Rozporządzenie 2025/1304 ustanawiające program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na lata 2026-2027 uzupełniający program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz uchylające rozporządzenie (Euratom) 2021/765

ROZPORZĄDZENIE RADY (Euratom) 2025/1304

z dnia 23 czerwca 2025 r.

ustanawiające program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na lata 2026-2027 uzupełniający program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz uchylające rozporządzenie (Euratom) 2021/765

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 7 akapit pierwszy,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po konsultacji z Komitetem Naukowo-Technicznym,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Celem Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (zwanej dalej "Wspólnotą") jest podnoszenie jakości życia w państwach członkowskich przez promowanie i ułatwianie prowadzenia badań jądrowych w państwach członkowskich i uzupełnianie ich poprzez prowadzenie wspólnotowego programu badawczo-szkoleniowego.

(2) Badania jądrowe mogą wnieść wkład w zapewnienie dobrostanu społecznego, dobrobytu gospodarczego oraz zrównoważenia środowiskowego przez poprawę bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego i ochrony radiologicznej. Badania naukowe w dziedzinie ochrony radiologicznej umożliwiły udoskonalenie technologii medycznych, z których korzysta wielu obywateli, oraz mogą prowadzić do korzystnych zmian w innych sektorach, takich jak przemysł, rolnictwo, ochrona środowiska i bezpieczeństwo.

(3) W pełnym poszanowaniu prawa państw członkowskich do decydowania o swoim koszyku energetycznym wyniki badań przeprowadzonych w ramach programu ustanowionego niniejszym rozporządzeniem mogłyby przyczynić się do neutralnego dla klimatu systemu energetycznego w sposób bezpieczny, wydajny i pewny.

(4) Aby zapewnić ciągłość badań jądrowych na poziomie Wspólnoty, konieczne jest ustanowienie programu badawczo-szkoleniowego Wspólnoty na okres od dnia 1 stycznia 2026 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. (zwanego dalej "programem Euratom 2026-2027"), tak aby jego czas trwania był dostosowany do okresu obowiązywania wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 określonych w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) 2020/2093 ¹ . Program Euratom 2026-2027 powinien kontynuować najważniejsze działania badawcze prowadzone w ramach poprzedniego programu badawczo-szkoleniowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na lata 2021-2025 ustanowionego decyzją Rady (Euratom) 2021/765) ²  (zwanego dalej "programem Euratom na lata 2021-2025"), mając te same cele i korzystając z tej samej metody wdrażania.

(5) W sprawozdaniu Komisji dotyczącym śródokresowej oceny programu Euratom na lata 2021-2025 podkreślono znaczenie różnych cech tego programu. Zgodnie ze sprawozdaniem do cech tych należą: (a) szeroki portfel badań wspierających bezpieczeństwo jądrowe, jądrowe bezpieczeństwo fizyczne i zabezpieczenia materiałów jądrowych, ochronę radiologiczną i zastosowania niezwiązane z wytwarzaniem energii; (b) wartość dodaną UE dla badań nad rozszczepieniem jądrowym; (c) wsparcie dla zainteresowanych stron w formie poprawy bezpieczeństwa i bazy wiedzy w związku z kwestiami bezpieczeństwa dotyczącymi długoterminowej eksploatacji obecnych elektrowni jądrowych; (d) przygotowanie analiz bezpieczeństwa, bezpieczeństwa fizycznego i zabezpieczeń w odniesieniu do zaawansowanych systemów jądrowych; (e) dalszy rozwój badań nad syntezą jądrową poprzez poprawę zarządzania; oraz (f) określenie priorytetów programu oraz wskazanie bardziej wiarygodnych i realistycznych ścieżek. W sprawozdaniu stwierdzono, że cechy te powinno się zachować w programie Euratom 2026-2027.

(6) Koncepcja i struktura programu Euratom 2026-2027 odpowiada na potrzebę osiągnięcia masy krytycznej wspieranych działań. Należy to osiągnąć poprzez ustanowienie ograniczonej liczby celów szczegółowych koncentrujących się na kwestii bezpiecznego korzystania z rozszczepienia jądrowego do zastosowań energetycznych i niezwiązanych z wytwarzaniem energii, utrzymywaniu i rozwoju niezbędnej wiedzy fachowej, wspieraniu energii termojądrowej oraz wspomaganiu polityk Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego.

(7) Program Euratom 2026-2027 jest kluczowym elementem wysiłków Unii na rzecz dalszego rozwoju przywództwa technologicznego i promowania doskonałości jądrowych badań naukowych i innowacji, tak aby zapewnić - zgodnie z celami programu ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu - w dziedzinie jądrowej najwyższe normy w zakresie bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych.

(8) Ponieważ wszystkie państwa członkowskie wykorzystują materiały promieniotwórcze, ważne jest zapewnienie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, zgodnie z wymogami dyrektywy Rady 2011/70/Euratom ³ , aby uniknąć nakładania nadmiernych obciążeń na przyszłe pokolenia. Program Euratom 2026-2027 powinien nadal usprawniać i wspierać badania i rozwój technologii i kompetencji w dziedzinie gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi.

(9) W ramach programu Euratom 2026-2027 badania nad syntezą jądrową powinny być realizowane zgodnie z europejskim planem działania w zakresie syntezy jądrowej, w którym nakreślono działania badawczo-rozwojowe wymagane do stworzenia podstawy do uruchomienia elektrowni termojądrowej, oraz zgodnie z decyzją Rady 2007/198/Euratom ⁴ . Kluczowym etapem w perspektywie krótko- do średnioterminowej powinno być ukończenie budowy i uruchomienie ITER, a dynamiczny program badań nad syntezą jądrową powinien uzupełnić europejskie działania w zakresie ITER, aby wesprzeć jego przyszłą eksploatację oraz prace przygotowawcze do pierwszej elektrowni termojądrowej.

(10) Poprzez wspieranie badań jądrowych program Euratom 2026-2027 powinien przyczynić się do osiągnięcia celów programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" (zwanego dalej "Horyzont Europa") ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 ⁵  oraz ułatwić realizację strategii "Europa 2030" i wzmocnić europejską przestrzeń badawczą.

(11) W programie Euratom 2026-2027 należy dążyć do synergii z programem "Horyzont Europa" i innymi programami unijnymi, począwszy od ich opracowywania i planowania strategicznego, przez wybór projektów, zarządzanie, komunikację, upowszechnianie i wykorzystywanie wyników po monitorowanie, audyt i administrowanie.

(12) Działania w ramach programu Euratom 2026-2027 powinny być proporcjonalne, bez powielania ani wypierania finansowania prywatnego, oraz powinny tworzyć wyraźną europejską wartość dodaną. Zapewni to spójność między działaniami programu Euratom 2026-2027 a unijnymi zasadami pomocy państwa oraz unikanie nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym.

(13) O ile to każde państwo członkowskie samo decyduje o korzystaniu z energii jądrowej, uznaje się również, że energia jądrowa odgrywa różną rolę w poszczególnych państwach członkowskich. Program Euratom 2026-2027 poprzez prowadzone w jego ramach działania badawcze przyczyni się również do pobudzenia między wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami szerszej dyskusji odnośnie do możliwości oraz zagrożeń związanych z energią jądrową.

(14) W celu odniesienia się do potrzeb w zakresie kształcenia i szkolenia program Euratom 2026-2027 powinien oferować wsparcie w postaci wkładu finansowego, tak by naukowcy zajmujący się dziedziną jądrową mogli kwalifikować się do korzystania z działań "Maria Skłodowska-Curie" na równi z naukowcami z innych dziedzin.

(15) Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na cały czas trwania programu Euratom 2026-2027, które mają stanowić główną kwotę odniesienia dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas corocznej procedury budżetowej w rozumieniu pkt 18 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 16 grudnia 2020 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych ⁶ .

(16) Do niniejszego programu Euratom 2026-2027 stosuje się rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 ⁷  (zwane dalej "rozporządzeniem finansowym"). Rozporządzenie finansowe określa zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień, zarządzania pośredniego, instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych, pomocy finansowej oraz zwrotu kosztów poniesionych przez ekspertów zewnętrznych. Zasady przyjęte na podstawie art. 322 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) obejmują także ogólny system warunkowości służący ochronie budżetu Unii.

(17) Rodzaje finansowania i metody realizacji na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny być wybierane w zależności od ich adekwatności do osiągnięcia szczegółowych celów działań i uzyskania wyników, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. W przypadku dotacji powyższa zasada powinna obejmować rozważenie możliwości zastosowania płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i kosztów jednostkowych.

