Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria L
Dz.U.UE.L.2014.227.18

Rozporządzenie wykonawcze 808/2014 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) NR 808/2014

z dnia 17 lipca 2014 r.

ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 1 , w szczególności jego art. 8 ust. 3, art. 12, art. 14 ust. 6, art. 41, art. 54 ust. 4, art. 66 ust. 5, art. 67, art. 75 ust. 5 i art. 76 ust. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 ustanawia ogólne przepisy regulujące wsparcie Unii dla rozwoju obszarów wiejskich, finansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich ("EFRROW"), uzupełniając wspólne przepisy w zakresie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ustanowione w części drugiej rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 2 . W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania i jednolitego stosowania nowych ram prawnych ustanowionych przez te rozporządzenia Komisja została upoważniona do przyjęcia niektórych przepisów w celu wprowadzenia ich w życie.

(2) Należy ustanowić przepisy dotyczące prezentacji treści programów rozwoju obszarów wiejskich, w oparciu w szczególności o wymogi określone w art. 8 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 oraz art. 27 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Należy także określić, które z tych przepisów dotyczących prezentacji mają również zastosowanie do programów na rzecz wspólnych instrumentów dotyczących gwarancji nieograniczonych co do kwoty i sekurytyzacji zapewniającej ulgę w kapitale regulacyjnym wdrażanych przez Europejski Bank Inwestycyjny ("EBI"), o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Należy również ustanowić przepisy dotyczące treści ram krajowych.

(3) Należy ustanowić przepisy dotyczące procedur i harmonogramów zatwierdzania ram krajowych.

(4) Aby usystematyzować zmienianie programów rozwoju obszarów wiejskich, należy ustanowić przepisy dotyczące przedstawiania zmian oraz ich częstotliwości. Należy to uczynić, aby w możliwie jak największym stopniu ograniczyć obciążenia administracyjne, pozostawiając elastyczność co do jasno zdefiniowanych sytuacji kryzysowych i sytuacji szczególnych.

(5) Należy ustanowić przepisy regulujące zmienianie ram krajowych, w tym harmonogramu, w szczególności w celu ułatwienia zmian w krajowych ramach państw członkowskich posiadających programy regionalne.

(6) W celu zapewnienia właściwego wykorzystania środków EFRROW należy ustanowić systemy bonów lub systemy równoważne, służące do opłacania kosztów ponoszonych przez uczestników transferu wiedzy i działań informacyjnych, aby zagwarantować, że zwrot kosztów jest wyraźnie powiązany z konkretnym, kwalifikowalnym szkoleniem lub transferem wiedzy świadczonym na rzecz uczestnika.

(7) Aby zagwarantować, że wybrany został usługodawca oferujący najlepszą relację ceny do jakości, selekcja organów lub podmiotów oferujących usługi doradcze musi odbywać się z zastosowaniem krajowych zasad udzielania zamówień publicznych.

(8) Jako że płatności ostateczne powinny być przyznawane wyłącznie pod warunkiem prawidłowego wdrożenia planów biznesowych, należy ustalić wspólne parametry takich ocen. Ponadto, aby ułatwić młodym rolnikom, którzy podejmują działalność, dostęp do innych działań w ramach działania dotyczącego rozwoju gospodarstw i działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, należy ustanowić przepisy dotyczące objęcia kilku działań planami biznesowymi, jak również przepisy dotyczące procedury zatwierdzania odnośnych wniosków.

(9) Państwa członkowskie powinny mieć prawo do obliczania wsparcia na zobowiązania w ramach działań rolno-środowiskow-oklimatycznych, działań związanych z rolnictwem ekologicznym i działań w zakresie dobrostanu zwierząt na podstawie innych jednostek niż jednostki ustanowione w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, ze względu na szczególny charakter tych zobowiązań. Należy ustanowić przepisy dotyczące przestrzegania maksymalnych dozwolonych kwot, wyjątku dotyczącego płatności za dużą jednostkę przeliczeniową i kursów przeliczenia różnych kategorii zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe.

(10) Aby zagwarantować, że obliczanie dodatkowych kosztów i utraconych dochodów w przypadku działań, o których mowa w art. 28-31, art. 33 i 34 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, jest zorganizowane w sposób przejrzysty i umożliwiający weryfikację, należy ustalić pewne elementy wspólne obliczania, które stosuje się we wszystkich państwach członkowskich.

(11) W celu uniknięcia nadmiernej kompensacji i wzrostu obciążeń administracyjnych należy ustanowić przepisy dotyczące połączenia niektórych działań.

(12) Należy ustanowić przepisy dotyczące rozpoczęcia funkcjonowania krajowych sieci obszarów wiejskich, jak również ich struktury, w celu zagwarantowania, że sieci te będą działać skutecznie i w odpowiednim czasie, aby towarzyszyć wdrażaniu programów.

(13) W celu zapewnienia informacji i reklamy na temat działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, korzystających ze wsparcia EFRROW, instytucja zarządzająca ma obowiązek realizować zadania, które należy określić w niniejszym rozporządzeniu. Instytucja zarządzająca powinna usystematyzować wszelkie swoje działania informacyjne i reklamowe w ramach strategii oraz poprzez ustanowienie jednej strony internetowej lub portalu internetowego pogłębiać wiedzę na temat celów polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz zwiększać dostępność i przejrzystość informacji o możliwościach finansowania. Należy ustanowić przepis dotyczący obowiązku beneficjentów w zakresie informowania o wsparciu EFRROW przyznanym na ich projekty.

(14) Aby ułatwić ustanowienie wspólnego systemu monitorowania i ewaluacji, należy określić wspólne elementy tego systemu, w tym wskaźniki oraz plan ewaluacji.

(15) Należy ustalić główne elementy rocznego sprawozdania z realizacji, o którym mowa w art. 75 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, oraz minimalne wymogi dotyczące planu ewaluacji, o którym mowa w art. 56 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

(16) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Komitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich, PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsze rozporządzenie ustanawia zasady wykonania rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do prezentacji programów rozwoju obszarów wiejskich, procedur i harmonogramów zatwierdzania oraz zmieniania programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, treści ram krajowych, działań informacyjnych i reklamowych na potrzeby programów rozwoju obszarów wiejskich, wdrażania niektórych działań dotyczących rozwoju obszarów wiejskich, monitorowania i ewaluacji oraz sprawozdawczości.

Artykuł 2

Treść programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych

Prezentacja treści programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i art. 8 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, krajowych programów na rzecz wspólnych instrumentów dotyczących gwarancji nieograniczonych co do kwoty i sekurytyzacji zapewniającej ulgę w kapitale regulacyjnym wdrażanych przez Europejski Bank Inwestycyjny ("EBI"), o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, i krajowych ram, o których mowa w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, jest ustalana zgodnie z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 4

Zmiany programów rozwoju obszarów wiejskich

2. 4

Zmiany w programie w rodzaju tych, o których mowa w art. 11 lit. a) ppkt (i) rozporządzenia (UE) nr 1305/ 2013, można proponować nie częściej niż cztery razy w ciągu okresu programowania.

W przypadku wszystkich innych rodzajów zmian łącznie:

a) 5

w przypadku gdy niezbędne jest wprowadzenie środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, katastrof lub niekorzystnych zjawisk klimatycznych oficjalnie uznanych przez właściwy krajowy organ publiczny lub ze względu na znaczne i nagłe zmiany warunków społecznoekonomicznych danego państwa członkowskiego lub regionu, w tym znacznych i nagłych zmian demograficznych wynikających z migracji lub przyjmowania uchodźców. W przypadku gdy zmiana programu rozwoju obszarów wiejskich w odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19 jest połączona ze zmianami nie- związanymi z kryzysem, niniejszy akapit stosuje się do wszystkich połączonych zmian, pod warunkiem że wniosek w sprawie zmiany programu rozwoju obszarów wiejskich zostanie przedłożony Komisji do dnia 30 czerwca 2021 r. W przypadku gdy zmiana programu rozwoju obszarów wiejskich w odpowiedzi na wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę jest połączona ze zmianami niezwiązanymi z tym wydarzeniem, niniejszy akapit stosuje się do wszystkich połączonych zmian, pod warunkiem że wniosek w sprawie zmiany programu rozwoju obszarów wiejskich zostanie przedłożony Komisji do dnia 30 czerwca 2023 r.;

Artykuł 5

Zmiana ram krajowych

Komisja, po zatwierdzeniu zmian, o których mowa w ust. 2, dostosowuje plany finansowe, o których mowa w art. 8 ust. 1 lit. h) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, programów, których to dotyczy, do zmienionej tabeli, pod warunkiem że:

4. 7

Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, katastrof lub niekorzystnych zjawisk klimatycznych oficjalnie uznanych przez właściwy krajowy organ publiczny lub ze względu na znaczne i nagłe zmiany warunków społecznoekonomicznych danego państwa członkowskiego lub regionu, w tym znacznych i nagłych zmian demograficznych wynikających z migracji lub przyjmowania uchodźców, zmian ram krajowych lub zmian w następstwie przeglądu wyników, o którym mowa w art. 21 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, wnioski w sprawie zmiany ram krajowych, o których mowa w ust. 2, mogą być zgłoszone tylko jeden raz w ciągu roku kalendarzowego przed dniem 1 kwietnia. Na zasadzie odstępstwa od art. 4 ust. 2 akapit drugi zmiany w programach wynikające z takiego przeglądu można wprowadzać w uzupełnieniu wniosku w sprawie zmiany przedłożonego zgodnie z tym ustępem.

Artykuł 6

Transfer wiedzy i działania informacyjne

W odniesieniu do systemów, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie gwarantują:

Artykuł 8

Plany biznesowe

W przypadku wsparcia udzielanego na podstawie art. 19 ust. 1 lit. a) ppkt (i) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, jeżeli plan biznesowy odnosi się do wykorzystania innych działań dotyczących rozwoju obszarów wiejskich na podstawie tego rozporządzenia, państwa członkowskie mogą postanowić, że zatwierdzenie wniosku o wsparcie daje również dostęp do wsparcia w ramach tych działań. W przypadku gdy państwo członkowskie skorzysta z tej możliwości, zapewnia, że wniosek o udzielenie wsparcia zawiera informacje konieczne do oceny kwalifikowalności w ramach tych działań.

Artykuł 9 10

Artykuł 10

Standardowe założenia dotyczące dodatkowych kosztów i utraconych dochodów

Państwa członkowskie zapewniają, by obliczenia i odpowiadające im płatności, o których mowa w ust. 1:

Artykuł 11

Połączenie zobowiązań i połączenie działań

Różne zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne na podstawie art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, zobowiązania w zakresie rolnictwa ekologicznego na podstawie art. 29 tego rozporządzenia, zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt na podstawie art. 33 tego rozporządzenia oraz zobowiązania leśno-środowiskowe i klimatyczne na podstawie art. 34 tego rozporządzenia mogą być łączone, pod warunkiem że się uzupełniają i są ze sobą zgodne. Państwa członkowskie dołączają wykaz dozwolonych połączeń do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich.

Artykuł 12

Krajowa sieć obszarów wiejskich

Artykuł 13

Informacja i reklama

Instytucja zarządzająca przedstawia strategię informacyjną i reklamową, jak również wszelkie jej zmiany do wiadomości komitetu monitorującego. Strategia jest przedkładana nie później niż sześć miesięcy po przyjęciu programu rozwoju obszarów wiejskich. Instytucja zarządzająca informuje co najmniej raz w roku komitet monitorujący o postępach w realizacji strategii informacyjnej i reklamowej oraz o analizie wyników, jak również o planowanych działaniach informacyjnych i reklamowych, które mają zostać przeprowadzone w następnym roku.

