Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 521/2008 ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowychCOM(2011) 224 wersja ostateczna - 2011/0091 (NLE)
(2011/C 318/23)
(Dz.U.UE C z dnia 29 października 2011 r.)
Sprawozdawca generalny: Mihai MANOLIU
Dnia 16 maja 2011 r. Komisja Europejska, działając na podstawie art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, postanowiła zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie
wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 521/2008 ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych
COM(2011) 224 wersja ostateczna - 2011/0091 (NLE).
Dnia 3 maja 2011 r. Prezydium Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego powierzyło przygotowanie opinii w tej sprawie Sekcji Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji.
Mając na względzie pilny charakter prac, na 473. sesji plenarnej w dniach 13-14 lipca 2011 r. (posiedzenie z 13 lipca) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wyznaczył Mihaia MANOLIU na sprawozdawcę generalnego oraz stosunkiem głosów 131 do 1 - 2 osoby wstrzymały się od głosu - przyjął następującą opinię:
1. Wnioski i zalecenia
1.1 Komitet popiera decyzję w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 521/2008 ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych. Jest zdania, że ożywienie inwestycji w dziedzinie badań i rozwoju, które powinno być wynikiem zaproponowanych zmian, pozwoli zwiększyć poziom przewidywalności niezbędny dla beneficjentów dzięki nowo wprowadzonej możliwości określenia minimalnego poziomu finansowania w odniesieniu do zaproszenia do składania wniosków.
1.2 EKES popiera omawiany wniosek i zwraca uwagę na znaczenie przypisywane zaproponowanej strategii w dziedzinie inwestycji i koordynacji badań w ramach wzmacniania Europejskiej Przestrzeni Badawczej.
1.3 Komitet przypomina(1) o konieczności:
1.3.1 uproszczenia procedur w celu złagodzenia negatywnych efektów skomplikowanych procedur administracyjnych rządzących programami badawczo-rozwojowymi;
1.3.2 opracowania dokładnego programu informacyjnego, który umożliwi lepszą mobilizację niezbędnych zasobów finansowych pochodzących nie tylko z sektora przemysłowego, lecz także od innych zaangażowanych podmiotów;
1.3.3 sprawiedliwego stosowania umowy finansowej między Komisją a wspólnym przedsiębiorstwem FCH i to na takich samych warunkach dla zrzeszenia branżowego, jak i dla zrzeszenia podmiotów badawczych;
1.3.4 zapobieżenia powstaniu dodatkowych obciążeń budżetowych w stosunku do budżetu przyjętego pierwotnie w rozporządzeniu Rady; zaproponowane zmiany powinny przyczynić się do poprawy możliwości wydatkowania w ramach przewidzianego budżetu;
1.3.5 wprowadzenia programów szkoleń zawodowych umożliwiających dostosowanie kwalifikacji pracowników do miejsc pracy stworzonych przez wspólne inicjatywy technologiczne (WIT);
1.4 opracowania jasnej strategii i planu działania do roku 2020.
2. Kontekst i informacje ogólne
2.1 Technologie ogniw paliwowych i technologie wodorowe (FCH) są obiecującymi rozwiązaniami długofalowymi w zakresie produkcji energii. Mogą być stosowane we wszystkich sektorach gospodarki, a ponadto oferują szereg korzyści w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, transportu, ochrony środowiska i efektywnego gospodarowania zasobami.
