Decyzja 2025/442 w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią

DECYZJA RADY (WPZiB) 2025/442

z dnia 28 lutego 2025 r.

w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 28 ust. 1 i art. 31 ust. 1,

uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Traktat o handlu bronią (ATT) został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 2 kwietnia 2013 r. i wszedł w życie 24 grudnia 2014 r. Wszystkie państwa członkowskie Unii są stronami ATT (dalej zwanymi "państwami-stronami").

(2) Celem ATT jest wprowadzenie jak najsurowszych wspólnych międzynarodowych standardów w celu uregulowania legalnego handlu bronią konwencjonalną oraz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i zwalczania takiego handlu, jak również zapobiegania przenikaniu takiej broni do nielegalnego handlu. Zważywszy na fakt, że regulowanie międzynarodowego handlu bronią jest wysiłkiem globalnym, główne wyzwania stanowią skuteczne wdrażanie ATT przez państwa-strony oraz jego upowszechnienie. Aby przyczynić się do sprostania tym wyzwaniom, Rada przyjęła decyzję 2013/768/WPZiB ¹ , którą rozszerzony został unijny portfel pomocy związanej z kontrolą wywozu o działania specyficzne dla ATT. W następstwie tej decyzji przyjęto decyzje Rady (WPZiB) 2017/915 ²  i (WPZiB) 2021/2309 ³  w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie ATT.

(3) Działania prowadzone na mocy decyzji 2013/768/WPZiB, (WPZiB) 2017/915 i (WPZiB) 2021/2309 pomogły państwom partnerskim objąć szeroki zakres dziedzin istotnych z punktu widzenia ustanawiania i rozwijania krajowego systemu kontroli transferu broni, zgodnie z wymogami ATT. Podjęto współpracę z wieloma państwami będącymi beneficjentami, których nie obejmowały dotychczasowe działania pomocowe Unii w zakresie kontroli wywozu, co odzwierciedla globalny charakter ATT. Działania następcze podejmowane z tymi państwami będącymi beneficjentami są konieczne, aby zapewnić trwałość postępów i zachęcić te państwa, by też prowadziły działania informacyjne w regionie.

(4) Oprócz dalszego prowadzenia działań z udziałem obecnych państw partnerskich zasadne jest rozszerzenie partnerstwa, w drodze wyjątku, na inne państwa, które stwierdziły u siebie potrzebę przystąpienia do ATT lub jego wdrożenia w subregionach, w których agencje wykonawcze utworzyły partnerstwa; odbywałoby się to na wniosek tych państw, w uznaniu wartości podejścia regionalnego we wdrażaniu i w upowszechnianiu ATT.

(5) Należy zapewnić komplementarność i synergię między działaniami informacyjnymi i działaniami pomocowymi przewidzianymi w niniejszej decyzji a innymi podobnymi działaniami, włącznie z działaniami przewidzianymi w decyzjach Rady (WPZiB) 2023/2296 ⁴  i (WPZiB) 2025/208 ⁵ , oraz działaniami Unii dotyczącymi kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania. Dlatego też jest istotne, aby miała miejsce regularna wymiana informacji między agencjami wykonawczymi Unii podejmującymi działania informacyjne w dziedzinie kontroli wywozu broni, a także między tymi agencjami wykonawczymi i Europejską Służbą Działań Zewnętrznych. Taka wymiana będzie zachęcać, w stosownych przypadkach, do udziału ekspertów z innych państw członkowskich.

(6) Techniczny aspekt wdrażania projektów wspierających ATT Rada powierzyła poprzednio niemieckiemu Federalnemu Urzędowi Spraw Gospodarczych i Kontroli Wywozu (Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle - BAFA) i Expertise France,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

1. Aby wesprzeć skuteczne wdrożenie i upowszechnienie Traktatu o handlu bronią (ATT) Unia podejmuje działania w ramach projektu mające następujące cele:

a) usprawnianie lub rozwijanie zdolności w zakresie kontroli transferu broni oraz związanej z tym wiedzy fachowej do celów wdrażania ATT w państwach beneficjentach;

b) działania informacyjne skierowane do innych państw, w tym państw niebędących stronami ATT, w celu wsparcia upowszechnienia ATT na szczeblu krajowym, regionalnym i wielostronnym.

2. Aby osiągnąć cele określone w ust. 1 Unia realizuje następujące działania w ramach projektu:

a) warsztaty krajowe;

b) pomoc ad hoc;

c) działania uwzględniające szkolenia instruktorów;

d) działania regionalne i wielostronne, takie jak konferencje, warsztaty i wizyty studyjne;

e) imprezy towarzyszące.

Szczegółowy opis działań prowadzonych w ramach projektu zawarty jest w załączniku.

3. Działania w ramach projektu, o których mowa w niniejszej decyzji, realizowane są jako uzupełnienie unijnych projektów pomocowych w dziedzinie kontroli wywozu broni konwencjonalnej i produktów podwójnego zastosowania oraz, w stosownych przypadkach, projektów pomocowych innych darczyńców w dziedzinie kontroli handlu bronią, a także w synergii z tymi projektami.

Artykuł  2

1. Za wdrażanie niniejszej decyzji odpowiada Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwany dalej "Wysokim Przedstawicielem").

2. Realizacja techniczna działań w ramach projektu, o których mowa w art. 1, organizowana jest przez niemiecki Federalny Urząd Gospodarki i Kontroli Eksportu (Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle - BAFA) i Expertise France.

3. BAFA i Expertise France wykonują swoje zadania pod kierownictwem Wysokiego Przedstawiciela. W tym celu Wysoki Przedstawiciel dokonuje niezbędnych ustaleń z BAFA i Expertise France.

Artykuł  3

1. Finansowa kwota odniesienia na realizację działań w ramach projektu, o których mowa w art. 1 ust. 2, wynosi 3 100 000,00 EUR.

2. Wydatkami pokrywanymi z kwoty odniesienia określonej w ust. 1 zarządza się zgodnie z procedurami i zasadami mającymi zastosowanie do budżetu Unii.

3. Komisja nadzoruje właściwe zarządzanie finansową kwotą odniesienia, o której mowa w ust. 1. W tym celu zawiera niezbędne umowy z BAFA i Expertise France. Umowy te zawierają zobowiązanie BAFA i Expertise France do wyeksponowania wkładu Unii stosownie do jego wielkości.

4. Komisja dokłada starań, aby umowy, o których mowa w ust. 3, zawarto jak najszybciej po wejściu w życie niniejszej decyzji. Komisja informuje Radę o wszelkich związanych z tym trudnościach oraz o dacie zawarcia tych umów.

Artykuł  4

1. Wysoki Przedstawiciel składa Radzie sprawozdania z wykonania niniejszej decyzji na podstawie corocznych sprawozdań przygotowywanych przez BAFA i Expertise France.

2. Komisja dostarcza informacji na temat aspektów finansowych działań w ramach projektu, o których mowa w art. 1 ust. 2.

Artykuł  5

1. Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

2. Niniejsza decyzja traci moc 36 miesięcy po dniu zawarcia umów, o których mowa w art. 3 ust. 3, lub sześć miesięcy po dniu jej wejścia w życie, jeśli w tym okresie umowy te nie zostaną zawarte.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 lutego 2025 r.

