Wykonanie ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 14 marca 1949 r.
wydane w porozumieniu z Ministrami: Obrony Narodowej, Spraw Zagranicznych, Administracji Publicznej, Bezpieczeństwa Publicznego, Skarbu, Sprawiedliwości, Oświaty, Przemysłu i Handlu, Rolnictwa i Reform Rolnych, Kultury i Sztuki, Żeglugi, Leśnictwa, Komunikacji, Poczt i Telegrafów, Zdrowia oraz Odbudowy w sprawie wykonania ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim.

Na podstawie art. 61 ust. 6 i art. 78 ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidzkim (Dz. U. R. P. z 1945 r. Nr 22, poz. 131 i Nr 30, poz. 181, z 1947 r. Nr 43, poz. 226 i z 1948 r. Nr 50, poz. 387) zarządza się, co następuje:
§  1.
Artykuły, wymienione w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego określenia, oznaczają artykuły ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidzkim, paragrafy zaś - paragrafy rozporządzenia niniejszego.
§  2.
Jeżeli rozporządzenie niniejsze nie przewiduje wyjątków, inwalidzi i wdowy po inwalidach, po poległych i zmarłych w związku przyczynowym ze służbą wojskową oraz po zaginionych bez własnej winy na terenie i w czasie działań wojennych (art. 1), jak również inwalidzi i wdowy uprawnieni na podstawie art. 3 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o zmianie ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidzkim (Dz. U. R. P. Nr 50, poz. 387) kierowani są do poszczególnych pracodawców w celu przyjęcia do pracy przez właściwe urzędy zatrudnienia.
§  3.
1.
Urzędy państwowe i samorządowe, przedsiębiorstwa i zakłady państwowe, samorządowe i prywatne, przez państwo subwencjonowane i koncesjonowane, obowiązane są zwracać się do właściwych urzędów zatrudnienia z zapotrzebowaniem przedstawienia kandydatów do pracy spośród osób, którym przysługuje pierwszeństwo przy obsadzaniu posad w myśl art. 59 i 60, jeżeli posady te nie podlegają, w myśl obowiązujących przepisów, obsadzeniu w inny sposób. Zapotrzebowanie powinno określać warunki pracy i płacy oraz wymagane od kandydatów kwalifikacje na wakujące stanowiska.
2.
Urzędy zatrudnienia w terminie dni 7 od dnia otrzymania zawiadomienia obowiązane są polecić na zgłoszone miejsca kandydatów spośród inwalidów wojennych, wdów po inwalidach wojennych, wdów po poległych i zmarłych w związku przyczynowym ze służbą wojskową oraz po zaginionych bez własnej winy na terenie i w czasie działań wojennych, jeżeli wdowy te nie mają dostatecznych środków do życia.
3.
Za wdowy, nie mające dostatecznych środków do życia, należy uważać te, których dochód z jakichkolwiek źródeł jest niższy od uposażenia pracowników państwowych XII grupy.
4.
Urzędy, przedsiębiorstwa i zakłady, wymienione w ust. 1, obowiązane są udzielić pierwszeństwa przy równych kwalifikacjach kandydatom poleconym przez urzędy zatrudnienia.
5.
Urzędy, przedsiębiorstwa i zakłady, wymienione w ust. 1, mogą obsadzać wakujące stanowiska według swego uznania, jeżeli urząd zatrudnienia nie przedstawi kandydata w ciągu 7 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia.
§  4.
Pracodawcy określeni w art. 61 obowiązani są zatrudniać na każdych 33 pracowników jednego inwalidę o ogólnej utracie zdolności zarobkowej, wynoszącej co najmniej 15%, lub jedną wdowę, jeżeli nie przekroczyła 50 roku życia i nie posiada dostatecznych środków do życia.
§  5.
1.
Za podstawę do obliczenia liczby inwalidów i wdów (§ 4), którzy powinni być zatrudnieni w przedsiębiorstwach państwowych, przyjmuje się ogólną liczbę pracowników, zatrudnionych w zakładach pracy:
a)
w przedsiębiorstwie Polskie Koleje Państwowe z wyjątkiem pracowników na stanowiskach wykonawczych w służbie stacyjnej, konduktorskiej i parowozowej oraz pracowników sezonowych - na obszarze całego Państwa,
b)
w przedsiębiorstwach: Polski Monopol Tytoniowy, Państwowy Monopol Spirytusowy, Polski Monopol Solny i Polski Monopol Zapałczany, w każdym z tych przedsiębiorstw - na obszarze całego Państwa,
c)
w przedsiębiorstwie Polska Poczta, Telegraf i Telefon - na obszarze poszczególnych Dyrekcji Okręgów Poczt i Telegrafów,
d)
w przedsiębiorstwach Żeglugi Morskiej i Rzecznej - w każdym z tych przedsiębiorstw z wyjątkiem osób, należących do obsady statków i pracowników sezonowych,
e)
w przedsiębiorstwach budowlanych z wyjątkiem pracowników sezonowych - na obszarze całego Państwa.
2.
Za podstawę do obliczenia liczby inwalidów i wdów (§ 4), którzy powinni być zatrudnieni w przedsiębiorstwach państwowych, nie wymienionych w ust. 1, oraz w przedsiębiorstwach pozostających pod zarządem państwowym, przyjmuje się ogólną liczbę pracowników zatrudnionych w zakładach pracy tych przedsiębiorstw - na obszarze jednego województwa, a w m. st. Warszawie i w m. Łodzi - w granicach miasta. Jeżeli przedsiębiorstwa te są organizacyjnie podporządkowane zjednoczeniom przemysłu, centralnym zarządom przemysłu lub centralom, podstawę do obliczenia stanowi ogólna liczba pracowników danego zjednoczenia (centrali) na terenie województwa bądź na terenie m. st. Warszawy lub m. Łodzi.
3.
Za podstawę do obliczenia liczby inwalidów i wdów (§ 4), którzy powinni być zatrudnieni przez pracodawców, nie wymienionych w ust. 1 i 2, przyjmuje się ogólną liczbę pracowników zatrudnionych w zakładach pracy każdego z tych pracodawców na obszarze jednego województwa, a w m. st. Warszawie i w m. Łodzi - w granicach miasta.
4.
Przez pracowników, o których mowa w ustępach poprzedzających, należy rozumieć pracowników fizycznych i umysłowych, zarówno pozostających w stosunku służbowym o charakterze publiczno-prawnym, jak i zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
§  6.
Pracodawcy określeni w art. 61 lub miejscowe kierownictwo zakładu, zatrudniający ponad 33 pracowników, obowiązani są w terminie dni 30 od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia lub od dnia uruchomienia zakładu pracy przesłać właściwemu urzędowi zatrudnienia wykaz, zawierający następujące dane:
a)
ogólną liczbę robotników i pracowników umysłowych, zatrudnionych przez pracodawcę,
b)
ogólną liczbę inwalidów (wdów), zatrudnionych przez pracodawcę,
c)
spis imienny tych inwalidów (wdów) z podaniem daty rozpoczęcia pracy przez każdego z przytoczeniem treści orzeczenia Inwalidzkiej Komisji Rewizyjno-Lekarskiej (Odwoławczej),
d)
liczbę miejsc wakujących dla inwalidów (wdów) oraz wyszczególnienie rodzajów pracy, jakie mogłyby być im poruczone.
§  7.
Pracodawcy określeni w art. 61 lub miejscowe kierownictwo zakładu obowiązani są zawiadamiać właściwy urząd zatrudnienia o wszelkich zmianach w stanie zatrudnienia w ciągu 7 dni od takiej zmiany, a w szczególności:
a)
od wygaśnięcia umowy o pracę, zawartej z inwalidą (wdową) na czas określony,
b)
od wypowiedzenia umowy o pracę, zawartej z inwalidą (wdową) na czas nieokreślony, z podaniem daty, w której ma nastąpić lub nastąpiło zwolnienie inwalidy (wdowy),
c)
od zwolnienia inwalidy (wdowy) po upływie okresu próbnego lub z powodu rozwiązania umowy o pracę z jego winy,
d)
od rozwiązania umowy o pracę z powodu śmierci inwalidy (wdowy),
e)
od takiego zwiększenia liczby zatrudnionych robotników i pracowników umysłowych, która powoduje obowiązek zatrudnienia stosunkowo większej liczby inwalidów (wdów), z wyszczególnieniem rodzajów pracy, jakie mogłyby być im poruczone.
§  8.
Po upływie terminu, wymienionego w § 6, właściwy urząd zatrudnienia przesyła pracodawcy wniosek przyjęcia do pracy inwalidy (wdowy). Urząd zatrudnienia przesyła wniosek niezależnie od tego, czy pracodawca dopełnił obowiązku nadesłania wykazu, przewidzianego w § 6.