(18) Należy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie odpowiedniego udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz ogólnie sektora prywatnego. W ramach uzgodnień dotyczących oceny i monitorowania należy przeprowadzać jakościowe i ilościowe oceny uczestnictwa MŚP.

(19) Celem działalności prowadzonej w ramach programu Euratom 2026-2027 powinny być: zniesienie nierówności płci oraz propagowanie równości kobiet i mężczyzn w obszarze badań naukowych i innowacji, zgodnie z art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 8 TFUE. Aspekt płci powinien być uwzględniany w badaniach naukowych i innowacjach oraz monitorowany na wszystkich etapach cyklu badawczego.

(20) Dążąc do pogłębienia związków między nauką a społeczeństwem i wzmocnienia społecznego zaufania do nauki, program Euratom 2026-2027 powinien sprzyjać świadomemu zaangażowaniu obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w sprawy badań naukowych i innowacji przez promowanie edukacji naukowej, zapewnianie szerszego dostępu do wiedzy naukowej, opracowywanie planów działań w dziedzinie odpowiedzialnych badań naukowych i innowacji wychodzących naprzeciw obawom i oczekiwaniom obywateli i społeczeństwa obywatelskiego, a także przez ułatwianie uczestnictwa obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w działaniach realizowanych w ramach programu Euratom 2026-2027.

(21) W działaniach objętych zakresem programu Euratom 2026-2027 należy przestrzegać praw podstawowych i zasad uznanych w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(22) Należy w dalszym ciągu ułatwiać korzystanie z własności intelektualnej wypracowanej przez uczestników, a jednocześnie chronić uzasadnione interesy pozostałych uczestników i Wspólnoty zgodnie z Tytułem II rozdział 2 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwanego dalej "Traktatem Euratom").

(23) W celu zapewnienia jak największego oddziaływania finansowania ze środków Euratom Wspólnota może, w stosownych przypadkach, rozważyć partnerstwa europejskie z partnerami z sektora publicznego lub prywatnego, pod warunkiem że pożądane oddziaływanie może zostać skuteczniej osiągnięte poprzez partnerstwo niż przez samą Wspólnotę, oraz w porównaniu z innymi formami wsparcia w ramach programu Euratom 2026-2027. Niniejsze rozporządzenie powinno zapewnić, aby takie partnerstwa były jednoznacznie zgodne z podejściem opartym na ich cyklu życia oraz by realizowane były zgodnie z przejrzystym procesem wyboru i decyzyjnym zgodnie z załącznikiem III do rozporządzenia (UE) 2021/695.

(24) Powinna również istnieć możliwość realizacji celów programu Euratom 2026-2027 za pomocą instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych w ramach programów opartych na TFUE, pod warunkiem że działania te są zgodne z celami i zasadami takich programów.

(25) Aby zapewnić najskuteczniejszą realizację i wypracować spójne, kompleksowe i przejrzyste ramy dla beneficjentów, uczestnictwo w programie Euratom 2026-2027 i upowszechnianie wyników badań naukowych powinny podlegać odnośnym zasadom rozporządzenia (UE) 2021/695, z pewnymi zmianami lub wyjątkami. Do celów niniejszego rozporządzenia powinny mieć zastosowanie odpowiednie definicje i główne rodzaje działań określone w tym rozporządzeniu.

(26) Fundusz gwarancyjny dla uczestników utworzony w ramach programu "Horyzont 2020" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 ⁸  i zarządzany przez Komisję okazał się ważnym mechanizmem zabezpieczającym, który zmniejsza ryzyko związane z kwotami należnymi i niezwróconymi przez uczestników niewywiązujących się ze zobowiązań. Ten mechanizm zabezpieczający należy w związku z tym kontynuować. Ponadto działania objęte niniejszym rozporządzeniem powinny również uwzględniać mechanizm ubezpieczeń wzajemnych ustanowiony zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/695.

(27) Wspólne Centrum Badawcze (JRC) powinno - w stosownych przypadkach - nadal dostarczać Unii i państwom członkowskim niezależnych dowodów naukowych dostosowanych do potrzeb klienta i zapewniać im wsparcie techniczne w całym cyklu kształtowania polityki. Działania bezpośrednie JRC powinny być realizowane w sposób elastyczny, sprawny i przejrzysty, z uwzględnieniem odpowiednich potrzeb użytkowników JRC i potrzeb polityki unijnej, w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego i zabezpieczenia materiałów jądrowych, oraz z zapewnieniem ochrony interesów finansowych Unii. Zgodnie z konkluzjami Rady z dnia 26 kwietnia 1994 r. w sprawie roli JRC, JRC powinno nadal generować dodatkowe zasoby, poprzez konkurencyjne działania wspierające na rzecz polityki Unii lub w imieniu stron trzecich. JRC powinno mieć możliwość uczestniczenia w działaniach pośrednich, o ile zostało to przewidziane w odpowiednim programie prac.

(28) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 ⁹  i rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 ¹⁰ , (Euratom, WE) nr 2185/96 ¹¹  i (UE) 2017/1939 ¹²  interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom - w tym nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i prowadzenia w ich sprawie postępowań, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniami (Euratom, WE) nr 2185/96 i (UE, Euratom) nr 883/2013, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest uprawniony do prowadzenia dochodzeń administracyjnych, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub jakakolwiek inna nielegalna działalność na szkodę interesów finansowych Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) jest uprawniona do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 ¹³ . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, mają w pełni współpracować w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznać Komisji, OLAF, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz, w przypadku państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1939, EPPO niezbędne prawa i dostęp, a także zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonywaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.

(29) Państwa trzecie mogą również uczestniczyć w programie Euratom 2026-2027 na podstawie odpowiednich instrumentów prawnych. W niniejszym rozporządzeniu należy wprowadzić przepis szczególny zobowiązujący państwa trzecie do przyznania właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, OLAF oraz Trybunałowi Obrachunkowemu praw i dostępu niezbędnych do wykonywania w pełni ich odpowiednich kompetencji.

(30) W celu zapewnienia jednolitych warunków realizacji działań w ramach programu Euratom 2026-2027 oraz ich monitorowania i oceny należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 ¹⁴ .

(31) Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa ¹⁵  program Euratom 2026-2027 powinien być przedmiotem ewaluacji na podstawie informacji zgromadzonych zgodnie ze szczególnymi wymogami dotyczącymi monitorowania, przy czym należy unikać obciążeń administracyjnych, w szczególności dla państw członkowskich, a także nadmiernej regulacji. Wymogi te powinny, w stosownych przypadkach, obejmować wymierne wskaźniki służące jako podstawa ewaluacji skutków programu Euratom 2026-2027 w praktyce.

(32) Naukową i techniczną treść bezpośrednich działań JRC skonsultowano z Radą Gubernatorów JRC, ustanowioną decyzją Komisji 96/282/Euratom ¹⁶ .

(33) Na zasadzie dobrowolności skonsultowano się z Parlamentem Europejskim, który wydał opinię ¹⁷ . Również na zasadzie dobrowolności skonsultowano się z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, który wydał opinię ¹⁸ .

(34) Ze względu na pewność prawa rozporządzenie (Euratom) 2021/765 należy uchylić,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ  I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł  1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ustanawia program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na okres od dnia 1 stycznia 2026 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. ("program Euratom 2026-2027") oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania w działaniach pośrednich w ramach programu Euratom 2026-2027, jako uzupełnienie programu "Horyzont Europa".

Ustanawia ono cele programu Euratom 2026-2027, budżet na lata 2026-2027, formy finansowania oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

Artykuł  2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się odpowiednie definicje określone w rozporządzeniu (UE) 2021/695. Zawarte w tych definicjach odniesienia do Unii i programu "Horyzont Europa" odczytuje się odpowiednio jako odniesienia do Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej ("Wspólnota") i programu Euratom 2026-2027. Jednak do celów niniejszego rozporządzenia "program prac" oznacza dokument przyjmowany przez Komisję w celu realizacji programu Euratom 2026-2027 zgodnie z art. 16 niniejszego rozporządzenia.

Wszystkie zawarte w niniejszym rozporządzeniu odniesienia do rozporządzenia (UE) 2021/695 dotyczą wersji obowiązującej w dniu 23 czerwca 2025 r.

Artykuł  3

Cele programu

1. Ogólnym celem programu Euratom 2026-2027 jest prowadzenie działań badawczych w dziedzinie jądrowej i działań szkoleniowych z naciskiem na ciągłą poprawę bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego i ochrony radiologicznej, a także przyczynienie się do osiągnięcia celów programu "Horyzont Europa" między innymi w kontekście transformacji energetycznej.