W imieniu Rady Przewodniczący A. SZŁAPKA

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT DOTYCZĄCY PROPAGOWANIA SKUTECZNYCH KONTROLI WYWOZU BRONI

1. Kontekst i uzasadnienie wsparcia Unii

Niniejsza decyzja opiera się na wcześniejszych decyzjach Rady wspierających proces ONZ prowadzący do przyjęcia Traktatu o handlu bronią (zwanego dalej "traktatem") oraz do propagowania jego skutecznego wdrożenia i upowszechnienia. Traktat został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 2 kwietnia 2013 r. i wszedł w życie w dniu 24 grudnia 2014 r.

Deklarowanym przedmiotem traktatu jest "wprowadzenie jak najsurowszych wspólnych międzynarodowych standardów regulujących międzynarodowy handel bronią konwencjonalną lub poprawiających regulacje dotyczące międzynarodowego handlu bronią konwencjonalną, zapobieganie nielegalnemu handlowi bronią konwencjonalną i zwalczanie takiego handlu, jak również zapobieganie skierowaniu takiej broni na drogę nielegalnego handlu". Jego deklarowanym celem jest "wniesienie wkładu w międzynarodowy i regionalny pokój, bezpieczeństwo i stabilność; zmniejszenie ludzkiego cierpienia oraz promowanie współpracy, przejrzystości i odpowiedzialnego działania państw stron w dziedzinie międzynarodowego handlu bronią konwencjonalną i w ten sposób budowanie zaufania między państwami stronami" ⁶ . Przedmiot i cel traktatu są zatem zgodne z ogólnymi dążeniami Unii w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa zawartymi w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej.

Dziesięć lat po wejściu w życie traktatu, główne wyzwania nadal dotyczą jego skutecznego wdrożenia i upowszechnienia.

Chociaż od czasu dziesiątej konferencji państw stron w sierpniu 2024 r. zasięg traktatu został rozszerzony z 113 państw stron do 116, nadal należy dążyć do jego upowszechnienia. Aby to uczynić, grupa robocza ds. upowszechniania traktatu podkreśliła znaczenie korzystania z dotychczasowych starań na rzecz upowszechniania, wymiany doświadczeń z ratyfikacji i realizacji na szczeblu krajowym, oraz otwarcia na państwa i współdziałanie z nimi we wszystkich regionach zainteresowanych przystąpieniem do traktatu.

Poza upowszechnieniem traktatu główną kwestią pozostaje jego skuteczne wdrażanie. W dalszym ciągu istnieją wyzwania dotyczące krajowych systemów kontroli (jeden z pierwszych tematów wieloletniego planu prac), zwiększania przejrzystości i ulepszania sprawozdawczości oraz radzenia sobie z zagrożeniami określonymi w art. 6 i 7. Priorytetowy temat dziesiątej konferencji państw stron - współpraca między podmiotami - był postrzegany jako niezbędny do przezwyciężenia tych przeszkód. Na podstawie dokumentu roboczego pt. "Rola współpracy między podmiotami w skutecznym wdrażaniu postanowień Traktatu o handlu bronią" (ATT/CSP10/2024/PRES/798/Conf.WP.IAC) konferencja zaleciła wprowadzenie współpracy między podmiotami do dokumentów zawierających wskazówki oraz tworzenie dostosowanych programów szkoleń. Potwierdzono, że przestrzeganie zobowiązań sprawozdawczych jest zarówno priorytetem, jak i wyzwaniem; zachęcono państwa do korzystania z dostępnej pomocy, by spełnić te wymagania. W związku z tym należy podtrzymywać prace i rolę regionalnych podmiotów dobrze spełniających obowiązki sprawozdawcze. Należy także podejmować dalsze działania w celu uświadamiania o obowiązkach sprawozdawczych w ramach traktatu i usprawniania zdolności sprawozdawczych państw stron w odpowiednich regionach.

W wynikach 10. konferencji państw stron podkreślono ciągłą potrzebę powszechnego przestrzegania traktatu, większej wymiany informacji, współpracy między podmiotami i budowania zdolności, aby zapewnić skuteczne wdrażanie i upowszechnianie tego traktatu. Zatem inicjatywy z zakresu budowania zdolności i projekty pomocowe nadal odgrywają istotną rolę we wdrażaniu traktatu i propagowaniu jego celów.

W związku z tym celem niniejszej decyzji jest zapewnienie finansowania kompleksowego zestawu działań pomocowych i informacyjnych, by w dalszym ciągu starać się stawiać czoła tym wyzwaniom. Decyzja ta opiera się na wynikach i wnioskach wyciągniętych z trzech wcześniejszych etapów finansowanych na podstawie decyzji 2013/768/WPZiB, decyzji (WPZiB) 2017/915 i decyzji (WPZiB) 2021/2309 oraz wskazuje na ciągłe i trwałe wspieranie traktatu przez Unię i jej państwa członkowskie.

2. Cele

Podstawowym celem niniejszej decyzji jest - tak jak podczas trzech poprzednich etapów tego projektu - dalsze wspieranie szeregu państw we wzmacnianiu ich systemów kontroli transferu broni, tak aby były w stanie skutecznie wdrożyć traktat z myślą o wzięciu odpowiedzialności i upodmiotowieniu oraz propagować upowszechnienie traktatu. Zatem w projekcie tym zachęca się do tworzenia skutecznych, sprawnych i jasnych przepisów i struktur krajowych służących regulowaniu handlu bronią (dobre zarządzanie), na podstawie wielostronnych i uznanych na forum międzynarodowym aktów prawnych

Skala współpracy będzie dostosowana do potrzeb i postępów każdego państwa będącego beneficjentem, z uwzględnieniem stopnia dojrzałości i autonomii krajowego systemu kontroli transferu broni. Inne działania będą miały na celu zachęcenie państw niebędących jeszcze stronami Traktatu o handlu bronią do przyjęcia go i rozpoczęcia wdrażania go na szczeblu krajowym.

Cele szczegółowe niniejszego działania są następujące:

a) wsparcie dla wzmacniania lub rozwijania zdolności w zakresie kontroli transferu broni w celu ułatwiania technicznego wdrożenia traktatu w państwach obecnie będących beneficjentami, za pomocą takich instrumentów jak między innymi pomoc prawna i szkolenie urzędników wydających zezwolenia i przedstawicieli organów ścigania;

b) upowszechniane traktatu na szczeblu krajowym, regionalnym i wielostronnym za pośrednictwem działań informacyjnych skierowanych do państw partnerskich, a także do państw niebędących jeszcze stronami tego traktatu.

3. Kraje partnerskie

Wykaz krajów partnerskich objętych niniejszą decyzją znajduje się w załączniku. Szereg krajów partnerskich, które otrzymały pomoc na mocy decyzji Rady 2013/768/WPZiB lub decyzji Rady (WPZiB) 2017/915 lub decyzji Rady 2021/2309, będzie nadal otrzymywać pomoc na mocy niniejszej decyzji na podstawie zalecenia podmiotów wykonawczych.

