Rozporządzenie wykonawcze 2016/854 dopuszczające niektóre oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności, inne niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci, oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 432/2012

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/854
z dnia 30 maja 2016 r.
dopuszczające niektóre oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności, inne niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci, oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 432/2012
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności 1 , w szczególności jego art. 18 ust. 4,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 stanowi, że oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności są zabronione, o ile nie zezwoliła na nie Komisja zgodnie z tymże rozporządzeniem i nie figurują one w wykazie dozwolonych oświadczeń.

(2) Na podstawie art. 13 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 przyjęto rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 2 , którym ustanowiono wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz do rozwoju i zdrowia dzieci.

(3) Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 stanowi ponadto, że wnioski o udzielenie zezwolenia na stosowanie oświadczeń zdrowotnych mogą być składane przez podmioty działające na rynku spożywczym do właściwego organu krajowego danego państwa członkowskiego. Właściwy organ krajowy przekazuje prawidłowe wnioski Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), zwanemu dalej "Urzędem", z prośbą o dokonanie oceny naukowej oraz Komisji i państwom członkowskim do wiadomości.

(4) Komisja decyduje o udzieleniu zezwolenia na stosowanie oświadczeń zdrowotnych, uwzględniając opinię wydaną przez Urząd.

(5) W celu stymulowania innowacji oświadczenia zdrowotne, które opierają się na nowo opracowanych danych naukowych lub zawierają wniosek o ochronę zastrzeżonych danych, podlegają przyspieszonej procedurze udzielania zezwoleń.

(6) W następstwie wniosku złożonego przez przedsiębiorstwo Roquette Frères na podstawie art. 13 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 zwrócono się do Urzędu o wydanie opinii dotyczącej oświadczenia zdrowotnego odnoszącego się do produktu Nutriose®, który powinien zastąpić węglowodany fermentujące w żywności i napojach w celu uzyskania deklarowanego efektu, tj. zachowania mineralizacji zębów dzięki ograniczeniu ich demineralizacji (pytanie nr EFSA-Q-2013-00040 3 ). Oświadczenie zaproponowane przez wnioskodawcę brzmiało następująco:"Częste spożywanie cukrów przyczynia się do demineralizacji zębów. Spożywanie żywności/napojów zawierających Nutriose® zamiast cukru może pomóc w zachowaniu mineralizacji zębów dzięki zmniejszeniu ich demineralizacji".

(7) W dniu 26 lipca 2013 r. Komisja i państwa członkowskie otrzymały od Urzędu opinię naukową, w której stwierdzono, że cecha, która jest najistotniejsza dla deklarowanego efektu (tj. nieobniżania się pH płytki nazębnej poniżej wartości 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu), nie jest unikalną właściwością środka spożywczego będącego przedmiotem oświadczenia 4 , lecz wspólną cechą innych węglowodanów niefermentujących (np. polioli, D-tagatozy, izomaltulozy i polidekstrozy). Urząd dodał, że oświadczenie dotyczące zamienników cukru - ksylitolu, sorbitolu, mannitolu, maltitolu, laktitolu, izomaltu, erytrytolu, D-tagatozy, izomaltulozy, sukralozy i polidekstrozy oraz zachowania mineralizacji zębów dzięki zmniejszeniu ich demineralizacji zostało już ocenione z pozytywnym wynikiem 5 . Urząd uznał, że ustalono związek przyczynowo-skutkowy między spożywaniem żywności lub napojów zawierających węglowodany fermentujące z częstotliwością narażenia wynoszącą cztery razy dziennie lub więcej a zwiększoną demineralizacją zębów i że spożywanie żywności lub napojów zawierających węglowodany niefermentujące zamiast węglowodanów fermentujących może zachowywać mineralizację zębów dzięki zmniejszeniu ich demineralizacji, pod warunkiem że taka żywność i napoje nie prowadzą do utraty tkanek twardych zębów. W związku z powyższym oświadczenie zdrowotne zgodne z powyższą konkluzją należy uznać za zgodne z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 i włączyć do unijnego wykazu dopuszczonych oświadczeń ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 432/2012.

