Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie sektorów energochłonnych (2025/2536(RSP))

P10_TA(2025)0065
Sektory energochłonne Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie sektorów energochłonnych (2025/2536(RSP))
(C/2025/4369)

Parlament Europejski,

- uwzględniając sprawozdanie Maria Draghiego z września 2024 r. na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności,

- uwzględniając sprawozdanie Enrica Letty z kwietnia 2024 r. pt. "Much more than a market" [Znacznie więcej niż rynek],

- uwzględniając komunikat Komisji z 26 lutego 2025 r. pt. "Pakt dla czystego przemysłu: wspólny plan działania na rzecz konkurencyjności i dekarbonizacji" (COM(2025)0085),

- uwzględniając komunikat Komisji z 26 lutego 2025 r. pt. "Plan działania na rzecz przystępnej cenowo energii" (COM(2025)0079),

- uwzględniając art. 136 ust. 2 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii,

A. mając na uwadze, że sektory energochłonne mają znaczny udział w gospodarce UE i odgrywają kluczową rolę w tworzeniu miejsc pracy, zwłaszcza na obszarach i w regionach, w których są skoncentrowane; mając na uwadze, że sektory energochłonne mają zasadnicze znaczenie dla strategicznej autonomii i konkurencyjności UE, a także dla dekarbonizacji, choć należy uwzględnić ich ślad energetyczny;

B. mając na uwadze, że przejście na gospodarkę bezemisyjną i czysty system energetyczny musi prowadzić do obniżenia cen energii i uwzględniać wszystkie dostępne technologie, które przyczyniają się do osiągnięcia unijnego celu neutralności emisyjnej do 2050 r. w najbardziej opłacalny sposób; trzeba przy tym uniknąć blokad technologicznych i uwzględnić różne koszyki energetyczne w poszczególnych państwach członkowskich, w tym w odniesieniu do energii ze źródeł odnawialnych i energii jądrowej;

C. mając na uwadze, że neutralność technologiczna ma kluczowe znaczenie dla przemysłu europejskiego, ponieważ gwarantuje uczciwą konkurencję oraz wspiera innowacje i czystą transformację bez faworyzowania konkretnych technologii; mając na uwadze, że utrzymanie neutralnych ram regulacyjnych umożliwia przedsiębiorstwom wybór najbardziej skutecznych i zrównoważonych rozwiązań zorientowanych na potrzeby rynku, a nie na odgórne preferencje decydentów politycznych; mając na uwadze, że takie podejście zachęca do inwestycji, zwiększa konkurencyjność i umożliwia przemysłowi adaptację do nowych technologii;

D. mając na uwadze, że centralnym elementem dekarbonizacji sektorów energochłonnych jest elektryfikacja; mając na uwadze, że do sektorów energochłonnych zaliczają się gałęzie przemysłu, które wykorzystują zasoby kopalne z powodu wymagań dotyczących temperatury, ciśnienia lub reakcji, np. przemysł chemiczny, stalowy, papierniczy, tworzyw sztucznych, górnictwo, rafinerie, przemysł cementowy, wapienniczy, przemysł metali nieżelaznych, przemysł szklarski, ceramiczny i nawozowy, gdzie trudno ograniczyć emisje gazów cieplarnianych, ze względu na to, że stanowią one integralną część procesu, lub ze względu na wysokie koszty kapitałowe lub operacyjne bądź niski poziom dojrzałości technologicznej;

E. mając na uwadze, że różnica w cenach energii między UE a USA i Chinami osłabia konkurencyjność przemysłu UE; mając na uwadze, że wysokie i zmienne ceny paliw kopalnych mają duży wpływ na ceny energii elektrycznej, a przystępne koszty odnawialnych źródeł energii nie przekładają się na rachunki za energię;

F. mając na uwadze, że niewystarczająco zintegrowana unia energetyczna stwarza dalsze wyzwania dla sektorów energochłonnych, w szczególności w odniesieniu do braku transgranicznych połączeń międzysystemowych i ograniczonej dostępności czystej energii ze względu na długotrwałe procedury wydawania pozwoleń lub wysokie wydatki kapitałowe lub operacyjne, a także ograniczenia przesyłowe w sieci;