Nowe kraje wyrażające zainteresowanie uczestnictwem w tym projekcie będą dopuszczone do programu wyłącznie w drodze wyjątku, za wyraźną zgodą działającej w Radzie Grupy Roboczej ds. Wywozu Broni Konwencjonalnej (COARM). Potencjalne nowe kraje partnerskie powinny wywodzić się z subregionów, w których agencje wykonawcze posiadają już partnerstwa, w ramach nowo przyjętej strategii propagowania "upowszechniania przez regionalizację".

Potencjalne nowe kraje partnerskie zostaną poproszone o przygotowanie wniosku o pomoc we wdrażaniu traktatu, skierowanego do potencjalnej agencji wykonawczej, która przekaże ten wniosek przewodniczącemu grupy roboczej COARM do rozpatrzenia przez tę grupę. Ich wniosek powinien być możliwie jak najbardziej uzasadniony; idealnie byłoby, gdyby zawierał wszystkie szczegóły na temat potrzebnej pomocy, cele do realizacji i terminy ich realizacji. W stosownych przypadkach państwo zwracające się o pomoc powinno również odnieść się do przeszłej lub bieżącej współpracy z innymi darczyńcami pomocy oraz przedstawić informacje na temat swojej krajowej strategii wdrażania traktatu.

Wnioski będą oceniane na podstawie między innymi następujących kryteriów:

– poziom politycznego i prawnego zaangażowania w przestrzeganie traktatu i stan wdrożenia międzynarodowych instrumentów mających znaczenie dla kontroli handlu bronią i transferu broni, które mają zastosowanie do danego państwa,

– prawdopodobieństwo pomyślnego rezultatu działań pomocowych,

– ocena wszelkiej możliwej pomocy już udzielonej lub planowanej w obszarze produktów podwójnego zastosowania i kontroli transferu broni,

– znaczenie danego państwa w kontekście światowego handlu bronią,

– znaczenie państwa dla interesów Unii związanych z bezpieczeństwem,

– kwalifikowanie się do oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA).

Jeżeli wniosek o pomoc zostanie zatwierdzony, przeprowadzona zostanie wstępna ocena potrzeb i priorytetów państwa występującego o pomoc, na przykład przy użyciu kwestionariuszy i poprzez zebranie dostępnych informacji. W oparciu o wyniki tej oceny odpowiedni podmiot wykonawczy i państwo będące beneficjentem wspólnie omówią tematy dotyczące pomocy świadczonej poprzez to działanie, z uwzględnieniem, w stosownych przypadkach, wszelkiej pomocy dotyczącej traktatu udzielanej za pośrednictwem dobrowolnego funduszu powierniczego traktatu, instrumentu powierniczego ONZ na rzecz wspierania współpracy w zakresie regulowania handlu bronią (UNSCAR), Sekretariatu Traktatu o handlu bronią lub innych organizacji. W przypadku gdy państwo występujące o pomoc przygotowało już krajową strategię wdrażania traktatu, podmiot wykonawczy zapewni również, aby harmonogram pomocy był zgodny z taką krajową strategią wdrażania.

4. Opis działań prowadzonych w ramach projektu

W działaniach prowadzonych w ramach projektu zostaną uwzględnione różnorakie tematy mające znaczenie dla przyjęcia i wdrożenia traktatu na szczeblu krajowym, w szczególności odnoszące się do skutecznej kontroli krajowego handlu bronią. Obejmują one między innymi: zasady i treść traktatu oraz potrzebę wspólnych, międzynarodowych przepisów dotyczących handlu bronią; składniki zdrowego i solidnego ustawodawstwa dotyczącego kontroli handlu bronią; proces wydawania pozwoleń (w tym, w stosownych przypadkach i w miarę potrzeby, e-pozwoleń); egzekwowanie tych kontroli; kryteria oceny ryzyka, w tym dobre praktyki służące przeciwdziałaniu przenikaniu i nielegalnemu handlowi; współpracę między podmiotami; oraz współpracę z branżą i ze środowiskiem akademickim.

Działania pomocowe powinny być tak skonstruowane, by w stosownych przypadkach spełniać w sposób elastyczny i reaktywny ewoluujące indywidualne potrzeby każdego państwa będącego beneficjentem, aby usprawnić ich zdolność do wdrażania traktatu w sposób kompleksowy i trwały.

Jeżeli chodzi o państwa będące beneficjentami, które już odniosły istotne korzyści z poprzednich unijnych programów pomocowych i poczyniły istotne postępy we wdrażaniu traktatu, współpraca będzie się dodatkowo skupiać na uzyskaniu samodzielności i rozwijaniu wewnątrzregionalnych możliwości wsparcia, tj. pomaganiu tym państwom partnerskim w przyjęciu na siebie roli lidera w upowszechnianiu i wdrażaniu traktatu w ich odpowiednich regionach, w miarę potrzeby i w stosownych przypadkach. W odniesieniu do tych beneficjentów, niektóre warsztaty pomocowe mogłyby - w stosownych przypadkach - obejmować wyłącznie działania mentorskie, bez powtarzania środków pomocy technicznej przekazanych wcześniej.

Działania te będą skierowane albo do poszczególnych państw będących beneficjentami (warsztaty krajowe) lub do większej ich liczby, o ile mają podobne potrzeby (warsztaty wielonarodowe lub regionalne). Będą się one odbywać w różnych wariantach (osobiście, online, w wersji hybrydowej, w postaci e-uczenia się).

Wiedza fachowa będzie przekazywana przez ekspertów wybranych z puli, którą zarządzają agencje wykonawcze. Pula ekspertów będzie regularnie poddawana przeglądowi i aktualizowana oraz rozszerzana, stosownie do sytuacji, poprzez włączanie nowych ekspertów. Nowi eksperci będą wyłaniani między innymi spośród ekspertów z państw będących beneficjentami długoterminowymi oraz byłymi beneficjentami, posiadających bardziej zaawansowane systemy transferu broni (najlepiej by były to państwa, które uczestniczyły w module szkolenia instruktorów).

Platforma internetowa, opracowana jeszcze na mocy poprzedniej decyzji, może również odgrywać rolę w pogłębianiu współpracy z ekspertami i budowaniu wspólnoty ekspertów. W szczególności może ona umożliwiać ekspertom:

– rejestrację, tworzenie ich profili i szczegółowe określenie ich obszarów wiedzy specjalistycznej, co umożliwi zróżnicowane i skuteczne korzystanie z tej puli na potrzeby działań w ramach projektu,

– dostęp do biblioteki zawierającej istotne informacje i dokumenty związane z projektem i wdrażaniem Traktatu o handlu bronią - w tym dwumiesięczne biuletyny informacyjne - dzięki czemu wszyscy eksperci będą mieli dostęp do wspólnego zbioru wiedzy na temat traktatu,

– łączność z forum, na którym mogą rozmawiać i omawiać między sobą wszelkie kwestie, pytania lub doświadczenia związane z Traktatem o handlu bronią i działaniami informacyjnymi.

Utrzymuje się niezbędnik zawierający działania informacyjne opracowane w poprzednich decyzjach Rady, zgodnie z opisem w niniejszej sekcji. W stosownych przypadkach może on być uzupełniany przez unijne polityczne działania informacyjne, którym przewodzić będą delegaci UE, aby nadać dodatkowy polityczny impuls ratyfikacji lub wdrażaniu traktatu w państwie partnerskim.