(8) W następstwie wniosku złożonego przez przedsiębiorstwa Beneo-Orafti SA, Sensus B.V. i Cosucra-Groupe Warcoing SA na podstawie art. 13 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 zwrócono się do Urzędu o wydanie opinii dotyczącej oświadczenia zdrowotnego odnoszącego się do fruktooligosacharydów (FOS) z inuliny oraz do obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych (pytanie nr EFSA-Q-2013-00615 6 ). Oświadczenie zaproponowane przez wnioskodawcę brzmiało m.in. następująco: "Spożywanie żywności/napojów zawierających oligofruktozę z cykorii zamiast cukrów prowadzi do mniejszego wzrostu poziomu glukozy we krwi".

(9) W dniu 10 stycznia 2014 r. Komisja i państwa członkowskie otrzymały od Urzędu opinię naukową, w której stwierdził on, że cecha, która jest najistotniejsza dla deklarowanego efektu (tj. obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych dzięki zastąpieniu cukrów w żywności i napojach), nie jest unikalną właściwością FOS, lecz wspólną cechą innych węglowodanów nieprzyswajalnych (np. polisacharydów nieskrobiowych, opornych oligosacharydów, skrobi opornej), ponieważ podobnie jak FOS, węglowodany nieprzyswajalne są odporne na hydrolizę i wchłanianie w jelicie cienkim, a zatem nie mają wpływu na glikemię poposiłkową. Urząd stwierdził również, że ocenił już z pozytywnym wynikiem oświadczenie dotyczące zamienników cukru i obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych 7 . Urząd uznał, że na podstawie przedstawionych danych ustalono związek przyczynowo-skutkowy między spożywaniem żywności lub napojów zawierających węglowodany nieprzyswajalne zamiast cukrów a obniżeniem poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych w porównaniu z odpowiedziami na żywność lub napoje zawierające cukry. W związku z powyższym oświadczenie zdrowotne zgodne z powyższą konkluzją należy uznać za zgodne z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 i włączyć do unijnego wykazu dopuszczonych oświadczeń ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 432/2012.

(10) W następstwie wniosku złożonego przez przedsiębiorstwo Olygose na podstawie art. 13 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 zwrócono się do Urzędu o wydanie opinii dotyczącej oświadczenia zdrowotnego odnoszącego się do produktu AlphaGOS® oraz do obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych (pytanie nr EFSA-Q-2014-00044 8 ). Oświadczenie zaproponowane przez wnioskodawcę brzmiało następująco: "Spożywanie żywności lub napojów zawierających AlphaGOS® zamiast cukru prowadzi do mniejszego wzrostu poziomu glukozy we krwi po ich spożyciu niż po spożyciu żywności lub napojów zawierających cukier".

(11) W dniu 8 października 2014 r. Komisja i państwa członkowskie otrzymały od Urzędu opinię naukową, w której stwierdził on, że cecha, która jest najistotniejsza dla deklarowanego efektu (tj. obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych dzięki zastąpieniu cukrów w żywności i napojach), nie jest unikalną właściwością α-galaktooligosacharydów (α-GOS), lecz wspólną cechą innych węglowodanów nieprzyswajalnych (np. polisacharydów nieskrobiowych, skrobi opornej), ponieważ podobnie jak α-GOS, węglowodany nieprzyswajalne są odporne na hydrolizę i wchłanianie w jelicie cienkim, a zatem nie mają wpływu na glikemię poposiłkową. W opinii tej Urząd stwierdził również, że ocenił już z pozytywnym wynikiem oświadczenie dotyczące węglowodanów nieprzyswajalnych i obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych 9 , i uznał, iż ustalono związek przyczynowo-skutkowy między spożywaniem żywności lub napojów zawierających węglowodany nieprzyswajalne a obniżeniem poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych w porównaniu z odpowiedziami na żywność lub napoje zawierające cukry. W związku z powyższym oświadczenie zdrowotne zgodne z powyższą konkluzją należy uznać za zgodne z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 i włączyć do unijnego wykazu dopuszczonych oświadczeń ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 432/2012.