2. Program Euratom 2026-2027 ma następujące cele szczegółowe:

a) poprawa i wsparcie bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczenia materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych, w tym bezpieczne wykorzystywanie energii jądrowej oraz zastosowań promieniowania jonizującego niezwiązanych z wytwarzaniem energii;

b) utrzymywanie i dalsze rozwijanie wiedzy fachowej i kompetencji w dziedzinie jądrowej we Wspólnocie;

c) wspieranie rozwoju energii syntezy jądrowej jako potencjalnego przyszłego źródła energii w produkcji energii elektrycznej oraz przyczynianie się do realizacji europejskiego planu działania w zakresie syntezy jądrowej;

d) wspieranie polityki Unii i jej państw członkowskich w zakresie stałej poprawy bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczenia materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego.

3. Cele wymienione w ust. 1 i 2 są realizowane zgodnie z załącznikiem I. W należycie uzasadnionych przypadkach, realizowanie tych celów może uwzględniać reagowanie na pojawiające się możliwości, kryzysy i zagrożenia.

Artykuł  4

Budżet

1. Pula środków finansowych na realizację programu Euratom 2026-2027 na okres od dnia 1 stycznia 2026 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. wynosi 598 346 804 EUR w cenach bieżących.

2. Szacunkowy podział kwoty, o której mowa w ust. 1, jest następujący:

a) 252 532 225 EUR na działania pośrednie w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie syntezy jądrowej;

b) 115 339 356 EUR na działania pośrednie w dziedzinie rozszczepienia jądrowego, bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;

c) 230 475 223 EUR na działania bezpośrednie podejmowane przez Wspólne Centrum Badawcze ("JRC").

Komisja nie może zmienić kwoty, o której mowa w akapicie pierwszym lit. c).

3. Z kwoty, o której mowa w ust. 1, można również pokrywać wydatki na przygotowanie, monitorowanie, kontrolę, audyt, ocenę oraz inne rodzaje działalności i wydatki niezbędne do zarządzania programem Euratom 2026-2027 i jego realizacji, w tym wszystkie wydatki administracyjne, a także wydatki na ocenę realizacji jego celów. Wydatki administracyjne związane z działaniami pośrednimi nie mogą przekraczać 6 % kwoty działań pośrednich programu Euratom 2026-2027, o których mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a) i b). Z kwoty, o której mowa w ust. 1, można również pokrywać:

a) w zakresie, w jakim są one związane z celami programu Euratom 2026-2027 - wydatki związane z badaniami, spotkaniami ekspertów, działalnością w zakresie informacji i komunikacji;

b) wydatki związane z sieciami informatycznymi w zakresie przetwarzania i wymiany informacji, w tym z narzędziami informatycznymi dla przedsiębiorstw oraz z innego rodzaju pomocą techniczną i administracyjną niezbędną w związku z zarządzaniem programem Euratom 2026-2027.

4. W razie potrzeby, aby umożliwić zarządzanie działaniami, które nie zostaną zakończone do dnia 31 grudnia 2027 r., w budżecie obejmującym okres po roku 2027 mogą zostać zapisane środki na pokrycie wydatków przewidzianych w ust. 3.

5. Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozłożyć na roczne raty na kilka lat.

6. Bez uszczerbku dla rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509 (zwanego dalej "rozporządzeniem finansowym") wydatki na działania wynikające z projektów ujętych w pierwszym programie prac mogą być kwalifikowalne od dnia 1 stycznia 2026 r.

7. Zasoby przydzielone państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego mogą, na wniosek zainteresowanego państwa członkowskiego, zostać przesunięte do programu Euratom 2026-2027 z zastrzeżeniem warunków określonych w stosownych przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 ¹⁹ . Komisja wykonuje te środki bezpośrednio zgodnie z art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z lit. c) tego akapitu. Zasoby te wykorzystuje się na rzecz danego państwa członkowskiego.

Artykuł  5

Państwa trzecie stowarzyszone z programem Euratom 2026-2027

1. W programie Euratom 2026-2027 mogą uczestniczyć do celów stowarzyszenia następujące państwa trzecie:

a) państwa przystępujące, państwa kandydujące i potencjalni kandydaci, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami uczestnictwa tych państw w programach Wspólnoty, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Wspólnotą a tymi państwami;

b) państwa objęte europejską polityką sąsiedztwa, zgodnie z ogólnymi zasadami i ogólnymi warunkami udziału tych państw w programach Wspólnoty, ustanowionymi w odpowiednich umowach ramowych i decyzjach rad stowarzyszenia lub w podobnych porozumieniach oraz zgodnie ze szczegółowymi warunkami ustanowionymi w porozumieniach między Wspólnotą a tymi państwami;

c) państwa trzecie i terytoria spełniające wszystkie poniższe kryteria:

(i) dobry potencjał naukowy, techniczny i innowacyjny;

(ii) zobowiązanie do otwartej gospodarki rynkowej opartej na zasadach, w tym sprawiedliwe i równe traktowanie praw własności intelektualnej, poparte instytucjami demokratycznymi;

(iii) aktywne propagowanie polityki na rzecz poprawy dobrobytu gospodarczego i społecznego obywateli.

2. Stowarzyszenie z programem Euratom 2026-2027 każdego z państw trzecich, o których mowa w ust. 1 lit. c), odbywa się zgodnie z warunkami określonymi w szczegółowym układzie obejmującym udział tego państwa trzeciego w dowolnym programie Wspólnoty lub Unii, pod warunkiem że układ ten:

a) zapewnia sprawiedliwą równowagę w odniesieniu do wkładów i korzyści państwa trzeciego uczestniczącego w programach Wspólnoty lub Unii;

b) określa warunki uczestnictwa w programach Wspólnoty lub Unii, w tym sposób obliczania wkładów finansowych do poszczególnych programów, i związane z tymi programami koszty administracyjne;

c) nie przyznaje państwu trzeciemu jakichkolwiek uprawnień decyzyjnych w odniesieniu do programu Euratom 20262027;

d) gwarantuje prawa Unii do zapewnienia należytego zarządzania finansami i ochrony jej interesów finansowych.

Wkłady, o których mowa w akapicie pierwszym lit. b) niniejszego ustępu, stanowią dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 5 rozporządzenia finansowego.

3. Zakres stowarzyszenia każdego państwa trzeciego z programem Euratom 2026-2027 uwzględnia cel, jakim jest pobudzanie wzrostu gospodarczego w Unii poprzez innowacje. W związku z tym części programu Euratom 2026-2027 mogą zostać wyłączone z układu o stowarzyszeniu zawieranego z określonym państwem, z wyjątkiem państw przystępujących, państw kandydujących i potencjalnych kandydatów.

4. W układzie o stowarzyszeniu przewiduje się, w stosownych przypadkach, wynikające z zasady wzajemności uczestnictwo podmiotów prawnych z siedzibą w Unii w równoważnych programach państw stowarzyszonych zgodnie z warunkami ustanowionymi w tych programach.

5. W stosownych przypadkach warunki dotyczące ustalania poziomu wkładu finansowego muszą zapewniać automatyczną korektę wszelkiej znaczącej nierównowagi w stosunku do kwoty, jaką podmioty z siedzibą w państwie stowarzyszonym otrzymują z tytułu uczestnictwa w programie Euratom 2026-2027, z uwzględnieniem kosztów zarządzania programem Euratom 2026-2027 oraz jego realizacji i funkcjonowania.

Artykuł  6

Realizacja i formy finansowania

1. Program Euratom 2026-2027 jest realizowany za pomocą zarządzania bezpośredniego zgodnie z rozporządzeniem finansowym lub za pomocą zarządzania pośredniego przez organy finansujące, o których mowa w art. 62 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia finansowego.

2. Finansowanie w ramach programu Euratom 2026-2027 można również zapewnić w dowolnej formie przewidzianej w rozporządzeniu finansowym, jednak w przypadku działań pośrednich w ramach programu Euratom 2026-2027 dotacje stanowią główną formę wsparcia. Finansowanie w ramach programu Euratom 2026-2027 można również zapewnić w formie nagród, zamówień publicznych i instrumentów finansowych w ramach działań łączonych.

3. Główne rodzaje działań prowadzonych w ramach programu Euratom 2026-2027, określono i zdefiniowano w art. 2 rozporządzenia (UE) 2021/695 i obejmują one działania w zakresie badań naukowych i innowacji, działania innowacyjne, działania w zakresie innowacji i wprowadzania na rynek, działania w zakresie szkoleń i mobilności, działania współfinansowane z programu, działania w zakresie przedkomercyjnych zamówień publicznych, działania w zakresie koordynacji i wsparcia, nagrody motywacyjne i nagrody za osiągnięcia.

