Środki podejmowane w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ¹

z dnia 25 kwietnia 2025 r.

w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu

Na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075) zarządza się, co następuje:

§  1.

1.  W związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej we wszystkich gospodarstwach utrzymujących drób:

1) zakazuje się:

a) pojenia drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka wodą ze zbiorników, w tym z wód powierzchniowych, do których mają dostęp dzikie ptaki,

b) wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym jest utrzymywany drób, zwłok dzikich ptaków lub tusz ptaków łownych;

2) nakazuje się:

a) utrzymywanie drobiu w sposób wykluczający jego dostęp do zbiorników wodnych, do których mają dostęp dzikie ptaki,

b) zgłaszanie do powiatowego lekarza weterynarii miejsc, w których są utrzymywane drób lub inne ptaki, z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych,

c) utrzymywanie drobiu, z wyłączeniem kaczek, gęsi, ptaków bezgrzebieniowych i kurcząt ras wolnorosnących, w izolacji od dzikich ptaków,

d) przechowywanie paszy i ściółki dla drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka w sposób, który zabezpiecza je przed kontaktem z gryzoniami i dzikimi ptakami oraz z ich odchodami,

e) karmienie i pojenie drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka w zamkniętym pomieszczeniu lub w osłoniętym miejscu w sposób, który zabezpiecza paszę i wodę przed dostępem dzikich ptaków oraz przed ich odchodami,

f) umieszczanie gniazd dla drobiu wewnątrz budynków,

g) powstrzymanie się przez osoby, które w okresie ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na ptaki łowne, od wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem drobiu,

h) dokonywanie codziennego przeglądu drobiu oraz prowadzenie dokumentacji zawierającej informacje o wystąpieniu u drobiu objawów klinicznych, o których mowa w ust. 4.

2. 2   W gospodarstwie utrzymującym drób prowadzącym działalność nadzorowaną, o której mowa w art. 1 pkt 1 lit. h oraz n ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, nakazuje się ponadto:

1) wyposażenie tego gospodarstwa w maty dezynfekcyjne w liczbie zapewniającej możliwość ich wyłożenia przed:

a) wejściami do budynków, w których jest utrzymywany drób, i wyjściami z tych budynków albo zastosowanie w tym gospodarstwie innych rozwiązań technicznych pozwalających na oczyszczenie i odkażenie obuwia przed wejściami do tych budynków i wyjściami z nich,

b) wjazdami do tego gospodarstwa i wyjazdami z niego albo zainstalowanie w tym gospodarstwie niecek dezynfekcyjnych lub innych urządzeń zapewniających dezynfekcję kół pojazdów wjeżdżających do tego gospodarstwa lub z niego wyjeżdżających

- przy czym szerokość tych mat albo tych niecek nie powinna być mniejsza niż szerokość wjazdów do tego gospodarstwa i wyjazdów z niego, a ich długość - nie mniejsza niż obwód największego koła środka transportu wjeżdżającego do tego gospodarstwa lub z niego wyjeżdżającego;

2) osobom wchodzącym do budynków, w których jest utrzymywany drób:

a) stosowanie środków bezpieczeństwa biologicznego i ochrony osobistej, w tym odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przeznaczonych do użytku wyłącznie w danym budynku,

b) oczyszczanie i odkażanie obuwia,

c) mycie i odkażanie rąk;

3) oczyszczanie i odkażanie sprzętu i narzędzi używanych do utrzymywania drobiu przed każdym ich użyciem, a jeżeli są używane wyłącznie w danym budynku - co najmniej raz dziennie;

4) prowadzenie i przechowywanie w tym gospodarstwie przez rok dokumentacji dotyczącej zakupu, przyjęcia i zużycia środków odkażających, a także wskazującej termin wykonania deratyzacji i dezynfekcji, datę padnięcia drobiu oraz liczbę zwłok padłego drobiu przekazanych do unieszkodliwienia;