Artykuł 14

System monitorowania i ewaluacji

Wspólny system monitorowania i ewaluacji, o którym mowa w art. 67 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, obejmuje następujące elementy:

Wspólny zestaw wskaźników kontekstu, rezultatu i produktu w odniesieniu do polityki rozwoju obszarów wiejskich określono w załączniku IV. Załącznik ten określa również wskaźniki, które mają być stosowane przy ustanawianiu wartości docelowych wskaźników w odniesieniu do celów szczegółowych rozwoju obszarów wiejskich. Do celów ustanawiania ram wykonania celów pośrednich i celów końcowych, o których mowa w pkt 2 załącznika II do rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, państwa członkowskie używają albo wstępnie określonych wskaźników ram wykonania określonych w pkt 5 załącznika IV do niniejszego rozporządzenia, albo uzupełniają lub zastępują te wskaźniki innymi odpowiednimi wskaźnikami produktu określonymi w programie rozwoju obszarów wiejskich.

4. 12

W odniesieniu do rodzajów operacji, dla których wskazano potencjalny wkład w cele szczegółowe, o których mowa w art. 5 akapit pierwszy pkt 2 lit. a), art. 5 akapit pierwszy pkt 5 lit. a)-d) oraz art. 5 akapit pierwszy pkt 6 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, lub w odniesieniu do rodzajów operacji, dla których wskazano potencjalny wkład w integrację obywateli państw trzecich, w odniesieniu do rodzajów operacji wspierających łagodzenie skutków kryzysu związanego z COVID-19 i działania naprawcze, lub w odniesieniu do rodzajów operacji wspierających łagodzenie skutków rosyjskiej inwazji na Ukrainę i działania naprawcze, elektroniczny zapis operacji, o których mowa w art. 70 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, musi zawierać oznakowanie(-a) identyfikujące te przypadki, w których operacja posiada element składowy przyczyniający się do realizacji jednego lub więcej z tych celów szczegółowych.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 17 lipca 2014 r.

	W imieniu Komisji
	José Manuel BARROSO
	Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK I 13

CZĘŚĆ 1

Prezentacja treści programów rozwoju obszarów wiejskich

Ewaluacja ex ante

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

Analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń ("analiza SWOT") i określenie potrzeb

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

Analiza SWOT zawierająca następujące sekcje:

Opis strategii

Tabela podsumowująca logikę interwencji wskazująca priorytety oraz cele szczegółowe wybrane na potrzeby programu rozwoju obszarów wiejskich, cele ujęte ilościowo oraz połączenie działań, które zostaną wykorzystane do ich osiągnięcia, w tym planowane wydatki. Tabela podsumowująca jest automatycznie generowana na podstawie informacji dostarczonych w pkt 5 lit. b) i pkt 11, przy użyciu właściwości elektronicznego systemu wymiany danych ("SFC 2014"), o którym mowa w art. 4 lit. a) i b), rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 184/2014. 15

Ocena uwarunkowania ex ante zawierająca następujące tabele o ustalonej strukturze:

Dla każdego stosowanego uwarunkowania ex ante, ogólnego i związanego z priorytetem, w jednej tabeli:

Dwie oddzielne tabele - jedna dla mających zastosowanie ogólne uwarunkowań ex ante i jedna dla mających zastosowanie związanych z priorytetem uwarunkowań ex ante, które są całkowicie niespełnione lub częściowo spełnione, przy czym każda z tabel dostarcza następujące informacje:

Opis ram wykonania

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

W przypadku gdy łączna kwota EFRROW przydzielona na rezerwę wykonania różni się od proporcjonalnego podziału 16 całkowitej krajowej rezerwy wykonania ze środków EFRROW w ramach umowy o partnerstwie w odniesieniu do wszystkich programów krajowych i regionalnych, z wyjątkiem krajowych programów na rzecz wspólnych instrumentów realizowanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, oraz specjalnych programów na rzecz utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 54 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 - uzasadnienie kwoty przydziału rezerwy wykonania.

Opis wybranych działań

Opis ogólnych warunków mających zastosowanie do więcej niż jednego działania, w tym, w stosownych przypadkach, definicja obszarów wiejskich, poziomy bazowe, zasada wzajemnej zgodności, planowane wykorzystanie instrumentów finansowych, planowane wykorzystanie zaliczek oraz wspólne przepisy dotyczące inwestycji, w tym przepisy art. 45 i 46 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013.

W stosownych przypadkach do programu rozwoju obszarów wiejskich dołącza się wykaz dozwolonych połączeń zobowiązań, o których mowa w art. 11 ust. 1.

Opis działania, w tym:

zakres, poziom wsparcia, kwalifikowalni beneficjenci oraz, w odpowiednich przypadkach, metoda obliczania kwoty lub stawki wsparcia w podziale na poddziałania lub rodzaj operacji tam, gdzie jest to konieczne. Dla każdego rodzaju operacji - specyfikacja kosztów kwalifikowalnych, warunki kwalifikowalności, kwoty mające zastosowanie oraz stawki wsparcia i zasady w odniesieniu do ustalania kryteriów wyboru. Jeżeli wsparcia udziela się na rzecz instrumentu finansowego wdrażanego na podstawie art. 38 ust. 4 akapit pierwszy lit. a) i b) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 - opis rodzaju instrumentu finansowego, ogólne kategorie odbiorców końcowych, ogólne kategorie kosztów kwalifikowalnych i maksymalny poziom wsparcia. Przedstawia się oddzielny opis działań lub części działań finansowanych z zasobów dodatkowych, o których mowa w art. 58a rozporządzenia (UE) nr 1305/2013;

następujący opis szczególny dla każdego działania lub rodzaju operacji:

Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych (art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Inwestycje w środki trwałe (art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich (art. 20 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów (art. 21 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne (art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Zidentyfikowanie i zdefiniowanie istotnych elementów bazowych, w tym istotne obowiązkowe normy ustanowione zgodnie z tytułem VI rozdział I rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 17 , odpowiednie kryteria i działania minimalne ustanowione zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 18 , odpowiednie minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz inne odpowiednie obowiązkowe wymogi ustanowione na mocy prawa krajowego,

minimalne wymogi w odniesieniu do nawozów muszą uwzględniać między innymi Kodeksy Dobrych Praktyk Rolniczych wprowadzone na mocy dyrektywy Rady 91/676/EWG 19 dla gospodarstw leżących poza obszarami szczególnie narażonymi na azotany i wymogi dotyczące zanieczyszczenia fosforem; minimalne wymogi w odniesieniu do środków ochrony roślin muszą uwzględniać między innymi ogólne zasady integrowanej ochrony roślin wprowadzone dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE 20 , wymóg posiadania pozwolenia dotyczącego stosowania produktów oraz wymóg dotyczący obowiązku przeszkolenia, wymóg dotyczący bezpiecznego przechowywania, wymóg kontroli sprzętu do stosowania produktów oraz zasad stosowania pestycydów w pobliżu wód i innych wrażliwych obszarów, ustanowiony przez prawodawstwo krajowe,

opis metody oraz założeń i parametrów agronomicznych, w tym opis wymogów minimalnych określonych w art. 28 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które są istotne dla każdego rodzaju zobowiązania wykorzystanego jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających koszty dodatkowe, dochody utracone w wyniku podjętego zobowiązania, poziom kosztów transakcyjnych; w stosownych przypadkach metoda ta uwzględnia pomoc przydzieloną na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, w tym płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, w celu uniknięcia podwójnego finansowania; w stosownych przypadkach metoda konwersji zastosowana przy innych jednostkach zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

10.

Rolnictwo ekologiczne (art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

opis metody oraz założeń i parametrów agronomicznych, w tym opis wymogów minimalnych określonych w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które są istotne dla każdego rodzaju zobowiązania wykorzystanego jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających koszty dodatkowe, dochody utracone w wyniku podjętego zobowiązania, poziom kosztów transakcyjnych; w stosownych przypadkach metoda ta uwzględnia pomoc przydzieloną na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, w tym płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, w celu uniknięcia podwójnego finansowania; w stosownych przypadkach metoda konwersji zastosowana przy innych jednostkach zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

11.

Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z ramową dyrektywą wodną (art. 30 rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)

zidentyfikowanie i zdefiniowanie istotnych elementów bazowych; w odniesieniu do płatności dotyczących obszarów Natura 2000 musi to uwzględniać warunek dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, o której mowa w art. 94 i załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, oraz odpowiednie kryteria i działania minimalne określone w art. 4 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia (UE) nr 1307/2013; w odniesieniu do płatności związanych z ramową dyrektywą wodną musi to uwzględniać obowiązkowe normy ustanowione zgodnie z tytułem VI rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 oraz odpowiednie kryteria i działania minimalne ustanowione zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia (UE) nr 1307/2013,

opis metody oraz założeń i parametrów agronomicznych, w tym opis wymogów minimalnych określonych w art. 30 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do dyrektyw 92/43/EWG i 2009/147/WE oraz w art. 30 ust. 4 tego rozporządzenia w odniesieniu do dyrektywy wodnej, wykorzystanych jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających koszty dodatkowe, dochody utracone wynikające z niedogodności istniejących na przedmiotowych obszarach, związanych z wdrożeniem dyrektyw 92/43/EWG i 2009/147/WE oraz dyrektywy wodnej; w stosownych przypadkach metoda ta uwzględnia płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, przyznaną zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1307/2013, w celu wykluczenia podwójnego finansowania.

12.

Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (art. 31 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

13.

Dobrostan zwierząt (art. 33 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

14.

Usługi leśno-środowiskowe i klimatyczne oraz ochrona lasów (art. 34 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

16.

Zarządzanie ryzykiem (art. 36, 37 i 38 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Zasady finansowania, tworzenia funduszy wspólnego inwestowania i zarządzania nimi, w tym w szczególności:

17.

Strategia rozwoju rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LEADER) (art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, art. 43 i 44 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Plan ewaluacji zawierający następujące sekcje:

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

Tematy i działania ewaluacyjne

Indykatywny opis spodziewanych tematów i działań ewaluacyjnych, w tym, ale nie wyłącznie, spełnienia wymogów dotyczących ewaluacji określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 i w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013. Obejmuje on:

działania niezbędne do oceny, jaki wkład każdy priorytet unijny w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, o którym mowa w art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, wnosi w osiągnięcie celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich określonych w art. 4 wspomnianego rozporządzenia, ocena wartości wskaźnika rezultatu i oddziaływania, analiza efektów netto, kwestie tematyczne, w tym podprogramy, zagadnienia przekrojowe, krajowa sieć obszarów wiejskich, wkład strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność;

Dane i informacje

Krótki opis systemu do rejestrowania, przechowywania i przekazywania informacji statystycznych na temat wdrażania programu rozwoju obszarów wiejskich i zarządzania tymi informacjami oraz dostarczania danych dotyczących monitorowania na potrzeby ewaluacji. Wskazanie źródeł danych, które zostaną wykorzystane, luk w danych, potencjalnych problemów o charakterze instytucjonalnym związanych z dostarczaniem danych, a także proponowanych rozwiązań. W niniejszej sekcji wykazuje się, że odpowiednie systemy zarządzania danymi zaczną funkcjonować we właściwym czasie.

10.

Plan finansowy składający się z oddzielnych tabel o ustalonej strukturze w odniesieniu do lit. a)-d), określający oddzielnie dla Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy informacje, o których mowa w lit. e):

podział na poszczególne działania lub rodzaj operacji wraz z określonym udziałem wkładu EFRROW:

(iv)

w odniesieniu do wydatków związanych z zobowiązaniami prawnymi na rzecz beneficjentów poniesionymi w ramach działań określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, które nie mają odpowiednika w okresie programowania 2014-2020 - całkowity wkład Unii i stawka wkładu EFRROW;

(v)

w odniesieniu do działań wdrożonych zgodnie z art. 38 i 39 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, jeżeli państwo członkowskie podejmuje decyzję o ustaleniu minimalnego progu strat na poziomie 20-30 %, oraz w odniesieniu do działań wdrożonych zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 39a rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 - mający zastosowanie wkład EFRROW i orientacyjna stawka wkładu.