(12) W następstwie wniosku złożonego przez przedsiębiorstwo Roquette Italia S.P.A. na podstawie art. 13 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 zwrócono się do Urzędu o wydanie opinii dotyczącej oświadczenia zdrowotnego odnoszącego się do produktu Nutriose®06 oraz do obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych (pytanie nr EFSA-Q-2014-00073 10 ). Oświadczenie zaproponowane przez wnioskodawcę brzmiało następująco: "Spożywanie żywności/napojów zawierających Nutriose®06 zamiast węglowodanów wysokoglikemicznych prowadzi do mniejszego wzrostu poziomu glukozy we krwi po ich spożyciu niż po spożyciu żywności/napojów zawierających węglowodany wysokoglikemiczne".

(13) W dniu 8 października 2014 r. Komisja i państwa członkowskie otrzymały od Urzędu opinię naukową, w której stwierdził on, że cechą, która jest najistotniejsza dla deklarowanego efektu (tj. obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych dzięki zastąpieniu węglowodanów glikemicznych w żywności i napojach) jest nieprzyswajalność opornej dekstryny zawartej w środku spożywczym będącym przedmiotem oświadczenia 11 . Urząd uznał również, że cecha ta, która jest istotna dla deklarowanego efektu, nie jest unikalną właściwością opornej dekstryny, lecz wspólną cechą innych węglowodanów nieprzyswajalnych (np. polisacharydów nieskrobiowych i opornych oligosacharydów), ponieważ podobnie jak oporna dekstryna, węglowodany nieprzyswajalne są odporne na hydrolizę i wchłanianie w jelicie cienkim, a zatem nie mają wpływu na glikemię poposiłkową. We wspomnianej opinii Urząd stwierdził, że ocenił już z pozytywnym wynikiem oświadczenie dotyczące węglowodanów nieprzyswajalnych i obniżenia poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych 12 , i uznał, iż ustalono związek przyczynowo-skutkowy między spożywaniem żywności lub napojów zawierających węglowodany nieprzyswajalne a obniżeniem poposiłkowych odpowiedzi glikemicznych w porównaniu z odpowiedziami na żywność lub napoje zawierające węglowodany glikemiczne. W związku z powyższym oświadczenie zdrowotne zgodne z powyższą konkluzją należy uznać za zgodne z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 i włączyć do unijnego wykazu dopuszczonych oświadczeń ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 432/2012.

(14) Jednym z celów rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 jest zapewnienie prawdziwości, zrozumiałości, rzetelności i przydatności dla konsumenta oświadczeń zdrowotnych oraz tego, by sposób formułowania i przedstawiania tych oświadczeń uwzględniał te kryteria. W związku z tym w przypadkach, gdy sformułowanie oświadczeń stosowane przez wnioskodawcę ma dla konsumenta taki sam sens jak sformułowanie oświadczenia zdrowotnego, na które udzielono zezwolenia, ponieważ wykazano w nich taki sam związek między kategorią żywności, żywnością lub jednym z jej składników a stanem zdrowia, oświadczenia te powinny podlegać takim samym warunkom stosowania jak warunki wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(15) Zgodnie z art. 20 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 rejestr oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych zawierający wszystkie dopuszczone oświadczenia zdrowotne należy zaktualizować w celu uwzględnienia niniejszego rozporządzenia.

(16) Podejmując decyzje o środkach określonych w niniejszym rozporządzeniu, uwzględniono uwagi jednego z wnioskodawców otrzymane przez Komisję, zgodnie z art. 16 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006.

(17) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 432/2012.

(18) Przeprowadzono konsultacje z państwami członkowskimi,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

Oświadczenia zdrowotne wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia zostają włączone do unijnego wykazu dopuszczonych oświadczeń, o którym mowa w art. 13 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006.

Artykuł  2

W załączniku do rozporządzenia (UE) nr 432/2012 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 maja 2016 r.

