Rozporządzenie wykonawcze 2023/2820 w sprawie udzielenia nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorom rolnym dotkniętym klęskami żywiołowymi w Grecji i Słowenii

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2023/2820

z dnia 15 grudnia 2023 r.

w sprawie udzielenia nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorom rolnym dotkniętym klęskami żywiołowymi w Grecji i Słowenii

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 ¹ , w szczególności jego art. 221 ust. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2023/1465 ²  zapewniono nadzwyczajne wsparcie finansowe kilku państwom członkowskim, w tym Grecji i Słowenii, na rzecz sektorów rolnictwa dotkniętych szczególnymi problemami mającymi wpływ na rentowność producentów rolnych, w tym niektórymi niekorzystnymi zdarzeniami meteorologicznymi. Po wejściu w życie tego rozporządzenia wykonawczego w Grecji i Słowenii miały miejsce nowe wyjątkowo niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej, mające wpływ na rentowność producentów rolnych.

(2) W sierpniu i wrześniu 2023 r. niektóre części Grecji zostały dotknięte pożarami lasów na niespotykaną dotąd skalę, a następnie powodziami, które miały poważne skutki dla gruntów rolnych w dotkniętych regionach.

(3) W dniach 3-4 sierpnia 2023 r. Słowenia odnotowała nadzwyczajne opady deszczu i ulewne burze, które doprowadziły do osuwisk i powodzi, a te z kolei negatywnie wpłynęły na znaczną część gruntów rolnych w tym państwie członkowskim.

(4) Chociaż istnieją przesłanki wskazujące na to, że podobne zdarzenia mają miejsce w ogólnym kontekście rosnących zagrożeń dla rolnictwa związanych ze zmianą klimatu, intensywność tych zdarzeń w Grecji i Słowenii była nadzwyczajna.

(5) Znaczne szkody wyrządzone przez te zdarzenia producentom rolnym i wynikające z nich straty dochodów rolników w Grecji i Słowenii zagrażają rentowności gospodarstw rolnych.

(6) Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2023/1465 Grecja i Słowenia otrzymały pomoc ukierunkowaną na skutki szczególnych problemów wywierających wpływ na producentów rolnych. Pomoc ta nie jest jednak wystarczająca ze względu na skalę i powagę szkód wyrządzonych producentom w wyniku wyjątkowych zdarzeń meteorologicznych, które miały miejsce latem 2023 r. Należy zatem przyjąć nowy środek wyjątkowy, aby przyczynić się do rozwiązania konkretnych problemów wynikających z tych wydarzeń.

(7) Wspomniane trudności stanowią szczególny problem w rozumieniu art. 221 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, któremu nie można łatwo zaradzić za pomocą środków wprowadzonych na podstawie art. 219 lub 220 tego rozporządzenia. Sytuacja nie jest konkretnie związana ze szczególnym zakłóceniem na rynku ani z konkretnym zagrożeniem jego wystąpienia. Nie jest ona związana ani ze środkami, które przeciwdziałałyby rozprzestrzenianiu się chorób zwierząt, ani z utratą zaufania konsumentów wynikającą z istnienia zagrożeń dla zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt lub roślin.

(8) Kwoty dostępne dla Grecji i Słowenii należy określić przy uwzględnieniu w szczególności ich odpowiedniej wagi w unijnym sektorze rolnym na podstawie pułapów netto płatności bezpośrednich określonych w załączniku V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 ³  oraz z uwzględnieniem skutków niedawnych zdarzeń w tych państwach.

(9) Grecja i Słowenia powinny rozdzielać pomoc najbardziej skutecznymi kanałami na podstawie obiektywnych i nie- dyskryminacyjnych kryteriów, które uwzględniają skalę trudności i szkód gospodarczych, z jakimi borykają się zainteresowani rolnicy. Powinny one zapewnić, aby rolnicy byli ostatecznymi beneficjentami pomocy, oraz unikać wszelkich zakłóceń rynku lub konkurencji.

(10) Ponieważ kwoty przydzielone Grecji i Słowenii rekompensują jedynie część strat gospodarczych rolników, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyznania producentom dodatkowego wsparcia krajowego na warunkach i w terminie określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(11) Aby umożliwić Grecji i Słowenii elastyczne przydzielanie pomocy na rzecz rolników, aby mogli oni radzić sobie z trudnościami, jakie napotykają, należy zezwolić na kumulowanie tej pomocy z innymi rodzajami wsparcia finansowanymi w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, bez przyznawania rolnikom nadmiernej rekompensaty.

(12) Aby uniknąć nadmiernej rekompensaty, Grecja i Słowenia powinny uwzględnić wsparcie przyznane w ramach innych krajowych lub unijnych instrumentów wsparcia lub systemów prywatnych w celu zareagowania na odnośne straty gospodarcze.

(13) Ze względów budżetowych Unia powinna finansować wydatki poniesione przez Grecję i Słowenię z tytułu niniejszego środka wyjątkowego wyłącznie w przypadku, gdy wydatki te zostały poniesione przed określoną datą kwalifi- kowalności. Wsparcie na rzecz tego środka wyjątkowego należy zatem wypłacić do dnia 31 maja 2024 r.

