Traktat Handlowy. Bruksela.1922.12.30.

TRAKTAT HANDLOWY

pomiędzy Polską a Belgją i Wielkiem Księstwem Luksemburskiem,

podpisany w Brukseli dnia 30 grudnia 1922 r. ^*

(Ratyfikowany na podstawie ustawy z dn. 1-go czerwca 1923 r. - Dz. U. R. P. Nr 60 poz. 437).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia trzydziestego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego drugiego roku podpisany został w Brukseli pomiędzy Rzecząpospolitą Polską z jednej strony a Królestwem Belgji i Wielkiem Księstwem Luksemburskiem z drugiej strony Traktat Handlowy, który słowo w słowo brzmi jak następuje:

Traktat handlowy

pomiędzy Polską a Belgją i Wielkiem Księstwem Luksemburskiem.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej z jednej strony i Jego Królewska Mość, Król Belgów, działając zarówno w Swoim Imieniu, jak i w Imieniu Wielkiego Księstwa Luksembuskiego, na mocy istniejących układów, z drugiej strony, ożywieni tem samem pragnieniem rozwinięcia stosunków handlowych pomiędzy obydwoma krajami, postanowili zawrzeć Traktat Handlowy, przystosowany do systemu przejściowego, będącego obecnie w mocy w obydwu krajach i mianowali w tym celu na swych Pełnomocników: (pominięto),

którzy po zakomunikowaniu sobie wzajemnie pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na następujące artykuły:

Art.  1. 

Obywatele każdej z Układających się Stron, osiedli na terytoriach drugiej strony, lub przebywający na nich czasowo, będą korzystali pod względem zakładania, oraz trudnienia się handlem i przemysłem na terytorjach drugiej Układającej się Strony, z tych samych praw, przywilejów, immunitetów, korzyści i ulg, co obywatele kraju najbardziej uprzywilejowanego.

Art.  2. 

Obywatelom każdej z Układających się Stron przysługiwać będzie na terytorjach drugiej Układającej się Strony pod względem ich stanowiska prawnego, ich dóbr ruchomych i nieruchomych, ich praw i udziałów, traktowanie przyznane obywatelom państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Będą oni mieli swobodę załatwienia swych spraw na terytorjach drugiej Układającej się Strony bądź osobiście, bądź przez pośredników, wedle ich własnego wyboru i będą mieli prawo, stosując się do ustaw krajowych, występować w sądach i będą mieli wolny dostęp do władz. Będą oni korzystali ze wszystkich praw i immunitetów, przysługujących krajowcom i będą oni mogli jak krajowcy, posługiwać się dla obrony swych interesów adwokatami i pełnomocnikami przez nich samych wybranymi.

Art.  3. 

Spółki cywilne i handlowe, założone prawnie na mocy ustaw jednej z Układających się Stron i mające swą siedzibę na jej terytorjum, uznane będą za legalnie istniejące przez drugą Stronę byle tylko nie miały celu niedozwolonego lub przeciwnego obyczajności i będą miały stosując się do praw i przepisów, wolny i łatwy dostęp do sądów, bądź jako powód, bądź jako pozwany.

Spółki cywilne i handlowe uznane w ten sposób przez każdą z Układających się Stron, będą mogły, stosując się do ustaw drugiej, osiedlać się na terytorjum tej ostatniej, zakładać tam swe filje i oddziały i wykonywać tam swój przemysł. Wyłączone są wszelako gałęzie handlu i przemysłu, które z uwagi na ich charakter użyteczności ogólnej, takie jak spółki ubezpieczeniowe i spółki finansowe, podlegałyby specjalnym ograniczeniom, stosowanym do wszystkich krajów.

Spółki te, raz dopuszczone zgodnie z ustawami i przepisami, które obowiązują, lub będą obowiązywały na terytorjum odnośnego Państwa, będą miały wolny i łatwy dostęp do sądów i nie będą podlegały opłatom, daninom, ani wogóle żadnym należnościom skarbowym innym lub wyższym od tych, które są ustanowione dla spółek krajowych.

