Gospodarka finansowa instytutów naukowo-badawczych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 8 marca 1967 r.
w sprawie gospodarki finansowej instytutów naukowo-badawczych.

Na podstawie art. 12 ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o instytutach naukowo-badawczych (Dz. U. z 1965 r. Nr 19, poz. 129) oraz art. 6 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. o rozliczeniach pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 44, poz. 215) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Instytuty naukowo-badawcze, tworzone na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o instytutach naukowo-badawczych (Dz. U. z 1965 r. Nr 19, poz. 129), zwane dalej instytutami, prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych w rozporządzeniu w formie:
1)
jednostki na rozrachunku gospodarczym albo
2)
zakładu budżetowego, albo
3)
jednostki budżetowej.
2.
Właściwi ministrowie w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Nauki i Techniki oraz Ministrem Finansów ustalą, według której z form wymienionych w ust. 1 będą prowadzić gospodarkę określone instytuty.
3.
Zmiana formy gospodarki finansowej instytutu może nastąpić jedynie z dniem 1 stycznia, a decyzja w tej sprawie (ust. 2) powinna być wydana do dnia 31 lipca roku poprzedniego.
§  2.
1.
Ze względu na zasady gospodarki finansowej działalność instytutów dzieli się na:
1)
prace wykonywane na podstawie umów z jednostką nadrzędną i z innymi jednostkami organizacyjnymi lub na podstawie zlecenia jednostki nadrzędnej,
2)
prace podejmowane przez instytut z jego własnej inicjatywy, zwane dalej pracami własnymi,
3)
inne prace przewidziane w statucie lub wynikające z odrębnych przepisów.
2.
W instytutach działających w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym oraz w formie zakładu budżetowego, z wyjątkiem instytutów, o których mowa w § 20, w planie finansowym może być ponadto wyodrębniona działalność polegająca na wykonywaniu funkcji branżowego ośrodka informacji naukowo-technicznej i ekonomicznej, ośrodka normalizacji lub innych stałych funkcji związanych z rozwojem techniki albo postępem organizacyjno-ekonomicznym w określonej gałęzi gospodarki, zwana dalej działalnością ogólnotechniczną.
§  3.
1.
Do przychodów instytutu zalicza się:
1)
zapłatę za prace wykonywane na podstawie umów albo zlecenia jednostki nadrzędnej,
2)
przychody ze sprzedaży prac własnych,
3)
inne przychody przewidziane odrębnymi przepisami,
4)
dotacje budżetowe określone w dalszych przepisach rozporządzenia.
2.
Instytuty działające w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym oraz w formie zakładu budżetowego, z wyjątkiem instytutów, o których mowa w § 20, otrzymują ponadto oddzielnie od jednostki nadrzędnej środki na wyodrębnioną w planie finansowym działalność ogólnotechniczną i na finansowanie prac własnych.
3.
Instytuty działające w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym mogą otrzymywać od jednostki nadrzędnej środki na zasilenie funduszu rezerwowego.
§  4.
1.
Z tytułu prac wykonywanych na podstawie umów lub zlecenia jednostki nadrzędnej instytut rozlicza się:
1)
w zakresie prac objętych obowiązującymi cennikami - według cen ustalonych w tych cennikach,
2)
w zakresie pozostałych prac - na zasadach określonych w rozporządzeniu.
2.
Za prace, o których mowa w ust. 1, lub za etapy prac przewidziane w umowie lub zleceniu jednostki nadrzędnej instytut rozlicza się na podstawie faktur po wykonaniu całości pracy lub jej etapu.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio przy sprzedaży prac własnych.
§  5.
Instytut obowiązany jest sporządzać kalkulację wstępną i wynikową dla wszystkich prac nie objętych cennikami i wykonywanych na podstawie umów lub zlecenia jednostki nadrzędnej. Instytuty będące jednostkami budżetowymi oraz instytuty, o których mowa w § 20, obowiązane są ponadto sporządzać kalkulację dla innych prac, które określa jednostka nadrzędna.
§  6.
1.
Zasady finansowania inwestycji i kapitalnych remontów instytutów określają dalsze przepisy rozporządzenia.
2.
Nie uważa się za inwestycje zakupów bądź projektowania i budowy aparatury lub innych nakładów, w tym również robót budowlano-montażowych, związanych bezpośrednio z wykonywaniem konkretnej pracy badawczej. Jeżeli praca stanowi wykonanie zamówienia, nakłady te dokonywane są za zgodą zamawiającego i na jego rachunek, w pozostałych wypadkach - za zgodą jednostki nadrzędnej instytutu. Nakłady te stanowią koszty specjalne pracy badawczej.
3.
Jeżeli zaliczona do kosztów specjalnych aparatura i inne materialne składniki majątkowe (ust. 2), pozostałe po zakończeniu pracy badawczej, mogą być wykorzystane w instytucie lub innej jednostce, podlegają one wycenie z uwzględnieniem ich aktualnej wartości użytkowej oraz włączeniu do ewidencji majątku instytutu lub jednostki nabywającej dany składnik zgodnie z przepisami w sprawie zasad zaliczania środków pracy oraz innych przedmiotów i urządzeń długotrwałego użytkowania do środków trwałych.