G. mając na uwadze, że system handlu uprawnieniami do emisji (ETS) zapewnił długoterminowe sygnały inwestycyjne i przyczynił się do zmniejszenia emisji z objętych nim sektorów o 47 %; mając na uwadze, że od czasu wprowadzenia ETS rynek energii uległ głębokim zmianom, zwłaszcza po rosyjskiej inwazji na Ukrainę i przejściu z gazu rurociągowego na skroplony gaz ziemny (LNG); mając na uwadze, że brak przejrzystości na rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla grozi osłabieniem konkurencyjności sektorów energochłonnych; mając na uwadze, że dochody z ETS są wykorzystywane nierównomiernie w poszczególnych państwach członkowskich, co nie zapewnia odpowiedniego wsparcia dekarbonizacji sektorów energochłonnych;

H. mając na uwadze, że niepotrzebne obciążenia regulacyjne i długotrwałe procedury wydawania pozwoleń podważają uzasadnienie biznesowe inwestycji w dekarbonizację w Europie; mając na uwadze, że w prawodawstwie UE przewidziano pojęcie nadrzędnego interesu publicznego; mając na uwadze, że złożone i rozdrobnione finansowanie UE spowalnia inwestycje w technologie neutralne emisyjnie i cyfryzację, zwłaszcza w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP);

I. mając na uwadze, że brak niezbędnych inwestycji prywatnych może utrudnić dekarbonizację sektorów energochłonnych; mając na uwadze, że niepożądanym skutkiem nadmiernego polegania na pomocy państwa może być pogłębienie dysproporcji i zakłócenie konkurencji w całej UE;

J. mając na uwadze, że zależność UE od państw trzecich i ograniczony dostęp do surowców pierwotnych i wtórnych, zarówno pod względem ilości, jak i jakości, stanowią poważne wyzwanie dla sektorów energochłonnych; mając na uwadze, że obieg zamknięty i efektywność mogą przyczynić się do zmniejszenia rocznych potrzeb inwestycyjnych w przemyśle i dostawach energii; mając na uwadze, że ponad połowę całego wywozu odpadów z UE stanowią metale żelazne wywożone do państw trzecich, co budzi obawy co do ich należytego przetwarzania;

K. mając na uwadze, że poważnym wyzwaniem dla przedsiębiorstw z UE jest nieuczciwa konkurencja ze strony państw spoza UE, w tym subsydiowana nadwyżka mocy produkcyjnych; mając na uwadze, że wiele regionów na całym świecie nie ma ambitnych celów w zakresie dekarbonizacji, co zwiększa ryzyko ucieczki emisji;

L. mając na uwadze, że głęboka transformacja sektorów energochłonnych nie uda się bez zaangażowania społeczności lokalnych i regionalnych, pracowników i partnerów społecznych, którzy odczuwają poważne skutki transformacji;

1. potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz celów UE w zakresie dekarbonizacji oraz na rzecz stabilnej i przewidywalnej polityki klimatycznej i przemysłowej;

2. wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia procedur wydawania pozwoleń i koncesji na projekty dotyczące czystej energii, przy zapewnieniu zdolności administracyjnych, oraz do ułatwienia podłączania do sieci, aby umożliwić czyste wytwarzanie energii na miejscu, zwłaszcza na obszarach oddalonych; podkreśla, że rozwój odnawialnych źródeł energii i elektryfikacja będą wymagały ogromnych inwestycji w sieci oraz w elastyczność, magazynowanie i dystrybucję; wzywa Komisję, aby poza koncepcją nadrzędnego interesu publicznego opracowała rozwiązania służące przyspieszeniu projektów dekarbonizacji;

3. uważa, że konieczne są dalsze działania w celu wdrożenia przepisów dotyczących struktury rynku energii elektrycznej, w szczególności z myślą o promowaniu umów zakupu energii elektrycznej i dwukierunkowych kontraktów różnicowych w celu zmniejszenia zmienności i kosztów energii dla sektorów energochłonnych; wzywa Komisję, aby zaproponowała pilne środki w celu usunięcia barier, które utrudniają zawieranie umów długoterminowych, zwłaszcza w przypadku MŚP, i wykorzystała instrumenty i gwarancje ograniczające ryzyko, w tym gwarancje publiczne, np. Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI); sugeruje zbadanie dodatkowych sposobów oddzielenia cen paliw kopalnych od cen energii elektrycznej w ramach struktury rynku energii elektrycznej, w tym w celu zwiększenia liczby umów długoterminowych zgodnie z Planem działania na rzecz przystępnej cenowo energii oraz poprzez przyspieszenie analizy rynków krótkoterminowych do 2025 r. z myślą o ewentualnych alternatywnych rozwiązaniach rynkowych;