Przyjęcie do pracy powinno nastąpić przed upływem miesiąca od dnia otrzymania przez pracodawcę wniosku urzędu zatrudnienia.

O przyjęciu do pracy właściwy urząd zatrudnienia zawiadamia Izbę Skarbową, wypłacającą inwalidzie (wdowie) zaopatrzenie pieniężne.

§  9.
1.
Rodzaj pracy, poruczonej inwalidzie (wdowie), powinien odpowiadać jego zdolnościom fizycznym i kwalifikacjom zawodowym.
2.
Wynagrodzenie za pracę inwalidów (wdów) nie może być niższe niż wynagrodzenie innych osób, spełniających takie same czynności, w tej samej ilości godzin pracy i zatrudnionych w tym samym zakładzie pracy.
3.
Do liczby inwalidów (wdów), którzy powinni być zatrudnieni (art. 61), nie mogą być zaliczone osoby, nie wykonujące pracy, chyba że niewykonywanie pracy jest uzasadnione przyczynami ustawowymi, zabraniającymi wypowiedzenia umowy.
§  10.
Władzami powołanymi do nadzorowania należytego wykonywania przepisów art. 61 i przepisów rozporządzenia niniejszego są właściwe urzędy zatrudnienia.
§  11.
1.
Przepisy §§ 4, 5 ust. 3, 6, 7 i 8 nie mają zastosowania do zakładów, pozostających w zarządzie Ministerstwa Obrony Narodowej lub Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, oraz do Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych.
2.
Kontrolę nad zatrudnieniem inwalidów (wdów) w zakładach, wymienionych w ust. 1, reguluje właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej.
§  12.
1.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
2.
Równocześnie tracą moc obowiązującą przepisy §§ 197 do 207 rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej i Ministra Skarbu z dnia 17 grudnia 1934 r. (Dz. U. R. P. z 1935 r. Nr 5, poz. 32).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1949.21.141

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wykonanie ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim.
Data aktu: 14/03/1949
Data ogłoszenia: 14/04/1949
Data wejścia w życie: 15/05/1949