(2005/C 189/01)(Dz.U.UE C z dnia 3 sierpnia 2005 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 5 ust. 3,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
WYDAJE NINIEJSZĄ OPINIĘ:
(1) W dniu 12 kwietnia 2005 r. Rada zbadała zaktualizowany program stabilności Grecji, obejmujący lata 2004-2007. Program jest w dużej mierze zgodny z odnoszącymi się do danych wymogami "kodeksu postępowania w sprawie treści i formy programów stabilności i konwergencji". Dane dotyczące kształtowania się cen są przedstawione w postaci deflatora wydatków na konsumpcję prywatną oraz w postaci zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych. W zakresie podstawowych zewnętrznych założeń w programie nie zamieszczono danych na temat wzrostu PKB na świecie z wyłączeniem UE ani stopy wzrostu odpowiednich rynków zagranicznych, jak wymaga tego kodeks postępowania. Program nie zapewnia danych szczegółowych dotyczących środków związanych z celami na 2007 r. W związku z tym Grecja proszona jest o osiągnięcie pełnej zgodności z wymogami odnoszącymi się do danych.
(2) W programie rozważono trzy różne scenariusze makroekonomiczne. Na podstawie najnowszych dostępnych informacji zawartych w wiosennej prognozie służb Komisji, trzeci scenariusz, a nie scenariusz bazowy, został przyjęty jako odniesienie do oceny programu, ponieważ wydaje się odzwierciedlać prawdopodobne założenia makroekonomiczne zbliżone do prognoz Komisji. W przyjętym na potrzeby oceny programu scenariuszu odniesienia przewidziano, że wzrost realnego PKB w 2005 r. wyniesie 2,9 % i nieznacznie podniesie się do 3 % w latach 2006 i 2007. Tempo wzrostu produkcji potencjalnej będzie stopniowo słabnąć w okresie objętym programem, od około 3,3 % w 2005 r. do 3 % w 2007 r., natomiast znaczna dodatnia luka produkcyjna odnotowana w 2004 r. ma się nieco zmniejszyć do 2007 r.
(3) W dniu 5 lipca 2004 r. Rada zdecydowała, że Grecja posiada nadmierny deficyt i zaleciła jego zmniejszenie najpóźniej do 2005 r. W dniu 18 stycznia 2005 r. Rada zdecydowała, że Grecja nie podjęła skutecznego działania w odpowiedzi na te zalecenia. W dniu 17 lutego 2005 r., zgodnie z art. 104 ust. 9 Rada podjęła decyzję o wezwaniu Grecji do przyjęcia środków zmierzających do ograniczenia deficytu poniżej progu 3 % PKB najpóźniej do 2006 r. Wezwano również władze greckie do określenia i kontroli czynników innych niż zaciąganie pożyczek netto, które przyczyniają się do zmiany poziomów zadłużenia, oraz do usprawnienia gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących sektora general government.
(4) Według zgłoszenia PND z marca 2005 r. szacuje się, że saldo sektora general government wykazało w 2004 r. deficyt w wysokości 6,1 % PKB. Deficyt ten jest o 0,8 punktu procentowego wyższy od wielkości 5,3 % PKB oszacowanej przez rząd grecki jesienią 2004 r., w czasie zgłoszenia PND z września 2004 r. odzwierciedlając niedobory podatkowe i przekroczenia wydatków o wartości połowy punktu PKB. W dniu 18 marca 2005 r. Eurostat postanowił nie zatwierdzić danych dotyczących deficytu dla Grecji, zauważając, że ze względu na pewne zaległe kwestie może być konieczne skorygowanie w górę wysokości długu publicznego za rok 2004 i lata wcześniejsze.