4. wzywa Komisję, aby oceniła możliwość upowszechnienia najlepszych praktyk z państw członkowskich dla sektorów energochłonnych, takich jak uwolnienie energii we Włoszech; wzywa Komisję do opracowania zaleceń dotyczących zmniejszenia narażenia konsumentów, a zwłaszcza sektorów energochłonnych, na rosnące koszty energii, np. przez obniżenie podatków i opłat oraz harmonizację opłat sieciowych, przy jednoczesnym zapewnieniu inwestycji publicznych w sieci;

5. apeluje o większą integrację systemu energetycznego, w szczególności w odniesieniu do transgranicznych połączeń wzajemnych w celu zapewnienia czystych i odpornych dostaw energii; zwraca się o zwiększenie inwestycji w elastyczność, np. w magazynowanie, w tym elektrownie szczytowo-pompowe oraz magazynowanie ciepła i ciepła odpadowego, oraz regulację zapotrzebowania, aby zoptymalizować stabilność sieci; przypomina, jak ważna dla obniżenia kosztów jest efektywność energetyczna;

6. podkreśla potrzebę jak najszybszego wycofania gazu ziemnego; podkreśla, że w perspektywie krótko- i średnioterminowej niektóre sektory nie mogą w znacznym stopniu polegać na elektryfikacji; podkreśla, że wychwytywanie, składowanie i utylizacja dwutlenku węgla odgrywają kluczową rolę w dekarbonizacji sektorów, z których emisje trudno zredukować, oraz w produkcji produktów niskoemisyjnych, w tym wodoru niskoemisyjnego; wzywa państwa członkowskie, aby - w tym samym czasie i w odniesieniu do tych ograniczonych sektorów - w należycie uzasadnionych przypadkach opracowały środki służące zaradzeniu problemowi skoków cen gazu; wzywa Komisję, aby opracowała narzędzia zapewniające dostawy gazu po obniżonych kosztach przez umożliwienie agregacji zapotrzebowania, w oparciu o AggregateEU, oraz wspólnych zakupów gazu, przy jednoczesnym utrzymaniu celów w zakresie dekarbonizacji; podkreśla, jak ważne jest zachęcanie do zawierania stabilnych umów z dostawcami gazu, dywersyfikacja dróg dostaw oraz poprawa przejrzystości i stabilności rynku, zgodnie z obowiązującymi przepisami; apeluje o przeprowadzenie w ramach zbliżającego się przeglądu ETS oceny skutków w celu przeanalizowania związku między rynkiem gazu a cenami CO2 oraz roli rezerwy stabilności rynkowej i jej parametrów;

7. wzywa Komisję, aby wspierała sektory energochłonne w przyjmowaniu czystych i neutralnych emisyjnie technologii, w tym wychwytywania i składowania dwutlenku węgla i wodoru niskoemisyjnego, oraz energooszczędnych metod produkcji przez wzmocnienie mechanizmów finansowania i zapewnienie skutecznego wykorzystania dochodów z ETS przez państwa członkowskie; apeluje o uzupełnienie wsparcia na szczeblu UE pomocą państwa, która umożliwia ukierunkowane neutralne pod względem technologicznym wsparcie dla sektorów energochłonnych, przy jednoczesnym zachowaniu równych warunków działania na jednolitym rynku;

8. apeluje o zwiększenie skali Programu InvestEU przed przyjęciem kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF) oraz o wsparcie inwestycji w dekarbonizację sektorów energochłonnych z niewykorzystanych pożyczek w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności; zauważa, że Platforma na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy umożliwia już elastyczność w ramach obecnych programów, ale jest to niewystarczające; nalega, aby w przyszłych WRF zwiększono środki finansowe na wsparcie europejskich sektorów energochłonnych w oparciu o Fundusz Innowacyjny i instrument "Łącząc Europę" - Energia lub za pośrednictwem funduszu konkurencyjności; podkreśla, że trzeba rozbudować Europejski Bank Wodoru i program kontraktów na transakcje różnicowe dotyczące dwutlenku węgla; wzywa Komisję do wykorzystania aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie 1  w przyszłym akcie w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji w celu usprawnienia procesów wydawania pozwoleń i przyznawania statusu projektu strategicznego;