Formy finansowania, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, stosuje się w sposób elastyczny w ramach wszystkich celów programu Euratom 2026-2027, przy czym ich zastosowanie ustala się na podstawie potrzeb i charakteru danych celów.

4. W ramach programu Euratom 2026-2027 wspiera się również działania bezpośrednie podejmowane przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC).

Artykuł  7

Partnerstwa europejskie

1. Części programu Euratom 2026-2027 mogą być realizowane poprzez partnerstwa europejskie.

2. Udział Wspólnoty w partnerstwach europejskich może przyjmować dowolną z następujących form:

a) uczestnictwo w partnerstwach utworzonych na podstawie protokołów ustaleń lub ustaleń umownych między Komisją a partnerami publicznymi lub prywatnymi określających cele partnerstwa europejskiego, odnośne zobowiązania wszystkich zaangażowanych stron dotyczące ich wkładów finansowych lub rzeczowych, kluczowe wskaźniki efektywności i oddziaływania, rezultaty, jakie mają zostać uzyskane, oraz ustalenia dotyczące sprawozdawczości; obejmują one określenie uzupełniającej działalności w zakresie badań naukowych i innowacji realizowanej przez partnerów oraz przez program Euratom 2026-2027 (współprogramowane partnerstwa europejskie);

b) uczestnictwo w programie dotyczącym działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, określającym cele, kluczowe wskaźniki efektywności i oddziaływania oraz rezultaty, jakie mają zostać uzyskane, a także wnoszenie finansowego wkładu do takiego programu, w oparciu o zobowiązanie partnerów dotyczące ich wkładów finansowych lub rzeczowych oraz integrację ich odpowiedniej działalności z wykorzystaniem działania współfinansowania w ramach programu Euratom 2026-2027 (współfinansowane partnerstwa europejskie).

3. Partnerstwa europejskie:

a) ustanawia się w przypadkach, w których cele programu Euratom 2026-2027 zostałyby osiągnięte w sposób bardziej skuteczny niż przez samą Wspólnotę i w porównaniu z innymi postaciami wsparcia w ramach programu Euratom 2026-2027; odpowiednią część budżetu programu Euratom 2026-2027 przydziela się na te części;

b) realizuje się, stosując takie zasady, jak: unijna wartość dodana, przejrzystość i otwartość, oraz oddziaływanie w Europie i na rzecz Europy, silny efekt dźwigni o odpowiedniej skali, długoterminowe zaangażowanie wszystkich uczestniczących stron, elastyczność w realizacji, spójność, koordynacja i komplementarność z unijnymi, lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i, w stosownych przypadkach, międzynarodowymi inicjatywami lub innymi partnerstwami europejskimi;

c) mają wyraźne podejście oparte na cyklu życia, zawiera się je na czas określony i przewiduje warunki stopniowego wycofywania finansowania ze środków programu Euratom 2026-2027.

4. Przepisy i kryteria dotyczące kwalifikacji, realizacji, monitorowania, oceny i stopniowego wycofywania partnerstw europejskich określono w załączniku III do rozporządzenia (UE) 2021/695.

Artykuł  8

Otwarta nauka

Do programu Euratom 2026-2027 mają zastosowanie przepisy dotyczące otwartej nauki ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2021/695.

Artykuł  9

Działania kwalifikowalne oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania wyników badań naukowych

1. Do finansowania kwalifikują się wyłącznie działania służące realizacji celów, o których mowa w art. 3.

2. Z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 niniejszego artykułu, do działań wspieranych w ramach programu Euratom 2026-2027 stosuje się tytuł II dotyczący zasad uczestnictwa i upowszechniania zawartych w rozporządzeniu (UE) 2021/695. Zawarte w rozporządzeniu (UE) 2021/695 odniesienia do Unii i programu "Horyzont Europa" odczytuje się w stosownych przypadkach jako odniesienia do Wspólnoty i programu Euratom 2026-2027. Zawarte w rozporządzeniu (UE) 2021/695 odniesienia do "przepisów bezpieczeństwa" interpretuje się jako obejmujące ochronę interesów obronnych państw członkowskich w rozumieniu art. 24 Traktatu Euratom.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 40 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2021/695 prawo sprzeciwu wobec przeniesienia własności rezultatów lub wobec udzielenia wyłącznej licencji w odniesieniu do rezultatów może obejmować udzielanie licencji niewyłącznych.

4. W drodze odstępstwa od art. 41 ust. 9 rozporządzenia (UE) 2021/695 beneficjent, który otrzymał finansowanie od Wspólnoty, udostępnia nieodpłatnie instytucjom Wspólnoty, organom finansującym lub Europejskiemu Wspólnemu Przedsięwzięciu na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (Fusion for Energy) ustanowionemu decyzją 2007/198/Euratom ("wspólne przedsięwzięcie Fusion for Energy") dostęp do swoich rezultatów w celu rozwoju, realizacji i monitorowania strategii politycznych i programów Wspólnoty lub zobowiązań w ramach międzynarodowej współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi. Takie prawa dostępu obejmują prawo do upoważniania osób trzecich do korzystania z tych rezultatów w zamówieniach publicznych oraz prawo do udzielania sublicencji. Prawa dostępu są ograniczone do wykorzystania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego.

5. Mechanizm Ubezpieczeń Wzajemnych ustanowiony zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/695 ma pokrywać ryzyko związane z niemożnością odzyskania od beneficjentów kwot należnych Komisji lub organom finansującym na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  10

Finansowanie skumulowane, alternatywne i łączone

1. Program Euratom 2026-2027 realizuje się w synergii z programem "Horyzont Europa" i innymi unijnymi programami.

2. Aby osiągnąć cele programu Euratom 2026-2027 oraz sprostać wyzwaniom wspólnym dla programu Euratom 2026-2027 i programu "Horyzont Europa", działania dotyczące celów ustanowionych w programie Euratom 2026-2027 lub działania służące realizacji programu "Horyzont Europa" mogą korzystać z finansowego wkładu Wspólnoty, z zastrzeżeniem art. 9. W szczególności program Euratom 2026-2027 może zapewniać wkład finansowy na rzecz działań "Maria Skłodowska-Curie", aby wspierać działania mające znaczenie dla badań jądrowych.

3. Działanie, które otrzymało wkład z innego programu unijnego, może również otrzymać wkład w ramach programu Euratom 2026-2027, pod warunkiem że wkłady te nie pokrywają tych samych kosztów. Zasady odpowiedniego programu wnoszącego wkład mają zastosowanie do odpowiedniego wkładu w działanie. Finansowanie skumulowane nie może przekraczać łącznych kosztów kwalifikowalnych działania. Wsparcie w ramach poszczególnych programów może być obliczane proporcjonalnie, zgodnie z dokumentami określającymi warunki wsparcia.

4. Na działania można przyznać wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, zgodnie z odpowiednimi przepisami rozporządzenia (UE) 2021/1060, w przypadku gdy przyznano im znak "pieczęci doskonałości" w ramach programu Euratom 2026-2027, w oparciu o spełnienie następujących łącznych warunków:

a) zostały ocenione w kontekście zaproszenia do składania wniosków w ramach programu Euratom 2026-2027;

b) spełniają minimalne wymagania jakościowe określone w tym zaproszeniu do składania wniosków;

c) nie mogą być finansowane w ramach tego zaproszenia do składania wniosków z uwagi na ograniczenia budżetowe.

ROZDZIAŁ  II

PROGRAMOWANIE, MONITOROWANIE, OCENA I KONTROLA

Artykuł  11

Programy prac

1. Działania pośrednie programu Euratom 2026-2027 są realizowane w ramach programów pracy, o których mowa w art. 110 rozporządzenia finansowego. W stosownych przypadkach programy prac określają całkowitą kwotę zarezerwowaną na działania łączone. Komisja przyjmuje programy prac w drodze aktów wykonawczych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 16 ust. 4.

2. Oprócz wymogów określonych w art. 110 rozporządzenia finansowego programy prac zawierają w stosownych przypadkach:

a) orientacyjną kwotę przydzieloną na każde działanie oraz orientacyjny harmonogram realizacji;

b) w odniesieniu do dotacji - ich priorytety, kryteria kwalifikacji i wyboru, relatywną wagę poszczególnych kryteriów przyznawania oraz maksymalną stawkę finansowania w odniesieniu do łącznych kosztów kwalifikowalnych;

c) wszelkie dodatkowe obowiązki beneficjentów, zgodnie z art. 39 i 41 rozporządzenia (UE) 2021/695;

d) podejście wieloletnie i kierunki strategiczne na kolejne lata realizacji.

3. Komisja sporządza wieloletni program prac dotyczący działań bezpośrednich podejmowanych przez JRC zgodnie z decyzją 96/282/Euratom.