2.2 Wspólne przedsiębiorstwo na rzecz ogniw paliwowych i technologii wodorowych:
2.2.1 ma na celu wysunięcie Europy na wiodącą pozycję w dziedzinie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych, dzięki czemu siły rynkowe będą w stanie zapewnić znaczne korzyści dla całego społeczeństwa;
2.2.2 w sposób skoordynowany wspiera badania, rozwój technologiczny i demonstracje (BRT+D) w państwach członkowskich celem przeciwdziałania niepowodzeniu rynkowemu i skoncentrowania się na opracowywaniu zastosowań rynkowych; wspólne przedsiębiorstwo FCH działa od ponad dwóch lat i w tym czasie zakończono pełen cykl operacyjny obejmujący publikację zaproszeń do składania wniosków, oceny wniosków, negocjacje w sprawie finansowania oraz podpisanie umów o udzieleniu dotacji(2);
2.2.3 wspiera realizację priorytetów WIT w zakresie działań BRT+D na rzecz ogniw paliwowych i technologii wodorowych, zwłaszcza poprzez zaproszenia do składania wniosków na przyznanie dotacji w drodze konkursu (wkład UE sięga 470 mln euro);
2.2.4 zachęca do zwiększania publicznych i prywatnych nakładów na badania w dziedzinie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych;
2.3 Głównymi zadaniami wspólnego przedsiębiorstwa FCH są:
2.3.1 umożliwienie opracowania WIT i skutecznego zarządzania nimi;
2.3.2 zapewnienie masy krytycznej badań;
2.3.3 pozyskanie na szczeblu krajowym i regionalnym nowych inwestycji przemysłowych;
2.3.4 sprzyjanie innowacjom i powstawaniu nowych łańcuchów wartości obejmujących MŚP;
2.3.5 ułatwianie współpracy przedsiębiorstw, uczelni wyższych i ośrodków badawczych w dziedzinie badań podstawowych i stosowanych;
2.3.6 wspieranie udziału MŚP zgodnie z celami siódmego programu ramowego;
2.3.7 zachęcanie do uczestnictwa instytucji we wszystkich państwach członkowskich i państwach stowarzyszonych;
2.3.8 realizacja badań w celu opracowania nowych regulacji prawnych i norm, przy jednoczesnym zagwarantowaniu bezpieczeństwa eksploatacji i nieutrudnianiu innowacji;
2.3.9 podjęcie działań w zakresie komunikacji i rozpowszechniania oraz udostępnienie wiarygodnych informacji w celu uwrażliwienia społeczeństwa;
2.3.10 korzystanie z finansowania europejskiego oraz zmobilizowanie zasobów sektora prywatnego;
2.3.11 zapewnienie sprawnego zarządzania finansowego zasobami;
2.3.12 zagwarantowanie przejrzystości i uczciwej konkurencji między wszystkimi kandydatami, a zwłaszcza MŚP.
2.4 Wspólne przedsiębiorstwo FCH przyczynia się do realizacji siódmego programu ramowego, w szczególności następujących tematów programu szczegółowego "Współpraca": "Energia", "Nanonauki, nanotechnologie, materiały i nowe technologie produkcyjne" oraz "Transport (w tym aeronautyka)".
3. Wniosek Komisji
3.1 Wspólne inicjatywy technologiczne (WIT) zostały wprowadzone w siódmym programie ramowym (7. PR(3)) na
podstawie art. 187 TFUE jako sposób na tworzenie na poziomie europejskim partnerstw publiczno-prywatnych w dziedzinie badań.
3.2 EKES(4) podkreśla, że WIT stanowią wyraz zaangażowania UE na rzecz koordynacji działań badawczych i przyczyniają się do wzmocnienia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i do realizacji założeń dotyczących konkurencyjności Europy.
3.3 Warunkiem uczestnictwa przemysłu od samego początku było wnoszenie wkładu finansowego w koszty bieżące w wysokości 50 %. Ponadto wkład rzeczowy przemysłu w koszty operacyjne powinien być co najmniej równoważny wkładowi finansowemu Komisji.
3.4 Komitet ubolewa, że w przypadku dwóch pierwszych zaproszeń do składania wniosków w ramach wspólnego przedsiębiorstwa FCH maksymalne poziomy finansowania musiały być systematycznie oceniane i zmniejszone w odniesieniu do wszystkich uczestników: dla dużych przedsiębiorstw z 50 % do 33 % wkładu wspólnego przedsiębiorstwa FCH, a dla MŚP oraz ośrodków badawczych z 75 % do 50 %.
3.5 Te poziomy finansowania są znacznie niższe niż w 7. PR oraz w prowadzonych poza Europą programach badawczo-rozwojowych w dziedzinie ogniw paliwowych i technologii wodorowych.
3.6 Ze względu na niskie stopy finansowania oraz kryzys finansowy i gospodarczy obecny poziom uczestnictwa w działaniach wspólnego przedsiębiorstwa FCH jest niższy niż początkowo oczekiwano.
3.7 Jeśli sytuacja się nie zmieni, należy spodziewać się ogólnego i długotrwałego spadku zainteresowania zarówno ze strony przemysłu, jak i środowisk badawczych.