(14) Grecja i Słowenia powinny przekazywać Komisji szczegółowe informacje na temat wykonania niniejszego rozporządzenia, aby umożliwić Unii monitorowanie skuteczności środka wprowadzonego niniejszym rozporządzeniem.

(15) Aby zapewnić jak najszybsze udzielenie pomocy rolnikom, Grecja i Słowenia powinny mieć możliwość bezzwłocznego wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(16) Środek przewidziany w niniejszym rozporządzeniu jest zgodny z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

1. W celu udzielenia nadzwyczajnego wsparcia rolnikom udostępnia się Grecji pomoc unijną w łącznej kwocie 43 082 500 EUR, a Słowenii udostępnia się pomoc unijną w łącznej kwocie 8 585 500 EUR, z zastrzeżeniem warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu.

2. Grecja i Słowenia wykorzystują kwoty, o których mowa w ust. 1, na środki mające na celu zrekompensowanie najbardziej poszkodowanym rolnikom strat gospodarczych mających wpływ na ich rentowność.

3. Środki podejmowane są na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, które uwzględniają straty gospodarcze poniesione przez poszkodowanych rolników, oraz zapewniają, aby wynikające z nich płatności nie powodowały żadnych zakłóceń rynku ani konkurencji.

4. Grecja i Słowenia zapewniają, aby w przypadku gdy rolnicy nie są bezpośrednimi beneficjentami płatności pomocy unijnej, korzyści ekonomiczne z tytułu pomocy unijnej były im przekazywane w całości.

5. 4  Wydatki poniesione przez Grecję i Słowenię, o których mowa w ust. 1, związane z płatnościami w ramach środków, o których mowa w ust. 2, kwalifikują się do pomocy unijnej tylko wtedy, gdy płatności te zostały dokonane przed dniem 31 maja 2024 r.

W odniesieniu do przedmiotowych płatności stosuje się art. 38 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 ⁵ .

6. Środki na mocy niniejszego rozporządzenia mogą być kumulowane ze wsparciem finansowanym w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

7. Grecja i Słowenia mogą przyznać dodatkową pomoc krajową na środki wprowadzone na podstawie ust. 2, do wysokości 200 % odpowiednich kwot określonych w ust. 1, na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, pod warunkiem że wynikające z tego płatności nie spowodują żadnych zakłóceń rynku ani konkurencji, ani nadmiernej rekompensaty.

8. Aby uniknąć nadmiernej rekompensaty przy przyznawaniu wsparcia na podstawie niniejszego rozporządzenia, Grecja i Słowenia powinny uwzględnić wsparcie przyznane w ramach innych krajowych lub unijnych instrumentów wsparcia lub systemów prywatnych w celu zareagowania na odnośne straty gospodarcze.

Artykuł  2

1. Niezwłocznie i nie później niż do dnia 29 lutego 2024 r. Grecja i Słowenia przekazują Komisji następujące informacje w odniesieniu do środków wdrożonych na podstawie art. 1:

a) opis środków, które zamierzają wprowadzić;

b) kryteria stosowane do określenia metod przyznawania pomocy oraz uzasadnienie dystrybucji pomocy między poszczególnych rolników;

c) zamierzony wpływ środków w celu zrekompensowania rolnikom strat gospodarczych;

d) działania służące sprawdzeniu, czy dzięki środkom osiągnięto zamierzone skutki;

e) działania służące unikaniu zakłóceń konkurencji oraz nadmiernej rekompensaty;

f) prognozę dotyczącą płatności wydatków Unii, w podziale na miesiące do dnia 31 maja 2024 r.;

g) poziom dodatkowego wsparcia przyznanego na podstawie art. 1 ust. 7;

h) działania podjęte w celu kontroli kwalifikowalności rolników i ochrony interesów finansowych Unii.

2. Najpóźniej do dnia 15 października 2024 r. Grecja i Słowenia powiadamiają Komisję o łącznej kwocie wypłaconej na każdy środek, w stosownych przypadkach, w podziale na pomoc unijną i dodatkowe wsparcie krajowe, oraz o liczbie i rodzaju beneficjentów, a także o ocenie skuteczności środka.

Artykuł  3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 15 grudnia 2023 r.

1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1308/oj.

2 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1465 z dnia 14 lipca 2023 r. w sprawie zapewnienia nadzwyczajnego wsparcia finansowego dla sektorów rolnych dotkniętych szczególnymi problemami mającymi wpływ na rentowność producentów rolnych (Dz.U. L 180 z 17.7.2023, s. 21, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2023/1465/oj).

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/2115/oj).

4 Art. 1 ust. 5 zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr 2024/1323 z dnia 16 maja 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1323) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 maja 2024 r.

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 187, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/2116/oj).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2023.2820
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie wykonawcze 2023/2820 w sprawie udzielenia nadzwyczajnego wsparcia finansowego sektorom rolnym dotkniętym klęskami żywiołowymi w Grecji i Słowenii
• Data aktu: 15/12/2023
• Data ogłoszenia: 18/12/2023
• Data wejścia w życie: 19/12/2023