Artykuł  12

Monitorowanie i sprawozdawczość

1. Komisja stale monitoruje zarządzanie programem Euratom 2026-2027 i jego realizację. W celu zwiększenia przejrzystości regularnie aktualizowane dane są publikowane w dostępny sposób na stronie internetowej Komisji.

Wskaźniki służące do składania corocznego sprawozdania odzwierciedlającego postępy w realizacji programu Euratom 2026-2027 w odniesieniu do celów ustanowionych w art. 3 są określone w załączniku II, wraz ze ścieżkami oddziaływania.

2. Aby zapewnić skuteczną ocenę postępów w realizacji celów programu Euratom 2026-2027, Komisja przyjmuje akty wykonawcze dotyczące ustanowienia ram monitorowania i oceny, w szczególności poprzez ustalenie poziomów wyjściowych i docelowych zgodnie z załącznikiem II. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą na podstawie art. 16 ust. 3.

3. System sprawozdawczości na temat wyników zapewnia efektywne, skuteczne i terminowe gromadzenie danych na potrzeby monitorowania realizacji programu Euratom 2026-2027 i jego rezultatów, bez zwiększania obciążeń administracyjnych dla beneficjentów. W tym celu na odbiorców środków finansowych Wspólnoty oraz, w stosownych przypadkach, na państwa członkowskie, nakłada się proporcjonalne wymogi dotyczące sprawozdawczości.

Artykuł  13

Informacja, komunikacja, promocja, upowszechnianie i wykorzystywanie

1. Odbiorcy finansowania ze środków programu Euratom 2026-2027 podają informacje o pochodzeniu tych środków oraz zapewniają eksponowanie finansowania wspólnotowego, w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów, poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych ukierunkowanych informacji przeznaczonych dla różnych grup odbiorców, w tym dla mediów i opinii publicznej.

2. Komisja prowadzi działania informacyjne i komunikacyjne związane z programem Euratom 2026-2027 oraz realizowanymi w jego ramach działaniami i uzyskanymi rezultatami. Ponadto dostarcza państwom członkowskim i beneficjentom terminowych i szczegółowych informacji. Na rzecz zainteresowanych podmiotów świadczone są oparte na dowodach usługi nawiązywania kontaktów wykorzystujące informacje analityczne i podobieństwa sieciowe, aby tworzyć konsorcja dla projektów realizowanych w ramach współpracy, ze zwróceniem szczególnej uwagi na określanie możliwości w zakresie tworzenia sieci kontaktów przez podmioty prawne z państw członkowskich osiągających słabe wyniki w zakresie badań naukowych i innowacji. Na podstawie takiej analizy można, z myślą o konkretnych zaproszeniach do składania wniosków, organizować wydarzenia ułatwiające nawiązywanie kontaktów.

3. Komisja ustanawia również strategię na rzecz upowszechniania i wykorzystywania służącą zwiększeniu dostępności i rozpowszechniania uzyskanych w programie Euratom 2026-2027 rezultatów badań naukowych i innowacji oraz wiedzy, aby przyspieszyć ich wykorzystywanie, a następnie absorpcję przez rynek, aby promować współpracę badawczą oraz aby zwiększyć oddziaływanie programu Euratom 2026-2027.

4. Zasoby finansowe przydzielone na program Euratom 2026-2027 przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Wspólnoty oraz działalności w zakresie informacji, komunikacji, promocji, upowszechniania i wykorzystywania, w zakresie, w jakim priorytety te są związane z celami, o których mowa w art. 3.

Artykuł  14

Ocena

1. Oceny programu Euratom 2026-2027 przeprowadza się w terminie pozwalającym na uwzględnienie ich wyników w procesie decyzyjnym dotyczącym programu Euratom 2026-2027, kolejnego programu i innych inicjatyw w zakresie badań naukowych i innowacji.

2. Po zakończeniu realizacji programu Euratom 2026-2027, lecz nie później niż cztery lata po upływie okresu określonego w art. 1, Komisja przeprowadza ocenę końcową programu Euratom 2026-2027 i programu Euratom na lata 2021-2025 z pomocą niezależnych ekspertów wybranych w drodze przejrzystej procedury. Obejmuje ona ocenę długoterminowych skutków poprzednich programów badawczo-szkoleniowych Euratom oraz skuteczności, wydajności, adekwatności, spójności i wspólnotowej wartości dodanej programu Euratom 2026-2027.

3. Komisja publikuje i przekazuje wnioski z tych ocen, opatrzone własnymi komentarzami, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów.

Artykuł  15

Audyty

1. System kontroli programu Euratom 2026-2027 zapewnia właściwą równowagę między zaufaniem a kontrolą, z uwzględnieniem kosztów administracyjnych i innych kosztów kontroli na wszystkich poziomach, w szczególności kosztów ponoszonych przez beneficjentów. Zasady audytu muszą być jasne, systematyczne i spójne w całym programie Euratom 2026-2027.

2. Działania otrzymujące wspólne finansowanie z różnych programów unijnych podlegają tylko jednemu audytowi obejmującemu wszystkie odnośne programy i ich odpowiednie obowiązujące przepisy.

3. Komisja lub odpowiedni organ finansujący może opierać się na połączonych przeglądach systemów na poziomie beneficjenta. Takie połączone przeglądy są fakultatywne w odniesieniu do określonych rodzajów beneficjentów i składają się z audytu systemów i procesu, uzupełnionego audytem transakcji. Takie audyty transakcji są przeprowadzane przez właściwego niezależnego audytora posiadającego uprawnienia do wykonywania ustawowych badań dokumentów rachunkowych zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ²⁰ . Audyty systemów i procesów mogą być wykorzystywane przez Komisję lub odpowiedni organ finansujący w celu określenia ogólnej pewności co do należytego zarządzania finansami oraz ponownego rozważenia poziomu audytów ex post, a także w celu wydawania poświadczeń sprawozdań finansowych.

4. Zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego Komisja lub organ finansujący mogą opierać się na audytach dotyczących wykorzystania wkładów Wspólnoty przeprowadzanych przez inne niezależne i kompetentne osoby lub podmioty, w tym przez osoby lub podmioty inne niż te, które zostały upoważnione przez instytucje lub organy Unii.

5. Audyty można przeprowadzać w okresie do dwóch lat od płatności salda.

6. Komisja publikuje wytyczne dotyczące audytu, mające na celu zapewnienie rzetelnego i jednolitego stosowania oraz interpretacji procedur i przepisów audytowych przez cały okres programu Euratom 2026-2027.

Artykuł  16

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. Komitet spotyka się w dwóch różnych składach, które zajmują się odpowiednio aspektami programu Euratom 20262027 związanymi z rozszczepieniem jądrowym oraz z syntezą jądrową.

Z myślą o ułatwieniu realizacji programu Euratom 2026-2027, w związku z każdym posiedzeniem komitetu zgodnie z porządkiem obrad, Komisja pokryje, zgodnie z ustalonymi przez siebie wytycznymi, koszty poniesione przez jednego przedstawiciela z każdego państwa członkowskiego, jak również jednego eksperta lub doradcy z każdego państwa członkowskiego w odniesieniu do tych punktów porządku obrad, które wymagają wykorzystania przez dane państwo członkowskie określonej wiedzy fachowej.

3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

4. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

5. W przypadku gdy opinia komitetu ma być uzyskana w drodze procedury pisemnej, procedura ta kończy się bez osiągnięcia rezultatu, gdy zdecyduje o tym przewodniczący komitetu lub wniesie o to zwykła większość członków komitetu, przed upływem terminu na wydanie opinii.

6. Komisja regularnie informuje komitet o ogólnych postępach w realizacji programu Euratom 2026-2027 oraz przekazuje komitetowi aktualne informacje na temat wszystkich działań zaproponowanych lub finansowanych w ramach programu Euratom 2026-2027.

Artykuł  17

Ochrona interesów finansowych Unii

W przypadku gdy państwo trzecie uczestniczy w programie Euratom 2026-2027 na podstawie decyzji przyjętej na mocy umowy międzynarodowej lub na podstawie jakiegokolwiek innego instrumentu prawnego, przyznaje ono właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, OLAF i Trybunałowi Obrachunkowemu prawa i dostęp niezbędne do wykonywania w pełni ich odpowiednich kompetencji. W przypadku OLAF takie prawa obejmują prawo do prowadzenia dochodzeń, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, przewidzianych w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 883/2013.

ROZDZIAŁ  III

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł  18

Uchylenie

Rozporządzenie (Euratom) 2021/765 traci moc z dniem 1 stycznia 2026 r.