4.1. Działania krajowe

Dla każdego państwa będącego beneficjentem otrzymującego indywidualną pomoc krajową zostanie uzgodniony specjalny program pomocy między odpowiednim podmiotem wykonawczym a państwem będącym beneficjentem, w którym uwzględniona będzie obecna sytuacja w tym państwie pod względem środków i osiągnięć w odniesieniu do wdrażania traktatu. Praca ta będzie realizowana przez podmiot wykonawczy przy wsparciu odpowiednich ekspertów, jeżeli wystąpi taka potrzeba.

4.1.1. Warsztaty krajowe

Cel działania

Projekt przybierze formę warsztatów oferujących poszczególnym państwom beneficjentom - na ich wniosek - pomoc w obszarach o szczególnym znaczeniu krajowym. W warsztatach uczestniczyć będą urzędnicy z państw beneficjentów, w tym urzędnicy szczebla centralnego, urzędnicy wydający zezwolenia i przedstawiciele organów ścigania. W zależności od konkretnych potrzeb i dostępności ekspertów z państw beneficjentów i państw członkowskich wydarzenia te będą co do zasady trwały dwa dni. W razie potrzeby działania te mogą się też odbywać online.

Opis działania

Działania będą miały głównie formę warsztatów i seminariów i będą przydzielane w sposób elastyczny i dostosowany do zapotrzebowania, stosownie do potrzeb, interesów i zdolności absorpcyjnych państw będących beneficjentami. Planowane ramy czasowe każdego działania to dwa do trzech dni.

W stosownych przypadkach państwa będące beneficjentami mogą poprosić o zaproszenie przedstawicieli innych państw będących beneficjentami lub państw trzecich do udziału w działaniu krajowym. Informacje zwrotne zebrane na podstawie poprzednich decyzji wskazują, że państwa partnerskie z dużym zadowoleniem przyjmują możliwość dzielenia się wiedzą, pomysłami i dobrymi praktykami na zasadzie dwustronnej lub subregionalnej, a także korzystają z tej możliwości, wspierając tym samym ściślejszą współpracę między państwami sąsiadującymi.

Zgodnie z decyzją Rady (WPZiB) 2017/915 szereg działań musiało zostać zorganizowanych w formacie wirtualnym ze względu na ograniczenia podróży i kontaktów związane z pandemią COVID-19. Chociaż nie wszystkie działania można przeprowadzić w formacie wirtualnym, sukces wielu działań online w ramach poprzedniej decyzji (WPZiB) 2021/2309 sugeruje, że w ramach obecnej decyzji można skutecznie stosować połączenie formatów wirtualnego, fizycznego i hybrydowego (w których część uczestników uczestniczy osobiście, a część łączy się zdalnie).

Poprzednie decyzje obejmowały pewną liczbę krajów. Z uwagi na pomoc, którą dotychczas otrzymały te kraje, podczas przydzielania pomocy przeznaczonej dla tych beneficjentów długoterminowych zostaną uwzględnione poczynione dotychczas postępy.

4.1.2. Pomoc ad hoc

Cel działania

Ponadto w stosownych przypadkach w ramach pomocy zdalnej udzielane będzie wsparcie indywidualne (między innymi w formie przeglądów prawnych, konsultacji dotyczących konkretnych przypadków, w tym wsparcia dla oceny technicznej danego produktu, wsparcia za pomocą materiałów informacyjnych itp.).

Opis działania

Pomoc ad hoc może być oferowana:

a) zdalnie, przez ekspertów w postaci analiz teoretycznych lub z wykorzystaniem narzędzi/opcji internetowych;

b) na miejscu, na przykład w formie bezpośrednich i osobistych briefingów lub trwających od tygodnia do dwóch zadań wykonywanych przez niewielką grupę ekspertów (zazwyczaj tylko jednego lub dwóch), zapewniających kompleksowe konsultacje i praktyczne porady odpowiedniemu organowi w państwie będącym beneficjentem; lub

c) w sposób będący połączeniem obu trybów (tzw. "podejście mieszane", w którym niektóre działania, w zależności od tematu, są prowadzone w formacie wirtualnym, a inne - osobiście).

Ta forma pomocy zostanie udostępniona wszystkim państwom będącym beneficjentami. W budżecie przewidziano maksymalną liczbę dni pracy ekspertów, które będą przeznaczone na te działania pomocowe. Część budżetu zostanie również przeznaczona na pokrycie kosztów wszelkich narzędzi technicznych i wyposażenia niezbędnych do prowadzenia tych działań, takich jak opłaty abonamentowe za platformy internetowe służące udostępnianiu dokumentów.

4.2. Podejście uwzględniające szkolenia instruktorów

Cel działania

Aby propagować odpowiedzialność za wdrażanie Traktatu o handlu bronią na szczeblu krajowym oraz za regionalne inicjatywy upowszechniania tego traktatu, a także by zapewnić trwałość unijnych środków pomocy na mocy niniejszej i poprzednich decyzji - zwłaszcza wśród długoterminowych państw partnerskich - kluczowe znaczenie ma wypracowanie przez państwa będące beneficjentami zdolności i narzędzi umożliwiających kontynuację procesu wdrażania i upowszechniania traktatu niezależnie od pomocy unijnej czy inne pomocy zewnętrznej. Aby pomóc w realizacji tego celu istotne będzie zaoferowanie państwom będącym beneficjentami wsparcia w rozwijaniu krajowych zdolności w zakresie a) szkolenia własnego personelu; oraz b) tworzenia zbioru informacji i zasobów dotyczących wdrażania traktatu, które pomogą w utworzeniu pamięci instytucjonalnej i wewnątrzregionalnych możliwości wsparcia.

Aby uniknąć niepotrzebnego powielania działań, podmioty wykonawcze, w stosownych przypadkach, zapewnią koordynację z innymi działaniami finansowanymi przez UE w tym obszarze, w tym z działaniami realizowanymi przez Sekretariat Traktatu o handlu bronią.

Dodatkową korzyścią z tego działania będzie rozszerzenie puli ekspertów działających w ramach tego projektu. Eksperci z państw będących beneficjentami będą, w stosownych przypadkach, wspomagali upowszechnianie traktatu.

Opis działania

Na podejście zakładające szkolenie instruktorów składać się będą dwa uzupełniające się elementy, dostosowywane do różnego poziomu postępów i gotowości w ramach systemów kontroli handlu w państwach będących beneficjentami.

Jednym z elementów tego modułu będzie prowadzenie warsztatów szkoleniowych dla ekspertów z państw będących beneficjentami, by na późniejszym etapie sami byli w stanie skutecznie szkolić swoich kolegów z uwzględnieniem ich poziomu wiedzy fachowej. Nowo przeszkoleni eksperci będą w swoich krajach działać jako propagatorzy wiedzy fachowej związanej z traktatem i przyczynią się do wzmocnienia samoistnie podtrzymujących się zdolności instytucjonalnych.