Rozdział  2.

Instytuty działające w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym.

§  7.
1.
Instytut posiada środki trwałe i obrotowe.
2.
Instytut tworzy i ma w swej dyspozycji następujące fundusze:
1)
fundusz statutowy,
2)
fundusz rezerwowy,
3)
fundusz inwestycyjno-remontowy.
§  8.
1.
Fundusz statutowy instytutu powinien równać się sumie:
1)
wartości netto posiadanych środków trwałych,
2)
normatywu środków obrotowych.
2.
Normatyw środków obrotowych ustala jednostka nadrzędna w stosunku procentowym do planowanych rocznych kosztów działalności instytutu, biorąc pod uwagę faktyczny stan środków obrotowych oraz roczne koszty działalności instytutu. Łączny normatyw środków obrotowych wszystkich instytutów resortu, działających w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym, powinien mieścić się w granicach 40-60% rocznych kosztów działalności ogółu tych instytutów.
3.
Normatyw dla instytutu nowo utworzonego - w granicach określonych w ust. 2 - ustala właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Finansów. Na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe instytut otrzymuje dotację z budżetu.
4.
Instytut, prowadzący dotychczas gospodarkę finansową w formie zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej, a mający działać w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym, będzie wyposażony w środki obrotowe na zasadach określonych przez Ministra Finansów w zarządzeniu, o którym mowa w § 25.
§  9.
1.
Fundusz rezerwowy tworzy się:
1)
z zysku,
2)
z nadwyżek środków obrotowych.
2.
Jeżeli wymienione w ust. 1 środki nie pokrywają potrzeb rozwojowych instytutu, fundusz rezerwowy instytutu może być zasilony z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, a jeżeli jednostka nadrzędna nie dysponuje środkami tego funduszu - dotacją z budżetu. Decyzję o zasileniu funduszu rezerwowego instytutu jednostka nadrzędna podejmuje po zbadaniu sytuacji finansowej instytutu.
3.
Fundusz rezerwowy przeznacza się:
1)
na uzupełnienie środków obrotowych, jeżeli są niższe od normatywu,
2)
na dodatkowe finansowanie prac własnych,
3)
na inwestycje nie objęte rocznymi planami finansowania inwestycji, jeżeli jednostkowy koszt tych inwestycji nie przekracza kwoty określonej w przepisach o finansowaniu drobnych inwestycji,
4)
na pokrycie strat.
4.
Fundusz rezerwowy gromadzi się na odrębnym rachunku bankowym; pozostałość funduszu przechodzi na rok następny.
5.
Jednostka nadrzędna upoważniona jest do przejmowania części funduszu rezerwowego instytutu, jeżeli uzna, że fundusz ten nie może być w pełnej wysokości wykorzystany na cele określone w ust. 3; ta część funduszu rezerwowego podlega przekazaniu na fundusz postępu techniczno-ekonomicznego, a jeżeli jednostka nadrzędna nie dysponuje tym funduszem - do budżetu.
§  10.
1.
Fundusz inwestycyjno-remontowy tworzy się z dokonywanych przez instytut odpisów amortyzacyjnych od wartości środków trwałych oraz z innych środków określonych odrębnymi przepisami, a w szczególności ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych.
2.
Fundusz inwestycyjno-remontowy przeznacza się na finansowanie:
1)
planowanych zakupów inwestycyjnych łącznie z kosztami montażu nabywanych urządzeń,
2)
kapitalnych remontów.
3.
Nadwyżka amortyzacji ponad planowe potrzeby sfinansowania zakupów inwestycyjnych i kapitalnych remontów podlega wpłacie do budżetu.
4.
Instytut może zaciągać antycypacyjny kredyt bankowy na poczet przyszłych wpływów amortyzacji.
5.
Fundusz inwestycyjno-remontowy może być zasilany dotacją z budżetu, jeżeli suma amortyzacji oraz innych środków własnych instytutu nie wystarcza na sfinansowanie planowanych zakupów inwestycyjnych oraz kapitalnych remontów.
6.
Nie wykorzystane środki funduszu inwestycyjno-remontowego przechodzą na rok następny.
§  11.
1.
Źródłem pokrycia kosztów prac własnych są:
1)
określone przez jednostkę nadrzędną w granicach do 10% planowanych kosztów działalności instytutu środki przekazywane przez tę jednostkę z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego lub - jeżeli jednostka nadrzędna nie dysponuje tym funduszem - z budżetu,
2)
dodatkowo - fundusz rezerwowy instytutu.
2.
Jednostka nadrzędna przekazuje środki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w ciągu roku sprawozdawczego do rozliczenia. Instytut rozlicza się z tego tytułu w okresach półrocznych na podstawie zestawień obejmujących faktyczne koszty prac lub ich grup.
§  12.
1.
Jednostka nadrzędna przekazuje instytutowi na wyodrębnioną w planie finansowym działalność ogólnotechniczną środki z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego lub - jeżeli nie dysponuje tym funduszem - z budżetu.
2.
Środki na działalność ogólnotechniczną są przekazywane w okresach półrocznych w granicach zatwierdzonego przez jednostkę nadrzędną rocznego planu kosztów tej działalności; podstawą przekazywania tych środków jest rozliczenie obejmujące faktyczne koszty działalności ogólnotechnicznej z podziałem na jej rodzaje.
§  13.
Instytuty mogą zaciągać w banku finansującym kredyt na działalność bieżącą na warunkach określonych przez bank.
§  14.
1.
Inwestycje instytutów, polegające na budownictwie łącznie z zakupami inwestycyjnymi objętymi dokumentacją, finansowane są z budżetu.
2.
Nadwyżki środków budżetowych pozostające na rachunku inwestora podlegają zwrotowi do budżetu po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji.
§  15.
1.
W zakresie prac nie objętych cennikami (§ 4 ust. 1 pkt 2) instytut rozlicza się na podstawie cen planowych uzgodnionych z zamawiającymi, obejmujących koszt własny, wynikający z kalkulacji wstępnej, z doliczeniem:
1)
do kosztów specjalnych - 5% zysku,
2)
do pozostałych kosztów - 15% zysku.
2.
Jeżeli kwota faktycznego zysku przekracza 20% kosztu według kalkulacji wstępnej, cenę planową obniża się o kwotę tego przekroczenia.
3.
Do kosztów specjalnych zalicza się koszty, o których mowa w § 6 ust. 2, oraz wynikające z kooperacji koszty prac zleconych do wykonania innym jednostkom organizacyjnym (usługi obce) lub osobom fizycznym (wynagrodzenie tych osób).
4.
Zyski lub straty rozlicza się z funduszem rezerwowym instytutu w okresach sprawozdawczych.

