Denominacja złotego.

USTAWA
z dnia 7 lipca 1994 r.
o denominacji złotego.

W celu ułatwienia rozliczeń pieniężnych oraz mając na względzie oznaki stabilizowania się relacji waluty polskiej z innymi walutami narodowymi, uchwala się, co następuje:
Art.  1. [Termin denominacji złotego; wprowadzenie nowej jednostki pieniężnej]
1.
Poczynając od dnia 1 stycznia 1995 r. Narodowy Bank Polski dokona ekwiwalentnej denominacji złotego, wprowadzając do obrotu pieniężnego nową polską jednostkę pieniężną.
2.
Nowa jednostka pieniężna o nazwie złoty będzie dzieliła się na 100 groszy.
Art.  2. [Okres zastępowania starych złotych nową jednostką pieniężną; przelicznik]
1.
W okresie od wprowadzenia nowej jednostki pieniężnej do dnia 31 grudnia 1996 r. banknoty i monety, będące w obiegu przed dniem 1 stycznia 1995 r., zwane dalej "starymi złotymi", zostaną stopniowo zastąpione banknotami i monetami opiewającymi na jednostkę pieniężną, o której mowa w art. 1.
2.
Nowa jednostka pieniężna, o której mowa w art. 1, będzie miała wartość równą 10.000 starych złotych.
Art.  3. [Okres, w jakim stare złote będą nadal prawnymi środkami płatniczymi; wymiana starych złotych na nową jednostkę pieniężną]
1.
W okresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, stare złote będą nadal bez żadnych ograniczeń prawnym środkiem płatniczym w przeliczeniu według stosunku ustalonego w art. 2 ust. 2.
2.
Stare złote przestaną być prawnymi środkami płatniczymi poczynając od dnia 1 stycznia 1997 r., z tym jednak że będą one podlegały bez żadnych ograniczeń wymianie w terminie do dnia 31 grudnia 2010 r., w stosunku określonym w art. 2 ust. 2, w placówkach Narodowego Banku Polskiego oraz w innych bankach zobowiązanych do tej czynności przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
3.
Wykaz placówek Narodowego Banku Polskiego oraz innych banków zobowiązanych do czynności, o których mowa w ust. 2, określi w drodze zarządzenia Prezes Narodowego Banku Polskiego. Zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym "Monitor Polski".
4.
Kwotą pieniężną podlegającą wymianie jest 100 starych złotych lub jej wielokrotność.
Art.  4. [Przeliczenie praw majątkowych, należności i zobowiązań na nowe jednostki pieniężne]
1.
Wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą określoną w art. 1 ust. 1, a płatne po tej dacie - podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych.
2.
Przeliczenie, o którym mowa w ust. 1, na nową jednostkę pieniężną nastąpi według stanu na dzień 1 stycznia 1995 r.
3.
Detaliczne ceny sprzedaży wszystkich towarów i usług w okresie od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia 31 grudnia 1996 r. powinny być wyrażane w nowej jednostce pieniężnej z jednoczesnym podaniem ich wysokości w starych złotych. Przeliczenie to powinno być dokonane ściśle w stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2, przy czym dopuszczalna jest jedynie korekta wynikająca z konieczności zaokrąglania końcówek wartości pieniężnej do 1 grosza, na zasadach ogólnych.
4.
Dane statystyczne podlegają przeliczeniu według stanu na dzień 1 stycznia 1995 r., z tym że w wypadku gdy datą kończącą okres statystyczny jest ostatni dzień 1994 r. - przeliczenie nastąpi z dniem 31 grudnia 1994 r.
5.
Przeliczeniu, o którym mowa w ust. 2, podlegają także: kary pieniężne, kary porządkowe, nawiązki, poręczenia majątkowe, odszkodowania, zadośćuczynienia, koszty postępowania, opłaty i inne świadczenia orzeczone w postępowaniu sądowym, administracyjnym oraz przez inne upoważnione do ich nakładania organy, o ile nie zostały uiszczone do dnia 31 grudnia 1994 r.
6.
Wszelkie wartości pieniężne wynikające z obowiązujących przepisów lub przepisów, jakie zostaną ogłoszone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają z dniem 1 stycznia 1995 r. przeliczeniu z mocy prawa w stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2.
6a. 1
Wszelkie wartości pieniężne określone w ustawach oraz uchwałach Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przyjętych do dnia 31 grudnia 1994 r., a ogłoszonych po tym dniu, podlegają z dniem ogłoszenia przeliczeniu z mocy prawa w stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2.
7.
Należności z przelewów bankowych, czeków i weksli oraz przekazów pocztowych i innych tego rodzaju czynności, podlegające realizacji po dniu 31 grudnia 1994 r., będą wypłacane lub zarachowywane na poczet zobowiązań po przeliczeniu według stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2.
8.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb dokonywania w księgach wieczystych przeliczenia na nową jednostkę pieniężną wartości praw i obowiązków w tych księgach ujawnionych oraz wartości pieniężnych w rejestrach prowadzonych przez sądy.
9.
Właściwi ministrowie dostosują przepisy wydane na podstawie innych ustaw do przepisów niniejszej ustawy w terminie do dnia 31 października 1994 r.
Art.  5. [Wartość obligacji i innych papierów wartościowych]