Artykuł  19

Przepisy przejściowe

1. Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na kontynuację lub modyfikację działań rozpoczętych na podstawie rozporządzenia (Euratom) 2021/765, które nadal stosuje się do tych działań aż do ich zakończenia.

2. W stosownych przypadkach wszelkie nieukończone zadania wykonywane przez komitet ustanowiony na podstawie rozporządzenia (Euratom) 2021/765 przejmuje komitet, o którym mowa w art. 16 niniejszego rozporządzenia.

3. Pula środków finansowych przeznaczonych na program Euratom 2026-2027 może również obejmować wydatki na wsparcie techniczne i administracyjne na potrzeby przejścia między programem Euratom 2026-2027, a środkami przyjętymi na podstawie rozporządzenia (Euratom) 2021/765.

Artykuł  20

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 23 czerwca 2025 r.

ZAŁĄCZNIK  I

DZIAŁANIA

Cele szczegółowe, o których mowa w art. 3 ust. 2, do realizacji których dąży się w programie Euratom 2026-2027 poprzez prowadzenie działalności w ogólnych kierunkach opisanych w niniejszym załączniku. Przez realizację tych celów szczegółowych program Euratom 2026-2027 wspiera państwa członkowskie we wdrażaniu ustawodawstwa Euratomu ²¹  oraz sprzyja wysiłkom badawczym podejmowanym przez te państwa i przez sektor prywatny. Te cele szczegółowe powinny przyczyniać się do utrzymania i dalszego rozwoju technologicznego przywództwa w dziedzinie jądrowej.

Aby osiągnąć cele szczegółowe, o których mowa w art. 3 ust. 2, w programie Euratom 2026-2027 będą wspierane działania przekrojowe, które gwarantują synergię wysiłków badawczych w pokonywaniu wspólnych wyzwań. Zapewnione zostaną odpowiednie powiązania i wspólne płaszczyzny z programem "Horyzont Europa", takie jak wspólne zaproszenia do składania wniosków. Powiązane działania w zakresie badań naukowych i innowacji mogą również korzystać ze wsparcia finansowego dostępnego w ramach funduszy na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/1060, o ile jest to zgodne z celami i przepisami tych funduszy.

Działania wymienione w niniejszym załączniku obejmują współpracę międzynarodową w dziedzinie jądrowych badań naukowych i innowacji do celów pokojowych w oparciu o wspólne cele i wzajemne zaufanie, a ich celem jest zapewnienie wyraźnych i znaczących korzyści dla Unii, jej obywateli i środowiska. Obejmuje to międzynarodową współpracę za pośrednictwem ram wielostronnych. Jako formalnie uznany organ wykonawczy Euratomu na Międzynarodowym Forum IV Generacji (GIF) ²²  JRC będzie nadal wspierać i koordynować wkład Wspólnoty Euratom w badania naukowe i działalność szkoleniową GIF i jej udział w tych badaniach i tej działalności. Udział w działaniach GIF objętych zakresem programu Euratom 2026-2027 skupia się na działaniach badawczych i szkoleniowych w zakresie: bezpieczeństwa jądrowego, ochrony radiologicznej, zabezpieczeń materiałów jądrowych oraz nierozprzestrzeniania właściwych dla systemów IV generacji.

Każde nowe działanie przydzielone JRC będzie analizowane przez Radę Gubernatorów JRC w celu sprawdzenia jego zgodności z działaniami prowadzonymi w państwach członkowskich oraz w celu uniknięcia powielania w Unii prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie jądrowej.

W drodze odpowiedniego programu prac w ramach programu Euratom 2026-2027 Komisja może podjąć decyzję o kontynuowaniu finansowania dotacji przyznanych na mocy rozporządzenia (Euratom) 2021/765.

Priorytety programów prac mają być ustalane przez Komisję na podstawie wkładu krajowych organów publicznych, zainteresowanych stron z dziedziny badań jądrowych oraz wszelkich odpowiednich organizacji lub forów zainteresowanych stron z dziedziny jądrowej.

Do finansowania w ramach programu Euratom 2026-2027 kwalifikują się badania naukowe i szkolenia w następujących dziedzinach:

a) poprawa i wsparcie bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych, w tym bezpieczne wykorzystywanie energii jądrowej oraz bezpieczne wykorzystywanie zastosowań promieniowania jonizującego niezwiązanych z wytwarzaniem energii ²³ :

(i) bezpieczeństwo jądrowe: bezpieczeństwo jądrowe systemów reaktorów i cykli paliwowych wykorzystywanych we Wspólnocie lub, w niezbędnym zakresie, w celu utrzymania szerokiej wiedzy fachowej na temat bezpieczeństwa jądrowego we Wspólnocie, tych rodzajów reaktorów i ich pełnych cykli paliwowych, takich jak separacja i transmutacja, które mogą być stosowane w przyszłości;

(ii) bezpieczne gospodarowanie wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi: gospodarowanie średnioaktywnymi, wysokoaktywnymi i długożyciowymi odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym oraz innymi strumieniami odpadów promieniotwórczych i takimi ich rodzajami, w odniesieniu do których nie istnieją obecnie procesy dojrzałe pod względem przemysłowym lub w przypadku gdy istniejące procesy mogłyby zostać ulepszone, a także, w szczególności, ich przygotowanie do unieszkodliwienia i trwałe składowanie; ograniczenie ilości odpadów promieniotwórczych oraz zmniejszenie ich radiotoksyczności; zarządzanie wiedzą i kompetencjami w zakresie gospodarowania odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym oraz transfer tej wiedzy i kompetencji między pokoleniami i programami państw członkowskich;

(iii) likwidacja obiektów jądrowych: badania na rzecz rozwoju i oceny technologii służących likwidacji obiektów jądrowych i remediacji środowiska; wspieranie wymiany najlepszych praktyk i wiedzy w zakresie likwidacji obiektów jądrowych;

(iv) zastosowania nauk jądrowych oraz zastosowania promieniowania jonizującego, ochrona radiologiczna, gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej:

– zastosowania technologii z sektora nauk jądrowych i technologii wykorzystujących promieniowanie jonizujące w medycynie, przemyśle i w innych obszarach badań naukowych,

– oddziaływanie i zagrożenia związane z narażeniem na niskie dawki promieniowania (narażenie przemysłowe, medyczne lub środowiskowe),

– gotowość na wypadek awarii obejmujących promieniowanie, a także badania w zakresie radioekologii,

– zabezpieczone i bezpieczne dostawy izotopów promieniotwórczych i ich stosowanie,

– modele rozprzestrzeniania się substancji promieniotwórczych w środowisku, a także wspieranie wymiany danych, systemów wczesnego ostrzegania oraz współpracy w zakresie technik pomiarowych ²⁴  (realizacja przy pomocy działań bezpośrednich);

(v) jądrowe bezpieczeństwo fizyczne, zabezpieczenia materiałów jądrowych i nierozprzestrzenianie broni jądrowej (realizacja przy pomocy działań bezpośrednich):

– metody i techniki służące wsparciu i wzmocnieniu wspólnotowych i międzynarodowych zabezpieczeń materiałów jądrowych,

– wsparcie operacyjne dla przyjętego przez Euratom systemu zabezpieczeń materiałów jądrowych oraz szkolenia w tym zakresie,

– wsparcie techniczne w zakresie wykonywania Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej w dziedzinie zabezpieczeń materiałów jądrowych, w tym wsparcie służące wzmocnieniu unijnego systemu kontroli wywozu,

– badania naukowe i wsparcie na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa jądrowego i radiologicznego oraz jądrowego i radiologicznego bezpieczeństwa fizycznego w globalnych ramach CBRN (bezpieczeństwa chemicznego, biologicznego, radiologicznego i jądrowego) oraz powiązanych strategiach unijnych,

– metody i techniki służące do wykrywania materiałów jądrowych i promieniotwórczych nieobjętych kontrolą regulacyjną oraz zapobieganie incydentom związanym z takimi materiałami i reagowanie na nie, w tym forensyka jądrowa,

– wsparcie na rzecz budowania zdolności w zakresie jądrowego bezpieczeństwa fizycznego z wykorzystaniem Europejskiego Ośrodka Szkoleń w zakresie Jądrowego Bezpieczeństwa Fizycznego;

b) utrzymywanie i dalsze rozwijanie wiedzy fachowej i kompetencji w dziedzinie jądrowej we Wspólnocie:

(i) kształcenie, szkolenie i mobilność, w tym programy kształcenia i szkolenia takie jak działania "Maria Skłodowska-Curie";

(ii) wspieranie innowacji, zarządzania wiedzą, upowszechniania i wykorzystywania nauk i technologii jądrowych, w szczególności na rzecz bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i ochrony radiologicznej;