Celem tych działań jest zapewnienie przyszłym instruktorom umiejętności dydaktycznych i szkoleniowych niezbędnych do szkolenia pracowników w ich własnym kraju, a jednocześnie zwiększenie zdolności państw będących beneficjentami w odniesieniu do zarządzania wiedzą i pamięcią instytucjonalną. W stosownych przypadkach państwa partnerskie można zachęcać do opracowania własnego programu szkolenia instruktorów w oparciu o podejście i materiały szkoleniowe opracowane na tym i kolejnych etapach programu. Działania te mają zatem umożliwić państwom będącym beneficjentami uzyskanie większej niezależności i samodzielności w odniesieniu do tworzenia, upowszechniania i utrzymywania wiedzy związanej z traktatem wśród personelu właściwych organów rządowych. Ponieważ działania te mają charakter praktyczny i użytkowy, najbardziej odpowiedni byłby format zakładający fizyczną obecność; skuteczne może być jednak także podejście mieszane, łączące zajęcia wymagające obecności fizycznej z wirtualnymi.

Drugim elementem będzie internetowa platforma, która (gdy będzie to właściwe i technicznie możliwe w państwach partnerskich) będzie wspierać przyszłych instruktorów przy opracowywaniu ich własnych materiałów szkoleniowych - pomieści zbiór materiałów i dokumentów związanych z wdrażaniem traktatu zgromadzonych, a w razie potrzeby opracowanych przez podmioty wykonawcze i udostępnionych państwom będącym beneficjentami. Platforma umożliwi też przyszłym instruktorom zwracanie się o poradę do środowiska ekspertów i omawianie ewentualnych trudności, jakie mogą napotkać w realizacji prowadzonych przez siebie szkoleń krajowych. Platforma będzie również wykorzystywana do zapewniania działań następczych i archiwizowania wyników uzyskanych na podstawie niniejszej i poprzednich decyzji.

W oparciu o prace przeprowadzone na mocy poprzedniej decyzji podmioty wykonawcze będą mogły zdecydować, czy chcą delegować opracowanie, selekcjonowanie i tworzenie takich materiałów na rzecz ekspertów zewnętrznych, w stosownych przypadkach także wybieranych z puli ekspertów. Aby wzmocnić zdolność instytucjonalną odpowiednich organów w państwach będących beneficjentami, działania szkoleniowe powinny się także koncentrować na zachęcaniu tych państw do rozwijania i utrzymywania własnych zbiorów informacji i dokumentacji na temat wdrażania traktatu.

Platforma projektowa bardziej wyeksponuje ten program, ułatwi kontakty między odpowiednimi podmiotami, będzie sprzyjać dialogowi między podmiotami wykonawczymi a partnerami oraz posłuży podtrzymaniu współpracy z państwami będącymi beneficjentami. W miarę możliwości materiały opracowane w ramach projektu zostaną udostępnione, a zastosowanie technologii typu sieć społecznościowa umożliwi aktywną komunikację i wymianę informacji online między uczestnikami sieci w znanym im środowisku. Także instytucje Unii i państwa członkowskie będą korzystać z tej specjalnej platformy, gdzie podmioty wykonawcze będą wymieniać informacje na temat prowadzenia działań.

W miarę możliwości podmioty wykonawcze będą zamieszczać informacje o warsztatach i materiałach dotyczących szkolenia instruktorów i wskazywać przyszłych instruktorów podczas prowadzenia działań pomocowych w państwach będących beneficjentami na mocy niniejszej decyzji (jednak ostateczną decyzję co do wyznaczenia przyszłych instruktorów nadal podejmować będzie dane państwo będące beneficjentem). W zależności od ich kwalifikacji urzędnicy ci mogą zostać następnie zarejestrowani w puli ekspertów i poproszeni o uczestniczenie w charakterze eksperta w innych działaniach opisanych w niniejszej decyzji. Będzie to sprzyjać realizacji celu, jakim jest zachęcanie państw będących długoterminowymi beneficjentami do przyjęcia roli regionalnych liderów i propagatorów w zakresie wdrażania traktatu i jego upowszechniania.

4.3. Działania regionalne i międzynarodowe

4.3.1. Działania wielostronne

Cel działania

Projekt przybierze formę działań wielostronnych z udziałem co najmniej dwóch państw beneficjentów, które są zaangażowane w kwestię będącą przedmiotem wspólnego zainteresowania, w celu wymiany wiedzy, doświadczeń i krajowych podejść w tej konkretnej kwestii. Działania te mogą zostać zorganizowane w jednym z państw będących beneficjentem niniejszej decyzji, w państwie beneficjencie lub online. Działania polegające na wielostronnej wymianie wiedzy obejmują zarówno wielonarodowe warsztaty, jak i wizyty studyjne.

Działania wielostronne będą prowadzone po to, by propagować współpracę międzynarodową i współpracę Południe- Południe poza konferencjami regionalnymi. Z tego formatu mogą skorzystać w szczególności państwa będące beneficjentami długoterminowymi (tj. państwa będące beneficjentami na mocy poprzednich decyzji Rady), ponieważ umożliwia on wymianę informacji i transfer wiedzy na konkretny temat z innymi partnerami i ekspertami międzynarodowymi.

Wizyty studyjne dają państwom będącym beneficjentami możliwość dostępu do organów rządowych i urzędników w innych państwach stosujących Traktat o handlu bronią. W związku z tym stanowią one istotne uzupełnienie działań krajowych w państwach będących beneficjentami, oferując tym państwom szersze ramy odniesienia w odniesieniu do praktycznego wdrażania traktatu. Ponadto, ze względu na bliskie kontakty między przedstawicielami państw przyjmujących a urzędnikami składającymi wizytę, mają one również duży potencjał szkoleniowy, zwłaszcza dla przyszłych ekspertów i przyszłych szkoleniowców. W wizytach studyjnych będą zatem mogli uczestniczyć urzędnicy rządowi, w tym urzędnicy odpowiedzialni za kwestie polityki, wydawanie zezwoleń i egzekwowanie przepisów, z każdego z państw będących beneficjentami opisanych w pkt 3.1.2.3.

Opis działania

Każda wizyta studyjna trwa nie dłużej niż trzy dni i zazwyczaj jest zaplanowana dla jednego państwa będącego beneficjentem, jednak w stosownych przypadkach lub na wniosek samych państw do udziału w tej samej wizycie studyjnej może zostać zaproszonych kilka państw będących beneficjentami.

Ze względu na swój charakter wizyty studyjne powinny być prowadzone wyłącznie w trybie fizycznym. Mogą one mieć miejsce w państwie członkowskim lub w państwie trzecim (państwa trzecie niekoniecznie muszą być państwami będącymi beneficjentami na mocy niniejszej decyzji Rady). Organizacja wizyty studyjnej zostanie zapewniona przez podmiot wykonawczy odpowiedzialny za państwo partnerskie korzystające z wizyty studyjnej.

Trwające nie więcej niż dwa dni wielostronne warsztaty mogą zostać zorganizowane i odbyć się w jednym z państw będących beneficjentem i uczestniczących w danym działaniu, w państwie członkowskim lub online.