9. zwraca uwagę na potrzebę uproszczenia procedur biurokratycznych w celu zwiększenia atrakcyjności inwestycji prywatnych i wsparcia transformacji sektorów energochłonnych; uważa, że zarówno InvestEU, jak i EBI odgrywają kluczową rolę w pobudzaniu finansowania prywatnego, zwłaszcza przez środki zmniejszające ryzyko;

10. zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia dostępu do surowców krytycznych; podkreśla, że przyszły akt o gospodarce o obiegu zamkniętym powinien poprawić zasobooszczędność, w tym przez lepsze gospodarowanie odpadami produktów zawierających surowce krytyczne, a także wspierać popyt na surowce wtórne i ich dostępność; podkreśla potrzebę zdefiniowania tych surowców wtórnych, które mają strategiczne znaczenie i które powinny podlegać monitorowaniu wywozu, np. stali i złomu, oraz wyeliminowania zakłóceń równowagi w ich podaży i popycie, w tym przez zbadanie ograniczeń wywozowych; nalega na skuteczne egzekwowanie rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów 2 ;

11. wzywa Komisję do pełnego i skutecznego wykorzystania instrumentów ochrony handlu; wzywa Komisję, aby znalazła trwałe rozwiązanie problemu nieuczciwej konkurencji i strukturalnej nadwyżki mocy produkcyjnych, zanim w 2026 r. wygasną środki ochronne dotyczące stali; apeluje do Komisji o współpracę z USA w związku z zapowiedzianymi cłami na przywóz produktów z UE i o unikanie szkodliwej eskalacji;

12. podkreśla, że zasadnicze znaczenie dla zapewnienia równych warunków działania dla przemysłu UE i zapobiegania ucieczce emisji ma skuteczne wdrożenie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM), biorąc pod uwagę wpływ równoległego wycofywania bezpłatnych uprawnień w ramach ETS oraz ryzyko wzrostu kosztów produkcji; wzywa Komisję do zajęcia się ryzykiem przesuwania zasobów i obchodzenia CBAM; zwraca się o wdrożenie skutecznego rozwiązania dla eksporterów z UE oraz o przeprowadzenie analizy ewentualnego rozszerzenia na kolejne sektory i produkty rynku niższego szczebla, poprzedzonej oceną skutków;

13. apeluje o stworzenie wiodących rynków czystych produktów europejskich o obiegu zamkniętym przez umieszczenie w zamówieniach publicznych UE kryteriów pozacenowych, takich jak zrównoważoność i odporność oraz europejskie preferencje dla sektorów strategicznych, a także przez wprowadzenie dobrowolnych systemów etykietowania i wymogów dotyczących minimalnej zawartości z UE w sposób racjonalny pod względem kosztów;

14. podkreśla znaczenie sprawiedliwej transformacji, która powinna pomóc obszarom w dużym stopniu zależnym od sektorów energochłonnych dzięki utrzymaniu i tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy poprzez programy podnoszenia i nabywania nowych kwalifikacji przez pracowników oraz poprzez skuteczne wykorzystanie regionalnych mechanizmów wsparcia, takich jak Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Fundusz Spójności; podkreśla, że wsparcie publiczne będzie miało kluczowe znaczenie dla transformacji sektorów energochłonnych oraz że powinno być powiązane z ich zobowiązaniem do ochrony zatrudnienia i warunków pracy oraz zapobiegania offshoringowi; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę "Unia umiejętności" służącą dopasowaniu umiejętności do potrzeb rynku pracy;

15. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1735 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie i zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1724 (Dz.U. L, 2024/1735, 28.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1735/oj).
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1157 z dnia 11 kwietnia 2024 r. w sprawie przemieszczania odpadów, zmiany rozporządzeń (UE) nr 1257/2013 i (UE) 2020/1056 oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 (Dz.U. L, 2024/1157, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1157/oj).

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.4369

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie sektorów energochłonnych (2025/2536(RSP))
Data aktu: 03/04/2025
Data ogłoszenia: 09/09/2025