(iii) wsparcie na rzecz transferu uzyskanych w ramach badań naukowych technologii do przemysłu;

(iv) wsparcie na rzecz przygotowania i rozwoju konkurencyjnego europejskiego potencjału przemysłowego w zakresie syntezy jądrowej;

(v) wsparcie na rzecz zapewniania i udostępniania europejskiej i międzynarodowej infrastruktury badawczej, w tym infrastruktury JRC, oraz odpowiedniego dostępu do niej ²⁵ ;

(vi) by wesprzeć nauki jądrowe jako jedną z podstaw normalizacji, działania bezpośrednie zapewnią referencyjne dane, materiały i pomiary bazujące na najnowszym stanie techniki i dotyczące bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, jak również innych zastosowań, np. w medycynie nuklearnej;

c) wspieranie rozwoju energii termojądrowej oraz przyczynianie się do realizacji europejskiego planu działania w zakresie syntezy jądrowej:

w ramach współfinansowanego partnerstwa europejskiego na rzecz badań nad syntezą jądrową realizowany będzie plan działania, którego celem jest rozpoczęcie wytwarzania energii termojądrowej w drugiej połowie obecnego stulecia. Działania w tym zakresie mogą obejmować między innymi:

(i) wykorzystywanie istniejących i przyszłych instalacji termojądrowych, w tym - w stosownych przypadkach - przyznawanie dotacji na działalność infrastruktur badawczych zajmujących się syntezą jądrową;

(ii) przygotowania do eksploatacji przyszłych elektrowni termojądrowych przez badania i opracowanie wszystkich istotnych aspektów, w tym materiałów, technologii i projektów;

(iii) realizacja ukierunkowanego programu kształcenia i szkolenia w ramach uzupełnienia działań, o których mowa w lit. b) ppkt (i);

(iv) koordynacja wspólnych działań ze wspólnym przedsięwzięciem Fusion for Energy;

(v) współpraca z organizacją ITER;

(vi) współpraca naukowa w ramach międzynarodowych umów Euratomu.

Współfinansowane partnerstwo europejskie na rzecz badań nad syntezą jądrową będzie realizowane za pośrednictwem dotacji udzielanych osobom prawnym utworzonym lub wyznaczonym przez państwa członkowskie i wszelkie państwa trzecie stowarzyszone z programem Euratom 2026-2027. Dotacja może obejmować wkłady rzeczowe Wspólnoty lub oddelegowanie personelu Komisji.

Dodatkowe środki finansowe na badania i innowacje w dziedzinie syntezy jądrowej mogą zostać przyznane w drodze zaproszenia do składania wniosków;

d) wspieranie polityki Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego;

działania bezpośrednie będą służyły wspieraniu polityki w zakresie bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego oraz wdrażaniu stosownych przepisów poprzez dostarczanie niezależnych dowodów naukowych i technicznych oraz wiedzy fachowej.

ZAŁĄCZNIK  II

Ścieżki oddziaływania i związane z nimi kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania umożliwią uporządkowanie struktury monitorowania postępów w realizacji celów szczegółowych programu Euratom 2026-2027, o których mowa w art. 3 ust. 2. W ścieżkach oddziaływania istotny jest czynnik czasu: rozróżnia się w nich perspektywę krótko-, średnio- i długoterminową. Wskaźniki ścieżek oddziaływania służą jako przybliżone wartości przy sporządzaniu sprawozdań z postępów w realizacji celów szczegółowych. Dane jednostkowe, na których opierają się kluczowe wskaźniki ścieżek oddziaływania i które są wspólne z programem "Horyzont Europa", są gromadzone w trybie zarządzania centralnego, w sposób zharmonizowany i przy minimalnym obciążeniu sprawozdawczym beneficjentów.

Naukowe wskaźniki ścieżek oddziaływania

Oczekuje się, że program Euratom 2026-2027 przyniesie postępy w zakresie wiedzy na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa jądrowego i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego; bezpiecznych zastosowań promieniowania jonizującego; bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi; ochrony radiologicznej; oraz rozwoju energii termojądrowej. Postępy w tych obszarach będą mierzone przy pomocy wskaźników dotyczących publikacji naukowych, postępów w realizacji planu działania w zakresie syntezy jądrowej, rozwoju wiedzy fachowej i umiejętności oraz dostępu do infrastruktury badawczej.

W kierunku oddziaływania naukowego		Krótkoterminowo	Średnioterminowo		Długoterminowo
Poprawa w zakresie bezpiecznego wykorzystywania energii jądrowej i zastosowań promieniowania jonizującego nie- związanych z wytwarzaniem energii, w tym bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych		Publikacje - Liczba publikacji naukowych Euratom poddanych wzajemnej ocenie	Cytowania - Indeks cytowań publikacji naukowych Euratom poddanych wzajemnej ocenie, ze wskaźnikiem średniej liczby cytowań na dyscyplinę		Nauka światowej klasy - Liczba i odsetek publikacji z programu Euratom 2026-2027 poddanych wzajemnej ocenie, które stanowią zasadniczy wkład w daną dyscyplinę nauki
		Dzielenie się wiedzą - Odsetek produktów badawczych (otwarte dane/pu- blikacje/oprogramowanie itp.), które udostępniono innym za pośrednictwem infrastruktury otwartej wiedzy	Rozpowszechnianie wiedzy - Odsetek produktów badawczych objętych otwartym dostępem, które zostały aktywnie wykorzystane/zacyto- wane		Nowe współprace - Odsetek beneficjentów Euratom, którzy podjęli nowe współprace inter- dyscyplinarne/międzysektorowe z użytkownikami ich otwartych produktów Euratom z zakresu badań naukowych i innowacji
Wspieranie rozwoju energii termojądrowej		Postępy w realizacji planu działania w zakresie syntezy jądrowej - Odsetek ważnych etapów planu działania w zakresie syntezy jądrowej ustalonych na lata 2021-2027 i osiągniętych przez program Euratom 2026-2027
Utrzymywanie i dalsze rozwijanie wiedzy fachowej i doskonałości w Unii		Umiejętności - Liczba naukowców, którzy skorzystali z działań służących podnoszeniu poziomu umiejętności prowadzonych w ramach programu Euratom 2026-2027 (poprzez szkolenia, mobilność i dostęp do infrastruktury badawczej)	Kariery - Liczba i odsetek naukowców, którzy zdobyli wyższe kwalifikacje i mają większy wpływ na swoją dziedzinę badań naukowych i innowacji		Warunki pracy - Liczba i odsetek naukowców, którzy zdobyli wyższe kwalifikacje i których warunki pracy uległy poprawie
	Liczba naukowców mających dostęp do infrastruktury badawczej dzięki wsparciu z programu Euratom 2026-2027
	Dostarczone materiały referencyjne oraz pomiary referencyjne włączone do zbiorów danych			Liczba zmienionych norm międzynarodowych

Wskaźniki ścieżek oddziaływania społecznego

Program Euratom 2026-2027 wspiera realizację priorytetów polityki Wspólnoty w zakresie bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, ochrony radiologicznej i zastosowań promieniowania jonizującego poprzez badania naukowe i innowacje, co odzwierciedla portfel projektów, które generują produkty przyczyniające się do sprostania wyzwaniom w tych obszarach. Oddziaływanie społeczne mierzy się również pod względem konkretnych postępów w dziedzinie jądrowego bezpieczeństwa fizycznego i zabezpieczeń materiałów jądrowych.

W kierunku oddziaływania społecznego	Krótkoterminowo	Średnioterminowo		Długoterminowo
Poprawa w zakresie bezpiecznego wykorzystywania energii jądrowej i zastosowań promieniowania jonizującego niezwiązanych z wytwarzaniem energii, w tym bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych	Produkty - Liczba i odsetek produktów służących realizacji określonych priorytetów polityki	Rozwiązania - Liczba i odsetek innowacji i wyników naukowych służących realizacji określonych priorytetów polityki		Korzyści - Zagregowane szacunkowe efekty wykorzystania rezultatów, które uzyskano dzięki finansowaniu Euratom, w realizacji określonych priorytetów polityki, w tym wkład w cykl kształtowania polityki i stanowienia prawa
	Liczba wyświadczonych usług na rzecz zabezpieczeń materiałów jądrowych		Liczba zapewnionych i wykorzystywanych systemów technicznych
	Liczba sesji szkoleniowych dla funkcjonariuszy z jednostek terenowych
	Współtworzenie - Liczba i odsetek projektów Euratom, w których obywatele i użytkownicy końcowi z Unii przyczyniają się do współtworzenia treści w zakresie badań naukowych i innowacji	Zaangażowanie - Liczba i odsetek podmiotów będących beneficjentami Euratom posiadających mechanizmy zaangażowania obywateli i użytkowników końcowych po zakończeniu projektu Euratom		Społeczna absorpcja badań naukowych i innowacji - Absorpcja współtworzonych wyników naukowych i innowacyjnych rozwiązań z programu Euratom oraz stopień poinformowania o nich

Wskaźniki ścieżek oddziaływania w zakresie innowacji

Oczekuje się, że program Euratom 2026-2027 przyniesie efekty w zakresie innowacji przyczyniające się do postępów w realizacji jego celów szczegółowych. Postępy w tym obszarze będą mierzone przy pomocy wskaźników dotyczących praw własności intelektualnej, innowacyjnych produktów, metod i procesów oraz ich stosowania, a także tworzenia miejsc pracy.