5) wdrożenie procedur w zakresie zapobiegania przedostawaniu się dzikiego ptactwa do budynków, w których jest utrzymywany drób, i do miejsc przechowywania paszy i ściółki oraz w zakresie przeprowadzania deratyzacji i dezynsekcji;

6) prowadzenie rejestru środków transportu do przewozu drobiu, jaj, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm. ³ ) wjeżdżających na teren tego gospodarstwa oraz prowadzenie rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których jest utrzymywany drób;

7) wyposażenie tego gospodarstwa w przeznaczony wyłącznie do użytku przez to gospodarstwo kontener do przetrzymywania zwłok padłego drobiu lub wydzielenie w tym gospodarstwie pomieszczenia przeznaczonego wyłącznie do przetrzymywania takich zwłok; ten kontener i to pomieszczenie zabezpiecza się przed dostępem gryzoni, zwierząt domowych i dzikich;

8) usuwanie padłego drobiu do kontenera lub pomieszczenia przeznaczonych do przetrzymywania zwłok padłego drobiu - nie rzadziej niż raz dziennie;

9) wyposażenie tego gospodarstwa w środki odkażające w ilości umożliwiającej przeprowadzanie bieżącej dezynfekcji co najmniej przez 7 dni oraz utrzymywanie mat dezynfekcyjnych albo niecek dezynfekcyjnych lub innych urządzeń zapewniających dezynfekcję w stanie zapewniającym skuteczność użytego środka odkażającego;

10) zabezpieczenie zbiorników wodnych znajdujących się na terenie tego gospodarstwa przed dostępem ptaków wolno żyjących;

11) utrzymywanie czystości i porządku wokół budynków, w których jest utrzymywany drób oraz miejsc, w których są przechowywane pasza i ściółka, w tym regularne wykaszanie roślinności i uprzątanie pozostałości pasz i ściółki;

12) wyposażenie tego gospodarstwa w wydzielone miejsca do:

a) składowania środków odkażających, a także zabezpieczenie tych miejsc przed dostępem osób nieupoważnionych,

b) składowania obornika, paszy i ściółki,

c) przetrzymywania produktów leczniczych weterynaryjnych, a w tych miejscach zapewnia się warunki gwarantujące niezmieniony stan tych produktów i zabezpiecza się te miejsca przed dostępem osób nieupoważnionych;

13) w przypadku gdy w tym gospodarstwie utrzymuje się więcej niż 350 sztuk drobiu średniorocznie - opracowanie i wdrożenie planu bioasekuracji uwzględniającego profil produkcji tego gospodarstwa i obejmującego co najmniej:

a) ustanowienie "czystych" i "brudnych" stref dla osób wykonujących czynności związane z utrzymywaniem drobiu,

b) rozwiązania dotyczące sposobu wprowadzania do tego gospodarstwa drobiu, pasz, ściółki, materiałów pomocniczych oraz sprzętu i urządzeń wykorzystywanych w chowie i hodowli drobiu,

c) procedury dotyczące czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń, środków transportu i wyposażenia oraz dotyczące higieny osób wykonujących czynności związane z utrzymywaniem drobiu,

d) procedury w zakresie zwalczania szkodników,

e) rozwiązania mające na celu rozdzielenie poszczególnych stad drobiu utrzymywanych w tym gospodarstwie oraz uniknięcie bezpośredniego lub pośredniego kontaktu utrzymywanego drobiu z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego w rozumieniu art. 3 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego),

f) opis programu szczepień kur lub indyków przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu opracowanego przez podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej w danym gospodarstwie, który uwzględnia:

– wiek kur lub indyków,

– kategorie produkcyjne kur lub indyków,

– nazwę i rodzaj szczepionki oraz sposób jej podania,

– schemat przeprowadzania tych szczepień,

– sposób monitorowania skuteczności tego programu.