3.8 W obecnej wersji rozporządzenia nie uwzględnia się faktu, że wkłady do projektów pochodzące z publicznych zasobów krajowych i regionalnych są w wielu przypadkach pożądane i wręcz zachęca się do ich wnoszenia.
3.9 W nowej wersji tekstu ustanowiono, że zasada równoważności w stosunku do wkładów UE powinna umożliwiać uwzględnienie nie tylko własnego wkładu przemysłu, lecz także wkładów pochodzących od innych podmiotów prawnych uczestniczących w działaniach.
3.10 By zwiększyć przewidywalność niezbędną dla beneficjentów, wprowadza się możliwość określenia minimalnego poziomu finansowania w odniesieniu do danego zaproszenia do składania wniosków.
4. Uwagi szczegółowe
4.1 Wspólne przedsiębiorstwo FCH zostało utworzone w 2008 r. jako pierwszy przykład partnerstwa publiczno-prywatnego w ramach planu EPSTE - technologicznego filaru europejskiej polityki w zakresie energii i klimatu. Zadaniem FCH jest przyspieszenie rozwoju technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych w ramach polityki energetycznej na lata 2010-2020. W zaproszeniach do składania wniosków określono 36 obszarów, które mają ułatwić rozwijanie nowatorskich zastosowań rynkowych w ramach pięciu sektorów zastosowań:
4.1.1 infrastruktura transportu i zaopatrzenia,
4.1.2 produkcja i dystrybucja wodoru,
4.1.3 lokalna produkcja energii elektrycznej,
4.1.4 sprzęt przenośny,
4.1.5 różne zastosowania multidyscyplinarne.
4.2 Ogólnym celem działań wspólnego przedsiębiorstwa na pięć następnych lat jest przyspieszenie postępów w dziedzinie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych, aby wprowadzić je do obrotu na nowych konkretnych rynkach (sprzęt przenośny, przenośne generatory, urządzenia domowe łączące zasilanie elektryczne i termiczne, zastosowania w dziedzinie transportu).
4.3 Wspólne przedsiębiorstwo FCH oraz wspólna inicjatywa technologiczna mają na celu określenie i zastosowanie ukierunkowanego na rezultaty tandemu badań i rozwoju oraz rozpowszechnienie na dużą skalę zastosowań tych dwóch technologii.
Działania opierają się na strategicznych dokumentach określonych w programach prowadzonych przez przemysł w ramach europejskiej platformy technologicznej "Technologie wodorowe i ogniwa paliwowe", a szczególnie na planach wdrażania.
4.4 Europejskie ugrupowanie wspólnego przedsiębiorstwa FCH "New Energy World Industrial Grouping Fuel Cell and Hydrogen for Sustainability" (NEWIG)(5) jest stowarzyszeniem nienastawionym na zysk podlegającym prawu belgijskiemu, otwartym dla wszystkich przedsiębiorstw europejskich, które prowadzą działalność badawczo-rozwojową w obszarze ogniw paliwowych i technologii wodorowych. Ukierunkowane jest również na państwa EOG i na kraje kandydujące. Dysponuje rocznym budżetem w wysokości około miliarda euro, który można inwestować do 2013 r.
4.5 Ugrupowanie wyraźnie potwierdza swoje zaangażowanie w tworzenie technologii modułowej oferującej korzyści gospodarcze, a jednocześnie respektującej środowisko, w takich dziedzinach jak transport, produkcja energii, instalacje przemysłowe i urządzenia domowe.
4.6 To ambitne podejście wpisuje się w europejskie cele w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, większego bezpieczeństwa dostaw, zmniejszenia zależności od ropy, wkładu w rozwój nowych technologii ekologicznych, trwałego zapewnienia konkurencyjności europejskiej oraz tworzenia miejsc pracy.
Bruksela, 13 lipca 2011 r.
|
Przewodniczący Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego |
|
Staffan NILSSON |
______(1) Dz.U. C 204 z 9.8.2008, s. 19.
(2) Istnieją 4 inne wspólne przedsiębiorstwa: CLEAN SKY, IMI, ARTEMIS i ENIAC.
(3) Dz.U. L 412 z 30.12.2006.
(4) Dz.U. C 204 z 9.8.2008, s. 19.
(5) European Industry Grouping for a Fuel Cell and Hydrogen Joint Undertaking.