W przypadku gdy działanie lub rodzaj operacji z określoną stawką wkładu EFRROW stanowi wkład na rzecz instrumentów finansowych, o których mowa w art. 38 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, tabela przedstawia oddzielnie stawki wkładu na rzecz instrumentów finansowych i innych operacji oraz orientacyjną kwotę z EFRROW odpowiadającą planowanemu wkładowi na rzecz danego instrumentu finansowego.

W odniesieniu do działania, o którym mowa w art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, wkład EFRROW zarezerwowany na operacje wchodzące w zakres art. 59 ust. 6 tego rozporządzenia odpowiada wkładowi, jaki działanie to ma w realizację priorytetów określonych w art. 5 ust. 4 i 5 tego rozporządzenia.

Do celów płatności okresowych, o których mowa w art. 36 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, płatności salda, o której mowa w art. 37, oraz rozliczania rachunków, o którym mowa w art. 51 tego rozporządzenia, wkład EFRROW wypłacany w odniesieniu do kwalifikujących się wydatków publicznych w ramach danego programu jest przestrzegany na poziomie środka.

11.

Plan wskaźników, składający się z oddzielnych tabel o ustalonej strukturze, określający:

13.

Elementy niezbędne do oceny pomocy państwa:

W odniesieniu do działań i operacji, które nie są objęte zakresem art. 42 Traktatu - zestawienie programów pomocy objętych art. 81 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które mają być wykorzystane do realizacji programów, w tym nazwa programu pomocy, jak również wkład EFRROW, współfinansowanie krajowe oraz dodatkowe finansowanie krajowe. Zgodność z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa musi być zapewniona przez cały okres trwania programu.

Tabeli zestawiającej powinno towarzyszyć zobowiązanie państwa członkowskiego do zgłaszania indywidualnie takich działań zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli jest to wymagane na mocy przepisów dotyczących pomocy państwa lub też na mocy szczególnych warunków zawartych w decyzji o zatwierdzeniu pomocy państwa.

14.

Informacje na temat komplementarności zawierające następujące sekcje:

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

15.

Rozwiązania dotyczące wdrażania programu zawierające następujące sekcje:

W odniesieniu do krajowych programów na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, stosuje się jedynie lit. a), b) i c) niniejszego punktu

17.

Krajowa sieć obszarów wiejskich

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

Opis:

18.

Ocena ex ante w zakresie weryfikowalności, możliwości kontroli i ryzyka wystąpienia błędu

Nie dotyczy programów krajowych na rzecz wspólnych instrumentów wdrażanych przez EBI, o których mowa w art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

20..1

SWOT i identyfikacja potrzeb

20.2.

Opis strategii

połączenie i uzasadnienie działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich dla każdego z celów szczegółowych, do realizacji których przyczynia się podprogram tematyczny, w tym uzasadnienie przydziału środków finansowych na działania i adekwatność zasobów finansowych z wyznaczonymi celami, o których mowa w art. 8 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) i (iii) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. połączenie działań w ramach logiki interwencji musi opierać się na danych uzyskanych z analizy SWOT oraz, jeśli to stosowne, na uzasadnieniu i ustawieniu priorytetów potrzeb, o których mowa w lit. a);

20.3.

Plan wskaźników składający się z oddzielnych tabel o ustalonej strukturze, określający:

CZĘŚĆ 2

Prezentacja treści ram krajowych

Opis działania

Opis w podziale na działania, w tym:

W stosownych przypadkach, elementy niezbędne do oceny pomocy państwa:

W odniesieniu do działań i operacji, które nie są objęte zakresem art. 42 Traktatu - zestawienie programów pomocy objętych art. 81 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, które mają być wykorzystane do realizacji programów, w tym nazwa i odniesienia programu pomocy, jak również wkład EFRROW, współfinansowanie krajowe oraz dodatkowe finansowanie krajowe. Zgodność z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa musi być zapewniona przez cały okres trwania odnośnych programów.

Oświadczenie, czy działanie/operacja jest objęte pomocą państwa w ramach krajowych lub w ramach odnośnych programów rozwoju obszarów wiejskich.

CZĘŚĆ 3

Prezentacja treści programu krajowej sieci obszarów wiejskich

Plan ewaluacji zawierający następujące sekcje:

Tematy i działania ewaluacyjne

Indykatywny opis spodziewanych tematów ewaluacji związanych z programem krajowej sieci obszarów wiejskich i działań ewaluacyjnych, w tym, ale nie wyłącznie, spełnienia wymogów dotyczących ewaluacji określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 i w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013. Obejmuje to działania niezbędne do ewaluacji wkładu programu w realizację celów programu krajowej sieci obszarów wiejskich, ocenę wartości wskaźnika wyników, analizę skutków netto. Elementy specyficzne dla programu, takie jak nakład pracy niezbędny do opracowania metod lub zajęcia się konkretnymi obszarami polityki.

Dane i informacje

Krótki opis systemu do rejestrowania, przechowywania i zgłaszania informacji statystycznych na temat wdrażania programu krajowej sieci obszarów wiejskich oraz dostarczania danych dotyczących monitorowania na potrzeby ewaluacji. Wskazanie źródeł danych, które zostaną wykorzystane, luk w danych, potencjalnych problemów o charakterze instytucjonalnym związanych z dostarczaniem danych, a także proponowanych rozwiązań. W niniejszej sekcji wykazuje się, że odpowiednie systemy zarządzania danymi zaczną funkcjonować we właściwym czasie.

Rozwiązania dotyczące wdrażania programu, zawierające następujące elementy:

Krajowa sieć obszarów wiejskich Opis:

planowane utworzenie i funkcjonowanie krajowej sieci obszarów wiejskich, a mianowicie sposób w jaki organizacje i struktury administracyjne, w tym partnerstwo, zaangażowane w rozwój obszarów wiejskich, o których mowa w art. 54 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, zostaną zaangażowane w tworzenie sieci kontaktów i w jaki sposób będzie to ułatwione.

Jeżeli państwo członkowskie podjęło decyzję o wspieraniu krajowej sieci obszarów wiejskich z konkretnego programu krajowej sieci obszarów wiejskich oraz programów regionalnych, informacje na temat komplementarności między nimi;

CZĘŚĆ 4

Orientacyjny wykaz priorytetów/celów szczegółowych i działań o szczególnym znaczeniu dla uwarunkowań ex ante (związanych z rozwojem obszarów wiejskich i ogólnych), o których mowa w części 1 pkt 6 lit. b) ppkt (ii)

SZCZEGÓLNE UWARUNKOWANIA EX ANTE DLA ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

Priorytety unijne w odniesieniu do rozwoju obszarów wiejskich/celu tematycznego wspólnych ram strategicznych Zgodnie z załącznikiem V do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Uwarunkowania ex ante Zgodnie z załącznikiem V do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Kryteria, które należy spełnić Zgodnie z załącznikiem V do rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Zastosowanie do celów szczegółowych, działań
Rozwój obszarów wiejskich priorytet 3: wspieranie organizacji łańcucha dostaw żywności, w tym przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, dobrostanu zwierząt i zarządzania ryzykiem w rolnictwie Cel tematyczny 5: wspieranie przystosowania się do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem	3.1. Zapobieganie ryzyku i zarządzanie ryzykiem: istnienie krajowych lub regionalnych ocen ryzyka na potrzeby zarządzania klęskami żywiołowymi, uwzględniających dostosowanie do zmiany klimatu	- gotowa jest krajowa lub regionalna ocena ryzyka zawierająca następujące elementy: - opis procesu, metodologii, metod i danych niewrażliwych wykorzystywanych w ocenach ryzyka oraz opartych na ocenie ryzyka kryteriów określania inwestycji priorytetowych, - opis scenariuszy zakładających jeden rodzaj ryzyka i scenariuszy zakładających wiele rodzajów ryzyka, - uwzględnienie, w stosownych przypadkach, krajowych strategii dostosowania do zmiany klimatu.	Cel szczegółowy: 3B Działania w ramach art. 18, 24 i 36-39 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
Rozwój obszarów wiejskich priorytet 4: odtwarzanie, ochrona i wzmacnianie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem Cel tematyczny 5: wspieranie przystosowania się do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem Cel tematyczny 6: zachowanie i ochrona i środowiska naturalnego i wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami	4.1. Normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska: na poziomie krajowym ustalone są normy dotyczące dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska gruntów, o których to normach mowa w tytule VI rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1306/2013	- normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska są określone w prawie krajowym i wyszczególnione w programach	Cel(-e) szczegółowy(-e): 4A, 4B, 4C Działania w ramach art. 28, 29 i 30 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
	4.2. Wymogi minimalne w odniesieniu do nawozów i środków ochrony roślin: na poziomie krajowym określone są wymogi minimalne w odniesieniu do nawozów i środków ochrony roślin, o których to wymogach mowa w tytule III rozdział I art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	- w programach określone są minimalne wymogi w odniesieniu do nawozów i środków ochrony roślin, o których to wymogach mowa w tytule III rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Cel(-e) szczegółowy(-e): 4A, 4B, 4C Działania w ramach art. 28 i 29 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
	4.3. Inne odpowiednie normy krajowe: na potrzeby tytułu III rozdział I art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 określone są odpowiednie obowiązkowe normy krajowe	- w programach wyszczególnione są odpowiednie obowiązkowe normy krajowe	Cel(-e) szczegółowy(-e): 4A, 4B, 4C Działania w ramach art. 28 i 29 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
Rozwój obszarów wiejskich priorytet 5: promowanie efektywnego gospodarowania zasobami i wspieranie przechodzenia w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym na niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu gospodarkę Cel tematyczny 4: wspieranie przechodzenia na niskoemisyjną gospodarkę we wszystkich sektorach Cel tematyczny 6: zachowanie i ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami	5.1. Efektywność energetyczna: Przeprowadzono działania promujące racjonalne kosztowo ulepszenie efektywnego końcowego wykorzystania energii oraz racjonalne kosztowo inwestycje w efektywność energetyczną przy budowaniu lub renowacji budynków.	- Działania obejmują: - działania służące zapewnieniu wdrożenia minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków, zgodnie z art. 3, 4 i 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE 25 , - działania konieczne do utworzenia systemu certyfikacji w odniesieniu do charakterystyki energetycznej budynków spójnego z art. 11 dyrektywy 2010/31/UE, - działania służące zapewnieniu planowania strategicznego w dziedzinie efektywności energetycznej, spójne z art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE 26 , - działania spójne z art. 13 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/32/WE 27 w sprawie końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych, aby zapewnić dostarczenie klientom końcowym indywidualne liczniki w zakresie, w jakim jest to możliwe technicznie, racjonalne finansowo i proporcjonalne w odniesieniu do potencjalnych oszczędności energii.	Cel(-e) szczegółowy(-e): 5B Działania w ramach art. 17, 19, 20 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
	5.2. Gospodarka wodna: istnienie - w odniesieniu do inwestycji wspieranych przez programy - a) polityki taryfowej w zakresie cen wody, przewidującej odpowiednie zachęty dla użytkowników, aby efektywnie korzystali z zasobów wodnych oraz b) odpowiedniego wkładu różnych użytkowników wody w zwrot kosztów za usługi wodne w stopniu określonym w zatwierdzonych planach gospodarowania wodami w dorzeczu.	W sektorach wspieranych przez EFRROW dane państwo członkowskie zapewnia odpowiedni udział różnych zastosowań wody w odzyskiwaniu kosztów usług związanych z wodą w podziale na sektory zgodnie z art. 9 ust. 1 tiret pierwsze ramowej dyrektywy wodnej z uwzględnieniem, w stosownych przypadkach, społecznych, środowiskowych i gospodarczych skutków odzyskiwania oraz geograficznych i klimatycznych uwarunkowań regionu lub regionów, których to dotyczy.	Cel szczegółowy 5A Działania w ramach art. 17 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
	5.3. Energia ze źródeł odnawialnych: Przeprowadzono działania promujące wytwarzanie i dystrybucję odnawialnych źródeł energii 28 .	- Przejrzyste systemy wsparcia, priorytet w zakresie dostępu do sieci lub gwarantowanego dostępu i priorytet w zakresie dysponowania oraz standardowe zasady dotyczące ponoszenia kosztów technicznych dostosowań, które udostępniono, oraz dzielenia się tymi kosztami, zgodnie z art. 14 ust. 1 i art. 16 ust. 2 i 3 dyrektywy 2009/28/WE, - Państwo członkowskie przyjęło krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE.	Cel szczegółowy 5C Działania w ramach art. 17, 19, 20 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
Rozwój obszarów wiejskich priorytet 6: wspieranie integracji społecznej, zmniejszania ubóstwa i rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich Cel tematyczny 2: zwiększenie dostępności, wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych (cel dotyczący szerokopasmowego internetu)	6.1. Infrastruktura sieci nowej generacji: istnienie krajowych lub regionalnych planów dostępu do sieci nowej generacji uwzględniających działania regionalne na rzecz osiągnięcia celów Unii dotyczących dostępu do szybkiego internetu, koncentrujących się na obszarach, na których rynek nie zapewnia otwartej infrastruktury po przystępnych kosztach i jakości, zgodnych z przepisami unijnymi w zakresie konkurencyjności i pomocy państwa, a także świadczących usługi dostępne dla grup w trudnej sytuacji.	- Gotowy jest krajowy lub regionalny plan sieci nowej generacji, który zawiera: - plan inwestycji w infrastrukturę oparty na analizie ekonomicznej uwzględniającej istniejącą infrastrukturę i plany inwestycyjne sektora prywatnego i publicznego, - modele zrównoważonych inwestycji, które zwiększają konkurencję i zapewniają dostęp do otwartych, przystępnych cenowo, dobrej jakości infrastruktur i usług uwzględniających przyszłe potrzeby, - środki na stymulowanie inwestycji prywatnych.	Cel szczegółowy 6C Działania w ramach art. 20 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013