Art.  4. 

Pobory i opłaty wewnętrzne, pobierane na rzecz Państwa, prowincji i gmin lub innych instytucji publicznych, które obciążają, lub będą obciążały produkcję, wyrób towarów lub spożycie pewnego artykułu na Terytorjum jednej z Układających się Stron, nie będą mogły obciążać produktów, towarów lub artykułów drugiej Strony silniej, lub uciążliwiej, niż obciążają one produkty, towary lub artykuły krajowe tego samego rodzaju, lub produkty, towary, lub artykuły narodu najbardziej uprzywilejowanego.

Art.  5. 

Obywatele, jak również spółki cywilne i handlowe każdej z Układających się Stron nie będą mogły w żadnym wypadku podlegać z racji wykonywania handlu i przemysłu na terytorjum drugiej Układającej się Strony poborom, opłatom, taryfom przewozowym, podatkom, ograniczeniom cen lub okręgów sprzedaży, ciężarom, pod jakąkolwiek nazwą, innym lub cięższym od tych, które są lub będą wymagane od krajowców.

Będą oni zwolnieni od płacenia pożyczek, oraz przymusowych danin państwowych, a także od wszelkiej innej kontrybucji, jakiegokolwiek rodzaju, któreby były nałożone dla potrzeb wojny.

Obywatele każdej z Układających się Stron będą wolni, na terytorjum drugiej, od wszelkiej służby wojskowej i obowiązkowej służby urzędowej, administracyjnej lub sądowej, z wyjątkiem obowiązku opieki. W czasie wojny i w czasie pokoju będą oni podlegali tylko tym świadczeniom i rekwizycjom wojskowym, które są nałożone na krajowców, w tej samej mierze i według tych samych zasad, co ci ostatni i zawsze za słusznem wynagrodzeniem.

Art.  6. 

Wszystkie produkty gleby lub przemysłu, pochodzące i przychodzące z Terytorjum celnego jednej z Układających się Stron, które przywożone będą na terytorjum celne drugiej Układającej się Strony i które są przeznaczone bądź do spożycia, bądź do powrotnego wywozu, bądź do tranzytu, będą podlegały, przez czas trwania niniejszej Umowy, traktowaniu przyznanemu narodowi najbardziej uprzywilejowanemu. Mianowicie, nie będą mogły podlegać w żadnym wypadku, ani wyższym, ani innym cłom, ani innym ograniczeniom, od tych, którym podlegają produkty lub towary narodu najbardziej uprzywilejowanego.

Wywóz przeznaczony do jednej z Układających się Stron nie będzie obciążony przez drugą cłami lub opłatami innemi lub wyższemi, niż wywóz tych samych przedmiotów do kraju najbardziej uprzywilejowanego pod tym względem, ani też nie będzie podlegał innym ograniczeniom.

Każda z Układających się Stron obowiązuje się zatem udzielić drugiej bezwłocznie i bez innych warunków, wszelkiej ulgi, wszelkiego przywileju, lub wszelkiej zniżki ceł lub opłat, których udzieliła już, lub których udzielićby mogła w przyszłości pod wyżej wymienionemi względami, na stałe lub czasowo trzeciemu Państwu.

Układające się Strony zgadzają się, iż ograniczenia lub zakazy, dotyczące przywozu i wywozu pewnych towarów, utrzymane będą tylko przez czas i w zakresie koniecznym ze względu na obecne warunki ekologiczne.

Art.  7. 

Postanowienia ustalone w artykule 6 nie stosują się:

1) do przywilejów, już przyznanych lub, któreby mogły być przyznane w przyszłości przez jedną z układających się stron w obrocie pogranicznym z państwami sąsiedniemi,

2) do ulg specjalnych, wynikających z unji celnej, lub gospodarczej,

3) do przejściowego systemu cłowego pomiędzy częściami: polską i niemiecką Górnego Śląska.

Art.  8. 