4.3.2. Konferencje regionalne i międzyregionalne

Cel działania

Konferencje regionalne stanowią coraz ważniejszy sposób propagowania upowszechniania traktatu. Jednym z głównych spostrzeżeń wynikających z doświadczenia zdobytego na poprzednich etapach projektu jest to, że państwa partnerskie czują się bardziej komfortowo i są bardziej zmotywowane do prac nad wdrażaniem traktatu wtedy, gdy zostają umieszczone w kontekście regionu (tj. gdy są porównywane z sąsiednimi państwami), posiadającego wspólne cechy polityczne, gospodarcze i kulturowe. Dynamika regionalna będzie zatem wykorzystywana do promowania samo- napędzającego się cyklu regionalnej wymiany i wzajemnego wsparcia. W działaniach skupionych na poszczególnych regionach uczestniczyć będzie razem kilka państw - z jednego regionu lub z kilku różnych regionów (w przypadku działań międzyregionalnych i międzynarodowych) - po to by dzielić się doświadczeniami i omawiać kwestie budzące wspólne zaniepokojenie i będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, dotyczące wdrażania traktatu i kontroli handlu bronią. Szczególną rolę w takich działaniach jako wzór do naśladowania w odpowiednim regionie odegrają państwa będące beneficjentami, które uprzednio otrzymały pomoc na mocy decyzji Rady 2013/768/WPZiB lub decyzji Rady (WPZiB) 2017/915 oraz decyzji Rady (WPZiB) 2021/2309 i wykazały istotne postępy i zaangażowanie w odniesieniu do wdrażania Traktatu o handlu bronią. W stosownych przypadkach długoterminowe zdolności stałych państw partnerskich pomogą im stać się regionalnymi liderami i propagatorami upowszechniania traktatu w ich odpowiednich regionach. Mogłoby to zachęcić do przejęcia odpowiedzialności za wdrażanie traktatu na szczeblu regionalnym, a w ujęciu długoterminowym propagować współpracę Południe-Południe.

Działania międzyregionalne i międzynarodowe zostały uwzględnione w niniejszej decyzji w odpowiedzi na wnioski państw będących beneficjentami, które chcą korzystać z doświadczeń państw w innych częściach świata. W ten sposób działania międzyregionalne i międzynarodowe mogą pomóc ożywić i wspierać bardziej globalną wymianę podejść i praktyk związanych z traktatem.

Opis działania

Działania regionalne będą organizowane jako dwu- lub trzydniowe wydarzenia i będą rozdzielane na regiony. Działania te powinny obejmować co najmniej trzy państwa uczestniczące. Obok państw będących beneficjentami wymienionych w sekcji 3, w stosownych przypadkach należy umożliwić udział w tych działaniach państwom trzecim, które w inny sposób nie są ujęte w niniejszej decyzji, w szczególności państwom niebędącym stronami. Ponadto w miarę możliwości wskazane jest zaangażowanie co najmniej jednego z bardziej zaawansowanych państw będących stałymi beneficjentami (tj. państw, które otrzymały pomoc na mocy decyzji Rady 2013/768/WPZiB lub decyzji Rady (WPZiB) 2017/915 oraz decyzji Rady 2021/2309, wymienionych w sekcji 3, których system kontroli handlu bronią osiągnął już pewien stopień zaawansowania), by działały w charakterze propagatorów, lub zaproszenie do uczestnictwa ekspertów z tych państw, tak by zachęcać do budowania regionalnej wiedzy fachowej i współpracy Południe-Południe.

Działania regionalne będą organizowane w miarę potrzeb i dostępności ze strony państw przyjmujących. Preferowanym formatem takich działań będzie fizyczna obecność, gdyż taki format zapewnia największą skuteczność; zależnie jednak od okoliczności i preferencji uczestników działania mogą się też odbyć w formacie wirtualnym lub hybrydowym.

Działania regionalne nie będą ograniczone do poszczególnych regionów, lecz będą umożliwiały także udział w działaniach międzyregionalnych państwom będącym beneficjentami w różnych regionach. W trakcie wdrażania poprzednich etapów projektu okazało się, że wśród państw partnerskich istnieje duże zapotrzebowanie nie tylko na uczenie się i wymianę informacji w ramach własnego regionu, lecz także z innymi regionami.

4.4. Międzynarodowa impreza towarzysząca

Cel działania

Aby dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców i promować nie tylko upowszechnienie Traktatu o handlu bronią, lecz także wysiłki UE na rzecz osiągnięcia tego celu, BAFA i Expertise France zorganizują wspólnie międzynarodową wielostronną imprezę towarzyszącą, np. podczas dorocznej sesji Pierwszego Komitetu Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku.

Opis działania

Międzynarodowa impreza towarzysząca będzie imprezą jednodniową z udziałem pewnej liczby wybranych przedstawicieli państw partnerskich, ekspertów międzynarodowych (zwłaszcza z państw będących beneficjentami obecnie lub w przeszłości, najlepiej z tych, które uczestniczyły w module szkolenia instruktorów) oraz przedstawicieli organizacji międzynarodowych i regionalnych, a także przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego biorących udział w propagowaniu wdrażania i upowszechniania traktatu.

4.4.1. Imprezy towarzyszące konferencji państw Stron traktatu

Cel działania

Coroczne konferencje państw Stron traktatu oferują jedyną w swoim rodzaju możliwość dotarcia do odpowiednich urzędników i podmiotów odpowiedzialnych za kwestie dotyczące traktatu. Imprezy towarzyszące finansowane ze środków UE umożliwią w szczególności podniesienie świadomości na temat działań Unii wspierających wdrażanie, ułatwią kontakty z państwami, które mogą później zwrócić się o pomoc, oraz będą promować dobre praktyki, zwłaszcza stosowane przez państwa będące beneficjentami.

Opis działania

W czasie programu odbędą się trzy imprezy towarzyszące - tzn. jedna dla każdej dorocznej konferencji państw Stron traktatu. Zostaną wspólnie zorganizowane przez podmioty wykonawcze. Środki UE mogą w szczególności pokryć koszty podróży dla określonej liczby ekspertów lub urzędników z państw będących beneficjentami.

4.5. Konferencja podsumowująca

Cel działania

Celem konferencji podsumowującej jest podniesienie świadomości i poczucia odpowiedzialności w odniesieniu do traktatu nie tylko wśród państw partnerskich, lecz także odpowiednich podmiotów, takich jak parlamenty narodowe, organizacje regionalne i międzynarodowe oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, które to podmioty są zainteresowane szerszym oddziaływaniem niż powinien mieć traktat. Ponieważ będą w niej uczestniczyć przedstawiciele z różnych stron świata, konferencja posłuży ponadto jako forum wzmacniania międzynarodowej sieci i społeczności podmiotów zaangażowanych we wdrażanie traktatu i pracujących nad jego upowszechnieniem.

Opis działania

Działanie przybierze formę dwudniowej konferencji hybrydowej (konferencja odbędzie się online wyłącznie wtedy, gdy zostanie to uzgodnione przez ESDZ i podmioty wdrażające), która zostanie zorganizowana pod koniec okresu wykonywania niniejszej decyzji i być może odbędzie się bezpośrednio po posiedzeniu COARM lub zaraz przed nim. Za jego realizację odpowiadać będą wspólnie podmioty wykonawcze. W konferencji tej wezmą udział odpowiedni przedstawiciele państw będących beneficjentami działań określonych w sekcji 4, a także inne podmioty zaangażowane w propagowanie traktatu i jego celów.