OGÓLNE UWARUNKOWANIA EX ANTE

Uwarunkowania ex ante Zgodnie z częścią II załącznika XI do rozporządzenia (UE) nr 1303/2013	Kryteria, które należy spełnić Zgodnie z częścią II załącznika XI do rozporządzenia (UE) nr 1303/2013	Mające zastosowanie do celów szczegółowych, działań
1. Przeciwdziałanie dyskryminacji Istnienie zdolności administracyjnych umożliwiających wdrożenie i stosowanie unijnych przepisów i polityki dotyczących niedyskryminacji w odniesieniu do funduszy ESI.	Rozwiązania zgodne z ramami instytucjonalnymi i prawnymi państw członkowskich dotyczące zaangażowania podmiotów odpowiedzialnych za wspieranie równego traktowania wszystkich osób podczas przygotowywania i wdrażania programów, w tym zapewnienie doradztwa dotyczącego równości w zakresie działań związanych z funduszami ESI. - Rozwiązania w zakresie szkoleń pracowników instytucji zaangażowanych w zarządzanie funduszami ESI oraz kontrola nad tymi funduszami w zakresie unijnych przepisów i polityki dotyczących niedyskryminacji.	Cel szczegółowy 6B Działania w ramach art. 14, 15 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, LEADER
2. Równouprawnienie płci Istnienie zdolności administracyjnych umożliwiających wdrożenie i stosowanie unijnych przepisów i polityki dotyczących równouprawnienia płci w odniesieniu do funduszy ESI.	Rozwiązania zgodne z ramami instytucjonalnymi i prawnymi państw członkowskich dotyczące zaangażowania podmiotów odpowiedzialnych za równouprawnienie płci podczas przygotowywania i realizacji programów, w tym zapewnienie doradztwa dotyczącego równouprawnienia płci w zakresie działań związanych z funduszami ESI. - Rozwiązania w zakresie szkolenia pracowników instytucji zaangażowanych w zarządzanie funduszami ESI oraz kontrolę nad tymi funduszami z dziedziny unijnych przepisów i polityki dotyczących równouprawnienia płci i uwzględniania aspektu płci.	Cel(-e) szczegółowy(-e): 6A, 6B Działania w ramach art. 14, 15, 19, 20 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, LEADER
3. Niepełnosprawność Istnienie zdolności administracyjnych umożliwiających wdrożenie i stosowanie Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób z niepełnosprawnościami w odniesieniu do funduszy ESI zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE 29 .	Rozwiązania zgodne z ramami instytucjonalnymi i prawnymi państw członkowskich dotyczące konsultacji i zaangażowania podmiotów odpowiedzialnych za ochronę praw osób z niepełnosprawnościami lub organizacji przedstawicielskich osób z niepełnosprawnościami i innych właściwych zainteresowanych stron podczas przygotowywania i wdrażania programów, Rozwiązania w zakresie szkoleń pracowników instytucji zaangażowanych w zarządzanie funduszami ESI oraz kontrolę nad tymi funduszami z dziedziny obowiązujących unijnych przepisów i polityki dotyczących niepełnosprawności, w tym dostępności i praktycznego stosowania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, zgodnie z przepisami unijnymi i prawem krajowym. - Rozwiązania dotyczące monitorowania wdrażania przepisów art. 9 Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami w związku z funduszami ESI przy przygotowaniu i wdrażaniu programów.	Cel(-e) szczegółowy(-e): 6A, 6B Działania w ramach art. 19, 20 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, LEADER
4. Udzielanie zamówień publicznych Istnienie rozwiązań dotyczących skutecznego stosowania unijnych przepisów w zakresie zamówień publicznych w odniesieniu do funduszy ESI.	Rozwiązania dotyczące skutecznego stosowania unijnych przepisów w zakresie zamówień publicznych poprzez stosowne mechanizmy. Rozwiązania zapewniające przejrzystość postępowań o udzielanie zamówienia. Rozwiązania w zakresie szkoleń i rozpowszechniania informacji wśród pracowników zaangażowanych we wdrażanie funduszy ESI. - Rozwiązania zapewniające zdolności administracyjne w celu wdrożenia i stosowania unijnych przepisów w zakresie zamówień publicznych.	Cel(-e) szczegółowy(-e): 2A, 5A, 5B, 5C, 6B Działania w ramach art. 14, 15, 17, 19, 20, art. 21 lit. e) i art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, LEADER
5. Pomoc państwa Istnienie rozwiązań dotyczących skutecznego stosowania unijnych przepisów w zakresie pomocy państwa w odniesieniu do funduszy ESI.	Rozwiązania dotyczące skutecznego stosowania unijnych przepisów w zakresie pomocy państwa. Rozwiązania w zakresie szkoleń i rozpowszechniania informacji wśród pracowników zaangażowanych we wdrażanie funduszy ESI. - Rozwiązania zapewniające zdolności administracyjne niezbędne do wdrożenia i stosowania unijnych przepisów w zakresie pomocy państwa.	Wszystkie cele szczegółowe i działania, pod warunkiem że operacje w ich ramach wykraczają poza zakres art. 42 Traktatu
6. Prawodawstwo w dziedzinie ochrony środowiska w zakresie ocen oddziaływania na środowisko (EIA) oraz strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (SEA) Istnienie rozwiązań zapewniających skuteczne stosowanie unijnych przepisów w dziedzinie ochrony środowiska w zakresie ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) oraz strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (SEA).	Rozwiązania dotyczące skutecznego stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE 30 (OOŚ) i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE 31 (SEA). Rozwiązania w zakresie szkoleń i rozpowszechniania informacji wśród pracowników zaangażowanych we wdrażanie dyrektyw dotyczących OOŚ i SEA. - Rozwiązania mające na celu zapewnienie odpowiednich zdolności administracyjnych.	Cel(-e) szczegółowy(-e): 2A, 3A, 4A, 4B, 4C, 5A, 5B, 5C, 5D, 5E, 6A, 6C Działania w ramach art. 17, 19, 20, 21 i 28-35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013
7. Systemy statystyczne i wskaźniki rezultatu Istnienie podstawy statystycznej niezbędnej do przeprowadzenia ocen skuteczności i ocen oddziaływania programów. Istnienie systemu wskaźników rezultatu niezbędnych przy wyborze działań, które w najefektywniejszy sposób przyczyniają się do osiągnięcia pożądanych rezultatów, do monitorowania postępów w osiąganiu rezultatów oraz do podejmowania ewaluacji oddziaływania.	Gotowe są rozwiązania w zakresie terminowego gromadzenia i agregowania danych statystycznych, które obejmują następujące elementy: identyfikację źródeł i mechanizmów mających na celu zapewnienie walidacji statystycznej, uregulowania dotyczące publikacji i dostępności publicznej zagregowanych danych, skuteczny system wskaźników rezultatu, obejmujący: wybór wskaźników rezultatu dla każdego programu, dostarczających informacji na temat przyczyn uzasadniających wybór działań z zakresu polityki finansowanych przez dany program, ustanowienie wartości docelowych dla tych wskaźników, skuteczny system wskaźników rezultatu, obejmujący: spójność każdego wskaźnika z następującymi wymogami: odporność oraz walidacja statystyczna, jasność interpretacji normatywnej, reagowanie na politykę, terminowe gromadzenie danych, - gotowe są procedury zapewniające, że wszystkie operacje finansowane z programu stosują skuteczny system wskaźników.	Ma zastosowanie, ale został już spełniony, wspólny system monitorowania i oceny

