Sprawa C-254/23, INTERZERO i in.: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 lipca 2025 r. - INTERZERO Trajnostne rešitve za svet brez odpadkov d.o.o. i in., Surovina, družba za predelavo odpadkov d.o.o. i in. v. Državni zbor Republike Slovenije

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 lipca 2025 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Ustavno sodisce Republike Slovenije - Słowenia) - INTERZERÒ Trajnostne resitve za svet brez odpadkov d.o.o. i in., Surovina, drużba za predelavo odpadkov d.o.o. i in./Drżavni zbor Republike Slovenije

(Sprawa C-254/23 1 , INTERZERO i in.)

(Odesłanie prejudycjalne - Swoboda przedsiębiorczości i swoboda świadczenia usług - Artykuły 49 i 56 TFUE - Protokół (nr 26) w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym, załączony do traktatów UE i FUE - Usługi na rynku wewnętrznym - Dyrektywa 2006/123/WE - Zakres stosowania - Monopole i usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym - Wymogi podlegające ocenie - Artykuł 15 - Odpady - Dyrektywa 2008/98/WE - Systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta - Artykuły 8 i 8a - Utworzenie monopolu na rynku zbiorowego wykonywania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta - Jednolita organizacja o charakterze niezarobkowym - Artykuł 106 ust. 2 TFUE - Pojęcie "przedsiębiorstwa" - Zasady utworzenia i działania - Zasady przejściowe - Obowiązek udziału spoczywający na producentach objętych rozszerzoną odpowiedzialnością - Artykuły 16 i 17 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Wolność prowadzenia działalności gospodarczej i prawo własności - Zasady pewności prawa oraz ochrony uzasadnionych oczekiwań - Proporcjonalność)

(C/2025/4718)

Język postępowania: słoweński

(Dz.U.UE C z dnia 8 września 2025 r.)

Sąd odsyłający

Ustavno sodisce Republike Slovenije

Strony w postępowaniu głównym

Strona inicjująca postępowanie przed sądem odsyłającym: INTERZERO Trajnostne resitve za svet brez odpadkov d.o.o., Interzero Circular Solutions Europe GmbH i in., Surovina, drużba za predelavo odpadkov d.o.o., DINOS, drużba za pripravo sekundarnih surovin d.o.o. i in.

Druga strona postępowania: Drżavni zbor Republike Slovenije

Sentencja

1) Artykuł 106 ust. 2 TFUE

należy interpretować w ten sposób, że:

osobę prawną, która, po pierwsze, dysponuje wyłącznym prawem do wykonywania, zgodnie z art. 8 i 8a dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r., działalności polegającej na realizacji, w odniesieniu do danej kategorii produktów na całym terytorium państwa członkowskiego, obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta na rachunek danych producentów i która, po drugie, ma obowiązek wykonywać tę działalność w celach niezarobkowych należy uznać za przedsiębiorstwo zobowiązane do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym w rozumieniu tego art. 106 ust. 2, pod warunkiem że tej osobie prawnej faktycznie powierzono wykonywanie obowiązków z zakresu usług publicznych oraz że charakter, czas trwania i zakres tych obowiązków są jasno określone w prawie krajowym.

2) Artykuły 8 i 8a dyrektywy 2008/98, zmienionej dyrektywą 2018/851, art. 15 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym, art. 49, 56 i 106 TFUE, art. 16 i 17 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a także zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań

należy interpretować w ten sposób, że:

z zastrzeżeniem poszanowania zasady proporcjonalności - nie stoją one na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które:

- ustanawia monopol poprzez utworzenie organizacji odpowiedzialnej za zbiorowe wykonywanie obowiązków w dziedzinie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, która to organizacja dysponuje wyłącznym prawem do wykonywania tej działalności w odniesieniu do danej kategorii produktów, przewidując zarówno cofnięcie ex lege zezwoleń, które umożliwiły podmiotom gospodarczym wykonywanie wspomnianej działalności do tego czasu, jak i rozwiązanie ex lege wszystkich umów zawartych przez te podmioty w ramach wykonywania tej samej działalności, pod warunkiem jednak, że po pierwsze uregulowaniu temu towarzyszy ustanowienie ram prawnych gwarantujących, że posiadacz tego monopolu będzie rzeczywiście w stanie realizować w sposób spójny i systematyczny cele ochrony środowiska i zdrowia publicznego, które dane państwo członkowskie sobie wyznaczyło za pomocą oferty ilościowo współmiernej i jakościowo dostosowanej do tych celów i podlegającej ścisłej kontroli ze strony organów władzy publicznej, a po drugie, przewiduje ono adaptacje stosowania nowych norm, które są odpowiednie w celu uniknięcia nadmiernych obciążeń dla zainteresowanych podmiotów gospodarczych, w szczególności przewidując wystarczająco długi okres przejściowy, aby umożliwić im dostosowanie się do zmian, lub system rozsądnej rekompensaty poniesionej przez te podmioty szkody;

- zobowiązuje tę organizację do prowadzenia jej działalności w celu niezarobkowym;

- nakłada na producentów podlegających obowiązkom w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, którzy wprowadzają do obrotu co najmniej 51 % całkowitej ilości produktów objętych tą rozszerzoną odpowiedzialnością, obowiązek utworzenia takiej organizacji i posiadania w niej udziałów;

- nakłada na posiadaczy udziałów w tej organizacji obowiązek bycia producentami na danym rynku;

- przewiduje zakaz prowadzenia przez tych wytwórców działalności polegającej na zbieraniu i przetwarzaniu odpadów, jak również zakaz powiązań kapitałowych lub więzi rodzinnych między tą organizacją, członkami jej organu zarządzającego i producentami posiadającymi w niej udział a osobami zajmującymi się zbieraniem i przetwarzaniem odpadów, jak również osobami posiadającymi prawo głosu w organie zarządzającym lub nadzorczym tej organizacji;

- nakłada obowiązek zbiorowego wykonania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta na producentów produktów podlegających tej rozszerzonej odpowiedzialności i wymaga od nich zawarcia umowy z tą samą organizacją, pod warunkiem jednak, że obowiązkom tym towarzyszą wystarczające gwarancje proceduralne, w szczególności w odniesieniu do ewentualnych konfliktów interesów lub niekorzystnych warunków konkurencji, pozwalające uniknąć wszelkich nadmiernych obciążeń dla danych producentów w ramach prowadzenia ich działalności gospodarczej, które by były efektem arbitralnych lub nieprzewidywalnych skutków powstałych w odniesieniu do ich stosunków umownych.

1 Dz.U. C 252, z 17.7.2023.

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.4718

Rodzaj: Wyrok
Tytuł: Sprawa C-254/23, INTERZERO i in.: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 lipca 2025 r. - INTERZERO Trajnostne rešitve za svet brez odpadkov d.o.o. i in., Surovina, družba za predelavo odpadkov d.o.o. i in. v. Državni zbor Republike Slovenije
Data aktu: 10/07/2025
Data ogłoszenia: 08/09/2025