(5) Strategia budżetowa rządu greckiego ma na celu zmniejszenie deficytu poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB do 2006 r., zgodnie z decyzją Rady wydaną na mocy art. 104 ust. 9, za pomocą ograniczenia wydatków w połączeniu ze środkami zwiększającymi dochody, co powinno przynieść w rezultacie zwiększenie nadwyżek pierwotnych. W tym celu rząd grecki przyjął na 2005 r. pakiet środków fiskalnych uzupełniających środki zawarte w budżecie na 2005 r., które mają charakter trwały. Scenariusz odniesienia ma na celu znaczne zmniejszenie nominalnego deficytu budżetowego sektora general government o 3,6 punktu procentowego w okresie objętym programem, z poziomu 6,1 % PKB w 2004 r. do 2,4 % w 2007 r. Przewiduje się, że saldo pierwotne ulegnie istotnej poprawie, od deficytu wynoszącego 0,4 % w 2004 r. do nadwyżki na poziomie 1,8 % PKB w 2005 r., wzrastając do 3,3 % PKB na koniec okresu.
(6) Istnieje ryzyko, że wynik budżetowy za 2005 r. i kolejne lata może być gorszy od przewidzianego w programie. W szczególności tendencje w zakresie składek na zabezpieczenie społeczne i wydatków na konsumpcję publiczną mogły zostać przewidziane optymistycznie, natomiast przewidywane środki korekty nie są należycie określone, zwłaszcza w późniejszych latach programu. Ponadto nowe korekty statystyczne na 2004 r. i wcześniejsze lata mogą być związane z potencjalnymi efektami przeniesienia wymagającymi dodatkowych środków na przyszłość. Władze greckie ogłosiły, że są gotowe wdrożyć dodatkowe środki oszczędnościowe po stronie wydatków w budżecie na 2006 r. oprócz tych środków, które zostały już przyjęte w 2005 r., aby w 2006 r. skutecznie sprowadzić deficyt poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 %, zgodnie z wymaganiem Rady. Przedstawione w programie stanowisko budżetowe nie zapewnia dostatecznego marginesu bezpieczeństwa na wypadek przekroczenia tego progu przy normalnych wahaniach cyklicznych, ani nie umożliwia osiągnięcia ustalonego w Pakcie na rzecz Stabilności i Wzrostu średniookresowego celu, jakim jest zrównoważenie budżetu lub uzyskanie nadwyżki w okresie objętym programem.
(7) Przewiduje się, że wskaźnik zadłużenia spadnie z 110,5 % PKB w 2004 r. jedynie do 109,5 % w 2005 r., a następnie do 107,2 % w 2006 r. i 104.7 % w 2007 r. Szybsze tempo redukcji zadłużenia jest hamowane przez znaczne korekty w przepływie kapitału zwiększające zadłużenie, które - mimo że maleją w stosunku do 2004 r. - to jednak oczekuje się, że pozostaną znaczne, pomimo planowanych postępów prywatyzacji. Rozwój wskaźnika zadłużenia może być mniej korzystny od przewidywanego, biorąc pod uwagę wspomniane wyżej zagrożenia dla celów budżetowych.
(8) Wydaje się, że Grecja jest poważnie zagrożona, jeżeli chodzi o długofalowe zrównoważenie finansów publicznych, między innymi ze względu na bardzo istotne przewidywane koszty dla budżetu wynikające ze starzenia się społeczeństwa. Przewidywany znaczny wzrost wydatków związanych z wiekiem sugeruje, że niezbędne są dodatkowe środki kontroli publicznych wydatków emerytalnych i rentowych, w tym zdecydowane wdrażanie uchwalonych środków realizacji reform.
(9) Przedstawione w aktualizacji polityki gospodarcze są częściowo zgodne z Ogólnymi Wytycznymi Polityki Gospodarczej w dziedzinie finansów publicznych. W szczególności w programie nie określono dostatecznie skutecznych działań zmierzających do zrównoważenia budżetu lub uzyskania nadwyżki. Deficyt cykliczny obliczony przez służby Komisji zgodnie z powszechnie przyjętą metodologią zastosowaną do danych zawartych w scenariuszu odniesienia, pomimo prognozowanego w programie wzrostu o 0,5 % PKB rocznie, pozostanie na poziomie powyżej 3 % PKB w okresie objętym programem. Jednakże kroki podjęte w celu skorygowania nierównowagi fiskalnej oraz zobowiązanie rządu ogłoszone dnia 29 marca są zgodne z zaleceniami Rady przedstawionymi w wezwaniu skierowanym do Grecji dnia 17 lutego zgodnie z art. 104 ust. 9. Z tego względu obecnie nie są potrzebne żadne dalsze kroki w ramach procedury nadmiernego deficytu. Nowa ocena zgodności z takimi zaleceniami zostanie dokonana na podstawie sprawozdania, które ma być przedstawione przez władze greckie w październiku, jak przewiduje wezwanie Rady.