CZĘŚĆ 5

Kody działań i poddziałań

Działanie na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 lub rozporządzenia (UE) nr 1303/2013		Kod działania na podstawie niniejszego rozporządzenia	Poddziałanie do celów programowania	Kod poddziałania na podstawie niniejszego rozporządzenia
art. 14 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Transfer wiedzy i działalność informacyjna	1	Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności	1.1
			Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne	1.2
			Wsparcie na krótkoterminową wymianę zarządzających gospodarstwami rolnymi i lasami oraz wizyty w gospodarstwach i lasach	1.3
art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i zastępstw	2	Wsparcie dla korzystających z usług doradczych	2.1
			Wsparcie na tworzenie usług z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym, pomocy i usług doradczych, jak również usług doradczych w zakresie leśnictwa	2.2
			wsparcia na szkolenia doradców	2.3
art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych	3	Wsparcie na koszty przystępowania do systemów jakości	3.1
art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych	3	Wsparcie na działania informacyjne i promocyjne realizowane przez grupy producentów na rynku wewnętrznym	3.2
art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Inwestycje w środki trwałe	4	Wsparcie na inwestycje w gospodarstwach rolnych	4.1
			Wsparcie na inwestycje w zakresie przetwórstwa i wprowadzania do obrotu lub rozwoju produktów rolnych	4.2
			Wsparcie na inwestycje w infrastrukturę związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem sektora leśnego	4.3
			Wsparcie na inwestycje nieprodukcyjne związane z realizacją celów rolno-środowiskow-oklimatycznych	4.4
art. 18 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych	5	Inwestycje w działania zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof	5.1
art. 18 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013		5	Inwestycje w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof	5.2
art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej	6	Wsparcie dla młodych rolników na rozpoczęcie działalności	6.1
			Wsparcie na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich	6.2
			Wsparcie na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw	6.3
			Wsparcie na inwestycje w tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej	6.4
			Płatności dla rolników kwalifikujących się do systemu drobnych producentów rolnych, którzy definitywnie przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi	6.5
art. 20 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich	7	Wsparcie na sporządzanie i aktualizowanie planów rozwoju gmin i wsi na obszarach wiejskich i ich podstawowych usług oraz planów ochrony obszarów Natura 2000 i innych obszarów o wysokiej wartości przyrodniczej i planów zarządzania nimi	7.1
			Wsparcie na inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii	7.2
			Wsparcie na infrastrukturę szerokopasmową, w tym w jej tworzenie, ulepszanie i rozbudowę, pasywną infrastrukturę szerokopasmową oraz zapewnianie dostępu do łączności szerokopasmowej i rozwiązań z zakresu publicznej e-administracji	7.3
			Wsparcie na inwestycje w tworzenie, ulepszanie i rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury, i powiązanej infrastruktury	7.4
			Wsparcie na inwestycje w infrastrukturę rekreacyjną, informację turystyczną i infrastrukturę turystyczną o małej skali służącą publicznemu korzystaniu z tych usług	7.5
			Wsparcie na badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej	7.6
			Wsparcie na inwestycje ukierunkowane na przeniesienie działalności i przebudowę budynków lub innych instalacji położonych w osadach wiejskich lub w ich pobliżu, mające na celu poprawę jakości życia lub poprawę wyników osady w zakresie oddziaływania na środowisko	7.7
			Pozostałe	7.8
art. 21 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów	8	Wsparcie na zalesianie i tworzenie terenu zalesionego	8.1
			Wsparcie na ustanowienie i utrzymanie systemów rolno-leśnych	8.2
			Wsparcie na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych i katastrof	8.3
			Wsparcie na odtwarzanie lasów zniszczonych wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych i katastrof	8.4
			Wsparcie na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska	8.5
			Wsparcie na inwestycje w nowe technologie w dziedzinie leśnictwa oraz w pozyskiwanie, przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów leśnych	8.6
art. 27 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Tworzenie grup i organizacji producentów	9	Tworzenie grup producentów i organizacji producentów w sektorze rolnym i leśnym	9
art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne	10	Płatności w ramach zobowiązań rolno-środowiskow-oklimatycznych	10.1
art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne	10	Wsparcie na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania i rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie	10.2
art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Rolnictwo ekologiczne	11	Płatności na rzecz przejścia na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego	11.1
art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Rolnictwo ekologiczne	11	Płatności na rzecz utrzymania praktyk i metod rolnictwa ekologicznego	11.2
art. 30 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z ramową dyrektywą wodną	12	Płatności kompensacyjne dla obszarów rolnych Natura 2000	12.1
			Płatności kompensacyjne dla obszarów leśnych Natura 2000	12.2
			Płatności kompensacyjne dla obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach	12.3
art. 31 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami	13	Płatności kompensacyjne dla obszarów górskich	13.1
			Płatności kompensacyjne dla obszarów charakteryzujących się znaczącymi ograniczeniami naturalnymi	13.2
			Płatności kompensacyjne dla obszarów charakteryzujących się szczególnymi ograniczeniami	13.3
art. 33 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Dobrostan zwierząt	14	Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt	14
art. 34 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Usługi leśno-środowiskowe i klimatyczne oraz ochrona lasów	15	Płatności na rzecz zobowiązań leśnośrodowiskowych i klimatycznych	15.1
art. 34 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Usługi leśno-środowiskowe i klimatyczne oraz ochrona lasów	15	Wsparcie na ochronę i promowanie genetycznych zasobów leśnych	15.2
art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Współpraca	16	Wsparcie na ustanawianie i funkcjonowanie grup operacyjnych EPI na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa	16.1
			Wsparcie na projekty pilotażowe oraz rozwój nowych produktów, praktyk, procesów i technologii	16.2
			Współpraca między małymi podmiotami przy organizowaniu wspólnych procesów pracy i wspólnym korzystaniu z pomieszczeń i zasobów oraz rozwoju lub marketingu usług turystycznych związanych z turystyką wiejską	16.3
			Wsparcie na horyzontalną i wertykalną współpracę między podmiotami łańcucha dostaw na rzecz tworzenia i rozwoju krótkich łańcuchów dostaw i rynków lokalnych oraz wsparcie działań promocyjnych w kontekście lokalnym, związanych z rozwojem krótkich łańcuchów dostaw i rynków lokalnych	16.4
			Wsparcie dla wspólnych działań podejmowanych w celu przeciwdziałania zmianie klimatu lub przystosowania się do niej, a także w odniesieniu do wspólnego podejścia do projektów środowiskowych i ciągłych praktyk w zakresie ochrony środowiska	16.5
			Wsparcie na horyzontalną i wertykalną współpracę między podmiotami łańcucha dostaw na rzecz zrównoważonego dostarczania biomasy do stosowania w produkcji żywności i energii oraz w procesach przemysłowych	16.6
			Wsparcie na strategie niebędące strategiami lokalnego rozwoju kierowanego przez społeczność	16.7
			Wsparcie na opracowanie planu urządzenia lasu lub równorzędnych instrumentów	16.8
			Wsparcie na zróżnicowanie działalności rolniczej na działania dotyczące opieki zdrowotnej, integracji społecznej, rolnictwa wspieranego przez społeczność lokalną oraz edukacji w dziedzinie środowiska i żywności	16.9
			Pozostałe	16.10
art. 36 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Zarządzanie ryzykiem	17	Ubezpieczenie upraw, zwierząt i roślin	17.1
			Fundusze wspólnego inwestowania dotyczące niekorzystnych zjawisk klimatycznych, chorób zwierząt i roślin, inwazji szkodników i incydentów środowiskowych	17.2
			Narzędzie stabilizacji dochodów	17.3
art. 40 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Finansowanie uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich dla Chorwacji	18	Finansowanie uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich dla Chorwacji	18
art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013	Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach LEADER	19	Wsparcie przygotowawcze	19.1
			Wsparcie na realizację operacji w ramach strategii lokalnego rozwoju kierowanego przez społeczność	19.2
			Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania	19.3
			Wsparcie na koszty bieżące i aktywizację	19.4
art. 51-54 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Pomoc techniczna	20	Wsparcie na pomoc techniczną (inną niż krajowa sieć obszarów wiejskich)	20.1
art. 51-54 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Pomoc techniczna	20	Wsparcie na utworzenie i funkcjonowanie krajowej sieci obszarów wiejskich.	20.2
art. 39b rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19	21	Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19	21
Art. 39c rozporządzenia (UE) nr 1305/2013	Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę	22	Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę	22

CZĘŚĆ 6

Kody priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i celów szczegółowych

Priorytet	Artykuł rozporządzenia (UE) nr 1305/2013/kod celu szczegółowego	Cel szczegółowy
Priorytet 1: Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie i leśnictwie oraz na obszarach wiejskich	art. 5 ust. 1 lit. a) = cel szczegółowy 1A	Wspieranie innowacyjności, współpracy i rozwoju wiedzy na obszarach wiejskich
	art. 5 ust. 1 lit. b) = cel szczegółowy 1B	Wzmacnianie powiązań między rolnictwem, produkcją żywności i leśnictwem a badaniami i innowacją, w tym do celów ulepszonego zarządzania środowiskiem i lepszych wyników
	art. 5 ust. 1 lit. c) = cel szczegółowy 1C	Wspieranie uczenia się przez całe życie oraz szkolenia zawodowego w sektorach rolnictwa i leśnictwa
Priorytet 2: Zwiększanie rentowności gospodarstw i konkurencyjności wszystkich rodzajów rolnictwa we wszystkich regionach	art. 5 ust. 2 lit. a) = cel szczegółowy 2A	Poprawa wyników gospodarczych wszystkich gospodarstw oraz ułatwianie restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw, szczególnie z myślą o zwiększeniu uczestnictwa w rynku i zorientowania na rynek, a także zróżnicowania produkcji rolnej
oraz promowanie innowacyjnych technologii w gospodarstwach i zrównoważonej gospodarki leśnej	art. 5 ust. 2 lit. b) = cel szczegółowy 2B	Ułatwianie wejścia rolników posiadających odpowiednie umiejętności do sektora rolnictwa, a w szczególności wymiany pokoleń
Priorytet 3: Wspieranie organizacji łańcucha dostaw żywności, w tym przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, dobrostanu zwierząt	art. 5 ust. 3 lit. a) = cel szczegółowy 3A	Poprawa konkurencyjności producentów rolnych poprzez lepsze ich zintegrowanie z łańcuchem rolno-spożywczym poprzez systemy jakości, dodawanie wartości do produktów rolnych, promocję na rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy i organizacje producentów oraz organizacje międzybranżowe
i zarządzania ryzykiem w rolnictwie	art. 5 ust. 3 lit. b) = cel szczegółowy 3B	Wspieranie zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem w gospodarstwach
Priorytet 4: Odtwarzanie, ochrona i wzmacnianie ekosystemów powiązanych z rolnictwem i leśnictwem	art. 5 ust. 4 lit. a) = cel szczegółowy 4A	Odtwarzanie, ochrona i wzbogacanie różnorodności biologicznej, w tym na obszarach Natura 2000, i obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, oraz rolnictwa o wysokiej wartości przyrodniczej, a także stanu europejskich krajobrazów
	art. 5 ust. 4 lit. b) = cel szczegółowy 4B	Poprawa gospodarki wodnej, w tym nawożenia i stosowania pestycydów
	art. 5 ust. 4 lit. c) = cel szczegółowy 4C	Zapobieganie erozji gleby i poprawa gospodarowania glebą
Priorytet 5: Wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym	art. 5 ust. 5 lit. a) = cel szczegółowy 5A	Poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych w rolnictwie
	art. 5 ust. 5 lit. b) = cel szczegółowy 5B	Poprawa efektywności wykorzystania energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym
	art. 5 ust. 5 lit. c) = cel szczegółowy 5C	Ułatwianie dostaw i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, produktów ubocznych, odpadów i pozostałości oraz innych surowców niespożywczych, dla celów biogospodarki
	art. 5 ust. 5 lit. d) = cel szczegółowy 5D	Redukcja emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa
	art. 5 ust. 5 lit. e) = cel szczegółowy 5E	Promowanie ochrony węgla oraz pochłaniania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie
Priorytet 6: Wspieranie włączenia społecznego, ograniczenie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich	art. 5 ust. 6 lit. a) = cel szczegółowy 6A	Ułatwianie różnicowania działalności, zakładania i rozwoju małych przedsiębiorstw, a także tworzenia miejsc pracy
	art. 5 ust. 6 lit. b) = cel szczegółowy 6B	Wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich
	art. 5 ust. 6 lit. c) = cel szczegółowy 6C	Zwiększanie dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) na obszarach wiejskich oraz podnoszenie poziomu korzystania z nich i poprawianie ich jakości

ZAŁĄCZNIK II 32

Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe inwentarza (LU), o których mowa w art. 9 ust. 1 i 2

1) Byki, krowy i inne bydło powyżej dwóch lat oraz koniowate powyżej sześciu miesięcy	1,0 LU
2) Bydło od sześciu miesięcy do dwóch lat	0,6 LU
3) Bydło poniżej sześciu miesięcy	0,4 LU
4) Owce i kozy	0,15 LU
5) Maciory hodowlane > 50 kg	0,5 LU
6) Pozostała trzoda chlewna	0,3 LU
7) Kury nioski	0,014 LU
8) Pozostały drób	0,03 LU
Dla kategorii i podkategorii zwierząt ujętych w niniejszej tabeli w wyjątkowych przypadkach współczynniki przeliczeniowe mogą być wyższe lub niższe, biorąc pod uwagę dowody naukowe, które należy objaśnić i właściwie uzasadnić w programach rozwoju obszarów wiejskich. Inne kategorie zwierząt mogą być dodane w wyjątkowych przypadkach. Współczynniki przeliczeniowe dla każdej takiej kategorii ustala się, biorąc pod uwagę szczególne okoliczności i dowody naukowe, które należy objaśnić i właściwie uzasadnić w programach rozwoju obszarów wiejskich.