Obligacje i inne papiery wartościowe emitowane przed dniem 1 stycznia 1995 r. wyrażają po tej dacie wartość przeliczoną według stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2.

Art.  6. [Wymiana znaków opłat publicznych]
1.
Nie skasowane znaki opłat publicznych, a w szczególności opłat: pocztowej, skarbowej, sądowej, z dniem 1 stycznia 1995 r. podlegają, z zastrzeżeniem ust. 2, wymianie na nowe znaki opiewające na jednostkę pieniężną, o której mowa w art. 1, przy czym wyrażać one powinny wartość obowiązującą przed datą, o której wyżej mowa, przeliczoną według stosunku określonego w art. 2 ust. 2.
2.
Właściwi ministrowie określą, w drodze rozporządzeń, szczegółowe zasady wymiany znaków opłat, o których mowa w ust. 1, na nowe znaki, przy czym dopuszcza się do stosowania dotychczasowe znaki opłat po umieszczeniu na nich w sposób trwały nowej ich wartości. W okresie do dnia 31 grudnia 1996 r. mogą być dopuszczone jako prawne środki opłaty pocztowej znaczki tej opłaty będące dotychczas w obiegu, w przeliczeniu ich wartości według stosunku, o którym mowa w art. 2 ust. 2.
Art.  7. [Zaokrąglanie końcówek przeliczanych wartości]

Przy przeliczaniu wartości, innych niż wymienione w art. 4 ust. 3, na nową jednostkę pieniężną stosuje się zasadę, że ich końcówki w wysokości do 100 złotych, wyrażone w jednostce pieniężnej będącej w obiegu przed dniem 1 stycznia 1995 r., będą zaokrąglane w górę do nowej wartości wyrażonej w pełnych groszach.

Art.  8. [Kara za nieodpowiednie prezentowanie detalicznej ceny sprzedaży towarów i usług]

Kto nie uwidacznia detalicznej ceny sprzedaży towarów i usług w sposób określony w art. 4 ust. 3, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Art.  9. [Termin ogłoszenia aktów wykonawczych do ustawy]

Zobowiązuje się właściwych ministrów do ogłoszenia aktów wykonawczych, o których mowa w art. 4 ust. 8 i w art. 6 ust. 2, w terminie do dnia 30 września 1994 r.

Art.  10. [Termin przedstawienia Sejmowi informacji o stanie przygotowań do wejścia w życie ustawy]

Prezes Rady Ministrów oraz Prezes Narodowego Banku Polskiego przedstawią Sejmowi w terminie do dnia 30 listopada 1994 r. informację o stanie przygotowań do wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art.  11.

Traci moc ustawa z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz. U. Nr 50, poz. 459, z 1958 r. Nr 72, poz. 356 i z 1982 r. Nr 7, poz. 56).

Art.  12.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r., z tym że art. 4 ust. 9, art. 9 i art. 10 wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1 Art. 4 ust. 6a dodany przez art. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz.U.95.16.79) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1995 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1994.84.386

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Denominacja złotego.
Data aktu: 07/07/1994
Data ogłoszenia: 25/07/1994
Data wejścia w życie: 01/01/1995, 09/08/1994