W imieniu Komisji
Jean-Claude JUNCKER
Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

W załączniku do rozporządzenia (UE) nr 432/2012 dodaje się w kolejności alfabetycznej pozycje w brzmieniu:

Składnik odżywczy,

substancja, żywność lub

kategoria żywności

Oświadczenie Warunki stosowania oświadczenia Warunki lub ograniczenia stosowania danej

żywności, dodatkowe wyjaśnienia lub ostrzeżenia

Numer dziennika EFSA Odpowiedni numer wpisu do skonsolidowanego wykazu przedłożonego EFSA do oceny
"Węglowodany niefermentujące Spożywanie żywności/napojów zawierających <nazwa wszystkich stosowanych węglowodanów niefermentujących> zamiast węglowodanów fermentujących pomaga w zachowaniu mineralizacji zębów. Aby oświadczenie mogło być stosowane, węglowodany fermentujące (1**) w żywności lub napojach należy zastąpić węglowodanami niefermentującymi (2***) w takich ilościach, by spożycie takiej żywności lub takich napojów nie powodowało obniżenia pH płytki nazębnej poniżej 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu.

(1**) Węglowodany fermentujące definiuje się jako węglowodany lub mieszanki węglowodanów spożywane w żywności lub napojach, które poprzez fermentację bakteryjną powodują obniżenie ustalonego in vivo lub in situ w drodze badań telemetrycznych pH płytki nazębnej poniżej wartości 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu.

(2***) Węglowodany niefermentujące definiuje się jako węglowodany lub mieszanki węglowodanów spożywane w żywności lub napojach, które poprzez fermentację bakteryjną nie powodują obniżenia pH płytki nazębnej, ustalonego in vivo lub in situ w drodze badań telemetrycznych, poniżej zachowawczej wartości 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu.

2013;11(7):3329"
"Węglowodany nieprzyswajalne Spożywanie żywności/napojów zawierających <nazwa wszystkich stosowanych węglowodanów nieprzyswajalnych> zamiast cukrów prowadzi do mniejszego wzrostu poziomu glukozy we krwi po ich spożyciu niż po spożyciu żywności/ napojów zawierających cukier. Aby oświadczenie mogło być stosowane, cukry w żywności lub napojach powinny zostać zastąpione węglowodanami nieprzyswajalnymi, które są węglowodanami nietrawionymi ani niewchłanianymi w jelicie cienkim, tak aby obniżenie zawartości cukru w żywności lub napojach odpowiadało przynajmniej poziomowi określonemu w oświadczeniu "O OBNIŻONEJ ZAWARTOŚCI [NAZWA SKŁADNIKA ODŻYWCZEGO]", wymienionym w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1924/2006. 2014;12(1):3513

2014;12(10):3838

2014;12(10):3839"

1 Dz.U. L 404 z 30.12.2006, s. 9.
2 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz.U. L 136 z 25.5.2012, s. 1).
3 Dziennik EFSA 2013; 11(7):3329.
4 Tj. 85 % opornej dekstryny o średnim stopniu polimeryzacji wynoszącym od 12 do 25 oraz mniej niż 0,5 % mono- i disacharydów, co ma istotne znaczenie dla deklarowanego efektu (tj. nieobniżania się pH płytki nazębnej poniżej wartości 5,7 podczas spożywania i do 30 minut po spożyciu).
5 Dziennik EFSA 2011; 9(4):2076.
6 Dziennik EFSA 2014; 12(1):3513.
7 Dziennik EFSA 2011; 9(4):2076.
8 Dziennik EFSA 2014; 12(10):3838.
9 Dziennik EFSA 2014; 12(1):3513.
10 Dziennik EFSA 2014; 12(10):3839.
11 Tj. 85 % opornej dekstryny o średnim stopniu polimeryzacji wynoszącym 12-25 oraz mniej niż 0,5 % mono- i disacharydów.
12 Dziennik EFSA 2014; 12(1):3513.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2016.142.5

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie wykonawcze 2016/854 dopuszczające niektóre oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności, inne niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci, oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 432/2012
Data aktu: 30/05/2016
Data ogłoszenia: 31/05/2016
Data wejścia w życie: 20/06/2016