Zalecenie 2022/495 w sprawie monitorowania obecności furanu i alkilofuranów w żywności

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2022/495
z dnia 25 marca 2022 r.
w sprawie monitorowania obecności furanu i alkilofuranów w żywności

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Furan i alkilofurany, w tym metylofurany, takie jak 2-metylofuran, 3-metylofuran i 2,5-dimetylofuran, są zanieczyszczeniami procesowymi powstającymi w żywności podczas przetwarzania termicznego.

(2) Panel Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym przyjął w 2017 r. opinię naukową w sprawie zagrożeń, jakie obecność furanu i metylofuranów w żywności stwarza dla zdrowia publicznego 1 . Stwierdzono w nim, że obecne poziomy narażenia na furan wskazują na zagrożenie dla zdrowia. Jeżeli chodzi o metylofurany, w opinii stwierdzono, że mogą one znacząco przyczynić się do ogólnego narażenia na furan i alkilofurany, a tym samym zwiększyć zagrożenie dla zdrowia. Ponieważ brakuje jednak danych na temat obecności metylofuranów w żywności, EFSA zaleciła opracowanie dodatkowych danych w tej dziedzinie. Zgłoszono w szczególności, że furan i alkilofurany występują w kawie, żywności dla niemowląt w słoiczkach, zupie gotowej do spożycia, chipsach na bazie ziemniaków, sokach owocowych, śniadaniowych przetworach zbożowych, herbatnikach, krakersach i pieczywie chrupkim.

(3) 2-metylofuran i 3-metylofuran można wiarygodnie określić ilościowo za pomocą obecnie dostępnych metod analizy, natomiast konieczne są dalsze prace w celu wiarygodnej analizy 2,5-dimetylofuranu. Jeżeli jednak pozwala na to zastosowana metoda analizy, należałoby przeanalizować i określić ilościowo 2,5-dimetylofuran oraz podać dane.

(4) Ponadto w literaturze naukowej wskazano niedawno na obecność substancji zanieczyszczających w żywności związanych z alkilofuranami innymi niż metylofurany, takimi jak 2-pentylofuran i 2-etylofuran. Należy zatem przeanalizować i określić ilościowo takie dodatkowe (inne niż metylofurany) alkilofurany, pod warunkiem że metoda analizy jest do tego celu wiarygodna.

(5) Wyniki monitorowania furanu i alkilofuranów muszą być wiarygodne i porównywalne. Należy zatem przedstawić instrukcje dotyczące pobierania próbek i kryteriów skuteczności analitycznej.

(6) EFSA jest upoważniona przez Komisję Europejską do gromadzenia wszystkich dostępnych danych na temat występowania chemicznych zanieczyszczeń w żywności i paszy. Dane te są wykorzystywane w opiniach naukowych i sprawozdaniach EFSA dotyczących zanieczyszczeń w żywności i paszy.

(7) Należy zatem zalecić monitorowanie furanu i alkilofuranów w żywności oraz przekazywanie danych do EFSA,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1.
Państwa członkowskie powinny, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, monitorować furan, 2-metylofuran i 3-metylofuran w żywności, w szczególności w kawie, żywności dla niemowląt w słoiczkach (w tym żywności dla niemowląt w pojemnikach, tubkach i torebkach), zupie gotowej do spożycia, chipsach na bazie ziemniaków, sokach owocowych, śniadaniowych przetworach zbożowych, herbatnikach, krakersach i pieczywie chrupkim.
2.
W celu zapewnienia reprezentatywności próbek państwa członkowskie powinny przestrzegać procedur pobierania próbek ustanowionych w części B załącznika do rozporządzenia Komisji (WE) nr 333/2007 2 . Podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny również stosować tę procedurę pobierania próbek lub równoważną procedurę pobierania próbek, zapewniając reprezentatywność próbki.
3.
Do celów analizy furanu, 2-metylofuranu i 3-metylofuranu w kawie i żywności dla niemowląt w słoiczkach państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny stosować metodę spełniającą następujące kryteria:
Parametr Kryterium
Swoistość Metoda wolna od interferencji matrycy lub interferencji spektralnych
Próby ślepe Niższa od LOD
Powtarzalność (RSDr) 0,66 wartości RSDR obliczonej ze (zmodyfikowanego) równania Horwitza
Odtwarzalność (RSDR) Obliczona ze (zmodyfikowanego) równania Horwitza
Odzysk 80-110 %
LOD Trzy dziesiąte LOQ
LOQ W przypadku kawy: nie więcej niż 20 ug/kg

W przypadku żywności dla niemowląt w słoiczkach:

5 ugkg

Do celów analizy furanu w żywności innej niż kawa i żywność dla niemowląt w słoiczkach państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny stosować metodę spełniającą te kryteria, a granica oznaczalności (LOQ) nie powinna być wyższa niż 5 ug/kg.

Do celów analizy 2-metylofuranu i 3-metylofuranu w żywności innej niż kawa i żywność dla niemowląt w słoiczkach laboratoria powinny dysponować procedurami kontroli jakości w celu zapewnienia wiarygodności uzyskanych wyników analitycznych, przy czym LOQ nie powinna być wyższa niż 5 ug/kg.

4.
Jeżeli zastosowana metoda analizy umożliwia oznaczenie alkilofuranów innych niż 2-metylofuran i 3-metylofuran, państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny oznaczyć te alkilofurany.
5.
Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny przekazywać EFSA wyniki monitorowania do dnia 30 czerwca każdego roku, zgodnie z wymogami określonymi w wytycznych EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SOP) dla żywności i paszy oraz dodatkowymi szczególnymi wymogami EFSA dotyczącymi sprawozdawczości 3 .
Sporządzono w Brukseli dnia 25 marca 2022 r.
W imieniu Komisji
Stella KYRIAKIDES
Członek Komisji
1 Panel CONTAM (panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym), Scientific Opinion on the risk for public health related to the presence of furan and methylfurans in food (Opinia naukowa dotycząca ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością furanu i metylofuranów w żywności). Dziennik EFSA 2017;15(10):5005, 142 s. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.5005
2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29).

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024