ZAŁĄCZNIK III 33

Działalność informacyjna i reklamowa, o której mowa w art. 13

CZĘŚĆ 1

Działania informacyjne i reklamowe

1.1.

Strategia informacyjna i reklamowa

Instytucja zarządzająca zapewnia, by działania informacyjne i reklamowe były wdrażane zgodnie z jej strategią informacyjną i reklamową, która obejmuje co najmniej następujące elementy:

1.2.

Informacja dla potencjalnych beneficjentów

Instytucja zarządzająca zapewnia, aby potencjalni beneficjenci mieli dostęp do stosownych informacji, w tym w stosownych przypadkach do uaktualnionych informacji przekazywanych z uwzględnieniem dostępności elektronicznych i innych usług komunikacyjnych dla określonych potencjalnych beneficjentów, dotyczących przynajmniej następujących kwestii:

1.3.

Informacje dla ogółu społeczeństwa

Instytucja zarządzająca informuje opinię publiczną o treści PROW, jego przyjęciu przez Komisję i jego aktualizacji, o najważniejszych osiągnięciach w realizacji programu i jego zamknięciu, a także o jego udziale w realizacji priorytetów Unii Europejskiej określonych w umowie o partnerstwie.

Instytucja zarządzająca zapewnia stworzenie jednej strony internetowej lub jednego portalu internetowego zawierającego informacje, o których mowa w pkt 1.1 i 1.2 oraz akapicie pierwszym niniejszego punktu. Stworzenie jednej strony internetowej nie zakłóca sprawnej realizacji EFRROW, ani nie ogranicza dostępu dla potencjalnych beneficjentów i zainteresowanych stron do informacji. Działania mające na celu informowanie opinii publicznej obejmują elementy określone w części 2 pkt 1.

1.4.

Zaangażowanie instytucji działających jako punkty informacyjne

Instytucja zarządzająca zapewnia, w tym poprzez system krajowej sieci obszarów wiejskich, by organy, które mogą działać jako punkty informacyjne, były zaangażowane w działania informacyjne skierowane do potencjalnych beneficjentów, a w szczególności:

2.2.

W okresie realizacji operacji beneficjent informuje opinię publiczną o pomocy otrzymanej z EFRROW za pomocą:

w przypadku operacji niewchodzących w zakres lit. c), dla których całkowite wsparcie publiczne przekracza 50 000 EUR, umieszczenia w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa przynajmniej jednego plakatu (o minimalnym formacie A3) lub tablicy z informacjami na temat projektu, podkreślającymi wsparcie finansowe ze strony Unii. Państwa członkowskie mogą jednak postanowić, że wymogu tego nie stosuje się lub że próg zostaje zwiększony w odniesieniu do operacji realizowanych zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. a) i b) (dotyczących utraconego dochodu i kosztów utrzymania) oraz art. 28-31, 33, 34 i 40 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Państwa członkowskie mogą również postanowić, że wymogu tego nie stosuje się lub że próg zostaje zwiększony w odniesieniu do innych operacji, które nie prowadzą do inwestycji, w których, ze względu na charakter finansowanych operacji, nie jest możliwe określenie odpowiedniej lokalizacji dla plakatu lub tablicy. Tablicę informacyjną umieszcza się w siedzibach lokalnych grup działania finansowanych w ramach inicjatywy wspólnotowej na rzecz rozwoju obszarów wiejskich LEADER;

tymczasowy billboard dużego formatu, umieszczony w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa, w odniesieniu do każdej operacji polegającej na finansowaniu działań w zakresie infrastruktury lub prac budowlanych, w przypadku której całkowite wsparcie publiczne przekracza 500.000 EUR.

Nie później niż trzy miesiące po zakończeniu operacji beneficjent umieszcza na stałe tablicę lub billboard dużego formatu w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa, w odniesieniu do każdej operacji, która spełnia następujące kryteria:

Billboard ten zawiera nazwę i główny cel operacji i podkreśla wsparcie finansowe ze strony Unii.

Billboardy, plakaty, tablice i strony internetowe zawierają opis projektu/operacji i elementy, o których mowa w części 2 pkt 1. Na informacje te przeznaczone jest przynajmniej 25 % powierzchni billboarda, tablicy bądź strony internetowej.

CZĘŚĆ 2

Charakterystyka techniczna działań informacyjnych i reklamowych

Materiały informacyjne i materiały w zakresie przekazywania informacji

Na stronie tytułowej publikacji (np. broszur, ulotek i biuletynów) oraz na plakatach na temat środków i działań współfinansowanych przez EFRROW znajduje się wyraźne wskazanie na udział Unii, a także symbol Unii w przypadku, gdy zamieszczone zostało również godło państwowe lub regionalne. Publikacje zawierają odesłania do organu odpowiedzialnego za treść informacji i do instytucji zarządzającej wyznaczonej do realizacji wsparcia EFRROW lub danego wsparcia krajowego.

W przypadku udostępnienia informacji za pomocą środków elektronicznych (strony internetowe, bazy danych dla potencjalnych beneficjentów) lub jako materiał audiowizualny, przez analogię stosuje się tiret pierwsze.

Strony internetowe dotyczące EFRROW:

ZAŁĄCZNIK IV 34

Wspólny zbiór wskaźników kontekstu, rezultatu i produktu, o których mowa w art. 14 ust. 2

Wskaźniki kontekstu

C1. Ludność

C2. Struktura wieku

C3. Terytorium

C4. Gęstość zaludnienia

C5. Stopa zatrudnienia *

C6. Stopa samozatrudnienia

C7. Stopa bezrobocia

C8. PKB na mieszkańca *

C9. Wskaźnik ubóstwa *

C10. Struktura gospodarki

C11. Struktura zatrudnienia

C12. Wydajność pracy w podziale na sektory gospodarki

C13. Zatrudnienie w poszczególnych obszarach działalności gospodarczej

C14. Wydajność pracy w rolnictwie

C15. Wydajność pracy w leśnictwie

C16. Wydajność pracy w przemyśle spożywczym

C17. Gospodarstwa rolne

C18. Grunty rolne

C19. Użytki rolne w ramach rolnictwa ekologicznego

C20. Grunty nawadniane

C21. Duże jednostki przeliczeniowe inwentarza

C22. Siła robocza w gospodarstwie

C23. Struktura wieku gospodarujących

C24. Poziom wykształcenia rolniczego gospodarujących

C25. Dochód czynników produkcji rolniczej *

C26. Dochód przedsiębiorcy rolnego *

C27. Łączna produktywność czynników produkcji *

C28. Środki trwałe brutto w rolnictwie

C29. Lasy lub inne grunty zalesione ogółem (FOWL)

C30. Infrastruktura turystyczna

C31. Użytkowanie terenu

C32. Obszary z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami

C33. Intensywność rolnictwa

C34. Obszary Natura 2000

C35. Wskaźnik ptaków krajobrazu rolniczego *

C36. Status ochrony siedlisk rolnych (obszary trawiaste)

C37. Rolnictwo o wysokiej wartości przyrodniczej *

C38. Las chroniony

C39. Pobór wody na potrzeby rolnictwa *

C40. Jakość wody *

C41. Zawartość materii organicznej w glebie na terenie gruntów ornych *

C42. Erozja gleby powodowana przez wodę *

C43. Wytwarzanie energii odnawialnej z rolnictwa i leśnictwa

C44. Wykorzystanie energii w rolnictwie, leśnictwie i przemyśle spożywczym

C45. Emisje gazów z rolnictwa *

Wskaźniki rezultatu

R1: procent gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich na inwestycje związane z restrukturyzacją lub modernizacją (cel szczegółowy 2A)

R2: Zmiana w zakresie produkcji rolnej w gospodarstwach otrzymujących wsparcie/w rocznych jednostkach pracy (cel szczegółowy 2A) *

R3: procent gospodarstw rolnych korzystających z planów rozwoju działalności gospodarczej/inwestycji dla młodych rolników otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich (cel szczegółowy 2B)

R4: procent gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie w ramach systemów jakości, rynków lokalnych i krótkich cykli dostaw oraz grup/organizacji producentów (cel szczegółowy 3A)

R5: procent gospodarstw rolnych uczestniczących w systemach zarządzania ryzykiem (cel szczegółowy 3B)

R6: procent lasów lub innych zalesionych obszarów w ramach umów o zarządzanie wspierających różnorodność biologiczną (cel szczegółowy 4A)

R7: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie wspierających różnorodność biologiczną lub krajobrazy (cel szczegółowy 4A)

R8: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarki wodnej (cel szczegółowy 4B)

R9: procent gruntów leśnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarki wodnej (cel szczegółowy 4B)

R10: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarowania glebą i/lub zapobiegania erozji gleby (cel szczegółowy 4C)

R11: procent gruntów leśnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarowania glebą i/lub zapobiegania erozji gleby (cel szczegółowy 4C)

R12: procent gruntów nawadnianych, w odniesieniu do których następuje przechodzenie na bardziej sprawny system nawadniania (cel szczegółowy 5A)

R13: zwiększenie efektywności korzystania z zasobów wodnych w rolnictwie w projektach otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich (cel szczegółowy 5A) *

R14: zwiększenie efektywności korzystania z energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym w projektach otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich (cel szczegółowy 5B) *

R15: energia ze źródeł odnawialnych wytworzona w projektach otrzymujących wsparcie (cel szczegółowy 5C) *

R16: procent dużych jednostek przeliczeniowych objętych inwestycjami w zakresie gospodarki zwierzęcej w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych lub amoniaku (cel szczegółowy 5D)

R17: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych lub amoniaku (cel szczegółowy 5D)

R18: ograniczenie emisji metanu i podtlenku azotu (cel szczegółowy 5D) *

R19: ograniczenie emisji amoniaku (cel szczegółowy 5D) *

R20: procent gruntów rolnych i leśnych objętych umowami o zarządzanie przyczyniającymi się do pochłaniania dwutlenku węgla i ochrony węgla (cel szczegółowy 5E)

R21: miejsca pracy stworzone w ramach projektów objętych wsparciem (cel szczegółowy 6A)

R22: procent ludności wiejskiej objętej lokalnymi strategiami rozwoju (cel szczegółowy 6B)

R23: procent ludności wiejskiej korzystającej z ulepszonych usług/infrastruktury (cel szczegółowy 6B)

R24: miejsca pracy stworzone w ramach projektów objętych wsparciem (LEADER) (cel szczegółowy 6B)

R25: procent ludności wiejskiej korzystającej z nowych lub ulepszonych usług/infrastruktury - ICT) (cel szczegółowy 6C)

Wskaźniki drukowane kursywą są również wskaźnikami docelowymi wymienionymi w pkt 4.