Pod warunkiem powrotnego wywozu lub powrotnego przywozu w ciągu trzech miesięcy, oraz świadectwa tożsamości, ewentualnie pod warunkiem złożenia kaucji lub sumy cła i opłaty manipulacyjnej lub podatku od obrotu, a wogóle pod warunkiem stosowania się do obowiązujących w tym przedmiocie przepisów, zwolnienie od wszelkiego cła przywozowego i wywozowego, przewidziane jest wzajemnie:

1) dla próbek, podlegających ocleniu, rozumiejąc też w tem próbki komiwojażerów,

2) dla przedmiotów, przeznaczonych na wystawy i na konkursy.

Art.  9. 

Obydwie układające się strony obowiązują się przyznać sobie wzajemnie na drogach do tranzytu międzynarodowego najlepiej przystosowanych, swobodę tranzytu dla osób, bagażów, towarów i przedmiotów wszelkiego rodzaju, przesyłek pocztowych, okrętów, wagonów osobowych i towarowych lub innych środków transportowych, zapewniając sobie pod względem traktowania stopę narodu najbardziej uprzywilejowanego.

Towary wszelkiego rodzaju, przewożone przez jeden z dwóch krajów, będą wzajemnie zwolnione od wszelkiego cła, z wyjątkiem opłat statystycznych i opłat za nadzór.

Żadna z obydwu układających się stron nie będzie jednakże zobowiązana do zapewnienia tranzytu podróżnym, których wjazd na jej terytorjum byłby zabroniony. Tranzyt towarów będzie mógł być zabroniony:

a) ze względu na spokój i bezpieczeństwo Państwa, jak również bezpieczeństwo narodu,

b) ze względu zdrowia, lub jako ochrona przeciwko chorobom zwierząt i roślin.

c) dla naśladownictw i dla towarów, które w jednej z układających się stron stanowią przedmiot monopolu państwowego.

Art.  10. 

Kupcy, fabrykanci i inni przemysłowcy, którzy dowiodą przez posiadanie karty legitymacyjnej, wydanej przez władze ich kraju, iż są uprawnieni do wykonywania przemysłu w Państwie, w którem zamieszkują, będą mogli bądź osobiście, bądź przez komiwojażerów w ich służbie, czynić zakupy i nawet mając ze sobą próbki, poszukiwać zamówień na terytorjum drugiej układającej się strony. Jak długo powyżsi kupcy, fabrykanci i inni przemysłowcy lub komiwojażerowie osiedli na polskiem terytorjum celnem, podróżujący w Belgji i w Wielkiem Księstwie Luksemburskiem na rachunek firmy, mającej swą siedzibę na polskiem terytorjum celnem, zwolnieni tam będą od podatku dochodowego, to samo przysługiwać będzie nawzajem, kupcom, fabrykantom i innym przemysłowcom lub komiwojażerom, osiadłym w Belgji lub Wielkiem Księstwie Luksemburskiem, podróżującym po polskiem terytorjum celnem na rachunek firmy belgijskiej lub luksemburskiej, przyczem zapewnione zostanie wzajemne prawo narodu najbardziej uprzywilejowanego.

Przemysłowcy (komiwojażerowie), którzy zaopatrzeni będą w kartę legitymacyjną, będą mogli mieć ze sobą próbki, lecz nie towary.

Karty legitymacyjne, wydane będą zgodnie z załączonym wzorem.

Układające się strony będą sobie wzajemnie podawać do wiadomości, które władze obowiązane są do wydawania kart legitymacyjnych, jak również rozporządzenia, do których komiwojażerowie winni się stosować, wykonywując swój handel.

Przedmioty, podlegające opłacie celnej, które przywożone będą, jako próbki przez wymienionych komiwojażerów, będą zwolnione przez jedną i drugą stronę od wszelkiej opłaty przywozowej i wywozowej, pod warunkiem, aby przedmioty te, nie będąc sprzedanymi, były wywiezione z powrotem w terminie trzymiesięcznym i by tożsamość przedmiotów przywożonych i wywożonych z powrotem nie była wątpliwa. Wywóz powrotny próbek winien być zagwarantowany w obydwu krajach, przy przewozie, bądź przez zdeponowanie odpowiednich opłat celnych, bądź też przez kaucję.