3.  W gospodarstwie utrzymującym drób, z wyłączeniem indyków, kaczek i gęsi, położonym na obszarze zapowietrzonym, w przypadku gdy prowadzi działalność określoną w ust. 2, oprócz zakazów i nakazów, o których mowa w ust. 1, i nakazów, o których mowa w ust. 2, nakazuje się stosowanie zasady "cały kurnik pełny albo cały kurnik pusty".

4.  Posiadacz drobiu niezwłocznie zawiadamia organ Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

1) zwiększonej śmiertelności;

2) spadku pobierania paszy i wody;

3) objawów nerwowych, takich jak: drgawki, skręty szyi, paraliż nóg i skrzydeł lub niezborność ruchów;

4) duszności;

5) sinicy i wybroczyn;

6) biegunki;

7) nagłego spadku nieśności;

8) zwiększonego występowania jaj o nieprawidłowej budowie, w tym o deformacji skorup lub o składaniu jaj bez skorup.

§  2.

1.  Nakazuje się szczepienie przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu kur i indyków utrzymywanych w:

1) gospodarstwach, o których mowa w § 1 ust. 2;

2) zakładach wylęgu drobiu przed opuszczeniem przez te ptaki tego zakładu.

2.  W przypadku gdy w gospodarstwie, o którym mowa w § 1 ust. 2, utrzymuje się do 350 sztuk drobiu średniorocznie, szczepienie przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu kur i indyków przeprowadza się zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego weterynaryjnego stosowanego do tego szczepienia.

§  3.

1.  W gospodarstwach, o których mowa w § 1 ust. 2, nakazuje się przeprowadzenie u kur i indyków zaszczepionych przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu badania laboratoryjnego poziomu przeciwciał zabezpieczających te ptaki przed rzekomym pomorem drobiu w celu oceny skuteczności programu szczepień, o którym mowa w § 1 ust. 2 pkt 13 lit. f.

2.  Badanie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w laboratoriach urzędowych, o których mowa w art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 12).

3.  Wynik badania, o którym mowa w ust. 1, posiadacz kur lub indyków przechowuje przez 3 lata od dnia przeprowadzenia tego badania.

§ 4.  Zakazuje się wprowadzania do:

1) gospodarstw, o których mowa w § 1 ust. 1, i wyprowadzania z tych gospodarstw kur i indyków niezaszczepionych przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu;

2) zakładów wylęgu drobiu jaj wylęgowych pochodzących od kur i indyków niezaszczepionych przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu.

§ 5.  Jeżeli wyniki badań laboratoryjnych próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii od kur lub indyków utrzymywanych w gospodarstwach, o których mowa w § 1 ust. 2, wskazują, że poziom przeciwciał u tych ptaków jest niewystarczający do zapewnienia im odporności, nakazuje się dokonanie modyfikacji planu bioasekuracji w zakresie programu szczepień, o którym mowa w § 1 ust. 2 pkt 13 lit. f, zgodnie z zaleceniami powiatowego lekarza weterynarii.

§ 6.  Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem § 2-5, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2706).

2 § 1 ust. 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 rozporządzenia z dnia 16 września 2025 r. (Dz.U.2025.1258) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 20 września 2025 r.

3 Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 276 z 20.10.2010, str. 33, Dz. Urz. UE L 216 z 14.08.2012, str. 3, Dz. Urz. UE L 354 z 28.12.2013, str. 86, Dz. Urz. UE L 95 z 07.04.2017, str. 1, Dz. Urz. UE L 137 z 24.05.2017, str. 40, Dz. Urz. UE L 130 z 28.05.2018, str. 11, Dz. Urz. UE L 294 z 21.11.2018, str. 44 oraz Dz. Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1.

• Identyfikator: Dz.U.2025.564
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Środki podejmowane w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu
• Data aktu: 25/04/2025
• Data ogłoszenia: 28/04/2025
• Data wejścia w życie: 29/04/2025, 13/05/2025