Rozdział  3.

Instytuty działające w formie zakładu budżetowego.

§  16.
1.
Instytuty prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych dla zakładów budżetowych w przepisach wydanych na podstawie prawa budżetowego ze zmianami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia.
2.
Instytuty mogą być zakładami budżetowymi bez względu na to, jaka część planowanych wydatków znajduje pokrycie w planowanych wpływach instytutu.
§  17.
1.
Instytut uprawniony jest do pobierania zaliczek na prace wynikające z umów lub zlecenia jednostki nadrzędnej do wysokości 85% kosztu pracy według kalkulacji wstępnej.
2.
Przy ustalaniu wysokości i terminów wpłaty zaliczek należy uwzględniać:
1)
harmonogram robót i orientacyjną wysokość wydatków przewidzianych w związku z określoną pracą w poszczególnych okresach,
2)
stan zaawansowania pracy oraz dotychczas poniesione koszty.
3.
Zaliczki wypłacone w roku kalendarzowym nie mogą w zakresie poszczególnych prac przekraczać wysokości wydatków na te prace zaplanowanej na ten rok, a zaliczki na prace, które mają być kontynuowane lub rozpoczęte w następnym roku, mogą być pobierane w IV kwartale w wysokości nie przekraczającej wydatków na te prace zaplanowanych na I kwartał roku następnego.
§  18.
1.
W zakresie prac nie objętych cennikami (§ 4 ust. 1 pkt 2) za cenę orientacyjną, uzgodnioną z zamawiającym, przyjmuje się w umowach bądź zleceniu jednostki nadrzędnej koszt własny według kalkulacji wstępnej. Rozliczenie między instytutem a zamawiającym następuje według faktycznego kosztu pracy.
2.
Jeżeli faktyczny koszt pracy jest wyższy od ceny uzgodnionej z zamawiającym więcej niż o 15%, przyjęcie tego kosztu za podstawę rozliczenia zamawiający może uzależnić od zgody swej jednostki nadrzędnej.
3.
W razie braku zgody, o której mowa w ust. 2, część kosztów nie pokrytą przez zamawiającego finansuje jednostka nadrzędna instytutu z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, a jeżeli nie dysponuje tym funduszem - z budżetu.
§  19.
1.
Środki na prace własne są przekazywane według zasad określonych w § 11 ust. 1 pkt 1 i ust. 2.
2.
Środki na wyodrębnioną w planie finansowym działalność ogólnotechniczną są przekazywane w ciągu roku sprawozdawczego do rozliczenia i podlegają rozliczeniu w okresach półrocznych na podstawie zestawień obejmujących faktyczne koszty tej działalności z podziałem na jej rodzaje. Jednostka nadrzędna przekazuje te środki ze źródeł wymienionych w § 12 ust. 1.
§  20.
1.
Instytuty działające w formie zakładu budżetowego, które na podstawie decyzji Przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki, wydanej na wniosek właściwego ministra i w porozumieniu z Ministrem Finansów, mogą - poza pracami własnymi i działalnością ogólnotechniczną - wykonywać część prac bez obowiązku zawierania umów lub bez zlecenia jednostki nadrzędnej, uprawnione są do otrzymywania dotacji wyrównawczej z budżetu na pokrycie niedoboru finansowego w zakresie bieżącej działalności.
2.
Dotacje wyrównawcze przekazuje jednostka nadrzędna w wysokości różnicy między sumą planowanych wydatków zmniejszonych o wydatki na inwestycje i kapitalne remonty a sumą planowanych wpływów (bez dotacji na inwestycje i kapitalne remonty) i pozostałości nie wykorzystanych środków z roku poprzedniego.
3.
Instytut, o którym mowa w ust. 1, nie otrzymuje od jednostki nadrzędnej odrębnie środków na prace własne i na działalność ogólnotechniczną.
