Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 8 maja 1991 r.
w sprawie gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych. *

Na podstawie art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 4, poz. 18 i Nr 34, poz. 150) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Rozporządzenie określa tryb tworzenia oraz szczegółowe zasady gospodarki finansowej gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych będących państwowymi jednostkami organizacyjnymi.
2.
Jednostki organizacyjne gmin będące gospodarstwami pomocniczymi stosują zasady gospodarki finansowej określone w rozporządzeniu zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 4, poz. 18 i Nr 34, poz. 150).
§  2.
1.
Gospodarstwo pomocnicze państwowej jednostki budżetowej, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 7 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe, tworzy się na podstawie decyzji:
1)
kierownika państwowej jednostki budżetowej - w przypadku gdy koszty działalności gospodarstwa pokrywane będą w pełni z dochodów własnych uzyskiwanych ze sprzedaży produkcji lub usług,
2)
dysponenta części budżetowej w zakresie podległych jednostek budżetowych na wniosek kierownika jednostki budżetowej - w przypadku kiedy dochody gospodarstwa nie pokrywają w pełni kosztów jego działalności, pod warunkiem posiadania w budżecie odpowiednich środków na dofinansowanie gospodarstwa.
2.
Decyzja, o której mowa w ust. 1, powinna określać:
1)
nazwę i siedzibę gospodarstwa pomocniczego,
2)
nazwę i siedzibę jednostki budżetowej,
3)
przedmiot działalności wyodrębnionej z zakresu działalności jednostki budżetowej,
4)
składniki majątkowe przydzielone gospodarstwu przez jednostkę budżetową.
3.
Nowo powołanemu gospodarstwu pomocniczemu może być przyznana jednorazowa dotacja z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
4.
Jednostka budżetowa może utworzyć więcej niż jedno gospodarstwo pomocnicze.
§  3.
1.
Jeżeli państwowe gospodarstwo pomocnicze nie spełnia warunków samofinansowania określonych w art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy - Prawo budżetowe, organ, który powołał to gospodarstwo, wydaje decyzję o jego likwidacji lub przekształceniu w inną formę gospodarki finansowej, najpóźniej do 31 grudnia danego roku.
2.
Składniki majątkowe zlikwidowanego gospodarstwa pomocniczego przejmuje jednostka budżetowa.
3.
Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do gospodarstw pomocniczych, o których mowa w § 11 ust. 2.
§  4.
1.
Gospodarstwo pomocnicze posiada odrębny rachunek bankowy.
2.
Z rachunku gospodarstwa pomocniczego można dokonywać wypłat do wysokości sum zgromadzonych na rachunku.
3.
Decyzja o likwidacji gospodarstwa pomocniczego stanowi dla banku podstawę do zamknięcia rachunku gospodarstwa oraz przekazania środków finansowych pozostałych po dokonaniu rozliczeń likwidacyjnych na rachunek dochodów budżetu, z którym powiązana jest jednostka budżetowa prowadząca to gospodarstwo.
§  5.
1.
Kierownika gospodarstwa pomocniczego powołuje oraz odwołuje kierownik jednostki budżetowej, chyba że przepisy ustawowe stanowią inaczej.
2.
Umowy związane z działalnością gospodarstwa pomocniczego zawiera kierownik tego gospodarstwa.
3.
Jeżeli rozmiar działalności gospodarstwa pomocniczego nie uzasadnia potrzeby zatrudnienia kierownika i głównego księgowego, funkcje te mogą być powierzone pracownikom jednostki budżetowej.
§  6.
1.
Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy, obejmujący przychody, rozchody, rachunek wyników, stan środków obrotowych i rozliczenia z budżetem.
2.
Gospodarstwo pomocnicze planuje produkcję oraz sprzedaje wyroby i usługi po cenach ustalonych według ogólnie obowiązujących zasad. Sprzedaż na rzecz macierzystej jednostki budżetowej dokonywana jest według kosztów własnych.
3.
Plan finansowy gospodarstwa pomocniczego zatwierdza kierownik jednostki budżetowej z zachowaniem kwot wpłat do budżetu, dotacji z budżetu, wynagrodzeń i innych wydatków, których wysokość określona została dyrektywnie na podstawie odrębnych przepisów.
4.
Zasady i zakres opodatkowania gospodarstw pomocniczych określają ogólnie obowiązujące przepisy.
§  7.
Rozliczenia gospodarstwa pomocniczego z budżetem są planowane w dziale i rozdziale określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych, właściwym dla przeważającego rodzaju działalności danego gospodarstwa.
§  8.
1.
W planach finansowych gospodarstw pomocniczych mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku lub mogą być realizowane wyższe od planowanych przychody i rozchody bez zmiany planów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji.