Art.  11. 

Przedsiębiorstwo emigracyjne, zatwierdzone przez jeden z dwóch krajów, korzystać będzie pod wszyskiemi względami, na terytorjum drugiego kraju, z tych samych przywilejów, immunitetów i ulg co podobne przedsiębiorstwa kraju najbardziej uprzywilejowanego. Będą one mogły na swych oficjalnych przedstawicieli wyznaczać zarówno, bądź obywateli polskich, bądź belgijskich.

Agenci emigracyjni zatwierdzeni w jednym z dwóch krajów będą korzystali w drugim, stosując się do ustaw, dekretów i rozporządzeń w tym przedmiocie, bez względu na port załadowania emigrantów z takiego samego traktowania co krajowcy, we wszystkiem co dotyczny pozwoleń, opłat i innych ułatwień.

Art.  12. 

Okręty, statki żeglujące pod flagą jednej z Układających się Stron, które zawijać będą próżne lub załadowane na wody lub do portów przynależnych do drugiej strony, lub które z nich będą wypływać bez względu na miejsce ich odjazdu lub na miejsce ich przeznaczenia, nie będą podlegały, zarówno przy wyjeździe jak i przy przyjeździe, żadnym poborom lub opłatom, pod jakąkolwiek nazwą, pobieranym w imieniu lub na korzyść Rządu, administracji publicznych, gmin lub jakichkolwiek organizacji, innym lub wyższym od tych, które są obecnie lub które będą nałożone w przyszłości na okręty krajowe. Ich ładunki bez względu na ich pochodzenie nie będą podlegały innym, ani wyższym opłatom wejściowym, ani nie będą podlegały innym ciężarom, niż gdyby były przywiezione pod banderą krajową. Ich pasażerowie i bagaże tychże, będą również traktowane tak samo, jak gdyby podróżowali pod flagą krajową.

Co do przystawania okrętów i statków, ich ładowania i wyładowania w portach, redach i basenach i wogóle co do jakichkolwiek formalności i postanowień, którym podlegać mogą okręty handlowe, ich załogi i ich ładunki postanawia się, iż okrętom krajowym nie będzie przyznany żaden przywilej, ani żadna ulga, któreby nie były jednakowo przyznane okrętom drugiego Państwa, wobec tego, że życzeniem Układających się Stron jest, by i pod tym względem ich okręty były traktowane na stopie zupełnej równości.

Poprzedzające postanowienia nie stanowią przeszkody do zarezerwowania przez każdą z obydwu Układających się Stron dla floty krajowej, handlu pobrzeżnego (kabotażu), połowu ryb na wodach terytorjalnych, jak również holownictwa i innych czynności portowych.

Okręty i statki, żeglujące pod banderą jednej z Układających się Stron i posiadające papiery portowe i dokumenty wymagane przez ustawy kraju tej bandery, będą w pełni uznane, jako posiadające narodowość powyższego kraju, na wodach terytorjalnych, wodach wewnętrznych i w portach drugiej Układającej się Strony, bez dostarczania innego usprawiedliwienia.

Świadectwa wymiarowe, wydane dla okrętów każdego z dwóch krajów według metody Moorson, będą uznane pod warunkami, które określone będą w przyszłości przy wymianie rozporządzeń stosowanych w tym przedmiocie.

Art.  13. 

Obydwie Układające się Strony zapewniają sobie wzajemnie na swych terytorjach we wszyskiem co dotyczy różnych formalności administracyjnych lub innych, niezbędnych przy stosowaniu postanowień zawartych w niniejszej umowie, traktowanie na stopie narodu nabardziej uprzywilejowanego.