Biorąc pod uwagę powyższą ocenę Rada wyraża opinię, że Grecja powinna:
- wdrożyć niezbędne, trwałe środki w celu skorygowania nadmiernego deficytu najpóźniej do 2006 r.;
- zmniejszyć deficyt cykliczny o co najmniej 0,5 % PKB począwszy od roku 2007, przede wszystkim za pomocą środków ograniczania wydatków pierwotnych, doprowadzając do zrównoważenia budżetu lub uzyskania nadwyżki w średnim okresie czasu;
- zwiększyć wysiłki w celu określenia i kontroli czynników innych niż zaciąganie pożyczek netto, które przyczyniają się do zmiany poziomów zadłużenia, celem zapewnienia redukcji wskaźnika zadłużenia publicznego brutto w sposób pozwalający na szybsze osiągnięcie wartości odniesienia;
- kontrolować publiczne wydatki emerytalne i rentowe oraz zdecydowanie wdrażać uchwalone środki realizacji reform celem zapewnienia zrównoważenia finansów publicznych;
- dalej aktywnie usprawniać gromadzenie i przetwarzanie danych dotyczących sektora general government we współpracy z Eurostatem, w szczególności poprzez wzmocnienie mechanizmów zapewniających sprawne i poprawne dostarczanie tych danych.
Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych
|
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
| Realny PKB (zmiana w %) |
PS marzec 2005 |
4,2 |
2,9 |
3,0 |
3,0 |
| KOM marzec 2005 |
4,2 |
2,9 |
3,1 |
|
| PS grudzień 2003 |
4,2 |
4,0 |
3,8 |
n.d. |
| Inflacja HICP (%) |
PS marzec 2005 |
3,0 |
n.d. |
n.d. |
n.d. |
| KOM marzec 2005 |
3,0 |
3,2 |
3,2 |
|
| PS grudzień 2003 |
3,0 |
2,8 |
2,6 |
n.d. |
| Saldo sektora general government (% PKB)(*) |
PS marzec 2005 |
- 6,1 |
- 3,7 |
- 2,9 |
- 2,4 |
| KOM marzec 2005 |
- 6,1 |
- 4,5 |
- 4,4 |
|
| PS grudzień 2003 |
- 1,2 |
- 0,5 |
0,0 |
n.d. |
| Saldo pierwotne (% PKB)(*) |
PS marzec 2005 |
- 0,4 |
1,8 |
2,7 |
3,3 |
| KOM marzec 2005 |
- 0,4 |
1,0 |
1,0 |
|
| PS grudzień 2003 |
4,7 |
5,1 |
5,3 |
n.d. |
| Saldo strukturalne (% PKB)(*) |
PS marzec 2005(1) |
- 7,0 |
- 4,4 |
- 3,5 |
- 3,0 |
| KOM marzec 2005 |
- 7,1 |
- 5,5 |
- 5,3 |
|
| PS grudzień 2003 |
- 1,2 |
- 0,5 |
0,0 |
n.d. |
| Dług publiczny brutto (% PKB) |
PS marzec 2005 |
110,5 |
109,5 |
107,2 |
104,7 |
| KOM marzec 2005 |
110,5 |
110,5 |
108,9 |
|
| PS grudzień 2003 |
98,5 |
94,6 |
90,5 |
n.d. |
| Uwaga: |
| (1) Wyliczenia służb Komisji na podstawie informacji zawartych w programie |
| (*) Prognozy Komisji nie uwzględniają środków ogłoszonych w dniu 29 marca |
| Źródła: |
| Skorygowana aktualizacja programu stabilności z marca 2005 r. (PS); Prognozy ekonomiczne służb Komisji z wiosny 2005 r. (KOM); Obliczenia służb Komisji. |
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1.