§  21.
Instytuty otrzymują odrębne dotacje budżetowe na pokrycie wydatków na inwestycje i kapitalne remonty; wydatki i dotacje te objęte są planem finansowym instytutu.
§  22.
1.
Plan finansowy instytutu ustala i zatwierdza dyrektor instytutu w granicach przekazanych instytutowi przez jednostkę nadrzędną wskaźników ustalonych na podstawie narodowego planu gospodarczego i budżetu Państwa. W instytutach, o których mowa w § 20, jednostka nadrzędna zatwierdza ponadto planowaną pozostałość na koniec roku nie wykorzystanych środków pieniężnych.
2.
Dyrektor instytutu ma prawo dokonywać w planie zmian polegających na:
1)
zwiększeniu wydatków, w razie gdy znajdą one pokrycie w ponadplanowych wpływach,
2)
przeniesieniach pomiędzy poszczególnymi paragrafami.
3.
Zmiany, o których mowa w ust. 2, można wprowadzać, pod warunkiem że:
1)
nie spowodują one:
a)
zmniejszenia planowanej pozostałości na koniec roku nie wykorzystanych środków pieniężnych w instytutach, o których mowa w § 20,
b)
przekroczenia wskaźników przekazanych instytutowi przez jednostkę nadrzędną (ust. 1) - chyba że przepisy szczególne zezwalają na takie przekroczenie,
2)
nie wykorzystane środki na inwestycje i kapitalne remonty nie będą przeznaczone na inne cele.
4.
Nie wykorzystane na koniec roku środki pieniężne instytutu przechodzą na rok następny.

Rozdział  4.

Instytuty działające w formie jednostki budżetowej.

§  23.
1.
Instytuty będące jednostkami budżetowymi prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie prawa budżetowego z uwzględnieniem przepisów ogólnych niniejszego rozporządzenia.
2.
W zakresie prac nie objętych cennikami (§ 4 ust. 1 pkt 2), wykonywanych na podstawie umów, instytut rozlicza się z zamawiającymi na zasadach określonych w § 18.

Rozdział  5.

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  24.
Decyzja w sprawie zmiany formy gospodarki finansowej instytutu (§ 1 ust. 3) na rok 1967 może być wydana do dnia 30 czerwca 1967 r.
§  25.
1.
Minister Finansów określi szczegółowe zasady:
1)
gospodarki finansowej instytutów, a w szczególności opracowywania planów finansowych instytutów, prowadzenia księgowości oraz sporządzania kalkulacji kosztów prac,
2)
rozliczeń za prace nie zakończone w dniu wejścia w życie rozporządzenia,
3)
wyposażenia w środki obrotowe instytutu, prowadzącego dotąd gospodarkę finansową w formie zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej, a mającego działać w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym.
2.
Minister Finansów w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego określi zasady sprawozdawczości finansowej instytutów działających w formie jednostki na rozrachunku gospodarczym.
§  26.
Przepisy rozporządzenia dotyczące ministrów odnoszą się do kierowników urzędów centralnych oraz do prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw), których nadzorowi zostały poddane instytuty.
§  27.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 października 1963 r. w sprawie gospodarki finansowej instytutów naukowo-badawczych (Dz. U. z 1963 r. Nr 49, poz. 275 i z 1965 r. Nr 30, poz. 197).
§  28.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Ministrowi Finansów, Przewodniczącemu Komitetu Nauki i Techniki oraz innym zainteresowanym ministrom.
§  29.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024