Konferencja ułatwi państwom będącym beneficjentami wymianę doświadczeń, pozwoli na uzyskanie informacji o ich stanowiskach w sprawie traktatu, stanie jego ratyfikacji i wdrożenia oraz umożliwi wymianę istotnych informacji z przedstawicielami parlamentów narodowych, organizacji regionalnych i społeczeństwa obywatelskiego.

Oprócz przedstawicieli państw partnerskich w konferencji podsumowującej mogą także uczestniczyć eksperci, którzy wzięli udział w działaniach w ramach projektu, a także przedstawiciele innych organizacji oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego zaangażowani w propagowanie wdrażania i upowszechniania traktatu.

5. Współpraca ze środowiskiem ekspertów

5.1. Posiedzenia ekspertów

Cel działania

Posiedzenia ekspertów będą się koncentrowały wokół zintensyfikowania współpracy z ekspertami i pomiędzy ekspertami z puli utworzonej do celów projektów na mocy decyzji Rady 2013/768/WPZiB, (WPZiB) 2017/915 i (WPZiB) 2021/2309 oraz z nowymi ekspertami, w szczególności z państw będących beneficjentami i będących niegdyś beneficjentami, które uczestniczyły w module szkolenia instruktorów opisanym w sekcji 4.1.3. Działania będą propagować konstruktywne wymiany poglądów na temat wdrożenia i wyników projektu, a tym samym będą służyć wspieraniu długoterminowego zaangażowania w projekt i gromadzeniu wiedzy fachowej w ramach szeroko rozumianego środowiska skupionego wokół Traktatu o handlu bronią. Działania te przyczynią się również do współpracy Południe-Południe poprzez angażowanie, w odpowiednich przypadkach, ekspertów tylko z państw będących beneficjentami obecnie i w przeszłości.

Opis działania

Posiedzenia ekspertów będą zwoływane przez podmioty wdrażające (przy czym każdy podmiot będzie organizował jedno posiedzenie), a zaproszenia będą kierowane przede wszystkim, choć nie wyłącznie, do ekspertów, którzy brali udział w poprzednich etapach projektu lub często uczestniczyli w działaniach w ramach projektu. Celem posiedzeń będzie w szczególności:

– rozwijanie wśród ekspertów wspólnego zrozumienia wyzwań i rozwiązań z zakresu wspierania wdrażania traktatu; - harmonizacja i uproszczenie głównych przesłań, które mają zostać przekazane podczas działań informacyjnych,

– dostarczanie ekspertom informacji na temat postępów osiąganych przez państwa partnerskie w odniesieniu do wdrożenia traktatu i pomocy udzielanej w ramach projektu,

– opracowywanie lub zmienianie, stosownie do sytuacji, wspólnych podejść, jakie mają być stosowane w pomocy świadczonej przez ekspertów, tak by oferowane przez nich doradztwo było spójne i dostosowane do potrzeb państw będących beneficjentami.

We współpracy z ekspertami stosowane będzie podejście dwutorowe, w ramach którego:

– zorganizowane zostaną dwa posiedzenia online z udziałem ekspertów z puli ekspertów służące opracowaniu wspólnych celów i podejść z myślą o docieraniu do państw będących beneficjentami,

– wykorzystywana będzie, w stosownych przypadkach, platforma internetowa (wstępnie opracowana w czasie drugiego etapu projektu) i jej narzędzia, aby ułatwiać komunikację między ekspertami i wspierać wymianę informacji na temat traktatu i wdrożenia projektu (działania, eksperci itd.).

6. Wpieranie upowszechniania

Celem obecnej decyzji jest nie tylko zapewnienie państwom będącym beneficjentami pomocy technicznej służącej wsparciu wdrażania Traktatu o handlu bronią, lecz także propagowanie i przyspieszenie upowszechniania tego traktatu, a tym samym przyczynienie się do szerszych wielostronnych wysiłków na rzecz zapobiegania przekierowywaniu broni konwencjonalnej i nielegalnemu handlowi nią oraz promowanie większego bezpieczeństwa dla wszystkich.

W tym celu działania podejmowane w ramach niniejszej decyzji będą się też skupiać na nawiązaniu współpracy z państwami niebędącymi stronami i zachęceniu ich do przystąpienia do traktatu. Powiązane działania bardziej wyeksponują traktat, podnosząc świadomość społeczną na temat zagrożeń i niebezpieczeństw związanych z przekiero- wywaniem broni konwencjonalnej i nielegalnym handlem taką bronią, a jednocześnie będą promować dialog między państwami Stronami a państwami niebędącymi stronami, po to by pomóc budować zaufanie i przejrzystość.

W stosownych przypadkach państwom niebędącym jeszcze stronami traktatu zostanie zatem zaoferowane wsparcie na mocy niniejszej decyzji, w miarę potrzeby w formie działań z zakresu pomocy technicznej opisanych w sekcji 4. Działania te będą organizowane na wniosek takich państw w miarę potrzeb i dostępności zasobów.

Ponadto aby jeszcze wesprzeć upowszechnianie traktatu, zorganizowane zostaną określone powyżej działania regionalne i międzynarodowe z myślą o:

– podnoszeniu świadomości na temat zagrożeń i wyzwań związanych z przekierowywaniem broni konwencjonalnej i nielegalnym handlem taką bronią,

– zapewnieniu ekspertom i urzędnikom z właściwych organów w różnych krajach platformy, za pomocą której będą mogli kontaktować się w strategicznych kwestiach handlowych,

– propagowaniu celów, jakimi są upowszechnienie, pełne wdrożenie i umocnienie traktatu.

Działania te prowadzone są w ścisłej współpracy z organami odpowiednich rządów krajowych oraz, w stosownych przypadkach, odpowiednimi środowiskami akademickimi, organizacjami pozarządowymi lub regionalnymi. W stosownych przypadkach i w miarę potrzeby działania te będą wspierane przez delegatów UE, by nadać im dodatkowy impuls polityczny.

7. Podmioty wykonawcze

Biorąc pod uwagę obciążenie pracą wynikające z działań na mocy niniejszej decyzji, zalecane jest skorzystanie z usług dwóch odpowiednich podmiotów wykonawczych: BAFA i Expertise France. W stosownych przypadkach będą one współpracować z agencjami kontroli wywozu działającymi w państwach członkowskich, właściwymi organizacjami regionalnymi i międzynarodowymi, ośrodkami analitycznymi, instytutami badawczymi oraz organizacjami pozarządowymi, a także przekazywać takim podmiotom poszczególne obowiązki.

BAFA i Expertise France były odpowiedzialne za wykonanie decyzji (WPZiB) 2017/915 i decyzji 2021/2309, a także za inne wcześniejsze i obecne unijne programy informacyjne. Wspólnie oba podmioty wykonawcze dysponują zatem potwierdzonym doświadczeniem, kwalifikacjami i konieczną wiedzą fachową dotyczącą całego spektrum odpowiednich działań Unii w zakresie kontroli wywozu, zarówno w zakresie produktów podwójnego zastosowania, jak i kontroli wywozu broni.