Rozumie się wszelako, iż postanowienia wyrażone w artykułach poprzednich, o ile zapewniają one traktowanie na stopie narodu najbardziej uprzywilejowanego, nie naruszają w niczem ustaw, przepisów i rozporządzeń specjalnych w dziedzinie handlu, przemysłu, policji, bezpieczeństwa publicznego i wykonywania pewnych rzemiosł i zawodów, które obowiązują, lub będą obowiązywały w każdym z obu krajów i które stosowane będą do wszystkich cudzoziemców.

Art.  14. 

Traktat niniejszy będzie ratyfikowany i dokumenty ratyfikacyjne będą wymienione w Brukseli, możliwie jaknajprędzej.

Uzyska on moc obowiązującą piętnastego dnia po wymianie ratyfikacji.

Traktat zawarty jest na przeciąg jednego roku. O ile jednak po upływie tego terminu nie będzie wypowiedziany, będzie on przedłużony w drodze milczącej zgody na czas nieograniczony i będzie mógł być wypowiedziany w każdym czasie.

W wypadku wypowiedzenia, będzie on pozostawał w mocy przez trzy miesiące licząc od dnia, w którym jedna z Układających się Stron zanotyfikuje drugiej swój zamiar zawieszenia go.

Na dowód czego Pełnomocnicy podpisali niniejszy Traktat.

Sporządzono w podwójnych egzemplarzach, w Brukseli, dnia trzydziestego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego drugiego roku.

ANNEKS.

Karta legitymacyjna dla komiwojażerów.

(pominięty)

Protokół podpisania.

W Brukseli, są obecni;

Za Polskę:

Za Belgię i Wielkie Ks. Luksemburskie:

Przed przystąpieniem do podpisania Traktatu Handlowego pomiędzy Rzecząpospolitą Polską, Belgją i Wielkiem Księstwem Luksemburskiem, niżej podpisani Pełnomocnicy zgodzili się na to, co następuje:

I. Procedura rozjemcza.

W wypadku sporu pomiędzy dwiema Układającemi się Stronami, dotyczącego interpretacji lub stosowania postanowień niniejszego Traktatu, będzie on mógł być rozstrzygnięty na żądanie jednej ze Stron, przez sąd rozjemczy.

Dla każdego sporu sąd rozjemczy będzie utworzony w następujący sposób: każda z Układających się Stron mianuje na sędziego z pomiędzy swych obywateli dwie kompetentne osoby; Strony porozumieją się co do wyboru superarbitra, obywatela Państwa trzeciego. Układające się Strony zastrzegają sobie możność wyznaczenia z góry i na czas, który zostanie określony, osoby, która w wypadku sporu, będzie pełniła czynności superarbitra.

W pierwszym wypadku rozpoznawania sprawy przez sąd rozjemczy, sąd ten zasiadać będzie na terytorjum Strony pozwanej; w wypadku drugim, na terytorjum drugiej strony i tak dalej na przemian na terytojum każdej z Układających się Stron; ta z Układających się Stron, na terytorjum której zasiadać będzie sąd, wyznaczy miejsce siedziby; będzie ona obowiązana dostarczyć lokali, urzędników biurowych, oraz personel pomocniczy, potrzebnych dla funkcjonowania sądu. Przewodniczyć sądowi będzie superarbiter. Postanowienia będą zapadały większością głosów.

Układające się Strony porozumieją się, bądź co do pojedynczego wypadku, arbitrażu bądź też wogóle co do procedury, którą kierować się będzie sąd rozjemczy. W braku tego porozumienia, sąd rozjemczy sam ustali swoją procedurę. Procedura może być prowadzona na piśmie, o ile żadna ze stron nie sprzeciwi się temu.

Odnośnie do pozywania i zeznawania świadków i ekspertów, władze każdej z Układających się Stron na żądanie skierowane do właściwego Rządu przez sąd rozjemczy, udzielą mu wszelkiej pomocy, jak to ma miejsce w stosunku do trybunałów cywilnych krajowych.