Podstawowe wskaźniki produktu rozwoju obszarów wiejskich

Numer	Wskaźniki produktu	Kody działań (artykuły rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 lub rozporządzenia (UE) nr 1303/2013
O.1	Wydatki ze środków publicznych ogółem ^(*)	Wszystkie środki
O.2	Inwestycje ogółem	4 (art. 17), 5 (art. 18), 6.4 (art. 19), 7.2-7.8 (art. 20), 8.5 i 8.6 (art. 21) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.3	Liczba wspieranych działań/operacji	1 (art. 14), 2 (art. 15), 4 (art. 17), 7 (art. 20), 8.5 i 8.6 (art. 21), 9 (art. 27), 17.2 i 17.3 (art. 36) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.4	Liczba gospodarstw rolnych/beneficjentów otrzymujących wsparcie	3 (art. 16), 4.1 (art. 17), 5 (art. 18), 6 (art. 19), 8.1-8.4 (art. 21), 11 (art. 29), 12 (art. 30), 13 (art. 31), 14 (art. 33), 17.1 (art. 36), 21 (art. 39B), 22 (art. 39c) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.5	Obszar całkowity (ha)	4 (art. 17), 8.1 to 8.5 (art. 21), 10 (art. 28), 11 (art. 29), 12 (art. 30), 13 (art. 31), 15 (art. 34) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.6	Powierzchnia fizyczna otrzymująca wsparcie (ha)	10 (art. 28) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.7	Liczba wspieranych umów	10 (art. 28) 15 (art. 34) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.8	Liczba dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza otrzymujących wsparcie	14 (art. 33) 4 (art. 17) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.9	Liczba gospodarstw rolnych uczestniczących w systemach wsparcia	9 (art. 27), 16.4 (art. 35), 17.2 i 17.3 (art. 36) (rozporządzenie (UE) nr 1305/2013)
O.10	Liczba rolników korzystających z dopłat	17.2 i 17.3 (art. 36 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.11	Liczba dni przeprowadzonych szkoleń	1 (art. 14 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.12	Liczba uczestników szkolenia	1 (art. 14 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.13	Liczba beneficjentów, którzy skorzystali z usług doradczych	2 (art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.14	Liczba przeszkolonych doradców	2 (art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.15	Liczba ludności korzystającej z ulepszonych usług/infrastruktury (w obszarze IT lub w innym obszarze)	7 (art. 20 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.16	Liczba grup EPI otrzymujących wsparcie, liczba operacji EPI otrzymujących wsparcie oraz liczba i rodzaj partnerów w grupach EPI	16 (art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.17	Liczba operacji współpracy otrzymujących wsparcie (innych niż EPI)	16 (art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.18	Liczba ludności na obszarze lokalnej grupy działania	19 (art. 32 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.19	Liczba wybranych lokalnych grup działania	19 (art. 32 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.20	Liczba projektów LEADER otrzymujących wsparcie	19 (art. 35 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.21	Liczba wspieranych projektów współpracy	19 (art. 35 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.22	Liczba i typ promotorów projektów	19 (art. 35 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.23	Numer identyfikacyjny lokalnych grup działania uczestniczących w projekcie współpracy	19 (art. 35 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013)
O.24	Liczba tematycznych i analitycznych wymian zorganizowanych przy wsparciu krajowej sieci obszarów wiejskich	Sieć kontaktów (art. 54 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.25	Liczba narzędzi komunikacyjnych krajowej sieci obszarów wiejskich	Sieć kontaktów (art. 54 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
O.26	Liczba działań w ramach Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, w których uczestniczyła krajowa sieć obszarów wiejskich	Sieć kontaktów (art. 54 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)
^(*) Wskaźnik ten odpowiada wskaźnikowi ram wykonania ustanowionemu w art. 5 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 215/2014 z dnia 7 marca 2014 r. ustanawiającego zasady wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w zakresie metod wsparcia w odniesieniu do zmian klimatu, określania celów pośrednich i końcowych na potrzeby ram wykonania oraz klasyfikacji kategorii interwencji w odniesieniu do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 69 z 8.3.2014, s. 65).

Wskaźniki docelowe

T1: procent wydatków w ramach artykułów 14, 15 i 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do ogółu wydatków poniesionych w ramach PROW (cel szczegółowy 1 A)

T2: łączna liczba operacji współpracy otrzymujących wsparcie w ramach działania dotyczącego współpracy (art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013) (grupy, sieci/klastry, projekty pilotażowe...) (cel szczegółowy 1B)

T3: łączna liczba uczestników szkolenia na podstawie art. 14 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 (cel szczegółowy 1C)

T4: procent gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich na inwestycje związane z restrukturyzacją lub modernizacją (cel szczegółowy 2A)

T5: procent gospodarstw rolnych korzystających z planów rozwoju działalności gospodarczej/inwestycji dla młodych rolników otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich (cel szczegółowy 2B)

T6: procent gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie w ramach systemów jakości, rynków lokalnych i krótkich cykli dostaw oraz grup/organizacji producentów (cel szczegółowy 3A)

T7: procent gospodarstw rolnych uczestniczących w systemach zarządzania ryzykiem (cel szczegółowy 3B)

T8: procent lasów/innych zalesionych obszarów w ramach umów o zarządzanie wspierających różnorodność biologiczną (cel szczegółowy 4A)

T9: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie wspierających różnorodność biologiczną lub krajobrazy (cel szczegółowy 4A)

T10: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarki wodnej (cel szczegółowy 4B)

T11: procent gruntów leśnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarki wodnej (cel szczegółowy 4B)

T12: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarowania glebą i/lub zapobiegania erozji gleby (cel szczegółowy 4C)

T13: procent gruntów leśnych w ramach umów o zarządzanie dotyczących poprawy gospodarowania glebą lub zapobiegania erozji gleby (cel szczegółowy 4C)

T14: procent gruntów nawadnianych, w odniesieniu do których następuje przechodzenie na bardziej sprawny system nawadniania (cel szczegółowy 5A)

T15: całkowita suma inwestycji na rzecz efektywności energetycznej (cel szczegółowy 5B)

T16: inwestycje na rzecz wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, ogółem (cel szczegółowy 5C)

T17: procent dużych jednostek przeliczeniowych objętych inwestycjami w zakresie gospodarki zwierzęcej w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych lub amoniaku (cel szczegółowy 5D)

T18: procent gruntów rolnych w ramach umów o zarządzanie w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych lub amoniaku (cel szczegółowy 5D)

T19: procent gruntów rolnych i leśnych objętych umowami o zarządzanie przyczyniającymi się do pochłaniania dwutlenku węgla i ochrony węgla (cel szczegółowy 5E)

T20: miejsca pracy stworzone w ramach projektów objętych wsparciem (cel szczegółowy 6A)

T21: procent ludności wiejskiej objętej strategiami lokalnego rozwoju (cel szczegółowy 6B)

T22: procent ludności wiejskiej korzystającej z ulepszonych usług/infrastruktury (cel szczegółowy 6B)

T23: miejsca pracy stworzone w ramach projektów objętych wsparciem (LEADER) (cel szczegółowy 6B)

T24: procent ludności wiejskiej korzystającej z nowych lub ulepszonych usług/infrastruktury - ICT) (cel szczegółowy 6C)

Proponowane wskaźniki ram wykonania

	Wskaźniki	Powiązany wskaźnik produktu
Priorytet 2 (P2):	Całkowite wydatki publiczne P2 (EUR)	O.1
Priorytet 2 (P2):	Liczba gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich na inwestycje związane z restrukturyzacją lub modernizacją (cel szczegółowy 2A) + gospodarstw rolnych korzystających z planów rozwoju działalności gospodarczej/inwestycji dla młodych rolników otrzymujących wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich (cel szczegółowy 2B)	O.4
Priorytet 3 (P3)	Całkowite wydatki publiczne P3 (EUR)	O.1
	Liczba gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie w ramach systemów jakości, rynków lokalnych i krótkich cykli dostaw oraz grup producentów (cel szczegółowy 3A)	O.4, O.9
	Liczba gospodarstw rolnych uczestniczących w systemach zarządzania ryzykiem (cel szczegółowy 3B)	O.4, O.9
Priorytet 4 (P4)	Całkowite wydatki publiczne P4 (EUR)	O.1
Priorytet 4 (P4)	Grunty rolne objęte umowami o zarządzanie przyczyniającymi się do poprawy różnorodności biologicznej (cel szczegółowy 4A) + poprawy gospodarki wodnej (cel szczegółowy 4B) + poprawy gospodarowania glebą i/zapobieganiu erozji gleby (cel szczegółowy 4C)	O.5
Priorytet 5 (P5)	Całkowite wydatki publiczne P5 (EUR)	O.1
	Liczba inwestycji w oszczędności energii i efektywność energetyczną (cel szczegółowy 5B) + inwestycji w zakresie wytwarzania energii odnawialnej (cel szczegółowy 5C)	O.3
	Grunty rolne i leśne objęte umowami o zarządzanie przyczyniającymi się do pochłaniania dwutlenku węgla/ochrony węgla (cel szczegółowy 5E) + grunty rolne w ramach umów o zarządzanie w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych lub amoniaku (cel szczegółowy 5D) + grunty nawadniane, w odniesieniu do których następuje przechodzenie na bardziej sprawny system nawadniania (cel szczegółowy 5A)	O.5
Priorytet 6 (P6)	Całkowite wydatki publiczne P6 (EUR)	O.1
	Liczba operacji wspieranych w celu poprawy podstawowych usług i infrastruktury na obszarach wiejskich (cele szczegółowe 6B i 6C)	O.3
	Ludność objęta lokalną grupą działania (cel szczegółowy 6B)	O.18

ZAŁĄCZNIK V

Wspólne pytania ewaluacyjne dotyczące rozwoju obszarów wiejskich

Pytania ewaluacyjne dotyczące celów szczegółowych

W odniesieniu do każdego celu szczegółowego zawartego w PROW na odpowiednie pytanie należy odpowiedzieć w rozszerzonych rocznych sprawozdaniach z wykonania, przedkładanych w 2017 r. i 2019 r., oraz w sprawozdaniu z oceny ex post.

Pytania ewaluacyjne dotyczące innych aspektów rozwoju obszarów wiejskich

Na poniższe pytania należy odpowiedzieć w rozszerzonych rocznych sprawozdaniach z wykonania, przedkładanych w 2017 r. i 2019 r, oraz sprawozdaniu z oceny ex post.

Pytania ewaluacyjne dotyczące celów na poziomie Unii

Na poniższe pytania należy odpowiedzieć w rozszerzonych rocznych sprawozdaniach z wykonania, przedkładanych w 2019 r, oraz w sprawozdaniu z oceny ex post.

ZAŁĄCZNIK VI 35

Główne elementy dokumentów dotyczących wsparcia technicznego na system monitorowania i ewaluacji

Jednym z kluczowych elementów systemu monitorowania i ewaluacji rozwoju obszarów wiejskich jest wsparcie techniczne, które świadczy się państwom członkowskim, ewaluatorom i innym uczestnikom ewaluacji, w celu budowania potencjału ewaluacji oraz zwiększenia jakości i spójności działań ewaluacyjnych. Komisja we współpracy z państwami członkowskimi opracowuje dokumenty dotyczące wsparcia technicznego zwierające:

ZAŁĄCZNIK VII 36

Struktura i treść rocznych sprawozdań z realizacji (określonych w art. 50 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 75 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Najważniejsze informacje na temat realizacji programu i jego priorytetów

Ogólne i specyficzne dla programu wskaźniki oraz ujęte ilościowo wartości docelowe

IInformacje dotyczące realizacji PROW mierzonej za pomocą wspólnych i specyficznych wskaźników, w tym postępy poczynione w odniesieniu do celów wytyczonych dla każdego celu szczegółowego i osiągniętych wyników w porównaniu z planowanymi, określonymi w planie wskaźników. Począwszy od rocznego sprawozdania z wykonania, które zostanie przedłożone w 2017 r., postępy w realizacji celów pośrednich określonych w ramach wykonania (tabela F). Dodatkowe informacje na temat etapu wdrażania PROW są dostarczane za pomocą danych dotyczących zobowiązań finansowych, w podziale na działania i cele szczegółowe, i związanych z nimi oczekiwanych postępów w osiąganiu celów.