8. Koordynacja z innymi właściwymi działaniami pomocowymi

Podmioty wykonawcze zapewnią odpowiednią koordynację różnych instrumentów unijnych, aby:

– zapewnić spójne podejście w ramach unijnych działań informacyjnych skierowanych do państw trzecich,

– uniknąć czasowego i merytorycznego nakładania się działań,

– dzielić się doświadczeniami w zakresie wdrażania projektu i wskazywać potencjalne synergie między poszczególnymi projektami pomocowymi w dziedzinie kontroli wywozu,

– w stosownych przypadkach dążyć do synergii i komplementarności z projektami pomocowymi innych darczyńców.

W tym celu co roku organizowana będzie wymiana informacji online między agencjami wykonawczymi prowadzącymi działania informacyjne Unii w dziedzinie kontroli wywozu, a także z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, za pośrednictwem ustalonego i sformalizowanego mechanizmu koordynacji. Należy również, w stosownych przypadkach, zachęcać do udziału ekspertów z innych państw członkowskich. Za realizację działania odpowiadać będą wspólnie podmioty wykonawcze.

Podmioty wykonawcze powinny także poświęcić uwagę związanym z traktatem działaniom w ramach programu działania ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go we wszystkich aspektach oraz towarzyszącego mu systemu wspierania wdrażania (PoA-ISS), rezolucji RB ONZ nr 1540 (2004), dobrowolnego funduszu powierniczego traktatu oraz UNSCAR, a także działaniom w zakresie pomocy dwustronnej. Podmioty wykonawcze powinny nawiązać odpowiednie kontakty z innymi darczyńcami pomocy, aby wymieniać informacje, unikać niepotrzebnego dublowania działań i zapewnić spójność i komplementarność.

Projekt powinien mieć także na celu zwiększenie wśród państw będących beneficjentami wiedzy na temat instrumentów Unii, które mogą wesprzeć współpracę Południe-Południe w zakresie kontroli wywozu. W związku z tym działania pomocowe powinny, w stosownych przypadkach, dostarczać informacji na temat dostępnych instrumentów, takich jak inicjatywy w zakresie centrów doskonałości UE ds. CBRN i inne unijne programy P2P, oraz promować te instrumenty.

9. Wyeksponowanie wkładu Unii i dostępność materiałów dotyczących pomocy

Materiały i narzędzia opracowane w ramach projektu, w tym internetowa platforma opisana w pkt 3.1.2.2, zapewnią i wzmocnią wyeksponowanie wkładu Unii. Wszystkie takie produkty będą opatrzone logo i wzorem graficznym zgodnymi z podręcznikiem "Informowanie o działaniach zewnętrznych Unii Europejskiej i ich eksponowanie" i zawierać logo "EU P2P export control programme" (program EU P2P w zakresie kontroli wywozu). W wydarzeniach organizowanych w państwach trzecich powinny brać udział delegatury Unii, aby zwiększyć polityczne działania następcze i wyeksponowanie wkładu.

Opracowana w trakcie trwania etapu III projektu produkcja i elektroniczna dystrybucja biuletynu informacyjnego dotyczącego unijnego programu pomocy będzie kontynuowana, by docierać do coraz większego grona odbiorców w państwach partnerskich, państwach członkowskich i w międzynarodowym środowisku ekspertów ds. traktatu.

10. Ocena skutków

Skutki działań przewidzianych w niniejszej decyzji należy ocenić pod kątem technicznym po ich zakończeniu. Ocenę skutków przeprowadzą podmioty wdrażające, we współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych oraz - w stosownych przypadkach - z delegaturami Unii w państwach beneficjentach i z innymi zainteresowanymi podmiotami. W ocenie skutków należy skupić się przede wszystkim na liczbie państw będących beneficjentami, które ratyfikowały traktat, oraz na rozwoju ich zdolności w zakresie kontroli transferu broni. Taka ocena zdolności państw będących beneficjentami w zakresie kontroli transferu broni powinna obejmować w szczególności przygotowywanie i wydawanie właściwych przepisów krajowych, wypełnienie obowiązków traktatowych w zakresie sprawozdawczości, a także upoważnienie odpowiedniego organu odpowiedzialnego za kontrolę transferu broni.

11. Sprawozdania

Podmioty wykonawcze będą przygotowywać regularne sprawozdania, w tym po zakończeniu poszczególnych działań. Sprawozdania te powinny być przedkładane Wysokiemu Przedstawicielowi nie później niż w terminie sześciu tygodni po zakończeniu odnośnych działań.

Zostaną wprowadzone sprawozdania z postępu prac dotyczące poszczególnych krajów; sprawozdania te będą przedkładane grupie COARM co roku, do końca danego roku. Agencje wdrażające sporządzą schemat sprawozdania i przekażą go przewodniczącemu grupy COARM do rozpatrzenia nie później niż trzy miesiące po wejściu w życie niniejszej decyzji.

12. Czas realizacji

Szacunkowy całkowity czas trwania działania wynosi 36 miesięcy.

Dodatek

Podmioty wykonawcze zajmą się państwami partnerskimi jak następuje:

Państwa partnerskie BAFA w 4. unijnym projekcie działań informacyjnych dotyczących Traktatu o handlu bronią:

Botswana

Chile

Ekwador

Kazachstan

Kolumbia

Kostaryka

Malezja

Peru

Tajlandia

Zambia

Państwa partnerskie Expertise France w 4. unijnym projekcie działań informacyjnych dotyczących Traktatu o handlu bronią:

Benin

Filipiny

Gujana

Kamerun

Liberia

Madagaskar

Meksyk

Senegal

Sierra Leone

Togo

Wybrzeże Kości Słoniowej

Związek Komorów

1 Decyzja Rady 2013/768/WPZiB z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie działań UE wspierających wdrożenie traktatu o handlu bronią w ramach europejskiej strategii bezpieczeństwa (Dz.U. L 341 z 18.12.2013, s. 56, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2013/768/oj).

2 Decyzja Rady (WPZiB) 2017/915 z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią (Dz.U. L 139 z 30.5.2017, s. 38, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2017/915/oj).

3 Decyzja Rady (WPZiB) 2021/2309 z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią (Dz.U. L 461 z 27.12.2021, s. 78, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2021/2309/oj).

4 Decyzja Rady (WPZiB) 2023/2296 z dnia 23 października 2023 r. w sprawie wsparcia przez Unię działań Sekretariatu Traktatu o handlu bronią w celu wsparcia wdrażania Traktatu o handlu bronią (Dz.U. L, 2023/2296, 24.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/ eli/dec/2023/2296/oj).

5 Decyzja Rady (WPZiB) 2025/208 z dnia 30 stycznia 2025 r. w sprawie wsparcia projektu dotyczącego propagowania skutecznych kontroli wywozu broni (Dz.U. L, 2025/208, 31.1.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2025/208/oj).

6 Traktat o handlu bronią, art. 1. i zasad prawa. W projekcie tym dąży się także do propagowania na szczeblu regionalnym i międzynarodowym świadomości, dialogu i współpracy w tym zakresie. Ponadto celem tego projektu jest przyczynienie się do zwiększenia światowego bezpieczeństwa i ochrony oraz do propagowania międzynarodowego pokoju.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.442
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja 2025/442 w sprawie działań informacyjnych Unii wspierających wdrożenie Traktatu o handlu bronią
• Data aktu: 28/02/2025
• Data ogłoszenia: 03/03/2025
• Data wejścia w życie: 28/02/2025