19...r.

....................... ........................

(podpis posiadacza samicy) (podpis posiadacza rozpłodnika)

___________

*) Niepotrzebne skreślić.

*Z dniem 19 lipca 1962 roku zarządzenie utraciło moc w części dotyczącej buhajów, zgodnie z § 14 rozporządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 5 czerwca 1962 r. w sprawie uznawania buhajów za odpowiednie do hodowli (Dz.U.62.38.168).

Z dniem 10 kwietnia 1998 r. zarządzenie zachowuje moc w części niesprzecznej z ustawą z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz.U.97.123.774), nie dłużej jednak niż do dnia 11 kwietnia 1999 r. - zobacz art. 44 ust. 2 powołanej ustawy.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1955.61.735

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Uznawanie buhajów, knurów, tryków i kozłów.
Data aktu: 23/06/1955
Data ogłoszenia: 12/07/1955
Data wejścia w życie: 12/07/1955