W kierunku oddziaływania gospodarczego/w zakresie innowacji	Krótkoterminowo	Średnioterminowo	Długoterminowo
Poprawa w zakresie bezpiecznego wykorzystywania energii jądrowej i zastosowań promieniowania jonizującego niezwiązanych z wytwarzaniem energii, w tym bezpieczeństwa jądrowego, jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych, ochrony radiologicznej, bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi oraz likwidacji obiektów jądrowych Wspieranie rozwoju energii termojądrowej Utrzymywanie i dalsze rozwijanie wiedzy fachowej i doskonałości w Unii	Produkty innowacyjne - Liczba innowacyjnych produktów, procesów lub metod z programu Euratom 2026-2027 (w podziale na rodzaje innowacji) oraz zgłoszeń dotyczących praw własności intelektualnej	Innowacje - Liczba innowacji z projektów Euratom (w podziale na rodzaje innowacji), w tym z przyznanych praw własności intelektualnej	Wzrost gospodarczy - Tworzenie i rozwój przedsiębiorstw, które opracowały innowacje finansowane ze środków Euratom, oraz ich udział w rynku
	Wsparcie w zakresie zatrudnienia - Liczba stworzonych etatów w pełnym wymiarze czasu pracy oraz miejsc pracy utrzymanych w podmiotach będących beneficjentami projektu Euratom (w podziale na rodzaj miejsca pracy)	Utrzymane zatrudnienie - Wzrost liczby etatów w pełnym wymiarze czasu pracy w podmiotach będących beneficjentami projektu Euratom, (w podziale na rodzaj miejsca pracy)	Zatrudnienie ogółem - Liczba miejsc pracy stworzonych bezpośrednio lub pośrednio albo utrzymanych w następstwie rozpowszechnienia wyników Euratom (w podziale na rodzaj miejsca pracy)
	Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych dzięki początkowej inwestycji Euratom	Liczba inwestycji publicznych i prywatnych uruchomionych w celu wykorzystania lub zwiększenia skali wyników Euratom	Postępy Unii w dążeniu do osiągnięcia poziomu 3 % PKB będące skutkiem programu Euratom 20262027

Wskaźniki ścieżek oddziaływania politycznego

Oczekuje się, że program Euratom 2026-2027 zapewni dowody naukowe na potrzeby kształtowania polityki. Dotyczy to, w szczególności, wsparcia naukowego dla innych służb Komisji, jak np. wsparcia dla zabezpieczeń przyjętych przez Euratom, lub wspierania wdrażania przez państwa członkowskie aktów prawnych dotyczących kwestii jądrowych i promieniowania jonizującego ²⁶ .

W kierunku oddziaływania politycznego	Krótkoterminowo	Średnioterminowo	Długoterminowo
Wspieranie polityki w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego	Liczba i odsetek projektów Euratom generujących rezultaty istotne dla polityki	Liczba produktów mających możliwy do wykazania wpływ na politykę	Liczba i odsetek rezultatów projektów Euratom cytowanych w dokumentach politycznych i programowych

Cele zostaną określone zarówno w odniesieniu do działań pośrednich, jak i bezpośrednich, aby odzwierciedlić oczekiwane wyniki w odniesieniu do poszczególnych części programu Euratom 2026-2027.

1 Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021 2027 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 11, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/2093/oj).

2 Rozporządzenie Rady (Euratom) 2021/765 z dnia 10 maja 2021 r. ustanawiające program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na lata 2021-2025 uzupełniający program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz uchylające rozporządzenie (Euratom) 2018/1563 (Dz.U. L 167 I z 12.5.2021, s. 81, ELI: http://data.europa. eu/eli/reg/2021/765/oj).

3 Dyrektywa Rady 2011/70/Euratom z dnia 19 lipca 2011 r. ustanawiająca ramy wspólnotowe w zakresie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi (Dz.U. L 199 z 2.8.2011, s. 48, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2011/70/oj).

4 Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca europejskie wspólne przedsięwzięcie na rzecz realizacji projektu ITER i rozwoju energii termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści (Dz.U. L 90 z 30.3.2007, s. 58, ELI: http:// data.europa.eu/eli/dec/2007/198/oj).

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1290/2013 i (UE) nr 1291/2013 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 1, ELI: http://data. europa.eu/eli/reg/2021/695/oj).

6 Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 28, ELI: http://data.europa.eu/eli/agree_interinstit/2020/1222/oj.

7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 z dnia 23 września 2024 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (Dz.U. L, 2024/2509, 26.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/ 2024/2509/oj).

8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające "Horyzont 2020" - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020) oraz uchylające decyzję nr 1982/2006/WE (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 104, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1291/oj).

9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/883/oj).

10 Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1995/2988/oj).

11 Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1996/2185/oj).

12 Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2017/1939/oj).

13 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2017/ 1371/oj).

14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2011/182/oj).

15 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/agree_interinstit/2016/512/oj.

16 Decyzja Komisji 96/282/Euratom z dnia 10 kwietnia 1996 r. w sprawie reorganizacji Wspólnego Centrum Badawczego (Dz.U. L 107 z 30.4.1996, s. 12, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/1996/282/oj).

17 Opinia z dnia 22 maja 2025 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

18 Opinia z dnia 26 marca 2025 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

19 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 159, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/1060/oj).

20 Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 87, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2006/43/oj).

21 W szczególności dyrektywy Rady 2006/117/Euratom z dnia 20 listopada 2006 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego (Dz.U. L 337 z 5.12.2006, s. 21, ELI: http:// data.europa.eu/eli/dir/2006/117/oj); dyrektywy Rady 2009/71/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiającej wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych (Dz.U. L 172 z 2.7.2009, s. 18, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/71/oj); dyrektywy Rady 2011/70/Euratom; dyrektywy Rady 2013/51/Euratom z dnia 22 października 2013 r. określającej wymogi dotyczące ochrony zdrowia ludności w odniesieniu do substancji promieniotwórczych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 296 z 7.11.2013, s. 12, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2013/51/oj); dyrektywy Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającej podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającej dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz.U. L 13 z 17.1.2014, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2013/59/oj); oraz rozporządzenia Rady (Euratom) 2016/52 z dnia 15 stycznia 2016 r. określającego maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego oraz uchylającego rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87 oraz rozporządzenia Komisji (Euratom) nr 944/89 i (Euratom) nr 770/90 (Dz.U. L 13 z 20.1.2016, s. 2, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2016/52/oj).

22 Zgodnie z art. III.2 Umowy ramowej dotyczącej międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji.

23 Oprócz jądrowego bezpieczeństwa fizycznego, zabezpieczeń materiałów jądrowych i nierozprzestrzeniania broni jądrowej, działania te będą mogły być realizowane w drodze działań bezpośrednich i pośrednich.

24 Art. 35, 36, 38 Traktatu Euratom; decyzja Rady 87/600/Euratom z dnia 14 grudnia 1987 r. w sprawie wspólnotowych warunków wczesnej wymiany informacji w przypadku zdarzenia radiacyjnego (Dz.U. L 371 z 30.12.1987, s. 76, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dec/1987/600/oj).

25 W oparciu o plan inwestycyjny dla infrastruktury JRC.

26 Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 302/2005 z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zabezpieczeń przyjętych przez Euratom (Dz.U. L 54 z 28.2.2005, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2005/302/oj); dyrektywa Rady 2011/70/Euratom oraz dyrektywa Rady 2014/87/Euratom z dnia 8 lipca 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2009/71/Euratom ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych (Dz.U. L 219 z 25.7.2014, s. 42, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2014/87/ oj).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.1304
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2025/1304 ustanawiające program badawczo-szkoleniowy Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej na lata 2026-2027 uzupełniający program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz uchylające rozporządzenie (Euratom) 2021/765
• Data aktu: 23/06/2025
• Data ogłoszenia: 03/07/2025
• Data wejścia w życie: 03/07/2025