2.
Zmiany planu finansowego, inne niż wymienione w ust. 1, mogą być dokonywane tylko po uprzednim wprowadzeniu w obowiązującym trybie zmian w budżecie.
3.
Zasady zwiększania wynagrodzeń regulują odrębne przepisy.
§  9.
1.
Zysk gospodarstwa pomocniczego przeznaczony jest:
1)
50% na wpłatę do budżetu, z uwzględnieniem przepisów ust. 2,
2)
50% na potrzeby własne gospodarstwa.
2.
Gospodarstwa pomocnicze, tworzone przy szkołach, zespołach ekonomiczno - administracyjnych szkół, jednostkach więziennictwa, zakładach dla nieletnich, internatach, zakładach opiekuńczo - wychowawczych, zakładach służby zdrowia i parkach narodowych, mogą przekazywać zyski w części przeznaczonej na wpłatę do budżetu:
1)
na dochody środków specjalnych funkcjonujących w tych jednostkach budżetowych, jeżeli celem działalności tych środków specjalnych jest finansowanie poprawy warunków lub wyżywienia w wymienionych jednostkach,
2)
na zwiększenie środków obrotowych gospodarstw pomocniczych,
3)
na rachunek finansowania inwestycji z przeznaczeniem na inwestycje gospodarstwa pomocniczego.
3.
Decyzje o podziale zysku na potrzeby własne gospodarstwa, o których mowa w ust. 1 pkt 2 oraz w ust. 2, podejmuje kierownik jednostki budżetowej.
§  10.
1.
Gospodarstwo pomocnicze, którego plan finansowy przewiduje wpłatę zysku do budżetu, dokonuje tej wpłaty co kwartał w wysokości wynikającej z faktycznie osiągniętego zysku, z uwzględnieniem zasad określonych w § 9, a za IV kwartał zaliczkowo w wysokości wpłaty za III kwartał. Wpłat za pierwsze trzy kwartały dokonuje się w terminie 20 dni po zakończeniu każdego kwartału, a za IV kwartał - w terminie do dnia 20 grudnia.
2.
Ostatecznej rocznej wpłaty z zysku do budżetu dokonuje się w ciągu 5 dni po przyjęciu rocznego sprawozdania finansowego przez jednostkę nadrzędną.
3.
Nadpłacona kwota zaliczkowych wpłat z zysku do budżetu podlega zaliczeniu na poczet wpłat roku następnego lub zwrotowi w terminie 5 dni od złożenia wniosku o jej zwrot.
4.
Zasady i terminy wpłat ustalone w ust. 1 do 3 stosuje się również do dokonywania wpłat zysku na rachunek środków specjalnych.
§  11.
1.
Dotacje z budżetu dla państwowego gospodarstwa pomocniczego mogą być planowane w zakresie i na zasadach określonych na podstawie art. 16 ust. 3 i 4 ustawy - Prawo budżetowe, a w 1991 r., do czasu określenia tego zakresu i zasad - zgodnie z zasadami określonymi w zarządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 maja 1989 r. w sprawie gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych (Monitor Polski Nr 19, poz. 127 i z 1990 r. Nr 41, poz. 319).
2.
Jeżeli gospodarstwo pomocnicze świadczy odpłatnie usługi na rzecz macierzystej jednostki budżetowej, odpłatność za te usługi może być pokrywana w formie dotacji, w przypadku gdy ta forma pozwala sprawniej i oszczędniej rozliczać należności za usługi.
§  12.
1.
Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych nie dokonują odpisów amortyzacyjnych.
2.
Szczegółowe zasady planowania i finansowania inwestycji gospodarstw pomocniczych określa odrębne rozporządzenie Ministra Finansów.
§  13.
Jednostki organizacyjne gmin będące gospodarstwami pomocniczymi stosują zasady gospodarki finansowej określone w rozporządzeniu, z tym że:
1)
przepisy dotyczące dysponentów części odnoszą się do zarządów gmin,
2)
określenie "budżet państwa" lub "budżet" oznacza budżet gminy,
3)
uprawnienia i obowiązki przypisane kierownikom jednostek budżetowych zarząd gminy może zastrzec dla siebie,
4)
zarząd gminy może ustalić inne niż określone w § 9, 10 i 11 ust. 2 zasady planowania i rozliczeń gospodarstw pomocniczych z budżetem gminy z tytułu zysku i dotacji.
§  14.
Traci moc zarządzenie Ministra Finansów z dnia 29 maja 1989 r. w sprawie gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych (Monitor Polski Nr 19, poz. 127 i z 1990 r. Nr 41, poz. 319).
§  15.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
* Z dniem 1 stycznia 1999 r. rozporządzenie zachowuje moc w części niesprzecznej z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U.98.155.1014), nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2000 r. - zobacz art. 202 ust. 2 powołanej ustawy.

Zmiany w prawie

To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1991.42.185

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych.
Data aktu: 08/05/1991
Data ogłoszenia: 16/05/1991
Data wejścia w życie: 16/05/1991