Tabele:

Postępy w realizacji planu ewaluacji przedstawiane są w następujący sposób:

Działania podjęte w celu spełnienia uwarunkowań ex ante (w 2017 r., a w 2016 r. - w stosownych przypadkach)

Opisy działań podjętych w ramach priorytetu/celu szczegółowego/działania w celu spełnienia uwarunkowania związanego z priorytetem i ogólnego uwarunkowania ex ante, niespełnionego lub częściowo spełnionego w momencie przyjęcia PROW. Należy dokonać odniesienia do kryteriów, które albo nie zostały spełnione, albo zostały spełnione tylko częściowo, do wszystkich strategii, aktów prawnych lub innych istotnych dokumentów, w tym odniesienia do odpowiednich działów i artykułów, do organów odpowiedzialnych za spełnienie uwarunkowania. W razie potrzeby państwa członkowskie mogą dostarczyć wyjaśnienia lub dodatkowe informacje w celu uzupełnienia opisu.

Ocena informacji i postępy poczynione na drodze osiągnięcia celów programu

Roczne sprawozdania z wykonania złożone w 2017 r. i 2019 r. zawierają również następujące informacje wynikające z działań ewaluacyjnych:

Sprawozdawczość i kwantyfikacja osiągnięć programu, w szczególności poprzez ocenę uzupełniających wskaźników rezultatu, oraz istotne pytania ewaluacyjne.

Roczne sprawozdania z wykonania złożone w 2019 r. zawierają również następujące informacje wynikające z działań ewaluacyjnych:

Sprawozdawczość na temat postępów poczynionych na drodze do osiągnięcia celów programu i jego wkładu w realizację unijnej strategii na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, między innymi poprzez ocenę wkładu netto programu do zmian w wartościach wskaźników oddziaływania WPR, oraz istotne pytania ewaluacyjne.

Realizacja działań mających na celu uwzględnienie zasad określonych w art. 6, 7 i 8 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013

Roczne sprawozdania z wykonania złożone w 2017 r. i 2019 r. zawierają również następujące informacje:

1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487.

2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spój-ności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320).

3 Art. 4 ust. 1 lit. e) uchylona przez art. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia nr 73/2021 z dnia 26 stycznia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.27.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 stycznia 2021 r.

4 Art. 4 ust. 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia nr 73/2021 z dnia 26 stycznia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.27.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 stycznia 2021 r.

5 Art. 4 ust. 2 lit. a):

- zmieniona przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 1009/2020 z dnia 10 lipca 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.224.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lipca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 2022/1227 z dnia 15 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.189.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 2022 r.

* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2220 z dnia 23 grudnia 2020 r. ustanawiające niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w latach 2021 i 2022 oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do zasobów i stosowania w latach 2021 i 2022 oraz rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do zasobów i rozdziału takiego wsparcia na lata 2021 i 2022 (Dz.U. L 437 z 28.12.2020, s. 1).

6 Art. 4 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia nr 73/2021 z dnia 26 stycznia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.27.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 stycznia 2021 r.

7 Art. 5 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

8 Art. 7 uchylony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr (UE) 2018/1077 z dnia 30 lipca 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.194.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 sierpnia 2018 r.

9 Art. 8 ust. 1 uchylony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2018/1077 z dnia 30 lipca 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.194.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 sierpnia 2018 r.

10 Art. 9 zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2016/669 z dnia 28 kwietnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.115.33) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 maja 2016 r.

11 Art. 14 ust. 1 lit. e) zmieniona przez pkt 1 sprostowania z dnia 19 sierpnia 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.215.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 sierpnia 2019 r.

12 Art. 14 ust. 4:

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 1009/2020 z dnia 10 lipca 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.224.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lipca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 2022/1227 z dnia 15 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.189.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 2022 r.

13 Załącznik I:

- zmieniony przez pkt 2-7 sprostowania z dnia 19 sierpnia 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.215.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 sierpnia 2019 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2016/669 z dnia 28 kwietnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.115.33) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 maja 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2018/1077 z dnia 30 lipca 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.194.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 sierpnia 2018 r.

- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr (UE) 2019/936 z dnia 6 czerwca 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.149.58) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 czerwca 2019 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 1009/2020 z dnia 10 lipca 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.224.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lipca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 73/2021 z dnia 26 stycznia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.27.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 stycznia 2021 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 2022/1227 z dnia 15 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.189.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 2022 r.

14 Art. 8 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7).

15 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 184/2014 z dnia 25 lutego 2014 r. ustanawiające, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, warunki mające zastosowanie do systemu elektronicznej wymiany danych między państwami członkowskimi a Komisją oraz przyjmujące, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna", klasyfikację kategorii interwencji dla wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna" (Dz.U. L 57 z 27.2.2014 s. 7).

16 Przy wykorzystaniu całkowitego wkładu EFRROW na rzecz każdego z programów, których to dotyczy.

17 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U L 347 z 20.12.2013, s. 549).

18 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej i uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 608).

19 Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 375 z 31.12.1991, s. 1).

20 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71).

21 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7).

22 Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1).

23 Orientacyjny podział całkowitego wkładu Unii na cele szczegółowe ma być stosowany w kontekście udziału programu rozwoju obszarów wiejskich w celach tematycznych i celach związanych ze zmianą klimatu, o których mowa w art. 15 ust. 1 lit. a) ppkt (iv) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, w kontekście zawieszeń, o których mowa w art. 19 ust. 5 i art. 22 ust. 6 tego rozporządzenia oraz, jeśli jest to właściwe, w kontekście obliczenia kwot, które mają być zarezerwowane zgodnie z art. 59 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013.

24 Art. 8 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1293/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia programu działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 614/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 185).

25 DyrektywaDyrektywaParlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków(Dz.U. L 153 z 18.6.2010, s. 13).

26 DyrektywaDyrektywaParlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1).

27 DyrektywaDyrektywa2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz.U. L 114 z 27.4.2006, s. 64).

28 DyrektywaDyrektywaParlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz.U. L 140 z 5.6.2009, s. 16).

29 DecyzjaDecyzjaRady z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35).

30 DyrektywaDyrektywaParlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz.U. L 26 z 28.1.2012, s. 1).

31 DyrektywaDyrektywa2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz.U. L 197 z 21.7.2001, s. 30).

32 Załącznik II zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr (UE) 2016/669 z dnia 28 kwietnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.115.33) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 maja 2016 r.

33 Załącznik III:

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozporządzenia nr (UE) 2016/669 z dnia 28 kwietnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.115.33) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 maja 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

34 Załącznik IV:

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 1009/2020 z dnia 10 lipca 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.224.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lipca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 2022/1227 z dnia 15 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.189.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 2022 r.

* Wskaźniki kontekstu, które zawierają wskaźniki oddziaływania wspólnej polityki rolnej (WPR)

* Dodatkowe wskaźniki rezultatu

35 Załącznik VI zmieniony przez pkt 8 i 9 sprostowania z dnia 19 sierpnia 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.215.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 sierpnia 2019 r.

36 Załącznik VII:

- zmieniony przez pkt 10-12 sprostowania z dnia 19 sierpnia 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.215.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 sierpnia 2019 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr (UE) 2016/1997 z dnia 15 listopada 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.308.5) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 listopada 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozporządzenia nr 1009/2020 z dnia 10 lipca 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.224.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lipca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 73/2021 z dnia 26 stycznia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.27.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 stycznia 2021 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozporządzenia nr 2022/1227 z dnia 15 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.189.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 2022 r.

* Należy odnieść się do planu ewaluacji, należy opisać wszelkie trudności napotkane w trakcie realizacji oraz przyjęte lub zaproponowane rozwiązania.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025

Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025

Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025

Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025

Identyfikator:	Dz.U.UE.L.2014.227.18
Rodzaj:	Rozporządzenie
Tytuł:	Rozporządzenie wykonawcze 808/2014 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)
Data aktu:	17/07/2014
Data ogłoszenia:	31/07/2014
Data wejścia w życie:	03/08/2014

Rozporządzenie wykonawcze 808/2014 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) NR 808/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK I 13

CZĘŚĆ 1 Prezentacja treści programów rozwoju obszarów wiejskich

CZĘŚĆ 2 Prezentacja treści ram krajowych

CZĘŚĆ 3 Prezentacja treści programu krajowej sieci obszarów wiejskich

CZĘŚĆ 4 Orientacyjny wykaz priorytetów/celów szczegółowych i działań o szczególnym znaczeniu dla uwarunkowań ex ante (związanych z rozwojem obszarów wiejskich i ogólnych), o których mowa w części 1 pkt 6 lit. b) ppkt (ii)

CZĘŚĆ 5 Kody działań i poddziałań

CZĘŚĆ 6 Kody priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i celów szczegółowych

ZAŁĄCZNIK II 32 Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe inwentarza (LU), o których mowa w art. 9 ust. 1 i 2

ZAŁĄCZNIK III 33 Działalność informacyjna i reklamowa, o której mowa w art. 13

CZĘŚĆ 1 Działania informacyjne i reklamowe

CZĘŚĆ 2 Charakterystyka techniczna działań informacyjnych i reklamowych

ZAŁĄCZNIK IV 34 Wspólny zbiór wskaźników kontekstu, rezultatu i produktu, o których mowa w art. 14 ust. 2

ZAŁĄCZNIK V Wspólne pytania ewaluacyjne dotyczące rozwoju obszarów wiejskich

ZAŁĄCZNIK VI 35 Główne elementy dokumentów dotyczących wsparcia technicznego na system monitorowania i ewaluacji

ZAŁĄCZNIK VII 36 Struktura i treść rocznych sprawozdań z realizacji (określonych w art. 50 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 75 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)

Zmiany w prawie

Dz.U.UE.L.2014.227.18

CZĘŚĆ 1

Prezentacja treści programów rozwoju obszarów wiejskich

CZĘŚĆ 2

Prezentacja treści ram krajowych

CZĘŚĆ 3

Prezentacja treści programu krajowej sieci obszarów wiejskich

CZĘŚĆ 4

Orientacyjny wykaz priorytetów/celów szczegółowych i działań o szczególnym znaczeniu dla uwarunkowań ex ante (związanych z rozwojem obszarów wiejskich i ogólnych), o których mowa w części 1 pkt 6 lit. b) ppkt (ii)

CZĘŚĆ 5

Kody działań i poddziałań

CZĘŚĆ 6

Kody priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i celów szczegółowych

ZAŁĄCZNIK II 32

Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe inwentarza (LU), o których mowa w art. 9 ust. 1 i 2

ZAŁĄCZNIK III 33

Działalność informacyjna i reklamowa, o której mowa w art. 13

CZĘŚĆ 1

Działania informacyjne i reklamowe

CZĘŚĆ 2

Charakterystyka techniczna działań informacyjnych i reklamowych

ZAŁĄCZNIK IV 34

Wspólny zbiór wskaźników kontekstu, rezultatu i produktu, o których mowa w art. 14 ust. 2

ZAŁĄCZNIK V

Wspólne pytania ewaluacyjne dotyczące rozwoju obszarów wiejskich

ZAŁĄCZNIK VI 35

Główne elementy dokumentów dotyczących wsparcia technicznego na system monitorowania i ewaluacji

ZAŁĄCZNIK VII 36

Struktura i treść rocznych sprawozdań z realizacji (określonych w art. 50 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 75 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013)