II. Co dotyczy artykułu 2.

Wyraża się zgodę, że postanowienia art. 2, w myśl których obywatele obydwuch Układających się Stron będą mieli prawo występować w sądach przed trybunałami, na stopie równości z krajowcami, nie stosują się do bezpłatnej pomocy sądowej, do zwolnienia od kaucji "judicatum solvi", do zarządzania spadkiem ruchomym, ani do stosunku względem wierzycieli obywatela Układających się Stron, ogłoszonego jako bankruta na terytorjum drugiej Układającej się Strony, gdyż kwestje te są zarezerwowane dla układów specjalnych.

III. Co dotyczy art. 6.

a) Wobec tego, iż produkty wymienione w artykule 6 powinny pochodzić z Państw Układających się, władze celne będą mogły wymagać od nich przedstawienia świadectwa pochodzenia.

b) Wobec tego, iż artykuł 6 niniejszego Traktatu przyznaje produktom gleby i przemysłu obydwu Układających się Stron traktowanie na stopie narodu najbardziej uprzywilejowanego, obydwie Układające się Strony stwierdzają, iż ustalenie, z przyczyny deprecjacji waluty, opłat dodatkowych lub mnożników celnych, obciążających produkty gleby i przemysłu drugiej Strony, któreby nie stosowały się do wszystkich innych krajów, byłoby sprzeczne z duchem niniejszego Traktatu.

IV.Co dotyczy artykułu 11.

Rząd Belgijski, zgodnie z Ustawodawstwem belgijskiem co do emigracji, zapewni emigrantom polskim, zarówno w królestwie, jak i na okrętach, które będą przewoziły emigrantów, taką samą opiekę, jakiej udziela emigrantom belgijskim.

Zobowiązuje się on dołożyć starań, aby na każdym okręcie odpływającym lub zawijającym do portu Antwerpijskiego i przewożącym emigrantów polskich znajdował się tłumacz, zatwierdzony przez belgijskie władze urzędu emigracyjnego.

V. Przeniesienie kapitałów.

Dopóki w Polsce będą trwały ograniczenia, dotyczące wywozu kapitałów, Polska pozwoli firmom belgijskim, lub firmom polskim, w których zaangażowane są kapitały belgijskie, wykonującym przemysł lub handel w Polsce, na wywóz z Polski sum potrzebnych im do wypłacenia ich dywidend, kuponów od obligacji lub od akcyj, procentów i do zwrotnych pożyczek lub innych długów.

Wywóz kapitałów w ten sposób dozwolony będzie dokonywany pod kontrolą polskiego Ministerstwa Skarbu.

Zaznajomiwszy się z powyższym Traktatem uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości jak i każde z zawartych w nim postanowień, oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i zatwierdzony, i przyrzekamy, że będzie ściśle stosowany.

Na dowód czego wydaliśmy akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie dn. 22 sierpnia 1923 roku.

* Traktat Handlowy:

- został uzupełniony przez układ dodatkowy do trakatu handlowego z dnia 10 czerwca 1933 r. (Dz.U.34.78.726) z dniem 11 października 1933 r.

- został uzupełniony przez układ dodatkowy do trakatu handlowego z dnia 2 marca 1936 r. (Dz.U.36.21.170) z dniem 22 marca 1936 r.

- został uzupełniony przez układ dodatkowy do trakatu handlowego z dnia 2 marca 1936 r. (Dz.U.36.21.170) z dniem 14 sierpnia 1936 r.

- został uzupełniony przez układ dodatkowy do trakatu handlowego z dnia 2 marca 1936 r. (Dz.U.36.21.170) z dniem 1 lutego 1937 r.

- został uzupełniony przez układ dodatkowy do trakatu handlowego z dnia 2 marca 1936 r. (Dz.U.36.21.170) z dniem 6 sierpnia 1937 r.

• Identyfikator: Dz.U.1923.106.836
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Traktat Handlowy. Bruksela.1922.12.30.
• Data aktu: 30/12/1922
• Data ogłoszenia: 22/10/1923
• Data wejścia w życie: 05/10/1923